Þjóðviljinn - 17.02.1966, Side 6

g SfÐA — ÞJÖÐVrLJINN — Fimmtudagur 17. febrúar 1966.
Frásförfum Fiskiþings:
Síldarflutningarnir,
dragnótaveiiar oJI.
■ Þjóðviljinn hefur áður birt fréttir af Fiski-
þingi, sem setið hefur á rökstólum hér í Reykja-
vík að undanförnu, og getið nokkurra samþykkta
þess. Hér fara á eftir fleiri samþykktir þingsins,
m.a. um dragnótaveiðar, síLdarflutninga, atvinnu-
réttindi vélstjóra og vélstjóranám, rækju- og
humarveiðar, ferskfiskeftirlit, fiskleitar- og haf-
rannsóknaskip, hagnýtingu sjávarafla o.fl.
Allt sjávarútvegsnefndar um
dragnótaveiðar. Framsögumað-
ur Magnús Gamalíelsson. Öl-
afsfirði:
„Um allmikinn árafjölda
hafa verið stundaðar dragnóta-
veiðar hér við land með sæmi-
legum árangri og leggur þvi
Fiskiþing til að lögum um
dragnótaveiðar verði breytt
þannig:
a. að skipastærð verði færð í
70 br. lestir.
b. að veiðitími fiskiskipa verði
ákveðinn að fenginni tillögu
stjómar Fiskifélags Islands.
c. að veiðisvæðum verði hagað
eftir tillögum samtaka út-
vegsmanna og sjómanna með
samþykki stjómar Fiskifélags
Islands.
d. að reglum um möskvastærð
dragnóta verði breytt þannig
að möskvi verði stækkaður i
130 m/m".
Alit allsherjamefndar um síld-
grflutninga. Framsögumaður
Magnús Magnússon, Eyrar-
bakka:
.,a. Fiskiþing ítrekar fyrri
samþykktir. vegna vaxandi síld-
veiða fyrir Austurlandi, verði
þar örugg og góð afskipunarað-
staða fyrir síldveiðiflotann.
Verði það bezt tryggt með end-
urbótum á éldri verksmiðjum.
ásamt auknu þróarrými og ný-
byggingum, en með allar end-
urbætur og nýbyggingar verði
lögð áherzla á sem hagkvæm-
asta vinnslu er geti orðið und-
irstaða að hækkuðu síldarverði.
b. Fiskiþing telur að reynslan
af síldarmóttöku hjá veiðiskip-
um á miðunum muni auka
möguleika skipanna til að ná
meiri afla. sérstakiega á þetta
við á fjarlægari miðum. Síldar-
flutningaskipin hafa aðstöðu til
flutninga sem þörf krefur
hverju sinni og ætti starfið að
vera skipulagt samkvæmt því.
Reynsla af síldveiðum undan-
farna áratugi sýnir að síldin
er nokkuð á hreyfingu um-
hverfis landið og verður því að
telja síldarflutninga með
þar tii hæfum skipum æskilega
þróun. Telur Fiskiþingið nauð-
synlegt að gerðar verði tilraun-
ir með flutning á síld meðsíld-
arflutningaskipum sem miðist
við nýtingu á fullkominni vöru
til manneldis.
c. Fiskiþingið telur tímabært
að losa. að meira eða minna
leyti um bann við kaupum á
fersksfld og öðrum fiski, af er-
lendum veiðiskipum, t.d. gagn-
gagnkvæmum samningum.“
Alitlaga- og félagsmálanefnd-
ar um skýrslu fiskimálastjóra.
Framsögumaður: Hólmsteinn
Helgason, Raufarhöfn:
„Fiskiþing þakkar fiskim.stj.
hina ýtarlegu og fróðlegu
skýrslu hans og lýsir ánægju
yfir þeim verkefnum, sem þok-
azt hafa áleiðis fyrir starf hans
og tilstuðlan. Fiskiþing vill taka
undir og styðja það áhugamál
hans. sem hann kemur inn á í
skýrslunni, um verndun fiski-
stofnanna, svo sem ítrast verð-
ur við komið og nútíma vísindi
og tækni gera fært og bæta af-
komu þjóðarinnar. Jafnframt
að unnið verði sem hraðast að
gera allan sjávarafla að sem
verðmætdstri vöru til útflutn-
ings fyrir þjóðarbúið.“
Alit laga- og félagsmála-
nefndar um atvinnuréttindi
vélstjóra og vélstjóranám.
Framsögumaður Hallgrímur
Jónasson Reyðarfirði og Þor-
varður Björnsson, Reykjavfk:
„Fiskiþing fagnar fram-
komnum frumvörpum um vél-'
stjóranám og atvinnuréttindi
vélstjóra og mælir með sam-
þykkt þeirra á Alþingi.
Þá væntir þingið þess að
vélstjóranámskeið út um land
verði svo oft sem kostur er“.
Alit fiskiðnaðar- og tækni-
nefndar um rækju- og humar-
veiðar.
Framsögumaður Guðm. Guð-
mundsson, ísafirði:
„Fiskiþing telur, að sú tak-
mörkun, sem sett hefur verið
á rækjuveiðar á Vestfjörðum
hafi verið spor í rétta átt til
þess að koma í veg fyriV ofveiði
og að enn sé eigi tímabært að
aflétta þeim takmörkunum.
Þingið leggur óherzlu á það, að
fiskifræðingum verði veitt að-
-------------------------------®
Slysum í heimahúsum fjölg-
ar meí bættum hfskjörum
Fjöldi slysa á heimilum vek-
ur ugg. Milli 5 og 10 af hundr-
aði íbúanna í iðnþróuðum lönd-
um verða árlega fyrir svo al-
varlegum slysum heima fyrir,
að þörf er læknishjálpar eða
a.m.k. dagsdvalar í rúminu,.að
þvi er segir í skýrslu Alþjóða-
heilbrigðisstofnunarinnar (WH
O)
Æ betri lífskjör gera heim-
ilin sífellt hættulegri, einkum
fyrir börn og gamalmenni.
Tæknilega fullkomnar heimil-
isvélar og önnur rafmagnsá-
höld, svefntöflur og önnur
sterk lyf, gljábónuð gólf, glóð-
arofnar, eldfim gerviefni og
loftþéttir plastpokar eru nokk-
ur dæmi um hluti sem fela i
sér hættu og verða sífellt al-
gengari á heimilum.
Alþjóðaheilbrigðismálastofn-
unin safnar reglulega rann-
sóknarskýrslum frá 47 löndum
með samtals 650 miljónir íbúa
til að koma á reglu og sam-
ræmi milli þeirra aðferða, sem
beitt er við skýrslugerð og eru
oft harla sundurleitar. Fær
stofnunin þannig yfirlit um
slysin um heim allan
Karlmönnum hættast
Enda þótt konur séu aðjafn-
aði meira heima fyrir og séu
þannig oftar í nánd við hætt-
urnar, verða fleiri karlmenn
en konur undir 65 ára aldri
fyrir slysum á heimilum, sam-
kvæmt bandarískri rannsókn.
En börn og gamalmenni verða
samt langharðast úti, sam-
kvæmt upplýsingum WHO.
Bömin verða fyrir mörgum
smærri slysum, en gamla fólk-
ið verður að jafnaði fyrir færri
slysum, sem hafa hins vegar
alvarlegri áhrif og leiða það
einatt tii dauða.
Árið 1963 könnuðu 10 lönd
að tilmælum Alþjóðaheilbrigð-
ismálastofnunarinnar, hve stór
hluti samanlagðra slysa ætti
sér stað innan fjögurra veggja
heimilisins. Noregur og Finn-
land voru fulltrúar Norður-
landa í þessari rannsókn. 1
Noregi kom í ljós, að slysin
voru algengust; 69 af hundraði
allra slysa, sem konur áttu
hlut að, áttu sér stað á heim-
ilum, en samsvarandi hlut-
fallstala fyrir karlmenn var
23,4.
Afleiðingarnar
fyrir þjóðfélagið
Lauslegir bandarískir út-
reikningar sýna, að áttundi
hver íbúi Bandaríkjanna slas-
aðist heima hjá sér árið 1960.
Fyrri rannsókn í Bandaríkjun-
um leiðir í ljós afleiðingar
slysanna fyrir þjóðfélagið: 100
starfandi karlmenn missa að
jafnaði 16,9 vinnudaga og 100
konur 41,3 vinnudaga á ári,
eingöngu vegna þess að þau
hafa slasazt heima hjá sér.
Samsvarandi tölur fyrir skóla-
börn eru 16,3 fjarvistardagar
fyrir 100 drengi og 8,5 fyrir
100 telpur.
Það er samt ekki einvörð-
ungu í iðnaðarlöndunum sem
heimilið er hættulegt. 28 af
hundraði allra dauðsfalla á
Ceylon á einu ári stöfuðu t.d.
af vinsælum olíulampa, sem nú
er reynt að útrýma með ann-
arri hættuminni gerð.
Byltur og eldsvoðar
Milli 50 og 80 af hundraði
allra slysa sem stafa af bylt-
um eiga sér stað á heimilum.
í flestum tilfellum er um að
ræða aldraðar konur. Hjá þessu
má sneiða með því að láta
tröppur ekki hallast meira en
37 gráður og hafa þrepin a.
m.k. 25 sentímetra þreið og
ekki hærri en 15 sentimetra
samkvæmt leiðbeiningum í síð-
asta hefti af „WHO Chronicle"
Gúmmí-undirlag undir teppum
gúmsólar á inniskóm, gluggar j
sem opnast inn á við og góð i
Framhald á 9. síðu. I
ÍÍIÍgiW
illii

Síldveiðiskip lcggst að löndunarbryggjunni.
staða til þess að fylgjast með
hvaða álag stofninn þolir.
Ennfremur verði haldið á-
fram að leita að nýjum rækju-
miðum.
Þá telur fiskiþing rétt,
að látfn verði fara fram at-
hugun á því hvort stækka beri
möskva á rækjuvörpum, þar
sem ávallt veiðist nokkurt magn
af rækju, sem er svo smá að
ekki er hægt að nýta hana til
vinnslu. Fiskiþing telur mikla
nauðsyn á því að árlega fari
fram leit að humarmiðum, þar
sem aflinn fer minnkandi á
þeim svæðum, sem þegar eru
stunduð."
Alit fiskiðnaðar- og tækni-
nefndar um ferskfiskeftirlit.
Framsögumaður Njáll Þórð-
arson, Reykjavík:
„Fiskiþing skorar á sjávar-
útvegsmálaráðuneytið að láta
framfylgja betur en verið hef-
ur reglugerðarákvæðum, sem
sett hafa verið um fjölda
þorskanetja í sjó hjá hverjum
einstökum báti, þar sem það
mun hafa þau áhrif að miklu
meira af fiskinum fer í betri
gæðaflokka og gefur möguleika
fyrir enn hærra hráefnisverð.
Þá telur þingið að enrt þurfi að
auka samræmingu á ferskfisk-
matinu, svo að það verði sem
líkast f öllum verstöðvum
landsins og verði yfirmats-
mönnum ferskfiskeftirlitsins
falið það hlutverk. Einnig
verði athugað hvort ekki er
fært að auka verðmismun á
milli gæðaflokka."
Þá var samþykkt svofelld
viðbótartillaga fró Jóhanni
Pálssyni, Vestmannaeyjum.
,,Þá telur þingið, að slægja
ætti strax allan ætisfullan fisk
um borð í skipunum og ísa
hann, nema löndun fari fram
samdægurs, en til vara að
skipum verði gert að skyldu að
ísa fiskinn strax niður jafnóð-
um og hann veiðist. Verði ís-
un höfð þáð mikil að fiskur-
;un kólni vel niður.“
Alit sjávarútvegsnefndar urr
?iskileitar- og hafrannsókna
kip. Framsögumaður Ingva
uilhjálmsson. Reykiavík:
„Fiskiþing lýsir ánægju
sinni yfir þeim árangri, sem
orðið hefur af síldar- og fiski-
leit með skipum og telur að
síldar- og fiskileit þurfi að
efla eftir því sem frekast er
hægt.
Fiskiþing fagnar framkom-
inni tillögu hjá Landssambandi
ísl. útvegsmanna um að sjó-
menn og útgerðarmenn leggi
fram 1/4% af aflaandvirði síld-
veiðiflotans annars vegar og
kaupendur hráefnis hinsvegar
leggi fram jafnstóra upphæð á
næstu árum til þess að standa
straum af byggingarkostnaði
síldarleitarskips er byggt verði
samkvæmt tillögu Jakobs Jak-
obssonar, fiskifræðings.
Enn fremur æskir Fiskiþing
þess að ríkisstjórn og Alþingi
flýti fyrir þessu máli svo sem
unnt er.
Fiskiþing lýsir ánægju sinni
yfir því, að undirbúningur að
byggingu hafrannsóknaskips er
kominn vel á veg, treystir því
að framkvæmdum á undirbún-
ingi að byggingu skipsins verði
hraðað sem mest.“
Alit fiskiðnaðar- og tækni-
nefndar um hagnýtingu sjávar-
afurða. Framsögumaður: Mar-
geir Jónsson, Keflavík:
.,28. Fiskiþing telur, að full-
komin hagnýting hvers konar
hráefnis sé menningu og fjár-
hag þjóðarinnar nauðsynleg og
vill benda á að rannsaka beri
meðfrám ströndum Faxaflóa og
víðar magn og viðkomu ýmissa
skelfiska, svo sem kúfisks, kræk-
lings o.fl.
Þá telur þingið að rannsaka
þurfi hvaða verkunaraðferð sé
heppileg á grásleppu til mann-
eldis. Telur þingið stjóm Fiski-
félagsins og fiskimálastjóra, að
’hvetja rétta aðila til rann-
sókna á þessum málum.
Greinargerð.
Það er öllum ljóst, að á síð-
ustu áratugum hefur nýting
sjávarafurða aukizt. f stórum
stíl frá því sem áður var og
bar með aukið þjóðartekjurnar
og bætt afkomu fólksins. Þótt
mikið hafi áunnizt, er margt ó-
gert og verkefni næg framund-
=>n. Enn þarf að auka og bæta
oýtinguna og taka upp nýia
framleiðsluhætti. — Meðfram
ströndum landsins er mikið
magn af ýmsum tegundum
skelfisks. en það er órannsakað
mál hvort magn eða viðkoma
er það mikii að vinnsla þessa
hráefnis geti orðið arðvænleg.
Grásleppa, sem nú er veidd í
vaxandi mæli, hefilr ékki vérið
nýtt nema að mjög litlu leyti,
að undanskildum hrognunum.
Margir trúa því, að hér ..geti
verið um nokkur verðmæti að
ræða, ef fundin yrði rétt verk-
unaraðferð".
i---------------------------
Þrír útvarps-
menn í boðsferð
til Bretlands
Nýlega héldu til Bretlands til
hálfs mánaðar dvalar í boði
brezka utanríkisráðuneytisins þeir
Jón Magnússon fréttastjóri rík-
isútvarpsins, Árni Gunnarsson,
fréttamaður og Magnús Bjam-
freðsson fréttamaður við sjón-
varpið. Munu þeir m.a. heim-
sækja Lotidon og Manchester og
skoða sjónvarpsstöðvar. I för
með þeim verður Brian D. Holt
starfsmaður við brezka sendiráð-
ið hér í Reykjavík.
s
Skipuð samvinnu-
nefnd ríkis og
sveitarfélaga
Á ráðstefnu, sem SamBand ís-
lenzkra sveitarfélaga gekkst fyr-
ir um fjármál sveitarfélaga
í nóvember s.l. var samþykkt að
fela stjórn sambandsins að beita
sér fyrir því við ríkisstjómina
að komið verði á fót samvinnu-
nefnd ríkis og sveitarfélaga, er
endurskoði Iöggjöf varðandi
greiðslur vegna sameiginlegra
verkefna bessara aðila.
Af hálfu Sambands íslenzkra
sveitarfélaga hafa nú verið til-
nefndir til þessara starfa þejr
Gunnlaugur Pétursson, borgarrit-
ari, Reykjavík. Bafsteinn Bald-
vinsson bæjarstjóri Hafnarfirði
og Vigfús Jónsson oddviti, Eyr-
arbakka. Af þálfu ríkisstjórnar-
innar hafa verið tilnefndir í
nefndina: Hjálmar Vilhjálmsson,
ráðuneytisstjóri. félagsmálaráðu-
neytinu. og Jón Sigurðsson. deild-
arstjóri, fjármálará. .meytinu,