Þjóðviljinn - 11.05.1967, Qupperneq 7

Fimmtudagur 11. maí 1967 — ÞJÓÐVTLJINN — SÍÐA f
Fórnarlömb bandarísku á rásarherjanna f Vietnam.
|RÖGNVALDUR HANNESSON skrifar frá Stokkhólmi
Engin hernaðarleg
skotmörk voru þar
Stokkhólmi 7. maí. — Það má
segja sænskum íihaldsmönmum
til sóma að þeir eru hreinsikiln-
ir og ófeimnir við «.ð korna til
dyranna eins og þeir eru klædd-
ir. Sænska Dagblaðið, blað f-
holdsmanna, segir í morgun, að
sænskih kaupsýsllumenn hafi af
því áihyggjur þungar, að starf-
semi stríðsglæpadómstólsins hér
geri þeim eríitt ,.að selja Svi-
þjóð í Ameríku“. (Tilvitnunar-
merki tákna, að haft er orð-
rétt eftir Sænska Daglblaðinu).
Formaður sænsk-ameríska verzl-
unarráðsins segir, að það sé
f jarstæða að leýfa þessi réttar-
höld í Stokkhólmi og um leið
ætla sér að reka áróður fyrir
Svíþjóð í Ameríku.
#
í gær var rannsóknamefnd
númer fjögur yfirheyrð af rétt-
inum. M.a. var spurt hvort þess
hefði orðið vart, að fólk kenndi
Stjóminni í Hanoi um styrjöld-
ina en eklki Bandaríkjamönnum.
Enginn kvaðst hafa orðið þess
var. — Við trúum því, að fó’lk,
sem misst h^flur böm sín og
maka skélli skuldinni á þann,
sem það sjállft heldur sekan, en
bergmáli ekki utanaðlærð siag-
orð. Nefndin var einnig spurð
um árás, sem Bandaríkjaher
gerði á einangraða holdsveikra-
nýlendu í N-Vietnam. Engin
hemaðarleg skotmork voru þar.
Sú eina skýring var tiltæk, að
árásin hefði beinzt gegn ibú-
unum, því eftir að hús höfðu
verið eyðilögð og íbúamir
hraktir til fjalla, var gerð á þá
lcftánás.
Vopnasérfræðingurinn Vigier
var enn einu sinni kallaður fyr-
ir réttinn, og spurður um nota-
gildi ,lata hundsins* gegn mann-
virkjum. Hann ítrekaði enn þá
skoðun sína, að þessi vopn
l-------...---*---------*---“
! Dómstóllinn í Stokkhólmi
Stríðsglæpadómstóllinn í
Stokkhólmi skipa eftirtaldir
menn:
Jean-Paul Sartre, rithöfund-
ur og heimspekingur,
Wolfgang Abendroth, doktor
í lögum, prófessor í þjóðfé-
lagsfræðum við héskólann í
Marburg,
Gunther Anders, rithöfund-
ur og heimspekingur.
Nehmet Ali Aybar, þjóð-
réttarfræðingur, á seeti á
löggjafarþingi Tyrklands, for-
seti tyrkneska verkamanna-
flokksins.
Lelio Basso, lögmaður, á
sæti á ítalska þinginu bg í
utanríkismálanefnd þingsins,
prófessor í félagsfræðum við
háskólarm í Róm,
Simone de Beauvoir, rithöf-
undur og heimspekingur,
Lawrence Daly, framkvæmda-
stjóri landsambands skozkra
námuverkamanna.
Vladimir Dedijer, M. A.,
doktor í lögum, sagnfrasðingur
og höfundur bóka um alþjóða-
samþykktir um hemað.
Isaac Deutscher, sagnfræð-
ingur,
Dave Deilinger, bandarískur
friðarsinni og ritstjóri blaðs-
ins Liberation, formaður
Fifth Avenue Parade Commit-
tee,
Amado Her Handez, þjóð-
skáld á Filippseyjum, fórmað-
ur Lýðræðislega verkamanna-
flokksins, framkvæmdastjóri
samtaka blaðamanna í .heima-
landi sínu, forseti landssam-
taka rithöfunda á Filippseyj-
úm,
Mahmud AIi Kasuri, lög-
maður við hæstai’étt Pakist-
ans.
Kinju Morikawa, málfærslu-
maður, varaformaður Frelsis-
sambands japanskra borgara,
framkvæmdastjóri japönsku
nefndarinnar, sem rannsakar
stríðsglæpi Bandaríkjamanna í
Víetnam,
Laurent Schwartz, prófessor
í stærðfræði við háskólann í
Paris.
!■■■■■■■ ■■■■■■■■■■■■■■■ B«aiii
beindiust eingöngu gegn óbreytt-
um bongurum. Þau kæmu ekki
einu sinni að gaigni gegn loft-
vamarbyrgjum. Kvsaðst hann
þora að standa í venjulegu loft-
vamarbyrgi undir slíkri árás.
Kvaðst prófessor Vigier vera
reifiubúinn að fara til Wash-
ington og st.anda fyrir máHsínu,
ef með þyrfti.
#
Manes, Iðgfræðingur, búsettur
í Hollywood, var í rannsóknar-
rtefnd númer þrjú. — Ég kem
hér með trega í hjarta, sagði
hann, tíl að ásaka stjórn lands
míns um stríðsglæpi. Þvf miður
vita tiltölulega fáir Bandaríkja-
menn um gerðir stjórnar þeirra
í Vietnam. A gjörvaTlri, vestur-
strönd Bandarík janrm hefur ekk!
eitt einasta dagblað minnzt
aukateknu orði á þennan dóm-
stól, og ein sjónvarpsstöð hefur
kastað að honutn skætingi.
. — Ég tók eftiT því í Vietnam,
að sjúkrahús eru ekki merkt
með rauðum krossi. Ég spurði
Vietnamana hwrsvegna. Þeir
sögðust hafa hætt að merkja
sjúkrahúsin, því þau yrðu und-
antekningalaust fyrir árásum
ef merkt væru.
— Ég veit fuMLved, að úr 1500
metra hæð gefcur hver flug-
maður séð hvað hann er að
gera. 1 Bandaríkjunum höfum
við lög, sem lýsa ábyrgð á
hendur þeim bílstjóra, sem ek-
ur hratt um fbúðarhverfi og
slasar mann eða deyðir. Mér
finnst, að við ættum að beita
þessari reglu í þessu tilfalli,
sagði Manes.
#
Franska blaðakonan Riffaud,
sem dvalizt hefur langdvölum í
Víetnam og m.a. ferðazt um
svæði þjóðfrelsisÆylkmgarinnar I
Suður-Vietnam ásamt ástrailska
bilaðamanninum Wilfred Bur-
ohett.
— Andúð Vietnama á ógn-
arstjórn Diems leyndi sér akk’,
sagði hún. Jafnvel þeir, sem
upprunalega hðfðu flúið frá
Norður-Vietnam leyndu her-
mönnum Þjóðfrelsisfylikingar-
innar í víggirtum þorpum sín-
um. I einu þorpi, sem égdvald-
izt í, höfðu 69% fjölskyldnanna
misst einhvern ættingja í af-
tökum Diems. Hersveitir hans
ferðuðust um landið með flall-
öxi á hjólutn og tóku misk-
unnarilaust af Iífi alla samein-
ingarsinna, sem þær náðu f. Upp
úr þessum jarðvegi spratt Þjóð'-
frelsisfylkingin.
— Til er í S-Vietnam svókall-
aður vopnlaus her. Það eru
konur, sem fara með fallna og
særða til stöðva Bandaríkjahers
og stj’ómarihersins og heimta
bætur. Oft eru konur þessar
látnar sæta pyndingum. Ég veit,
að pyndingar, svdpaðar þeim
sem nazistar beittu gegn frels-
ishreyfingum herteknu land-
anna er beitt af hálfu Banda-
ríkjamanna og leppa þeirra í
Suður-Vietnam. Ég hef sjálf
reynslu af þessu, ég sat í fanga-
búðum nazista. Einu sinni var
ungur maður skotinn fyrir aug-
unum á mér til að fá mig til
að tafla. Ég hef heyrt svipaðar
sögur frá Suður-Vietnam. Börn
eru pínd að foreldrum sínum
áhorfandi, feður píndir fyrir
augunum á bömum sínum.
— Ég vil lýsa einni loftárás-
inni á Haiphong, sem ég vard
sjálf vitni að. Um fimmtíu
bandarískar flugvélar komu í
skipulegu flugi af hafi. _ Sex
voru skotnar niður, hirtftr týistr-
uðust á fluginu. Sprengjum v.ar
varpað á fbúðahverfi í útjaðri
Haiphong. Ég hafði gengið þar
um daginn áður og séð mörg
böm að leik. Nú voru þar rúst-
ir einar, og ég tfndi upp blóð-
stokkin sprengjubrot. Stuttu
seinna fór ég til Hanoi. Þar
sé ég úrklippur úr bandarísk-
um blöðum, þar sem vitnað var
í ummæli McNamara um árás
þessa. Hann sagði. — Allir flug-
mennimir komu heilir á húfi
úr árásinni, eftir að hafa varp-
að sprengjum á olíugeyma.
Rögnvaldur Hannesson.
Unnur Eiríksdóttir
Skyldu þeir raska hinni sífelldu endurtekningu ?
Skyldu þeir gefa hlé austur þar
krossfestum börnum hlé til að rísa frá dauða?
Tæplega
tíminn er naumur og eftir að tortíma mörgum
svo tæplega gefa þeir hlé.
Viðbjóður styrjaldarinnar
Stokkhólmi 6. mai. — Viðbjóður
styrjaldarinnar í allri sinni
nekt í orðsins fyfctu merkingu
bttasti við, þegar níu ára drerng-
ur, Van Ngoefrá N-Vietnam, af-
klæddist frammi fýrir dómur-
unum og fréttamönnunum. Hann
ber menjar hræðile'gra bruna-
sára á hnjám, lærum, kviði og
kynfærum. Van Ngoe sagðist
bafa verið að gæta uxa, þegar
þrjár flugvélar feomu af hafk
Ein þeirra varpaði tveimur
sprengjum. Tveir uxar voru
drépnir. Það feviknaði í fötum
mínum, en ég slöfefeti með því
að velta mér upp úr bleytunni
á hrísakrinum. Enginn vegur,
hús eða jámbraut er í nágrenn-
inu. Sprengjan sem kveikti í
Van Ngoe var napalmsprengja.
Dómsforseti Vladimír Dedijer
spjallaði við yan Ngoe áður en
yfirheyrslur réttarins byrjuðu.
— Ég gætti sauða föður míns í
æsku — sagði hann — svo við
skiljum hvor annan lagsmaður.
— Drengurinn svaraði spurn-
ingum réttarins skjótt og skil-
merikilega.
Einnig kom fyrir réttinn
kennslukona frá Norður-Viet-
nam. í heilla hennar siturstál-
flís úr „lata hundinum“. Hún
þjáist af stöðugum höfuðverk
og sjón hennar er sködduð. Á-
rás hafði verið gerð á skóla
" hennar að nóttu til. Tvö börn
höfðu látizt samstundis, mörg
höfðu særzt. I þorpinu er ekk-
ert skotmark sem hefur hem-
aðarlegt gildi, hvorki vegur né
járnbraut, sagði hún.
Énnþá fjölgar þeim banda-
rísku háskólafnönnum, sem é-
varpa dómstólinn og ásaka stjóm
lands sfns um stríðsglæpi. Sfð-
ast í dag talaði Douglas Dowd,
háskólaikennari í hagsöigu við
Comell-háskóla,' nú sem stend-
ur á Fuliforight-styrk í Bvrópu.
Það er eikki tilgangur okkar
Bandaríkjamanna að gena ung-
ar vietnamskar stúlkur að
skækjum, brenna böm, leggja
borgir í rúst. Engu að síðup er
betta ávöxtur gerða okkar.
Sannleikurinn og siðalögmálin
munu útrýma aillri lýðræðis-
‘ legri þolinmæði gagnvart stríös-
glæpum. Aðgerðir okkar í Vi-
etnam eru glæpsamlegar sam-
kvæmt vorum eigin reglum.
Fransloa vísindakonan Haii-
mini las skýrslu ránnsóknar-
nefndar númer fjögur, sem fór
til Vietnam í apríi s.l. Bar hún
mjög að sama brunni sem
skýrslur fyrri ncsfnda. Upptaln-
ing brunnina þorpa, hmndra
sköla, sjúkralhúsa, ki-rkna og
pagóða, særðra og drepin-na
virðist engan endi ætla aðtaika.
Eítt lífið sýnishorn, vtetnamsk-
ur bóndi segir fró:
— Ég átti einú sinni korxu og
sjö börn, mig dreymdí um að
aila þau upp. Nú á ég aðeins eitt
bæklað bam. Þar sem heimí'ti
mitt einu sinni stóð er nú djúp-
ur sprengjugígur. Sprengjan féll
síðdegis, þegar þau ætluðu að
fara að botða og ég var á leið
heim. Þau dóu öll samstundis,
nema eitt bamið, sem kastað-
isf twttugu metra í burtu og
slapp með alvarleg meiðsli.
Ekfkert hemaðarfiegt sfeotmark
var í þorpinu ofefear, ekki einu
sinni vegur.
Við Mið mér situr Vic-
tor Vinde, fyrrum ritstjóri
Stokkhólms Tidningen. Hann
hefur sfcritfað bókina Vietnam
det smwtsiga kriget. — Þetta
er viðbjóðsleg styrjöld, stór-
veldi sem ræðst á smáriki. Eig-
inleg-a ætti maðiur ekki aðgeta
sofið á nóttunni þegar maður
veit hvað þarna er að gerast.
ítcgnvaldur Hannesson,