Þjóðviljinn - 16.02.1967, Blaðsíða 4

4 SfÐA — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 16. febrúar 1967.
Otgefandi: Sameiningarflokkur alþýdu — Sósíalistaflokk-
urinn.
Ritstjórar: Ivax H- Jónsson (áb). Magnús Kjartansson,
Siguröur Guömundssoai.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj-: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja Skólavörðust- 19.
Sími 17500 (5 línur) — Áskriftarverð kr. 105.00 á mánuði. —
Lausasöluverð kr. 7.00-
Framkvæmdarstjórar frystihúsa SÍS:
Endurmat
Y'erklýðsfélögin í Hafnarfirði hafa tekið tmyndar-
lega forustu í baráttumáli sem nú er á nýjan
leik að verða mjög brýnt fyrir verklýðshreyfing-
una, baráttunni fyrir atvinnuöryggi. Hafa verk-
lýðsfélögin í Hafnarfirði haldið tvo almenna og
mjög fjölsótta fundi í vetur um þau mál og mark-
að þar þá skýru stefnu að jafnt ríkisvaldi sem bæj-
arfélögum beri skylda til að hafa forustu um að
tryggja gengi íslenzkra atvinnuvega. Hafnfirðing-
ar hafa þegar fengið að finna fyrir afleiðingunum
af þeirri öfugu viðreisnarstefnu sem hefur fækk-
að togurum um tvo þriðju, lamað útgerð smærri
báta, dregið úr fraimleiðslu frystihúsanna og gert
ný fiskiðjufyrirtæki óstarfhæf um leið og þau hafa
verið sett á laggirnar. Hermann Guðmundsson,
formaður Hlífar, skýrði frá því á borgarafundin-
um á sunnudaginn var að nú væri algert atvinnu-
leysi hjá verkakonum í Hafnarfirði og jaðraði við
atvinnuleysi hjá körlum. En framundan blasir við
sú fyrirætlun ráðamanna bæjarfélagsins að selja
aflaskipið Maí og leggja * bæjarútgerðina niður.
Þarf ekki að lýsa því hver áhrif sú framkvæmd
hefði á atvinnu og afkomu Hafnfirðinga.
^lþýðuflokkurinn hefur lýst andstöðu sinni við
þessa stefnu bæjarstjórnarmeirihlutans í Hafn-
arfirði og farið um hana hörðum orðum í Alþýðu-
blaðinu. En Alþýðuflokkurinn þarf ekki að láta
sitja við orðin tóm; honum ber að sýna afstöðu
sína í verki. Alþýðuflokkurinn hefur farið imeð
stjórn sjávarútvegsmála á íslandi allt viðreisnar-
tímabilið; undir stjóm Emils Jónsspnar og Eggerts
G. Þorsteinssonar hefur ófarnaður sjávarútvegsins
haldið áfram að magnast þar til nú er k'omið í al-
gert óefni; þeir hafa horft á togarana gefast upp
eða hverfa úr landi einn af öðrum án þess að gera
nokkrar ráðstafanir til þess að endurnýja flotann;
undir forustu þeirra er frystiiðnaðurinn og veru-
legur hluti bátaflotans komnir á ríkisframfæri, og
stór fyrirtæki hafa algerlega hætt starfsemi sinni.
Vandi Bæja'rútgerðar Hafnarfjarðar er ekki ein-
vörðungu viðfangsefni þess íhaldsmeirihluta sem
nú fer með völd í bæjarfélaginu; hann er afleið-
ing af alrangri stjómarstefnu sem ráðherrar Al-
þýðuflokksins bera sérstaka ábyrgð á.
yilji Alþýðuflokkurinn tryggja áframhaldandi
starfsemi bæjarútgerða á íslandi nægir honum
því ekki að beina skeytum sínum að öðrum, hann
verður að framkvæma róttækt endurmat á allri
stefnu sinni á undanförnum ámm. Þar er raunar
miklu meira í húfi en bæjarútgerðimar einar; öll
framtíð fiskveiða og fiskiðnaðar er í hættu, sjálf-
ar máttarstoðir þjóðfélagsins eru komnar að falli.
Gerbreytt stjómarstefna er forsenda þess að ein-
stök útgerðar- og fiskvinnslufyrirtæki geti til
frambúðar haldið velli. — m.
Óviðunandi ástand í ntál
efnum frystiiðna&arins
■ Eins og getið hefur ver-
ið í fréttum blaðsins komu
framkvæmdastjórar frysti-
húsa þeirra, sem starfrækt
eru á vegum Sambands ís-
lenzkra samvinnufélaga,
saman til fundar í Reýkja-
vík í síðustu viku og ræddu
hið alvarlega ástand sem
framundan er. Fundurinn
gerði nokkrar ályktanir og
verður þeirra helztu getið
hér á eftir.
„Fundur framkvæmdastjóra
frystiliúsa á vegum Sam-
bands ísl. samvinnufélaga, hald-
inn í 'Reykjavík 7. febrúar ’67
telur að óviðunandi ástand sé
nú í málefnum frystiiðnaðarins,
þar eð ekki hafi enn tekizt að
ná neinum samningum um
rekstrargrundvöll hans, enda
þótt tæpar sex vikur séu liðn-
ar af vertíð.
Ýtarlegar athuganir á rekstr-
arafkomu frystihúsanna undan-
fárandi ár sýna, að án þátt-
töku hins opinbera í hráefn-
iskaupum þeirra, þá hefðu þau
naumast getað .haldið áfram
starfsemi sinni, enda þóttverð
á erlendum mörkuðum hafi
aldrei verið haerra en síðast-
liðin þrjú ár. Árið 1966 versn-
aði afkoma frystiiðnaðarins
mjög mikið og þrátt fyrir
aukna þátttöku hins opinbera
í hráefniskaupum og tilflutn-
ingi útflutningsgjalda sýndi á-
ætlun um rekstursniðurstöðu
frystihúsanna allra margra
miljóna tuga tap.
Rekstrarkostnaður frystihús-
anna mun enn hækka um tugi
miljóna króna á yfirstandandi
ári, enda þótt reiknað sé með
algerri stöðvun verðlags til árs-
loka. Þannig sýna athuganir a3
reikna má með um 150 miljóna
króna tapi í i*ekstri frystihús-
anna árin 1966 og ’67. í þess-
ari tölu er reiknað með því
sem næst óbreyttu hráefnis-
verði árið 1967 frá því sem
var 1966, og ennfremur óbreytt-
um afurðaverðum á erlendum
mörkuðum.
Fyrri forsendan er rétt, hvað
viðkemur boifiski, en sú síðari
hefur breytzt alimikið, þar eð
stórfelldara og skyndilegra
verðfall hefur átt sér stað á
erlendum mörkuðum heldur en
dæmi eru til um áður ogsegja
má, að verðið á sumum fryst-
um fiskafurðum sé nú jafn-
vel lægra en nokkru sinni fyrr
sl. áratug.
Um áramótin nam þessi verð-
lækkun á milli 160 og 170
miljónum kr. sé reiknað með
sama útflutningsmagni affryst-
um fiskafurðum og veriðhafði
næsta ár á undan. Þær verð-
lækkanir, er síðan hafa komið
fram og gera má ráð fyrir að'
enn eigi eftir að eiga sér stað,
ef fram heldur sem nú horfir,
hafa verið áætlaðar röskar 100
miljónir króna.
Af ofangreindum tölum sést,
að hér er um svo alvarlegt
vandamál að ræða, að það
verður engan veginn leyst, af
þeim einum, er að þessum at--
vinnuvegi standa. Það erlöngu
viðurkennt, að frystiiðnaður-
inn er einn af undirstöðuat-
vinnuvegum þjóðarinnar og að
honum má þakka verulegan.
hluta þeirrar velmegunar og
þeirra efnahagslegu framfara,
er þjóðin hefur notið um nokk-
urt skeið. Nú er aftur á móti ó-
hjákvæmilegt að horfast í augu
við þá staðreynd. að þesSum
atvinnuveg' hefur verið of
þröngur stakkur skorinn á
undx'.nförnum veigengnisárum.
Til hans hafa verið gerðar of
háar kröfur um kaupgjald, hrá-
efnisverð og annan fram-
leiðslukostnað. Afleáðingamar
hafa orðið þær, að allar er-
lendar verðhækkanir hafa að-
eins verið miliifærðar í gegn-
um frystiiðnaðinn inn í efna-
hagskerfið og nú sitja frysti-
húsin eftir með stóraukinn
framleiðslukostnað og óvið-
ráðanlegar verðlækkanir á
flestum afurðum sínum á er-
Jendum mörkuðum.
Fundurinn telur, að útilokað
sé með öllu að frystihúsin geti
haldið áfram rekstri sínum við
ofangreind rekstrarskilyrði. og
að tilboð það, sem fulltrúarík-
isstjómarinnar hafi gefið kost
á tii lausnar þessum vanda,
dugi hvergi nærri til, til þess
að gera áframhaldandi rekstur
mögulegan.
Fimdurinn samþykkir því að
kjósa tvo fulltrúa til þessað
ganga á fund ríkisstjórnar og
Alþingis, ásamt fulltrúum frá
S.H. Og gera þeim grein fyrir
hvemig komið sé hag firstiiðn-
aðarins og leiti eftir að fá þá
aðstoð, er tryggja megi rekst-
urinn á árinu.
Fáist ekki viðunandi lausn á
ofangreindum vandamálum tel-
ur fundurinn að stöðvun frysti-
husanna sé óhjákvæmileg.
Fundurinn frestar störfum
sinum þar til nefndin hefur
skilað áliti sínu.“
„Fundur framkvæmdastjóra
fi’ystihxísa á vegum Sambands
ísl. samvinnufélaga, haldinn í
Reykjavík 8. febrúar 1967, er
samþykkur því að skipulags-
mál fiskiðnaðarins verði tekin
til rækilegrar athugunar ísam-
ráði við fulltrúa frá fiskiðnað-
inum og harmar þá skipulags-
lausu fjárfestingu í samkeppni
við frystiiðnaðinn, sem átt hef-
ur sér stað að undanfömu og
treystir því að héreftir verði
teki.nn upp heppilegri vinnu-
brögð í fjárfestingu en verið
hefur.
Fundurinn telur mörg verk-
efni óleyst í skipulagningu og
rekstri fiskiðnaðarins, en bend-
ir á að á undanfömum árum
hefur mikið starf verið leyst
af hendi í hagræðingarmálum
frystihúsanna og er sú stari-
semi enn í fullum gangi. Fund-
urinn lítur svo á að beztur ár-
angur náist með því að sam-
tök fr'ystihúsanna sjálfravinni
að þeim málum áfram án ut-
anaðkomandi afskipta.
Fundurinn telur að jafnframt
endurskipulagningu fiskiðnað-
arins beri að láta fara fram
endurskipulagningu fjölmargra
annarra greina atvinnulífsins,
sem sannarlega-hafaekkiminni
þörf fyrir endurskipúlagningu.
Fundurinn leggur sérstaka á-
herzlu á að endurskipulagning
fiskiðnaðarins getur á engan
hátt leyst þann vanda, sem
frystihúsin eiga nú við að
glíma af völdum verðbólgu og
lækkandi afurðaverðs.
Fundurinn bendir á, aðlang-
flest 'fiystihús landsins hafa
meira en næg verkefni hluta
úr árinu. Það yrði þvi ekki
um verulega aukningu í nýt-
ingu frystihúsanna að ræða þó
að þeim yrði fækkað verulega.
Vænlegasta léiðin til þess að
auka nýtingu frystihúsanna er
að endurskipuleggja fiskveið-
amar með það fyrir augum að
afili berist jafnara að landi og
yfir lengri tímabil á árihverju
en nú er.
Að lokum leggur fundurinn
sérstaka áherzlu á að senni-
lega eru engar atvipnugreinar
hér á landi sem hafa lagteins
mijkla áherzlu á aukna fram-
leiðni og' sjávarútvegurinn og
frystiiðnaðurinn og engar at-
vinnugreinar hér á landi standa
nær því að standast erlenda
samkeppni en þær gera“.
Verðjöfnimarsjóður
Fundur framkvæm d as tj óra
frystihúsa á vegum SÍS, hald-
inn í Reykjavik, 7. febrúar
1967 lýsir yfir stuðningi sínum
við framkomna hugmynd rik-
isstjómarinnar um verðjöfnun-
arsjóð fyrir fiskiðnaðrhn.
Fundurinn teíur að hinar
miklu verðsveiflur, er átt hafi
sér stað á fiskafurðum á síðast-
liðnum* árum sýni svo ei verði
umdeilt, að stórfelldar og
skyndilegar verðhækkanir eða
verðlæfekahir á erlendum mörk-
uðum geti haft mjög truflandi
áhrif á þróun innlendra efna-
hagsmála. Því væri æskilegtað
Framhald á 9. síðu-
Skipstjóra- og stýrimannafélagið Aldan:
Sildarleitinni verði tryggð
ekki færri en 3 leitarskip
73. aðalfundur Skipstjóra-og
stýrimannafélagsins öldunnar
var haldinn 3. feörúar 1967.
Formaður félagsins, Guðm. H.
Oddsson, setti fundinn " og
minntist látinna félagsmanna,
og heiðruðu fundarynenn minn-
ingu þeirra með því að rísa
úr sætum. Konráð Gíslason var
kjörinn fundarstjóri.
Eftirfarandi tillögur voru
samþykktar samhljóða:
1. Þar sem síidveiðisamning-
ar félagsins ná ekki til skipa
nema að 500 brúttotonnum,
samþykkir fundurinn að fe’a
stjórn féiagsins að ieita nú þeg-
ar samningaviðræðna við LÍÚ
um samninga á síldyeiðiskip-
um yfir 50t brúttotorm.
2. Samþykkt var að skora á
stjórn FFSl að vinna að því, að
endurkosið verði í byggingar-
nefnd Sjómannaskólans, fyrir
þá er faliið hafa frá í nefnd-
inni, svo að hún geti orðið
starfhæf, þar sem telja má að
starfi nefndarinnar sé ennekki
lokið, með ófullgert skólahús
og ófrágengna skólalóð.
3. Þá var stjóm félagsins
faiið að láta ganga frá reglu-
gerð um lífeyrissjóð fyrir fé-
lagsmenn.
4. Samþykkt var að skora á
Seyðisfjarðarkaupstað, að hann
gangist fyrir því, að nú þegar
verði hafizt handa um aðkoma
á stofn sjómannastofu á Seyð-
isfirði, sem yrði tilbúin til af-
nota fyrir sjómenn á næstu
sumarsí idveiðum.
5. Þá var og samþykkt að
mæla eindregið með fram-
komnu frumvarpi hæstv. alþing-
ismanns Sigurðar Bjarnasonar
om læknisþiónustu tii handa
sjómönnum á' sndye;3iflctanum,
og lögð áherzla á að lseknirm-n
geti hafið starf strax og sumar-
síldveiðarnar hefjast næsta vor.
Eins og tekið er fram í grein-
argerð fmmvarpsins, er knýj-
andi þörf slíkrar þjónustu.
Dæmi um slysa- og veikinda-
tilfelli á síldveiðiflotanum, bæði
ný og görnul, eru mörg hver ó-
hugnanleg, þar sem eigi hefur
verið fyrir hendi eðliíeg eða
nauðsynleg aðstoð sjúkum og
særðum. Við viljum einnig
benda á, að á íslenzka síld-
veiðiflotanum eru nú um 2500
til 3000 manns við skyldustörf,
þess eðlis að slysahætta er stöð-
ugt fyrir hendi. Það má einnig
telja það fullvíst, að skipstjór-
ar og skipshafnir síldveiðiflot-
ans muni ætíð reiðúbúnar til
að veita alia þá aðstoð, sem
þeim er mögylegt, til þess að
tilætlaður árangur náist íþess-
um efnum.
6. Þá var skorað á sjávarút-
vegsmálaráðherra, að síldar-
leitinni verði tryggð, ekkifærri
en 3 skip til síldarleitar, og
verði lögð áherzla á að það
verð góð skip og vel útbúin,
þar sem leitarsvæði þeirra er
mjög víðáttumikið og oft langt
frá landi.
Greinargerð:
Við yfirlit áætlunargerðar fctaf-
rannsóknarstofnunarinnar • fyr-
ir síldarleit og síldarrannsókn-
ir á þessu ári, kemur í ljós, að
til að byrja með verður^
m7s Hafþór að mestu leyti einri
við síldarleitina, þar feem gert
er ráð fyrir, að Ægir verði við
hinar árlegu vorrannsðknir fyr-
ir vestan og norðan land í mai
og júní. Hið nýja síldarleitar-
skip mun ekki væntanlegt á
miðin fyrr en eftir miðjan júlí
í fyrsta iaoi, og gæti það farið
svo, að afhending skipsins
dragist eitthvað. Ægir hverfur
svo frá síldarleit sinni síðla
sumars, bar sem ætlað er að
hann fari svo aftur f rannsókn-
arleiðangur um 25. ágúst. Þá
er einnig áætlað að Hafþór
sem mun taka 15 — 25 daga.
Af þessu verður ljóst, aðbrýna
nauðsyn ber til að athugað
verði nú þegar, hvort ekki sé
unnt að fá leigt skip til síld-
arleitar fyrir - síldveiðiflotann
næsta sumar, enda er gert ráð
fyrir því í tillögum Hafrann-
sóknarstofnunarinnar, að þurfa
muni leiguskip til viðbótar Haf-
þóri og Ægi, en telja má, að
m/s Otur og m/s Fanney séu
algerlega ófullnægjandi til
þeirra nota.
7. Samþykkt var einnig að
mótmæla sölu á nýlegum tog-
veiðiskipum úr landi, meðan
ekki hefir verið samið um full-
komnari og nýrri togveiðiskip í
þeirra stað.
Á aðalfundi voru samþykktir
26 nýir félagar, en félagssvæð-
ið nær yfir Reykjavík, Aust-
firði og Breiðafjörð.
Stjórn félagsins skipa nú:
• Guðmundur H. Oddson, for-
maður, Ingólfur Stefánsson,
varaformaður. Meðstjórnendur:
Guðjón Pétursson, Hróbjartur
Lúthersson, Haraldur Ágústs-
son, Páll Guðmundsson, Guðm.
Símonarson.
Starfsmaður félagsins . er
Sverrir Guðvarðsson.
(Frá Öldunni).
KAUPUM
gamlar bækur og
frímerki
NjáSsgata 40
Guðjón Styrkársson
hæstaréttarlögmaður
AUSTURSTRÆTI 6
Sími 18354.