Þjóðviljinn - 22.10.1966, Síða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 22. október 1«66.
0 tgefa.ndi: Samelnlngarflokkur aiþýöu — Sósíalistaflokk-
urinn.
Rits-tjórar: tvar H. Jónsson (áb). Magnús Kjartansson,
Sigurður Guömundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Augiýaingastj.: Þorvaldur Jóhannesson.
Simi 17-500 (5 Iínur). Askriftarverð kr. 105.00 á mánuðl. Lausa-
eöluverð kr. 7.00.
Okríð er ekki stöðvað
¥Tm þessar mundir standa leigjendur. 1 flutning-
^ um. Blöðin eru full af húsnæðisauglýsingum en
þær eru næsta einhliða; fjölmargir vilja taka hús-
næðí á leigu, fáir bjóða húsnæði fram. Þeir sem
hafa húsnæði á boðstólum þurfa ekki ,að auglýsa;
bágstatt fólk nasar þvílíkar íbúðir uppi — eigend-
urnir þurfa ekkert fyrir að hafa annað en láta
bjóða í þær hærra og hærra á markaði húsnæðis-
skortsins. Hvemig ástandið er má nokkuð marka
af forsíðufrétt í Vísi fyrir nokkrum dögum, en það
ágæta ríkisstjómarmálgagn verður naumas't vænt
um það að bregða upp ófrægingarmyndum af á-
standinu undir viðreisnarstjóm. Vísir segir svo frá:
¥7,r leiguupphæðin í sumum tilfellum orðin svo
"-*J há að fáránlegt þykir. Fyrir skömmu tók f jöl-
skyldumaður á leigu íbúð á 11 þúsund á mánuði
eftir að hafa borgað svokallað lykilgjald, sem í
þessu tilfelli nam 30 þúsund krónum. Lykilgjald
mun ekki vera óalgengt, en það er sú upphæð, sem
leigjandinn verður að borga fyrir það eitt að fá
leigt. Annað dæmi um húsaleiguokrið (annað er
i*;.f *. • • : - -
ekki hægt að kalla það) er að tveggja herbergja
íbúð var auglýsí til leigu, átti leiguupphæðin að
vera 9 þúsund á mánuði. Þessar upphæðir eru ekki
einsdæmi um þá f járplógsstarfsemi sem rekin er
í þessum málum. Eins og tveggja ára fyrirfram-
greiðslur á húsaleigu þykja orðið sjálfsagðar. Virð-
ist sem réttindi leigutaka séu lítil sem engin“.
ITUI viðbótar má geta þess að íbúð sú sem Vísir
nefnir og leigð var á 11 þúsund krónur á mán-
uði að viðbættu 30 þúsund króna lykilgjaldi fyrir
eitt ár, eða alls fyrir 13.500 krónur á mánuði, er
engin ný lúxusíbúð. Hún var byggð fyrir stríð af
Byggingarsamvinnufélagi Reykjavíkur og var
byggingarkostnaðurinn þá samtals 24.000 krónur
— lægri krónuupphæð en tveggja mánaða leiga
nú, þótt krónumar séu að vísu býsna misstórar.
jjrátt fyrir allt stöðvunarhjal sitt gerir ríkis-
*stjómin engar ráðstafanir til þess að stöðva hús-
næðisokrið, og væri þó engum manni skyldara en
dómsmálaráðherra íslands að hlutast til um það
ferlega okurdæmi sem hér hefur verið nefnt. Ekki
skiptir ríkisstjórnin sér heldur neitt af því, þótt
peningarnir sjálfir séu á trylltum uppboðsmarkaði
í þjóðfélaginu, lánsfé gangi kaupum og sölum á
svörtum markaði, og fjárplógsstarfsemin bitni
fyrst og fremst á þeim sem reyna að losna við
húsaleiguokrið með því að koma sér upp þaki yfir
höfuðið. Fjármálamennimir sækja peningana í
bankanna, lána þá bágs'töddu fólki með siðlausum
gróða, og auglýsa iðju sína opinskátt í Morgun-
blaðinu.
Hin svokalíaða stöðvunarstefna Bjama Bene-
diktssonar beinist ekki gegn fjárplógsmönnum
og okrurum. Eini tilgangur hennar er að stöðva
það að launafólk sæki réttmætan skerf sinn af
þjóðartekjunum, koma í veg fyrir að verkafólk
geti lifað af dagvinnukaupi í þjóðfélagi sem Morg-
unblaðið telur hið fjórða auðugasta í heimi. — m.
Nú reynir á, hver alvara er á bak
við tal manna um verðbólgustöðvun
í gáer var sasrt hér í blaðinu
frá Iagafrumvarpi sem þrír
þingmenn Alþýðubandalagsins,
þeir Einar Olgeirsson, Eðvarð
Sigurðsson og Ásmundur Sig-
urðsson, flytja um breytingu á
lögunum um verðlagsmál frá
1960.
f greinargerð sem frumvarp-
inu fylgir segja flutningsmenn:
„í>að er viðurkennd þjóðfé-
lagsleg nauðsyn, að stöðva
verði óðaverðbólguna. Verð-
bólga, sem árum og áratug-
um saman er 10% á ári að
meðaltali, er eyðileggjandi fyr-
ir þjóðfélagið, ekki sízt sið-
ferðilega. Væri hægt að tryggja
að verðbólga yrði ekki nema
2-3% á ári, væri mikið fengið.
Rikisstjórnin viðurkennir, að
henni hafi, eins og fleiri rikis-
stjórnum mistekizt að stöðva
verðbólguna.
Flutningur þessa frumvarps
er prófstemn á, hvort ríkis-
stjórnin er reiðubúin til þess
að vinna að stöðvun óðaverð-
bólgunnar, ef tillaga um það
kemur frá stjórnarandstöðunni.
Verkalýðshreyfingin lýsti yf-
ir því vorið 1964, að hún væri
reiðubúin til sanistarfs við rík-
isstjórnina. um stöðvun óða-
verðbólgunnar. Aðferðir þær.
sem ríkisstjómin hefur beitt
eða lagt til að beita, duga ekki.
í þessu frumvarpi felst ráð-
stöfun, sem mun duga, bvo
langt sem hún nær, ef henni
er beitt.
Fyrsta skilyrðið til þess að
halda verðbólgu í skefjum er
að leyfa ekk^ sjálfkrafa verð-
hækkanir, með öðrum orðum:
afnema vald atvinnurekenda og
kaupsýslumanna til að hækka
verðlag að sama skapi og kaup-
gjald hækkar. Eins og nú standa
sakir, hefur fésýslustéttin þetta
vald. á flestum sviðum við-
skiptalífsins og beitir því vægð-
arlaust, svo sem dæmin sanna.
Frumvarpið fer fram á að af-
nema þetta vald, en veita verð-
lagsnefnd, sem öruggt er að
fulltrúi verkalýðshreyfingarinn-
ar ætti sæti í, vald til ákvarð-
ana um verðlag. Síðan ýrði
reynslan að skera úr því, hvaða
flokkar væru reiðubúnir til
þess ’að beita þvi valdi til að
vinna gegn verðbólgu og hverj-
ir ekki.
Stundum hefur verið reynt af
hálfu yfirvaldanna að skírskota
til fésýslustéttarinnar að beita
ekki valdi því, sem hún hefur
fengið undanfarin ár, til verð-
lagshækkana og verðbólgu.
Þannig reit núverandi við-
skiptamálaráðherra Gylfi Þ.
Gíslason grein í Alþýðublaðið
17. júlí 1965, eftir kaupsamn-
ingana þá, þar sem hann sagði
meðal annars:
„En verðlagseftirliti og öllum
öðrum hugsanlegum ráðum
verður að beita til þess að
koma í veg fyrir verðhækkan-
ir, er eyði áhrifum þeirra
kauphækkana, sem um hefur
verið samið. Launþegar hafa
auðvitað augljósra hagsmuna
að gæta í því sambandi, að
verðlaginu sé haldið í skefjum.
Minningarorð
Sigurður iónsson
frá Innstu-Tungu í Tálknafirði
f dag, 22. október, fer fram
frá Stóra-Laugardalskirkju í
Tálknafirði útför Sigurðar
Jónssonar frá Innstu-Tungu í
Tálknafirði, og dóttursonar
hans, Sigurðár Theódórssonar,
Réttarholtsvegi 55, vélvirk j a-
nema úr Landsmiðjunni, sem
hvarf af dansleik frá félags-
heimilinu Birkimel á Barða-
strönd 24. júlí s.l.
Sigurður Jónsson var fædd-
ur 29. ágúst 1878 að Ðynjanda
í Arnarfirði, sonur hjónanna
Jóns þónda á Dynjanda Bjama-
sonar sem ættaður var , frá
Söndum í Dýrafirði, og konu
hans Þorbjargar Sigurðardótt-
ur frá Hagakoti í Ögursveit
Guðmundssonar sterka á Kleif-
um í Skötufirði.
Sigurður Jónssori ólst upp í
föðurhúsum í stórum systkina-
hópi. Snemma fór Sigurður til
sjós, bæði á opin skip og þil-
skip, eins og títt var á þeim
árum.
Árið 1905 gekk Sigurður
Jónsson að eiga eftirlifandi
konu sína Sigríði Guðmunds-
dóttur út Hokinsdal í Amar-
firði. Þau áttu þrjú böm: Þor-
björgu gifta Andrési Finnboga-
■syni skipstjóra 'í Reykjavík.
Karólmu gifta Theódóri Ólafs-
syni vélvirkja í Reykjavík, og
Guðmund, sem þau misstu á
fermingaraldri. Tóku þau þá
fósturson, Guðmund S. Guð-
mundsson, sem bætti þeim upp
sonarmissinn og hefur æ síðan
búið með þeim.
Sigurður Jónsson bjó á ýms-
um stöðum í Arnarfirði fram
til ársins 1920, að þau hjón
fluttu að Litlu-Eyri í Bíldudal,
þar sem þau bjuggu til ársins
1925, er þau fluttu til Tálkna-
fjarðar og bjuggu þar lengst
í Innstu-Tungu. En nú fyrir
rúmu ári var heilsu haris þann-
ig farið, að hann fluttist á
sjúkradeild Hrafnistu, þar sem
hann lézt 15. þ.m.
Sigurður var alla tíð hlé-
drægur maður; voru honum því
lítt að skapi langar lofræður,
en ekki verður komizt hjá að
minnast hinnar sérstöku trú-
mennsku, er hann sýndi í öll-
um verkum, hrekkleysi hans og
fölskvalausrar vináttu. Hann
var þeim mannkostum búinn.
að allir sem honum kynntns1
elskuðu hann. Er hans því
minnzt með söknuði, ekki síz'
af sveitungum og nánum ætt-
ingjum.
Guð blessi rpinningu hans.
Tengdasynir.
En það væri skammsýn stefna
af hálfu atvinnurekenda að
leggja nú meiri áherzlu á að
fá umsamda kauphækkun
bætta með hækkuðu verðlagi,
því að afleiðingin gæti ekki
orðið önnur en röskun á efna-
hagsjafnvægi innanlands og'
erfiðleikar í greiðsluviðskipt-
um gagnvart útlöndum. Þegar
frá liði, mundu þær ráðstaf-
anir, sem ríkisvaldið yrði neytt
til að gripa til í því skjmi að
stöðva þá þróun, verða at-
vinnurekendum í heild þung-
bærari en hitt nú er að gera<í>
skipulega og markvissa tilraun
til þess að bæta rekstrarhag-
kvæmni og auka framleiðni, í
samvinnu við rikisvald og laun-
þegasamtök, til þess að kaup-
hækkanirnar þurfi ekki að
leiða til hækkandi verðlags.
Ef allir aðilar, sem hér geta
lagt hönd á plóginn, gera sér
grein fyrir skyldum sínum við
sjálfa sig og samfélagið í þessu
efni, þá á það að geta tek-
izt að varðveita efnahagsjafn-
vægi innanlgnds og treysta enn
grundvöllinn undir heilbrigðri
efnahagsþróun á íslandi og
sibatnandi lífskjörum"
En allar slíkar áskoranir
hafa reynzt máttlausar. Fé-
sýslustéttin lítur á verðbólg-
una sem eina höfuðgróðalind
sína og heldur áfram að raka
til sín gróða í krafti þess valds,
er hún hefur fengið, svo lengi
sem samfélagið lætur henni
haldast það uppi. Og vilji ein-
hver aðili stilla álagningu í
hóf, á hann jafnvel yfir höfði
sér að vera gert erfitt að fá
vörur til sölu.
Því ber að gera tilraun til
þess að stöðva óðaverðbólguna
með þeim aðferðum sem hér
er lagt til.
Vissulega þarf fleiri ráðstaf-
anir. Strangt eftirlit og skyn-
samleg yfirstjóm á fjárfest-
ingunni er annað höfuðskilyrði
til stöðvunar verðbólgu. En slík
ráð hafa ekki samrýmzt því
einræðisvaldi til óðaverðbólgu
og vitlausrar fjárfestingar, sem
ríkisstjómin hefur gefið fé-
sýslustéttinni og kallað „frelsi"
hennar.
Það verður nú í sambandi
við afgreiðslu þessa frumvarps
að reyna á, hver alvara mönn-
um er um stöðvun óðaverð-
bólgunnar. Frumv. þetta var
svæft á síðasta þingi og reynir
nú á, hvort nálægð kosninga
og umtal um verðstöðvun á sér
raunverulega fylgi á þingi eða
ekki".
Framlag Norð-
manna til Flótta-
mannahjálpar
Norðmenn hafa lagt fram
10.000 dollara til Flóttamanna-
hjálpar Sameinuðu þjóðanna
umfram þá upphæð sem þeir
leggja reglulega fram til starf-
seminnar. Fjárhæðin var lögð
fram eftir að forstjóri Flótta-
mannahjálparinnar hafði farið
fram á aðstoð til handa rúm-
lega þúsund manns sem flúið
hafa frá portúgalska Angóla til
Zambíu. (Frá S.Þ.).
BRAUÐHUSIÐ
SNACK BAR
Laugavegi 126.
SMURT BRAUÐ
SNITTUR
BRAUÐTERTUR
★
Sími: 24631
Blaðdreifing
Blaðburðarböm óskast í eftirtalin hverfi:
Framnesveg — Vesturgötu — Tjamargötu
Miðbæ — Laugaveg — Gerðin.
ÞJÓÐVILJINN — Sími 17-500.
Kuldujakkar og úlpur
í öllum stærðum.
Góðar vörur — Gott verð.
Verzlunin Ó. L.
Traðarkotssundi '6 (mót) Þjóðleikhúsinu)
! Moskvitch bifreiða-
eigendur athugið
Geri við'Moskvitch-bifreiðir — Fljót og góð
; afgreiðsla. — Uppl. í síma 14113.