Þjóðviljinn - 25.01.1964, Side 6

6 siða-------------------ÞJÓÐVILJINN------ ----- Laugardagur 25. ianúar 1964
Enn einn nf ráðhenvm Bonnstjórnarínnar
hrökklast frá völdum vegna stríðsglæpa

l und Zvshmo;
Írís.tpc'''Tmd -Ort:
ite '3cfachkf tL&ingB’
H**pcd t£
irigke’it (auoh Xmter)
fjyi.P,ilereu alifiáorun-
id anseeohlceeenen
fájuit&jrO/ipvU ■fjfrn. nu»ú ■&■.
Utieutb'Aer

Mynd af einu þeirra skjala, sem brugðið hafa pirtu yfir skugga-
lega fortíð Krugcrs.
<$>
Verður níræður í dag
Somerset Maugham
er sadJur hídaga
Einn víðlesnasti og vin-
sælasti rithöfundur, Somer-
set Maugham, er níræður
í dag. En þrátt fyrir mikla
frægð og auðlegð er hann
saddur lífdaga, gamall
maður þreyttur og heilsu-
laus og ósáttur við tilver-
una og sína nánustu.
Fáir rithöfundar hafa verið
afkastameiri á þessari öld og
líklega hefur enginn safnað
meiri auði en hann. Síðustu
bók sína skrifaði Maugham
fyrir tveimur árum, endur-
minningar sínar, og kostaði
mikil harmkvæli, þvi að hann
hefur krampa í handleggjum
og höndum og varð að setja
upp sérstaka hanzka, til að
geta skrifað. Síðan hefur hann
Somerset Maugham
ekki tekið sér penna í hönd.
Hann hefur um langt ára-
bil búið í villu við Miðjarðar-
Framhald á 8. siðu.
Konsúltitlar seldir
fyrir stórar fúlgur
— Ég seldi ckki konsúlsnafn-
bætur fyrir eigin reikning
heldur að beiðni sendiráðs
Hondúras, sagði Iandflótta Pól-
verji, Miccyslav Goraczko, sér
til málsbóta fyrir rctti í Bonn.
Hann er m.a. sakaður um að
háfá tekið við samtals 40.000
þýzkum mörkum (um hálfri
milljón króna) í fyrirframborg-
un frá tveimur vesturþýzkum
kaupsýslumönnum sem sóttu
það fast að verða konsúlar fyr-
ir þetta litla land í Mið-Ame-
ríku.
Mál hans hefur vakið all-
mikla athygli og grun um að
slíkar nafnbætur gangi kaup-
um og sölum dýru verði í Vest,-
ur-Þýzkalandi.
Goraczko segir að sendiherra
Honduras, Callejas-Vallentine
hafi beðið hann að hafa upp á
manni sem gegnt gæti konsúls-
stöðu í Rínarlöndum. Sá sem
það vildi taka að sér yrði að
greiða 40.000 mörk og helmine
inn fyrirfram, sagði send’
herrann.
Líkjöraframleiðandi
Margir urðu um boðið, --
Goraczko leizt einna bezt á
líkjöraframleiðanda nokkum i
Bonn. Sá greiddi honum þegar
í stað 20.000 mörkin með
tékkaávísun og sagðist mundu
færa greiðsluna undir kostnað
á auglýsingareikningi.
Síðan þurfti sendiráðið að
hafa upp á manni sem vildi
selja Honduraskaffi í Vestur-
þýzkalandi. Goraczko hafði upp
á slíkum í Köln.
— Gerðu hann að konsúl,
sagði Gallejos sendiherra, og
Pólverjinn var ekki í neinum
vandræðum að hafa 20.000
mörk út úr kaffisalanum.
__ Heima hjá sendiherranum
sá ég stóran bunka af umsókn-
um frá kaupsýslumönnum sem
vildu verða konsúlar, segir
Goraczko.
„Góður máistaður"
Hann segir annars, að fé því
sem greitt var fyrir konsúls-
nafnbætumar hafi verið varið
i þágu málstaðarins: barátt-
unnar gegn kommunismanum.
Hann vill þó ekki gefa neina
nánari skýringu á þvf.
Sjálfur hafi hann hins vegar
aðeins haft Iftið fyrir fyrir-
höfn sína, aðeins tíu prósent.
Enn hefur einn af ráðherrum vesturþýzku stjómarinnar hrökklazt úr
embætti vegna þess að sannazt hefur, að hann gerðist sekur um stríðs-
glæpi í valdatíð nazista. Þetta er Hans Kriiger úr Kristilega demókrata-
flokknum sem tók við embætti flóttamálaráðherra s.l. haust, en fyrir
tæpum fjórum árum var Oberlánder, sem þá gegndi því embætti, neydd-
ur til að segja af sér, eftir að óyggjandi sannanir höfðu verið lagðar
fram fyrir því að hann hefði drýgt stríðsglæpi. Það er einkennandi fyrir
stjómarfarið í Vestur-Þýzkalandi, að mönnum af þessu tagi skuli ein-
mitt falin málefni flóttamanna.
Það var í byrjun desember
s.l. að einn af ráðherrum aust-
urþýzku stjómarinnar Albert
Nordin skýrði frá þvi á fundi
með blaðamönnum í Austur-
Berlín að fundizt hefðu skjöl
sem söpnuðu að Kriiger ráð-
herra hefði verið háttsettur
nazistaforingi í hinu hemumda
Póllandi á stríðsárunum og þá
m.a. verið setudómari við einn
af „sérdómstólum“ nazista sem
settir voru upp 1 því skyni að
fjalla um mál pólskra borgara
sem taldir voru hafa brotið af
sér gegn þýzku hemámsstjóm-
inni.
Skilur ekki
Kriiger varð félagi í nazista-
flokknum árið 1933 skömmu
fyrir valdatöku Hitlers. Hann
hækkaði brátt í tign, enda lét
hann skrá það í skýrslur að
hann hefði verið í hópi þeirra
nazista sem tóku þátt í hinni
misheppnuðu uppreisn í Mtin-
chen 9. nóvember 1932. Það er
nú reyndar komið á daginn að
hann hafði logið þessu í því
skyni af fá skjótan frama í
flokknum, enda tókst honum
það. I viðtali sem vikublaðið
„Der Spiegel" átti við hann um
síðustu mánaðamót sagðist
hann ekkert botna í því hvers
vegna hann hefði búið til þessa
sögu á sínum tíma.
Man ekki
setudómari við einn hinna al-
ræmdu „sérdómstóla" nazista.
1 viðtali því sem „Der Spieg-
el“ átti við hann eftir að gögn-
in höfðu verið lögð fram í A-
Berlín, neitaði Kriiger þvi ein-
dregið að hafa komið nálægt
þessum sérdómstól, en síðan
hafa böndin borizt að honum
og nú segist hann ekkert botna
í þvi að hann skuli hafa stein-
gleymt þessu.
2.000 dauðadómar
Þessi sérdómstóll Hitlers sem
Kriiger ráðherra starfaði við
dæmdi 2.000 Pólverja til
dauða.
En Kruger ráðherra man
ekki eftir þessu. „Ég minnist
ekki neins dauðadóms og ekki
heldur að ég hafi átt þátt í að
kveða upp sllkan dóm“, hefur
„Der Spiegel" eftir honum í
síðustu viku. „En þér vitið“,
heldur hann áfram til skýring-
ar minnisleysi sinu, „dómarar
kippa sér ekki upp við að
kveða upp dauðadóma" („Ein
Todesurteil das macht ein
Richter doch rein routinemáss-
ig“).
Einn kunnasti trombónleikari
jassins, Jack Teagarden, er
látinn í New Orleans, 58 ára
að aldri. Banamein hans var
hjartabilun.
Teagarden hefur verið i
fremstu röð jassleikara síðan
um 1930 og hefur hann leikið
með flestum hinna beztu þeirra
Hans Krúger
að undanteknum róttækustu
modemistum.
Hann lék. fyrst í hljómsveit
Ben Pollacks með mönnum
eins og Benny Goodman og
Harry James. Seinna lék hann
með Paul Whiteman, en fcunn-
astur er hann fyrir leik sinn
með Louis Armstrong i All-
Stars hljómsveit hans.
Krefst þriggja milljóna dollara í skaðabætur
Krabbasjúklingur saksækir
tóbaksfirmai Philip Morris
<s> ■ ■ ■■■- ---—-----------
Frægur jassisti látinn
Eins og áður segir komst
Kriiger brátt til virðingar ,í
nazistaflokknum og var í
mörgum samtökum hans, m.a.
„Bund deutscher Osten", en
þar var einnig fyrirrennari
hans í embætti flóttamálaráð-
herra, Oberlander.
Það mun hafa verið ástæðan
til þess áð hann var sendur
til hinna hemumdu vesturhér-
aða Póllands í byrjun stríðsins
og gerður foríngi nazistadeild-
arinnar f bænum Chojnice
(Konitzt). Hann gegndi þar
einnig dómaraembætti og var
Við því var búizt eftir að bandaríska læknaskýrsl-
an um samhengi sígaretturfeykinga og krabbameins í
lungum hafði verið birt, að lungnakrabbasjúklingar
myndu höfða mál á hendur tóbaksfyrirtækjum í Banda-
ríkjunum. Fyrsta slíka m
gegn Philip Morris og
milljón dollara skaðabóta.
Hann heitir Andrew M. Fine,
er 48 ára gamall og hóf sígar-
ettureikingar 15 ára. Hann
reykti allt að 60 sígarettum á
dag þar til læknar komust að
því í febrúar í fyrra að hann
hafði fengið lungnakrabbá og
hefur nu verið höfðað
krefst sjúklingurinn þriggja
væri í bráðri lífshættu ef hann
héldi reykingunum áfram.
Missti atvinnuna
Hann var þá orðinn svo illa
haldinn af sjúkdómnum að
---------—-------:-1
MILUÓNAMÆRINGUR KOM
SÉR UPP KVENNABÚRI
Einn af auðjöfrum Stokk-
hólmsborgar hcfur nýicga ver-
ið staðinn að því að leika aust-
urlcnzkan fursta með cigið
kvcnnabúr. I íbúð sinni bak
við þung gluggatjöld hefur
hann lifað ótrúlcgu lífi, en
stúlkurnar í kvennabúrinu
voru flestar kornungar skóla-
stúlkur, sem áður höfðu verið
í umsjá barnavemdamcfndar.
Stúlkumar voru ráðnar f
vinnu hjá milljónamæringnum
og fengu mjög hátt kaup, en í
staðinn áttu þær að gera hen-
um lífið ljúft með ýmsum
hætti. „Skrifstofustarf" hjá
þeim sænska þótti ekki bein-
línis púlvinna, — það var aðal-
lega í því fólgið að ganga um
íbúðina kviknakin eða mjög
léttklædd. Milljónamæringur-
inn var hins vegar vanur að
ganga um í stuttbuxum, ef
hann þá var með nokkra
spjör á kroppnum.
Bamaverndamefndin i Stokk-
hólmi komst smám saman á
snoðir um þetta kvennabúr og
kærði til lögreglunnar, sem hóf
þegar i stað víðtæka rannsókn.
Milljónamæringurinn neitar á-
kærunni og segist ekki vera
sekur um neitt ósiðlegt, en
stúlkurnar hafa játað hina ó-
trúlegustu hluti.
— Ef maður á peninga, segir
ein stúlkan, getur maður feng-
ið allt sem maður vill, og þetta
vissi hann, bölvaður. Hann
krafðlst þess, að við gengjum
naktar um íbúðina, svo að
hann gæti handleikið okkur að
vild sinni. Hann gat boðið allt
upp i 3000 sænskar krónur fyr-
ir kynferðismök — bara nokkr-
ar mínútur!
hann var ekki fær til erfiðis-
vinnu og missti því atvinnuna.
Fine heldur því fram að tó-
baksfélagið hafi selt honum
heilsuspillandi vöru áratugum
saman og að það hljóti að bera
ábyrgð á heilsuleysi hans, þar
sem það hafi ekki aðeins látið
undir höfuð leggjast að vekja
athygli hans á skaðsemi vör-
unnar, heldur m.a.s. útbásúnað
í auglýsingum að engin hætta
væri þvf samfara að reykja
Phillip Morris sígarettur.
Vekur athygli
Fylgzt er með þessu máli af
mikilli athygli í Bandaríkjun-
um, en ekki hefur enn verið á-
kveðið hvenær það kemur fyrir
rétt. Margir lögfræðingar telja
vafasamt að skaðabótakrafa
nái fram að ganga, en lögmað-
ur Fine er bjartsýnn.
Hann bendir á að tóbaks-
neyzla Fine hafi haft í för með
sér að hann eigi mjög erfitt
með andardrátt, en Phillip
Morris hefur einmitt í auglýs-
ingum sinum haldið fram að
þeir sem reyktu sígarettur þess
ættu ekki slíkt á hættu.
Þúsundir bíða
Vinni Fine málið og fái sér
dæmdar skaðabætur er búizt
við að þúsundir annarra
krabbasjúklinga muni höfða
mál gegn tóbaksfélögunum.
Fine gerir svo háa kröfu
vegna þess að hann var í vel-
launaðri stöðu og gat búizt við
því að halda henni lengi enn.
Nú er hann óvinnufær og
læknar búast ekki víð að hann
eigi langt eftir ólifað.