Þjóðviljinn - 25.07.1964, Síða 5

Eattgardagur 25. Jflli 1964 --------*--------------------------------------------------- MÓÐVILJINN -------------------:---=----.... SÍÐA 5
NÆST VERÐUR ÞAÐ ELDUR
störfum, en tilkynnti piltunum
hver hann væri og skipaði þeim
að hafa sig hæga. Tvennum
sögum fer af hvað síðan gerð-
ist. Lögreglustjóm New York
segir i opinberri skýrslu að 15
ára drengur úr hópnum. James
Powell, hafi degið upp hníf og
gert sig líklegan til að ráðast
á • lögregluþjóninn, sem síðan
hafi skotið hann í nauðvörn
þegar hann hlýddi ekki skipun
um að nema staðar. Skólabræð-
ur Powells ; skýra öðruvísi frá.
Þeim ber saman um að Gilli-
gan hafi þrifið bysSu sína og
skotið fyrirvaralaust á dreng-
inn, sem hvorki hafi gert sig
líklegan til að beita hníf ■ né
öðru vopni. Einskis tvímælis
orkar að Gilligan, sem er
þriggja álna maður og vegur
200 pund. skaut þrem skotrjm á
barnið og drap það með kúlu
i kviðinn.
amstundis brauzt út upp-
þot á götunni þar sem Powell
lítli féll. Skólasystkin hans
gerðu aðsúg að lögregluþjórrum
sem komu hópum saman á
vettvang. „Haldið áfram“, hróp-
aði grátandi svertingjatelpa.
„drepið annan niggara". Það
tók 150 lögregluþjóna tvo
klukkutíma að bæla niðurupp-
þotið. Að kvöldi næsta dags
söfnuðust svertingjar, aðallega
ungt fólk. saman við skólann
og lögreglustöðina í hverfinu,
kölluðu lögregluþjónana morð-
ingja og grýttu þá. Síðan færð-
ust átökin til Harlem, þar sem
lögreglan skaut annan svert-
ingja til bana og særði marga.
Murphy lögregiustjóri í New
York harðneitar kröfum svert-
ingjasamtaka að vxkja Gilligan
úr starfi en hét rannsókn á
drápi Powells. Mótmælafundir
og bardagar hafa rekið hver
annan, og nú hafa forustu-
menn svertingja krafizt þess af
Wagner borgarstjóra. sem
sneri heim úr skemmtiferð til
Evrópu vegna ástandsins í
Harlem, að hann víki Murphy
lögreglustjóra úr embætti.
Johnson forseti hefur falið al-
ríkislögreglunni að rannsaka
upptök óeirðanna.
Harlem er kunnasta svert-
ingjahverfið í stórborgum
Bandaríkjanna, en í hverri ein-
ustu stórborg eru samskonar
gettó, þar sem annars flokks
borgurum er hrúgað saman við
skilyrði sem ekki geta leitt til
annars en blóðbaðs. ESnn af
sonum Harlems. skáldið James
Atburðimir í Harlem undan-
fama daga staðfesta allt sem
Baldwin hefur að segja um
svertingjaátthaga sína. Öskráð
lög þinda svertingjana við
þetta hverfi. Þeir fá í sinn
hlut erfiðustu og verst launuðu
störfifi í milljönaborginni og
atvinnuleysið bitnar harðast á
þeim, en í Harlem eru vörur
bæði lakari og dýrari en í öðr-
um borgarhlutum. Húseigendur
láta leiguhjallana drabbastnið-
ur, því að þ«ir vita að svert-
ingjamir eiga ekki í annað
hús að venda. Jafnvel þótt
svertingja takist að spara fyr-
ir útborgun á betra húsnæði í
vistlegra hverfí, sjá samtök
hvítra húseigenda um að hann
fái ekki að kaupa þáð. Lána-
stofnanir krefjast mun hærri
vaxta af svertingjum en hvít-
um mönnum. Umhverfið. við-
mót hv'ítra samfeorgara og
framkoma yfirvaldanna leggst
á eitt að svipta svertingjann
sjálfsvirðingu, undrunarefnið er
ekki hve margir glæpamenn og
skækjur alast upp i Harlem,
heldur hversu margir komast
hjá þeim ðrlögum. Baldwin
hafnar boðskap ..Svörtu Mú-
hameðstrúarmann»nna“ um yf-
irburði svarta kynstofnsins, en
dáir getu þeirra til að Feisa
við árhrök mannféiagsins og
James Baldwin
kveðst vel geta skilið aðdnátt-
arafl kenninga þedrra um a*
hvítir menn séu djöflar serh
brátt verði tortímt er jörðin
fengin lituðum kynþáttum til
eignar.
Lögreglan er tæki samfélags
hvíta marmsins' til að halda
svertingjunum í bóndabeygjn
ótta og niðurlægingar. Vjðhorf
íbúa Harlem til hennar ér svip-
að og fólks í hernumdum lönd-
um til Gestapó. Baldwin skýr-
ir frá: „Þegar ég var tíu ára,
og sannarlega ekki stór eftir
aldri, skemmtu tveir lögreglu-
þjónar sér við að leita á mér,
koma með kátlegar (og skelfi-
legar) getgátur um forfeður
mína og kynferðislega getu. og
til að kóróna vérkið skildu þeir
mig svo eftir liggjandi afvelta
á auðri lóð í Harlem . . . Þegar
hvútur maður stendur andspæn-
is svörtum marmi, sér í lagi ef
svarti maðurinn getur enga
vöm sér veitt, koma ægilegir
hlutir í Ijós. Ég þekki þetta.
Það er búið að fara með rnig
nógu oft nlður í kjallara lög-
reglustöðva, og ég hef séð og
heyrt og orðiö að þola leynd-
a-wnál örvita hvftra karla, og
kvenna. sem vissu að þau áttn
allskostar við mig, vegna þess
að jafnvel þótt ég gæti sagt frá-
na-yndi pugmn trúa mér. Ög
wiér yrði ekki trúað einmitt af
því að menn vissu að það sem
ég segði væri satt . . . Það var
deginum Ijósara að lögreglan
mísþyrmdi manni og setti
mann inn eins lengi og hún
teldí sér það óhætt . . . Æði
torfundinn er sá Harlembfn, frá
grandvarasta kirkjufölki til ö-
prúttnustu unglinga, sem ekki
hefur langa sögu að segja af
dugleysi. ranglæti og hrotta-
skap lögreglunnar.....
Framhald á 7. síðu.
Lögregluþjónn lumbrar á liggjandi svertingja í átökunum í
Harlcm.
N
t’ ótt eftir nótt er barizt á
götum Harlem. Lögreglulið
New York og íbúar svertingja-
hverfisins eiga í ófriði. Skot-
hríð úr byssum lögregluþjón-
anna glymur í götunum. Þeir
eru ósparir á blýið lagaverð-
imir. ..Skjóttu fyrst og spurðu
svo“ er þeirra boðorð. Sam-
kvæmt því beytti Thomas Gil-
ligan lögregluforingi morguninn
í síðustu viku, þegar hann kom
að þar sem nokkrir sveriingja-
drengir voru að gera at í öðr-
um Ira, Patrick Lynch, hús-
verði í byggingu gegnt skóla
þeirra. Þessi skóli stendur í
írsku hverfi við 76. götu. en
vegna þess að þar var haft
sumamámskeið fyrir gagn-
fræðaskólanemendur víðar að
hefur óvenjumargt svertingja-
bama átt leið um hverfið,
mörgum íranna til angurs.
Þennan morgun sprautaði
Lynch húsvörður vatni á
nokkra svertingjadrengi með
orðunum „Ég skal þvo af ykk-
ur svertuna. skítugu niggarar".
Þeir sem þannig voru ávarpað-
ir svöruðu með því að fleygja
sorptunnuhlemmum og flösk-
um, svo Lynch flúði inn í hús-
ið. Þá bar Gilligan lögreglufor-
ingja að. Hann var ekki að
ast milliliðalaust um viðhorf
svertingja, sneri hann sér til
Baldwins. 1 ritgerðasöfnum sín-
um. Notes of a Native Son,
Nobody Knows My Name og
The Fire Next Time, talar hann
af spámannlegri andagift til
hvítra Bandaríkjamanna, sýnir
þeim íram á hversu allt sem
þeir hafa gert og þykjast ætla
að gera til að aflétta kynþátta-
misréttinu er ekki annað en
kák, setur þeim þá kosti að
taka sinnaskiptum og um-
mynda þjóðfélag sitt eða horfa
á það farast.
Baldwin, hefur færzt í fang
að vekja hvíta landa sína til
vitundar um háskann sem yfir
Bandaríkjunum vofir vegna
kynþáttakúgunarinnar. Lengi
vel var aðvörunum hans lítill
gaumur gefinn, en nú er það
breytt. Þegar Robert Kennedy
dómsmálaráðherra vildi fræð-
mmmm
22. DAGUR
Gekk síðan upp hxa og íi.jó i íuiu Hxxi'alds með mikilli öxi,
svo aö föst stóð 1 trénu. Hljóp maður sá þegar út í bátinn.
en niðamyrkur var á. Reri hann þegar í brott, en öxin var
eftir til jartegna. Stóð hún föst í trénu.
Síðan vakti ITaraldur upp menn sína og lét þá vlta, við
hver svik þeir voru komnir: ,,Megum vér það sjá“ segir hann,
„að vér höfum hér ekki liðs við Svein, þegar er hann slæst
á svikræði við oss. Mun sá vera inn bezti kostur að leita
á brott héöan, meðan kostur er. Leysum vér nú sfeip vor
og isðwm leynilega í brott**-
Þeir gera svo, róa um néttina norður með landi, fam ag
og nótt, þar til er þeir firirm Magnús konung, þar er nn
lá með her sínuna. Gekk þá Haraldur á fund Magnúss kon-
ungs, frænda feirxs, og varð þar fagnafundur. Síðan töluða
þsir ftwandur milli sín. F«r það allt sáttgjamlega.