Þjóðviljinn - 17.01.1963, Síða 10

|8 S#BA
Firnmtöclagur 17. jajaáar 1963
TÞsémmmm
GWEN BRISTOW:
I
HAMINGJU
LEIT
Konstantin
Stanislavskí
Merunimir tveir horfðu á Gar-
net. Maury leið sálarkvalir en
Kimball stairði ósvifnislega á
hana, renndi augumum upp og
niður eftir henni með ruddalegu
augnaráði sem hefði fyllt hana
ofsareiði jafnvel þótt Florinda
hefði ekki verið geymd i! skápn-
um. Með Oliver við hlið sér var
hún ekki eins hrædd og í veit-
ingaisakium kvöldið áður. Hún
sendi honum augnaráðið sem
ungfrú Wayne hafði kennt
henni. Það var nístandi augna-
ráð, þrungið vandlætingu,
og átti að lama fómardýrið.
Maðurinn var vanur andstseð-
ingum sem gáfu frá sér hljóð,
en hann hafði aldrei komizt í
kast við kvenmann, sem útsknf-
aður var úr sérskóla fyrir ung-
ar stúlkur. Hann stóðst augnaráð
Gametar örstutta stund svo varð
hann enn rauðari en hann var
fyrir. Hann ræskti sig, leit niður
á stígvélin sín, sparkaði með
tánni í flygsu á gólfteppinu og
leit svo upp aftur.
„Jú, reyndar sá ég pils,“ sagði
hann með yfirlæti.
Ohver svaraði ekki. Gamet
leit ekki niður.
Það var eins og Kimball ykist
hugrekki við að heyra sína eigin
rödd, og hann hélt áfram: „Eg
sá pils, ég sá það hverfa hingað
inn, Og það var grænt pils.“
Hann kinkaði kolli. „Grænt var
það.“
Oliver hleit á látlausan, dökk-
bláam kjól Gametau-. Hann brosti
ögn.
„Eg held ekki,“ sagði hann,
„að okkur karlmönnunum sé lá-
andi þótt við villumst á kven-
fatnaði. Ef þér hafið gengið
framhjá þessum dymm í morg-
un, þá hljótið þér að hafa séð
frú Hale fara inn í þetta her-
bergi.“
„Þama sjáið þér“ hrópaði
Maury. „Þetta sagði ég alltaf.
Frú Hale, ég bið innilega af-
sökimar.“
„Em ekki fleiri hér inni?“
spurði Kimball og fór innar í
herbergið og svipaðist um.
Garnet hafði gengið svo vel
að beita augunum að hún fékk
hugrekki til að beita röddinni
líka. „Viljið þér gera svo vel að
fara út úr svefnherberginu
mínu,“ sagði hún kuldalega.
„Hann færi ekki að amgra þig,
vina mín,“ sagði Oliver. Hann
gekk til hennar og tók um axlir
henni. Hann leit á rjóða náung-
ann og sagði: „Viljið þér ekki
fao-a út um dyrnar." ,
Oliver var vanur að fást við
náunga af öllu tagi. Hinn ó-
boðni hörfaði til baka.
„Komdu nú!“ sárbændi Maury.
„Kvenmaðurinn er ekki héma.
Hún getur ekki verið héma. Eg
sagði það alltaf."
Feitlagni maðurinn lét sem
hann heyrði ekki til Maurys.
Hann stóð fyrir utan dyrnar og
horfði inn. Gamet fór og settist
á stól sem vissi að dyrunum.
Kennslukonumar höfðu kennt
henni að koma fram í danssölum
og veizlum. Þær vissu sjálfsagt
ekki, að sú fræðsla gat líka kom-
ið að gagni þegar verðir laganna
voru annars vegar. Hún hallaði
sér útaf eins og hún væri hjálp-
arvana kvenpersóna, sem þyldi
ekki ruddalega karlmenn.
Kimball fór að taila við Oli-
ver, hann var orðinn daufur í
dálkinn.
„Jæja, kannski hefur mér
skjátlazt, herra minn. En við
erum að leita að vandræðakven-
manni. Hún býr á þessu gisti-
húsi, og ég þóttist sjá á eftir
henni hingað inn.“ Hann klóraði
með stígvélunum í gólfið. „En
það hefur trúlega verið eitthvert
annað herbergi."
„Þér viljið kannski lita inn í
hitt herbergið í þessari fibúð?“
spurði Oliver. Hann tók lykil af
skrifborðinu.
Þeir biðu meðan Kimball lauk
upp dyrunum úr ganginum og
inn í stofuna. Eftfir andartak
kom hann fram aftur.
„Þar er enginn heldur. Þökk
fyrir, herra minn. Það er mjög
vinsamlegt af yður að taka
svona vel í þetta. Mér þykir leitt,
að ég skyldi valda yður óþæg-
indum. En við verðum að gera
skyldu okkar, skiljið þér.“
„Eruð þér vissir um að þessi
kvenmaður sé hér i gistihús-
inu?“ spurði Oliver.
„Já, hún er hér, það er öld-
ungis víst. Hún kom hingað í
gærkvöldi og hún hefur ekki
farið út í morgun. Við erum
með verði við allar dyr. Og einn
bíður í herbergi hennar, ef hún
skyldi koma þangað aftur. Hún
getur ekki sloppið. Það er af
og frá,“ sagði hann einbeittur.
Oliver sneri sér að Maury.
„Viljið þér ekki segja mér,
hvemig það má vera að virðu-
legt gistihús skuli hýsa svona
glæpamann?"
Maury neri saman höndunum.
„Heyrið mig nú, herra Hale,
hvemig átti ég að vita, hver hún
var? Hún kom og íór eins og
aðrir gestir og borgaði skilvís-
lega fyrir sig. Hvernig átti ég
að vita, að hún væri ákærð fyrir
„Morð!“ stundi Gamet. Nú
þurfti hún ekki að leika. Hún
sat álút, og það var skelfing í
stórum augunum.
Kimbail kinkaði kolli hátíð-
legur á svip. „Já, frú, morð.“
Hainn hélt áfram tfil þess að þau
væru ekki í neinum vafa um að
hamn hefði verið í sínum fulla
rétti til að ryðjast inn til þeirra.
„Þið skiljið að við verðum að
hafa vaðið fyrir neðan okkur í
svona máli. Hún svífst einskis,
það er einmitt það.“
Gamet var ekki sérlega lífs-
reynd. En hún minntist kæti
Florindu, eðlilegrar framkomu
hennar og henni fannst lýsingin
ekki viðeigandi. „Eruð þér viss-
ir um þetta“ spurði hún.
„Já, frú,“ svaraði feitlagni
maðurinn með áherzlu. „í spila-
viti í New York borg skaut hún
reyndar tvo menn, steindrap
báða, ójá.“
Gamet stimdi þungan. Auð-
vitað. Selkirk-morðið. Einhver
hafði skotið Selkirk og annan
mann í spilavílti. En ekki Flor-
inda! Nei, og aftur nei. Hún
heyrði Oliver spyrja:
„En hvaða kvenmaður er
þetta eiiginlega?“
„Ef þér viljið fá að vita hvað
hún heitir, herra minn, þá er
mér eiginlega ekki kunnugt um
það. Það veit víst enginn með
vissu. Hún skiptir um nafn á
hverju ári og ekki að ástæðu-
lausu, það er áreiðanlegt. Síð-
ustu mánuðina hefur hún skemmt
á stað hér í borginni, sem heitir
Skrúðgarðurinn og þar kallaði
hún sig Juliette La Tour.“ Hann
tók vasabók upp úr vasanum
og fór að blaða í henni. „Þar-
áundan skemmti hún í Skart-
gripaskríninu í New York.“
,, Skartgri p askríninu! ‘ ‘ endur-
tók Gamet.
„Já, frú. Það eir ekki staður
fyrir yður, þótt þér komið til
New York. En þá gekk hún und-
ir nafninu Charline Evans."
„Og hún hefur framið svo
voðalega glæpi,“ sagði Oliver,
„að lögreglan í New York sendir
eftir henni hálfgerðan her?“
„Nei, við erum ekki venjuleg
lögregla, herra minn. Það var sko
ekki hægt að fela lögreglunni
svona erfit mál,“ sagði hann
hreykinn. „Þér vitið hvers konar
fuglar það eru, þeir sjá ekki einu
sinni það sem er i sömu stofu
og þeir.” Hann naut þess, að at-
hyglin beindist að honum og
sagði með yfirlæti: „Satt að
segja arum við ráðnir prívat."
„Prívat!“ endurtók Oliver og
hrukkaði ennið.
„Já herra minn. Sjáið þér til,
annar maðurinn sem var drep-
inn, var fínn maður, það var
hann sko, átti fínt heimili og
fallega, unga konu og veslingur-
inn er alveg niðri í sandi. Hann
hét Selkirk.“
Gamet heyrði ekki hverju Oli-
ver svaraði. Það sem digri ná-
unginn hafði sagt, lagðist yfir
hug hennar eins og þoka. Það
var ekki satt. Það gat ekki verið
satt. __
Digri náungiinn hélt áfram.
„Jú, herra mnn, ég skal segja
yður hvemig lá í þessu. Hún
skaut Selkirk, vegna þess, já,
vegna þess að hann hafði átt
vingott við hana meðan hann
var piparsveinn. Þið vitið hvem-
ig þessir peningamenn eru við
leikkonumar, e.n þegar hann
giftist, sagði hann þessari tæfu
að hann vildi ekkert meira með
hana hafa, alveg eins og heið-
virðum manni sæmir, en hún
vildi ekki sleppa honum. Hann
var síðasti. sjansinn hennar,
skiljið þið. Hún var búin að
vera í Skartgripaskríninu. Ekki
svo að skiilja að píiumar þar
þyrftu að vera neinir englar, en
hún drakk og stundaði ólifnað,
svo að jafnvel þeim ofbauð.“
Gamet fann til reiði. Florinda
var hvorki drykkfelld né létt-
úðug. í gærkvöldi hafði hún
drukkið mjólk með kvöldmatn-
um og í morgun hafði afþakkað
glas af víni. Gamet leit kvíð-
andi á Oliver. Hann leit ekki
á hana, en hún sá dálitla bros-
vipru Við augað. Hún hafði séð
hana fyrr. Hún táknaði að Oli-
ver var ósköp kurteis, en hið
innra var honum skemmt.
Digri náunginn hélt áfram.
„Hún noddaði • og nuddaði í ves-
lings Selkirk, en hann sagði
henni skýrt og skorinort að
hann vildi ekkert hafa saman
við hana að sælda lengur. Og
þegar hún skildi loks að honum
var alvara, elti hún hann eitt
kvöldið í Alabama-spilavítið.
Alabama-spilavítið i Park Row.
Hún elti hann og skaut hann
tiil bana.“ Kimball kinkaði kolli
með hægð. „Er það ekki skelfi-
legt?“
„Jú, það má nú segja,“ sagði
Oliver fullur vandlætingar. Yipr-
umar titruðu. „En þér sögðuð
að hún hefði skotið tvo menn.
Hver var hinn?“
„Hann hét Mallory, herra
minn. Það var náungi, sem var
staddur þama af tilviljun þetta
kvöld, ómerkilegur maður. Ann-
að skotið geigaði víst.” Kimball
hristi úfinn kollinn. „Og hvað
haldið þið, lögreglan lét þennan
kvenmann sleppa. Já, herra
minn, hún komst burt úr borg-
inni. Hún hvarf. Hún þóttist víst
fær í flestan sjó.“ Hann stanzaði
til að gefa orðum sínum meiri
áherzlu. „En hvað haldið þér
að hafi skeð?“
„Það get ég ekki ímyndað
mér,“ sagði Oliver þurrlega.
„Jú. herra minn, veslings Sel-
kirk átti vin. Fínan mann sem
hét Reese. Og þessi vinur mátti
ekki til þess hugsa að þessi
kvensnift fengi að ganga laus.
Hann leigði okkur til að finna
hana. Og við röktum slóð henn-
ar hingað til New Orleans. Það
tók sinn tíma. New Orleans er
tveggja vikna leið frá New York,
og það var seinlegt að koma
bréfum fram og aftur. En við
fundum hana,“ sagði hann með
þunga. „Og þegar við fundum
hana, þá stóð þessi blyggðunar
lausa kvensnift á opinbem leik-
sviði og hagaði sér eins og hún
hefði ekki agnarögn á samvizk-
unni“. Hann hristi höfuðið enn,
rétt eins og hamn væri sárhrygg-
ur yfir þessu dæmalausa sið-
leysi. „Er ekki furðulegt hvern-
ig svona kvenmenn geta hagað
sér? Já, mér finnst stundum þær
vera verri en karlmennirnir."
En nú þegar Oliver var búinn
að heyra málavexti, hafði hann
engan áhuga á himspekilegum
vangaveltum. Hann lét sem hann
myndi nú fyrst eftir Gamet og
sagði:
„Eg þakka yður fyrir upplýs-
ingarnar, herra Kimball, en satt
að segja verð ég að biðja yður
að fara núna. Eg býst við að
konan mín hafi fengið að heyra
meira en hún kærir sig um.“
„Það er ég viss um,“ tók
Maury undir. „Góði maður, þér
ættuð ekki að koma með þessar
ljótu lýsingair. þegar dama. er
nærstödd. Eg vona, frú Hale, að
þetta hafi ekki haft alltof ó-
heppileg áhrif á yður.“
Framhald af 7. síðu
leikferðum um Ameríku, og á
þeim tíma .skrifaði hann sjálfs-
ævfisögu sína, „Líf í listum".
Þegar heim kom fékkst hann
mikið við uppfræðslu — í sam-
bandi við Listaleikhúsið voru
stofnaðir þrír leikskólar hver
af öðrum — einn þeirra varð
síðar grundvöllur eins bezta
leikhúss Rússlands — Vakhtan-
gof-leikhússins. Hann stýrði
einnig óperuskóla Stóra leik-
hússins. sem árið 1926 var
breytt 1 sjálfstætt óperuleik-
hús, er nú ber nafn hans.
Síðustu ár ævinnar varStanl-
slavskí mjög farinn að heilsu.
Hann kom síðast fram á sviði
árið 1928 þegar haldið var há-
tíðlegt þrítugsafmæli Listaleik-
hússins; þá kom hann fram í
frægasta hlutverki sínu — Ver-
sjnín í „Þrjár systur“ Tsjek-
hofs, — en eftir þá sýningu
hlaut hann að Jeita til lækna;
hann var með alvarlegan
hjartasjúkdóm. Eftir þetta á-
fall gat hann æ sjaldnar kom-
ið í leikhúsið, en hann hélt
samt áfram að starfa — kenna,
leiðbeina; leikararnir komu
heim til hans til æfinga, væri
hann rúmfastur var unnið í
svefnherbergí hans. Hann lézt
7 ágúst 1938.
Aldarafmælis hans mun
minnzt um öll Sovétríkin. já
og allstaðar þar sem list er í
heiðri höfð. í Moskvu og mörg-
um öðrum borgum verður hald-
in leiklistarhátíð, og fræðimenn
munu ræða þýðingu hans fyr-
ir leikhúsmenningu vorra daga.
Og Listaleikhúsið mun endur-
vekja nokkrar af þeim sýning-
um sem hann skapaði.
Á. B. tók saman.
morð?”
AUt í einu er söngur Conchitu rofinn af bölvi og
fonnælingum, og flestir gestirnir flýta sér til dyranna.
Þeir þekkja landið og vita hvað deila getur þýtt.
Tömas ætlar að borga og fara með öðrum, en bar-
< einu grípur i’aravano um handlegg hans. „Þér veróið
að haga yður sómasamlega“ æpir hann. Conehita ætlar
að blanda sér í máhð, en förunautur hennar hindrur
hana í þvi — „Blessuð farðu ekki að skipta þér d
maðurinn læt jr sem hann heyri ekki til hans, og ant þessu.’! segir hann.
Prentarar!
HANDSETJARI óskast strax
Gott kaup — Góð vinnuskilyrði
PrentsmiBja Þjóðviljans
BÆÚSGJALDKERASTARFIB
hjá Húsavíkurbæ er laust til umsóknar. Umsóknir ásamt
mcðmælum og upplýsingum um fyrri störf og menntun
sendist bæjarstjóranum í Húsavík fyrir 15. febrúar n. í.
Nánari upplýsingar um starfið gefur bæjarstjóri.
BÆJARSTJÓRINN í HÚSAVlK.
Dagsbrún
TILLÖGDR
uppstillingamefndar og trúnaðarráðs um stjóm og aðra
trúnaðarmenn félagsins íyrir árið 1963 liggja frammi i
skrifstofu félagsius frá og með 17. þ. m. öðrum tillögum
ber að skila í skrifstofu Dagsbrúnar fyrir kl. 6 e. h.
föstudaginn 18. þ. m., þar sem stjómarkjör á að fara
fram 26. og 27. þ. m.
Athygli skal vakin á, að atkvæðisrétt og kjörgengi hafa
aðeins aðalfélaga-- sein eru skuldlausir fyrir árið 1962.
Þeir, sem enri skiuda, eru hvattir til að greiða gjöld sín
strax í skrifstofu féla ’sins.
KJÖRSTJÓRN DAGSERÚNAR.
SKYKDISALA
FRA 16 — 3 0. JANÚAR.
Scljum ýmsai gecðir vegg- og loftljósa með miklum af-
slætti. Einnig ým„ar tegundir smávegis gallaðra húsgagna
seldar með 10—15% afslætti.
HÚSBÚNAÐUR H.F.
Laugavegi 26 — Sími 20970