Þjóðviljinn - 17.01.1963, Síða 2

2 SfÐA
ÞJÓÐVILJINN
Fimmtudagur 17- janúar 1963
Atriði úr kvikmyndinni, þar sem Zachariah er tebinn fastur fyrir að sofa hjá kcnunni sinni.
Kvikmynd um íasisiarihi
Verwoerds
í Kópavogsbíói
Kópavogsbíó hefur byrjað
sýningar á kvikmyndinni
„Afríka 1961“ sem Banda-
ríkjamaðurinn Lionel Rogo-
sin tók á laun í landi fas-
istans Verwoerds, undir 'pví
yfirskini að hann væri að
taka heimildarmynd um
músik hinna innfæddu. Hann
vann sér traust hinna þel-
dökku íbúa Jóhannesarborg-
ar og fékk nokkra þeirra til
að leika í myndinni fyrir «ig,
allt fólk, sem aldrei hafði
komið nálægt leiklist fyrr.
brýnustu nauðþurftum sjálfs
síns, hvað þá að hann geti
sent sveltandi konu og börn-
um nokkuð. Hann hættir og
reynir ýmis störf, en ail-
staðar fer á sömu leið. Hann
er rekinn fyrir smáyfirsjónir,
eða alls engar sakir. Kannski
fyrir það eitt, að hinum hvítu
herrum getzt ekki að augna-
tilliti hans. Og alltaf vofir
yfir að missa passann, sem
allir þeldökkir menn verða að
hafa til að mega búa í borg-
inni og vinna þar.
Það er ekki til neins að
ætla sér að lýsa þeim hörm-
ungum sem fyrir augu ber.
Hin hyldjúpa niðurlæging og
kúgun, sem þeldökkir íbúar
Suður-Afríku búa við er
miklu meiri en maður hafði
getað gert sér í hugarlund.
Meðferðin á negrunum á
ekki hliðstæðu í neinu á þess-
ari öld, nema Gýðingaof-
sóknum þýzku nazistanna.
Stjóm Suður-Afríku er ekki
annað en úgeðsleg kiíka
dyggra lærisveina hinna
geggjuðu kynþáttaspekinga
Hitlers.
Við dærfium Hitler og hans
menn hart í dag og krossum
okkur í bak og fyrir þegar
minnzt er á ógnarstjóm
þeirra, svo étum við ávexti
frá Suður-Afríku með beztu
lyst. Það er nú öll sam-
kvæmnin.
Söguþráðurinn er í stuttu
mái á þá leið, að ungur
Zulu-negri kemur til borgar-
innar í atvinnuleit, en hung-
ursneyð geisar í þorpi hans.
Fyrst fær hann vinnu í guil-
námu, en launin eru svo iág
þar að hann hefur ekki fyrir
Mjmd þessi er ákaflega
sterk og sannfærandi og ekki
spillir bað fyrir að Rogosin
hefur tekizt að fella tónlist
hinna innfæddu að efni mynd-
arinnar á svo meistaralegan
hátt að seint gleymist.
Það er mikil dirfska sí
forráðamönnum Kópavogsbíós
að flytja þessa mynd inn og
taka til sýningar, en hún á
ekki minna erindi við okkur
en Hitlersmyndin sem sýnd
var þar í fyrra og fékk met-
aðsókn.
I
!
!
!
i
!
*
I
I
i
Læri'
sveinn ölafs
Svo er að sjá sem Morgun-
blaðið telji að viðreisnar-
stjórnin sé orðin heimsfræg
fyrir afrek sín. Að minnsta
ko^ti birtir Morgunblaðið í
gær forustugrein sem nefn-
ist „Kennedy boðar skatta-
lækkun“. Segir þar að því
fari fjarri að stjórn Banda-
ríkjanna sé nokkur Fram-
sóknarstjórn því ,.nú hefur
það gerzt að forsetinn hefur
boðað að stjóm hans muni
á næstunni beita sér fyrir
verulegri skattalækkun . .
Þetta er v'-vvæmlega sama
stefnan r'em Viðreisnarstjórn-
in hér á íslandi framkvæmdi
með skattalagabreytingum sín-
um“. Þannig virðist Kennedy
hafa gengið i skóla til Ólafs
Thors. og Morgunblaðið telur
hann námfúsan og klappar
honum á kollinn.
Ekki hafa íslendingar á-
stæðu til að samfagna al-
menningi í Bandaríkjunum
með þvílíka viðreisn. Vísital-
an sýnir að síðan viðreisnin
hófst hafa opinber giöld vísi-
tölufjölskyldunnar ekki lækk-
að heldur hækkað. Þegar
skattabreytingin kom til fram-
kvæmda lækkuðu opinber
gjöld almennings smávægi-
lega. yfirleitt um nokkur
hundruð króna á mann. en
með sívaxandi dýrtíð hafa
þessi gjöld hækkað á nýjan
leik og eru nú talsvert hærri
en þegar viðreisn hófst, sam-
kvæmt skýrslum ríkisstjómar-
innar sjálfrar. Skattabreyting-
in var framkvæmd með því
að hækka óbeinar álögur um
allan helming. hækka allar
nauðsyniar f verði oa sú dvr-
tíð hefur haldið áfram að
magnast. Almenningur situr
því uppi með hærri beina
skatta og miklu hærri óbeina
skatta en ! upphafi viðreisn-
ar. Hins vegar hafa hátekju-
menn hagnazt verulega, því
skattalækkun þeirra nam tug-
um þúsunda króna á mann.
og skattalækkun fyrirtækja
nemur að jafnaði hundruðum
þúsunda Þau fríðindi auð-
manna og fyrirtækja greiðir
almenningur í hvert skipti
sem keyptar eru nauðsynjar.
Eflaust er það rétt hiá
Morgunblaðinu að skatta-
breytingarnar í Bandarikjun-
um verði framkvæmdar á
hliðstæðan hátt. En það er
mikill misskilningur hjá
Morgunblaðinu að til þess að
þvílík afturhaldsstefna kom-
ist bar í framkvæmd burfi
eggið að kenna hænunni.
Akureyrarfélðgin hafa
samflot um samningsger
Eins og skýrt var frá í
ÞJÓÐVILJANUM í fyrradag
var aðalfundur Verkamanna-
íélags Akureyrarkaupstaðar hald-
inn sl. sunnudag. Fundinum
stýrði Björn Jónsson, formaður
félagsins, og flutti skýrslu ié-
iagsstjórnar. Félagsmenn eru nú
437 og hefur fækkað nokkuð
vegná breyttra atvinnuhátta.
Björn rakti í framsögu sinni
gang kaupgjaldsbaráttu á árinu,
skýrði frá þeim launahækkun-
um, sem fengust, og bar bær
saman við þá vísitöluhækkun,
sem orðið hefur á sama tíma;
en vísitalan hefur hækkað hlut-
fallslega meira en nemur þeirri
kaupgjaldshækkun, sem fékkst í
vor, og er kaupmáttur verka-
mannalauna nú orðinn lægri fn
áður en samið var.
10% lækkun fyrir
10% hækkun
í ræðu sinni benti Björn m.a.
á að síðastliðin þrjú ár hefur
kaupmáttur launa verkamanna
lækkað um 10%, eða um svip-
aða upphæð og sérfræðingar
ríkisstjómarinnar hafa sagt, rð
eðlilegt væri, að kaupmáttur
hækkaði um. Jafnframt ræddi
hann um hina óeðlilegu og é-
hæfilegu lengd vinnudagsins,
sem nú tíðkast, og væri mikil
nauðsyn að hefja baráttu fyrir
því, að átta stunda vinnudagur
yrði raunvemlegur.
100 þús. úr sjúkrasjóði
Þórir Daníelsson. starfsmaður
verkalýðsfélaganna, las og skýrði
reikninga fyrir síðastliðið ár.
Samkvæmt beim var reksturs-
hagnaður hjá félaginu, þar með
taldir allir sérsjóðir, 99 bús
krónur.
Tekjur sjúkrasjóðs, sem stofn-
aður var 1961 samkvæmt samn.
ingum við atvinnurekendur,
námu á árinu 178 þús. krónum,
en greiðslur úr honum rúmlega
102 þúsund króna. Skuldlaus
eign sjóðsins í árslok var
85.598.00 kr.
Samflot í samningum
Samningar félagsins eru nú
lausir, runnu út 15. nóv. sl.
Síðan hefur aðeins verið hald-
inn einn fundur með atvinnu-
rekendum, en annar fundur hafði
verið boðaður sl. mánudag. Þar
mættu sameiginlegir fulltrúar fiá
Verkamannafélaginu. Einingu,
Iðju og Bílstjórafélaginu. Hyggj-
ast þessi félög hafa samflot ím
gerð nýrra kjarasamninga. ÞJ
rögð á Vestfj
ISAFIRÐI 14/1. — Afli Isafjarð-
arbáta í desember var sem nér
segir:
Guðbjöm 90,8 tonn í 15 róðr-
um, Guðbjartur Kristján 73.1
tonn í 12 róðrum, Straumnes
63,2, t. í 9 fóðrum, Guðný 62,3
t í 11 róðrum, Hrönn 61,8 t.
í 13 róðrum, Gunnhildur 59,6,
t í 12 róðrum, Gunnvör 57,2 t.
í 12 róðmm, Víkingur 56,2 t.
í 12 róðrum, Ásólfur 50,3 t. í
11 róðrum, Borgþór 17,7 t. í
6 róðrum, Farsæll 8,1 t. í 4
róðrum.
Hæstu bátar á haustvertíð á
Vsstfjörðum voru þessir:
Sigurfari, Patreksfirði 366,8
tonn í 48 róðrum, Guðbjörn,
Isafirði 313,3 t. í 51 róðrum,
lafnarflsirðarbær
* e»
$
Guðbjartur Kristján, ísafirði
305,2 t. í 46 róðrum, Einar
Hálfdáns, Bolungarvík 277,5 t.
í 43 róðmm, Pétur Thorsteinsson,
Bíldudal 273,5 t. í 38 róðrum.
Á vertíðinni hefur meðalafli
stærri bátanna í hverjum róðri
verið sem hér segir: Á Patreks-
f:rði 7,3 tonn. Á Bíldudal 7,1,
a Tálknafirði 6,6, á Bolungar-
vík 5,8, á ísafirði 5,6, á Suð-
ureyri 5,5, á Þingeyri 5,2, á
Hnífsdal 4,8, á Flateyri 4,7, á
Súðavík 4,3. — H.Ó
skrA
um vimiínga í Happdrætti Háskóla íslands í 1. fíokki 1983
42365 kr. 500.000
22409 kr. 100.000
187 kr. 10,000 16659 kr. 10,000 43410 kr. 10,000
5519 kr.10,000 23131 kr. 10,000 46313 kr. 10,008
5859 kr. 10,000 29824 kr. 10,000 47025 kr. 10,008
8309 kr. 10,000 30575 kr. 10,000 57438 kr. 10,000
Hafnfirðingur hefur sent okkur
eftirfarandi vísu í tilefni stjóm-
arslitanna í Hafnarfirði.
Slitnar ró á stjórnarsjó
sneblast þó hvað gerist.
Boðinn dró, í baksegl sló,
byttan hjó og snérist.
(Sneblast = kvisast.)
Vatnsskortur er nú mikill í
Neskaupstað. Hefur verið gripið
til þess ráðs að flytja vatn úr
Norðfjarðará í þau bæjarhverfi
þar sem vatnsskorturinn hefur
verið tilfinnanlegastur.
Met
Gylfa
Það vakti athygli þegar
Gylfi Þ Gíslason kom móður
i útvarpið í fyrrakvöld og til-
kjmntt sigri hrósandi að hann
hefði flogið til St.okkhólms á
sunnudag. Setið þar á fundi
á mánudag. flogið heim aftur
á briðjudag og væri enn byrj-
aður að halda ræðu. Var auð-
heyrt að ráðherrann taldi að
barna væri um nýtt íslands-
met að ræða í geimferðum
ráðberra og skal það sízt
dregið i efa. Er þess að
vænta að íþróttamálaráð-
herra haldi áfram keppni
sinni á þessu sviði; hann get-
ur enn bætt met sitt til muna
með því að tryggja sér hrað-
flevaustu botur sem far-
artæki. svo að ekki sé minnz*
á eldfiaugar og geimför. Einn-
ig skal honum bent á að með
nútímatækni getur hann vel
haldið útvarpsræður meðan
hann er í háloftunum. svo n*
hann þurfi ekki að tefja s;n
á viðkomu í útvarpshúsinu
Austrl.
16287 kr. 10,000 35093 kr. 10,000 59797 kr. Í0.000
39265 kr. 10,000
Þcssí númer hluiu 5000 fcr. vlnning hvertr
1238 7118 12713 19666 27885 38692 44974 51381 54696 56986!
3890 7308 13696 19929 30254 40878 46602 52715 55909 57389-
5025 8410 16210 21043 83713 42654 47749 53080 56129 58123-
5592 8504 17074 22011 34616 42827 48264 53213 56459 59164
5828 8597 17562 24055 S5696 44352 48791 54274 56560 59174.
0087 11415 18744 24320 37669 44568 49079 54501 56619 59707
Þessi nújner hlutu 1000 kr. vinaiag hvert:
160 5046 0733 14455 19670 25493 30295 35924 40387 44949 49884 .55800
248 5065 9738 14648 19671 25522 30450 35950 40454 45299 50025 55962
256 5182 9751 14707 19709 25547 30634 35976 40687 45340 50212 56027
402 5190 9784 14879 19734 25571 30714 36263 40692 45365 50246 56078
416 5229 9953 14927 19773 25705 30781 36305 40789 45420 50253 56107
427 5334 10017 14995 20142 25814 30870 36387 40962 45434 50303 56293
444 5370 10034 15143 20254 25869 30973, 36570 41038 45476 50308 56323
479 5458 10268 15230 20399 25876 31149 36029 41175 45513 50698 56340
573 6543 10309 15746 20439 25938 31190. 36648 41226 45518 51046 56353
630 5549 10428 15830 20662 26057 31236 30762 41294 45664 51236 56433
827 6757 10502 15835 20914 26075 31384 37008 41341 45668 51332 56464
902 5776 10546 15910 21154 26115 31469 37190 41543 45727 51348 56767
963 5795 10706 15938 21351 26234 31511 37302 41732 46027 51418 56783
969 5993 10742 15999 21393 26470 31574 37375 41738 46112 51557 56886-
1151 6024 10744 16147 21444 26751 31658 37551 41739 46164 51837 56877
1372 6109 10861 16171 21529 26774 31907 37720 41845 46200 51859 56066
1383 6112 10914 16378 21643 27023 31986 37927 41943 46405 51906 57069
1514 6425 10919 16626 21818 27044 32039 38094 42024 46420 52181 57234
1588 6449 10950 16725 22369 27093 32051 38106 42138 46606 52343 57315
1716 6477 10954 16835 22491 27293 32153 38249 42161 46626 52376 57444
1828 6517 10996 16883 22580 27325 32212 38202 42362 46694 52400 57446
1886 6532 11317 17107 22615 27352 32347 38349 42378 46703 52418 57489
1900 6556 11442 17187 22626 27464 32443 38543 42381 47005 52490 57492
2085 6558 11494 17242 22836 27547 32451 38552 42406 47044 52952 57521
2118 6826 11601 17433 22938 27548 32536 38555 42409 47234 52978 57657
2209 6976 11729 17464 23074 27604 32538 38619 42412 47287 53168 57803
2389 7016 11774 17666 23323 27657 32564 38737 42504 47324 53262 57874
2459 7350 11965 17975 23510 27688 32648 38752 42567 47370 53273 57926
2476 7469 12036 18034 23596 27698 32897 38781 42616 47488 53277 57990
2536 7470 12067 18037 23598 .27707 32952 38858 42630 47676 53299 58068
2709 7600 12095 18332 23610 27812 33360 38895 42922 47693 53320 58075
2733 7741 12135 18333 23700 27899 33485 39023 42963 47713 53379 53109
2934 7767 12147 18357 23807 27970 33842 39164 43011 47720 53482 58135
3112 7913 12552 18404 23886 27993 33922 39350 43094 47728 53496 58615
3248 7993 12598 18575 23929 28179 34004 39381 43129 47817 53523 58616
3346 8051 12716 18614 23956 28280 34240 39425 43191 47842 53763 58847
3513 8057 12734 18628 23999 28341 34371 39575 43266 48054 53942 58875
3517 8205 12747 18640 24106 28655 34400 39507 43306 48308 53983 58937
3634 8379 12788 18748 24263 28718 34568 39046 43315 48393 54036 58997
3771 8499 12926 18765 24322 28754 34645 39722 43326 48444 54039 59082
3888 8797 13037 18789 24368 28853 34744 39894 43346 48480 54203 59117
3901 8836 13044 18935 24394 29092 34770 39937 43518 48638 54232 59123
3927 9023 13139 19000 24485 29379 34817 39949 43835 48650 54312 59140
4016 9070 13148 19056 24869 29641 34842 39058 43852 48800 54590 59176
4028 9173 13188 19082 24989 29744 34856 39960 44009 48879 54600 59181
4129 9282 13303 19208 25013 29798 34864 40163 44081 49047 54641 59260
4425 9333 13370 19219 25126 29849 34951 40191 44214 49061 . 54776 59295
4537 9413 13668 19235 26333 30028 35020 40248 44322 49229 54883 59587
4752 9435 13794 19308 25361 30030 35046 40255 44681 49506 55163 59798
4782 9548 13994 19443 25384 30061 35303 40205 44690 49713 55628 59801
4854 9683 14153 19652 25405 30158 35747 40279 44740 49790 55710 59639
25i*l 30235 35909 40330 44780 49869 55779 59976