Þjóðviljinn - 21.06.1964, Blaðsíða 3

SIÐA 3
Kodak
INSTAMATIC100
kr. 8 2 9,— innbygsSran fhslitoœia.
Sunnudagur 21. júni 1964 -- — .
FORMA
VIVA
HÖÐVILIIMN
Portoroz nefnist smábær á
Istríuskaga norSanverðum,
ekki ýkjalangt frá Trieste. Þar
eins og hvarvetna annarsstað-
ar við Adríahafsströnd Júgó-
slavíu er ágæt baðströnd, og
gistihús og veitingastaðir handa
erlendum ferðamönnum leggja
sífellt undir sig meira land-
rými umhverfis flóann sem
baerinn stendur við. Þó má við
árósana innst í flóanum finna
leifar af aldagömlum atvinnu-
vegi þorpsbúa sem eitt sinn
þótti mjög merkur og arðbær,
saltvinnslu úr hafinu. Sjónum
er veitt inn í stórar en grunn-
ar gryfjur, og í sólarhitanum
gufar vatnið smátt og smátt
upp, en eftir verður saltstork-
an. Síðan þarf að hreinsa
hana margsinnis og láta saltið
kristallast á nýjan leik, og við
alla þessa iðju beita menn
eldfomum aðferðum, en einu
hjálpai’tækin eru vindmyllur.
Þessi framleiðsla er að sjálf-
sögðu fyrst og fremst háð veð-
urfarinu og þótt góðviðri sé
næsta sjálfgeíið við Adríahaf
mun afraksturinn stundum
verða næsta lítill, og hið opin-
bera verður þá að hlaupa
undir bagga. Enda sáust þess
merki að hinn nýtízkulegi þjón-
ustuiðnaður í þágu ferðamanna
sé tekinn að gerast yfirgangs-
samur við saltgerðarfólkið;
þess verður vafalaust ekki
langt að bíða að ferðamenn
sóli. sig á sandströnd þar sem
nú eru saltgryfjur. en fjöl-
skyldur þær sem haldið hafa
tryggð við sérkunnáttu for-
feðra sinna allt fram til þessa
dags verða að læra önnur við-
fangsefni.
En þótt Portoroz sé í vax-
andi mæli að verða dvalarstað-
ur fyrir ferðamenn, hygg ég
að hann verði nafnkunnari
fyrir annað. Á hæðardrögum
skammt frá bænum komum
við inn í stóran og grósku-
mikinn trjágarð, og í honum
miðjum blasir allt í einu við
einkennilegt höggmyndasafn.
Myndir úr ljósum istrískum
marmara umlykja okkur,
sumar geysistórar. Þama
má sjá dæmi um alla þá
strauma sem hríslast um högg-
myndalist okkar tíma, natúral-
istískar eftirmyndir af fólki
við hverskyns iðju, afstrakt
sköpunarverk þar sem eðli og
gerð marmarans er látið njóta
fyllstu virðingar, upphafin
minnismerki og undarlega
súrrealistíska drauma. Og þeg-
ar betur er að gáð kemur í
ljós að höfundar þessara lista-
verka exu víðsvegar að úr
heiminum, mai’gir víðkunnir.
Ég sá þarna til dæmis högg-
myndir. eftir listamenn frá
Eþíópíu, Bólivíu, Italíu, Ind-
landi, Austurríki, Japan, Pól-
landi, Hollandi, Venesúela,
Þýzkalandi Bandaríkjunum,
ísrael og Bretlandi, að ó-
gleymdum Júgóslövum sjálf-
um.
Þetta einkennilega högg-
myndasafn, sem ber heitið
FORMA VIVA, er þannig til
komið að fyrir nokkrum árum
tók ferðamálaskrifstofan í Port-
oroz að bjóða til sín lista-'
mönnum og hlaut til þess styrk
frá ýmsum aðilum, m.a. rík-
inu. Myndhöggvurum er boð-
ið að búa með fjölskyldum sín-
um á þeim ágæta baðstað
Portoroz um tveggja mánaða £>-
skeið sér að kostnaðarlausu.
Þeir fá hver um sig mikið
marmarabjarg og nauðsynleg
vex-kfæri til þess að leggja til
atlögu við steininn, en til
þess er svo ætlazt að þeir
skilji listaverkin eftir sem
framlag til þessa sérkennilega
safns. Þetta frumkvæði hefur
hvarvetna fengið hinar beztu
mmh/iamKm
er alveg sjálfvirk —
filraan kemur i Ijösþétta
sem sett cr f vélina
á augnablik!, engin þrœðing,
og vélin er tilbúin til zqyndatöklL
I»a5 eru til 4 mismunandi fllrmir. f KODAK-
bylkjum: VERICIIKOME PAN fyrir svart/hvítt,
KODACHROME-X og EKTACHRpME-X fyrir
Jit-skuggamyndir og KODACOLOR-X fyrir lit-
myndir. — Myndastœrðin cr 9x9 cru. (
/A\kNI^ |D
8ÍW20313
BANKASTRŒTI 4
Kodak
INSTAMATIC 50
kr. 496,-
H TX
Höggmynd úr marmara eftir Teddy Carrasco frá Bólivíu. Myndhöggvarinn er þrítugur að aldri og
hefur kynnt sér sérstakiega forna indíánalist í Rómönsku Ameríku. Hann er nú búsettur í Evrópu.
undirtekfir, og árlega sækjast
margfalt fleiri en rúm er
fyrir eftir því að komast til
Portoroz, en gestimir þar
hafa verið tíu á ári.
Þegar ég skoðaði þetta al-
þjóðlega höggmyndasafn, sem
með hverju ári gefur fjöl-
bi'eytilegri og nákvæmai-i
mynd af list okkar tíma, varð
mér hugsað til þess að við Is-
lendingar erum svo lánsamir
að eiga einn myndhösivara
samkvæmt raunverulegri merk-
ingu þess orðs, sem naumast
á marga ofjarla ei-lendis um
þessar mundir, Sigui-jón Ól-
afsson. Ég held það væri verk-
efni fyrir Félag íslenzkra
myndlistai-manna að benda
safnstjórunum í Portoroz á
það, að safninu væri að því
mikill fengur að fá Sigurjón
til þess að glíma við mai-mara-
bjarg.
Hliðstætt albjóðlegt safn er
einnig í Kostanjevica á eynni
Krk. Þangað er boðið mynd-
skurðarmönnum og þeim af-
hentur eikarbolur með sömu
skilmálum. Og enn frétti ég
af því að á þriðja staðnum
væri látin í té aðstaða fyrir
þá sem gera vildu myndir úr
málmi. Verði þessari stai-f-
semi haldið áfram af sama
kappi og hugkvæmni og hing-
að til munu ekki líða mörg ár
þar til áhugafólk um nútíma-
list fer að mæla sér mót í
þessum smábæjum við Adría-
haf. — M. K.
Tréskurðarmynd eftir Júgóslavann Petar Smajic. Smaiic er hálf-
sextugur, sjáíimenntaður bóndi, sem hefnr sinnt tréskurði undan-
(arna þrjá áratugi og er nú talinn einn fremsti naívisti í Júgóslavíu.
Hvert sæti var skipað í
Samkomuhúsi Háskólans á
fimmtudagskvöldið, þegar þeir
píanósnillingarnir Asjkenazí
frá Ráðstjómarríkjunum og
Frager frá Bandaríkjunum
léku þar saman á tvö píanó.
Samleikur þessarar tegundar
mun varla hafa farið fram áð-
ur í hljómleikasal hér á land’.
og yfirleitt eru slíkir hljóm-
leikar óvenjulegir, enda hafa
tónskáldin ekki gert mikið að
þvf að semja verk fyrir tvö
píanó.
Mozart samdi aðeins tvö tón-
verk þessarar tegundar, og er
annað þeirra sónata sú í D-dúr
(K.448), sem var fyrsta við-
fangsefni þeirra félaga á þess-
um tónleikum. Þetta er mikið
verk og stórglæsilegt og þann-
ig samið, að varla verður tal-
ið, að annað hljóðfærið hafi
þar meira hlutvei-ki að gegna
en hitt. Þessu jafngildi um
hlutverk hljóðfæranna verður
nú að sjálfsögðu að svara
nokkurnveginn fullkomið jafn-
ræði tónleikaranna, ef vel á
að fara. I tónsmíð eins og þess-
ari kæmi það sérstaklega ó-
þægilega í ljós, ef þar væri
tiltakanlegur munur á. En
hér var ekki um slíkt að íæða.
Hlustandi fann harla litla
hvöt til að gera upp á milli
þessai-a ungu snillinga, heldur
hlaut honum að verða efst í
huga aðdáun á leikni þeirra.
fágaðri túlkun og furðulegri
nákvæmni í samleik. Þetta var
einkar skemmtilegt dæmi um
samstillingu huga og handa
Viðkunnanlegt var líka, hversu
annt listamennirnir létu s.ér
um að deila hlutverkum s.em
jafnast, til dæmis með því að
skiptast á um hljóðfæri. Að
þessu leyti urðu tónleikarnir
ofurlítil táknmynd lýðræðis,
jafnx-éttis og bræðralags, sér-
til þess að sýna frábæra kunn-
áttu sína og samleikstækni i
nýju ljósi. B.F.
er alveg sjálfvirk —
filman kemur f Ijósþéttu
sem sett er f vélina
á augnablikl, engin þræðing,
og vélin er tilbúin til myndatöku.
Þa5 ern tif*4 inlsraunandi filraur f KODAK-
liylkjum: VERICIIROME PAN fyrir svart/hvitt,
KODACTIROME-X og EKTACHROME-X fyrir
Iit-skuggamyndir og KODACOLOR-X fyrir lit-
myndir. — Myndastœrðin er 9x9 cm. (
tmé IPITS
SiMi 2 0313
BANKASlRÆTi
Útbreiðið
Þjóðviljann
Asjkenazí
hverra þjóða listamennirnir
eru,
Tilbrigðaverk Schumanns og
nxnu („rondo”) Chopins léku
þeir félagar einnig af næmri
stílkennd og hnitmiðaðri ná-
kvæmni. Síðasta verkið á efn-
isskránni, „Fantasía” eftir
Rachmaninoff, er dálítið glam-
urkennt á köflum, sérstaklega
síðasti þátturinn, sem er furðu-
lega eintrjáningslegur og gefur
furðulitla hugmynd um þann
Rachmaninoff, sem samdi
snilldarverk eins og 2. píanó-
konsertinn og hinn 3. enda
er fantasían æskuverk, samin
er tónskáldið var aðeins tvi-
tugt að aldri. Eigi að síöur er
hún gerð af mikilli tæknikunn-
áttu á píanó, eins og öll verk
þessa tónskálds fyiár það
hljóðfæri. og veitti hún þeim
Asjkenazí og Frager tækifæri
tryggja sterkt efni
og gott snið
við hvert tækifæri
JTORAUKIN SALA SANNAR VINSÆLDIR VÖRUNNAR