Þjóðviljinn - 28.10.1967, Blaðsíða 4

I
4 SÍÐA — ÞJÓÐVXJXNN — Laugardagur 28. ofobólber 1967.
Otgefandi: Saméiningarflokktir alþýðu — Sósíalistaflokk-
urinn.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson, (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastj.: Sigurður T. Sigurðsson.
Framkvstj.: Eiður Bergmann.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja Skólavörðustíg 19.
Sími 17500 (5 línur) — Askriftarverð kr- 105.00 á mánuði. —
Lausasöluverð krónur 7.00.
Viðmiðun
'Jpekiz’t hefur með eftirgangsmunum að fá nokkra
vitneskju um nýja vísitölugrundvöllinn, sem
miðaður er við neyzlurannsókn frá árinu 1965, og
er þar ýmsan athyglisverðan fróðleik að finna.
Rannsóknin náði til 100 fjölskyldna, verkamanna,
sjómanna, iðnaðanmanna, opinberra starfsmanna,
verzlunar- og skrifstofumanna í þjónustu eihka-
aðila. Brúttótekjur þessara fjölskyldna á árinu
1964 reyndust verða mjög breytilegar,' kauplægsta
fjölskyldan reyndist hafa 85.000 kr. í árstekjur,
sú tekjuhæsta 370.000 kr. Er þar uim að ræða miklu
meiri tekjumun en felst í kjarasamningum þeirra
stéttarfélaga sem um er að ræða, og kynni sú
staðreynd að benda til þess að raunverulegur
launamismunur hafi aukizt á undanfömum vel-
gengnisárum. Meðalárstekjur þeirra 100 fjöl-
skyldna sem tóku þátt í könnuninni reyndust vera
253.664 krónur að meðreiknuðum fjölskyldubót-
um en að frátöldum tekjuskatti, útsvari og kirkju-
garðsgjaldi, svo að raunverulega er um að ræða
fjölskyldu sem hefur nær 30Ó.000 króna árstekjur.
En tekjur og gjöld þessarar meðalfjölskyldu eru
grundyöllur hinnar nýju vísitölu og eðlileg við-
miðun fyrir launafólk, því gjaldaskipting sýnir að
þar er sannarlega ekki um neina óhófseyðslu að
ræða.
J^aunafólk hlýtur að taka sérstaklega eftir því
hvað þessar meðaltekjur eru háar í saman-
burði við árstekjur þær fyrir venjulegan dagvinnu-
tíma sem felast í samningum verklýðsfélaganna.
Dagsbrúnarverkamaður sem vinnur fullan dag-
yinnutíma allan ársins hring samkvæmt 4. taxta
hefur ekki nema.tæplega 120.000 krónur í árstekj-
ur. Hæstu umsamdar árstekjur prentara fyrir dag-
vinnutímav eru um 175.000 krónur. Engin sú stétt
sem neyzlurannsóknin náði til hefur í umsamið
dagvinnukaup nándar nærri þá upphæð sem með-
alfjölskyldunni er reiknuð. Þessar staðreyndir
sanna að fjölskyldur þær sem gáfu upp tekjur sín-
ar og neyzlu hafa sótt mjög verulegan hluta af
launum sínum í aukavinnu og aukaborganir. Af
því getur hver maður markað hversu mikið vantar
á að verklýðshreyfingin hafi náð því markmiði
sínu að tryggja verkafólki sómasaimlegar árstekj-
ur fyrir dagvinnuna eina saman.
þessar sj;aðreyndir hljóta að hafa áhrif á viðræð-
ur þær sem nú fara fram um kaup og kjör. Þær
ráðstöfunartekjur sem speglast í vísitölugrund-
vellinum hafa að undanförnu verið að skerðast
stórlega hjá miklum fjölda launafólks og veruleg
hætta er á að sú þróun haldi áfram á næstunni
með, óbreyttri stjórnarstefnu. Það er því sannar-
lega ekki á dagskrá hjá verklýðshreyfingunni að
fallast í ofanálag á mjög stórfellda lækkun á um-
sömdu kaupi, eins'og ríkisstjómin ætlast til; verk-
efnið er hitt hð tryggja yaxandi samræmi milli
dagvinnukaups verkafóiks og þeirrar eðlilegu við-
miðunar sem felst í vísitölugrundvellinuim. — m.
Tannlæknafélag íslands 40 ára
I>að imjn hafa verið sunnu-
daginn 30. okt. árið 1927, að 3
af tannlasknum Reykjavikur.
Brynjúlfur Bjömsson, Thvra
Lange, síðar frú Loftsson, og
Hallur L. Hallsson komu sam-
an í Ingólfshvoli, húsi í Hafn-
arstræti er svo var nefnt, í
þeim tilgangi að stofna til fé-
lagasamtaka meðal tannlækna
bæjarins, sem þá voru 5 tals-
ins. Fyrir framták og stéttar-
vitund þessara frumherja ís-
lenzkrar tannlæknastéttar vaið
Tannlæknafélag Islands til.
Félagið hefur á margan hátt
reynt að þakka þessum frum-
herjum áralöng trúnaðarstörf i
þágu þess, með þvi m.a. að
gera þau að heiöursféiögum í
stéttárfélagi þeirra. Énn eru
frú Thyra Loftsson og Hallur
L. Hallsson starfandi félagar,
en Brynjúlfur Bjömsson er lát-
inn fyrir allmörgum árum.
Fyrstu 3ög Tannlæknafélags
Islands svo og Codex Ethicus
voru að mestú samin af — eða
fyrir tilstillli Brynjúlfs heitins
Björnssonar, sem var vel
menntaður og fræðimaður mik-
iU f öllu er að tannlækningum
laut.
Á þessum 40 ára starfsferli
Tannlæknafélags ísiands hefur
félagatalan vaxið allört, eink-
um þó síðan Tannlæknadeild
Læknadeildar Háskóla íslands
tók til starfa. Er nú tala fé-
laga, þeirra sem á lífi em um
88 talsins auk nokkurra ís-
lenzkra tannlækna, er sezt hafa
að erlendis. Félagið hefur fró
fyrstu tíð borið gæfu til að
vinna að hugðarefnum sínum á
sviði heilbrigðismálla í tann-
lækningum samihent og undir
merki góðvildar og sanngimi
og með því móti komið mörg-
um áhugamálum sinum fram,
bæði innan félags og utan, íé-
lagsmönnum og aímenningi til
hagsbóta. Má í því sambandi
minna á tannlæknavaktþjón-
ustu félagsmanna á stórhátíð-
um ársins, fræðslustarfsemi
félagsins í þógu almennings,
með blaðagreinum, gluggasýn-
ingum, útvarps- og sjónvarps-
erindum um tannhirðingu og
tannvernd. Ennfremur má
nefna þá leiðréttingu á lyfja-
málum tannlækna, sem fengizt
hefur eftir áralanga baráttu fé-
lagsins, mjög til hagræðis fyrir
almenning. Þá hefur félagið
haldið uppi tannsmíðaskóla
fýrir tannsmíðanema nú í
nokkur ár. Hefur slík starfsemi
verið allþungur baggi á herðum
félagsins, en komið að ómet-
anlegum notum fyrir þettaað-
stoðarfólk tannlækna. Fyrir
nokkrum árum stofnuðu tann-
læknar lífeyrissjóð TFl, til þess
að reyna með því móti að
tryggja afkomu meðlima sinna,
er árin færast yfir þáogvinnu-
-------------------------------
þrékið Jætur á sjá eða heilsu-
brestur segir til sín.
Skólatannlækningar
liggja niðri
Lengst af hefur féiagið verið
á hrakhólum með húsnæði fyr-
ir starfsemi sína, en fyrir nokkr-
um árum tók það í samráði
við innkaupasamband tann-
lækna, Dentaliu hf., húsnæði á
leigu í Bolholti 4. Eftir að
□ Nýlega áttu blaðamenn
þess kost að ræða við
stjórnarmeðlimi Tann-
læknafélags Islands í til-
efni af fjörutíu ára af-
mæli félagsins í vistleg-
um húsakynnum félags-
heimilis þcirra að Braut-
arholti 4-
□ Núverandi stjórn skipa
Gcir R. Tómasson for-
maður, Kjartan Guð-
mundsson varaformaður
Kristján Ingólfsson ritari
Gunnar Dyrset gjaldkeri
og Hörður Einarsson nSeð-
stjórnandi.
Hér fara á cftir nokkur
atriði úr spjalli við tann-
læknana.
VerkaSýðsforingj-
ar þriggja Norð-
urlanda þinga
STOKKHÓLMI 26/10 — Mikil á-
herzla var lögð á nauðsyn varð-
veizlu efnahagslegrar samvinnu
á Norðurlöndum, er leiðtogar al-
þýðusambandanna í Noregi,
Danmörku og Svíþjóð komu sam-
an á fund í dag.
Og í kvöld var skýrt frá því
að mikil eining væri í viðhorf-
um um framtíðarstöðu Norður-
landa til EBE.
Mikilvægustu málin á dag-
skrá voru launænál og vinnu-
tími og því var lýst yfir að
staca láglaun-afólks yrði mjög ,á
oddinum í væntanlegum samn-
ingum við vinnuveitendur í lönd-
unum þrem.
f löndunum þrem verður 42,5
tíma vinnuviku komið á í síð-
asta lagi um áramótin 1968/69
og alþýðusamböndin vinna að
því að vinnutíminn verði tak-
markadur við 4€ stundir á viku
Dentalia fflutti burt hefur hús-
rými þetta verið aukið ogend-
urbætt þannig að vel má nú
við una.
Með tilliti tffl hinnar öru þró-
unar þessarar tiltölulega ungu
vísindagreinar, sem nútima-
tannlæknisfræðin er orðin, þá
hefur það að sjólfsögðu fallið i
skaut TFl að hafa forgöngu um
faglega fræðslu félagsmanna,
gera þeim þannig kleift að
fyigjast með helztu nýjungurn
á lækningasviði sínu. Hefurþá
helzt verið reynt að fá hingað
erlenda sérfræðinga, er haldið
hafa námskeið í hinum ýmsu
greinum tannlækninga á vegum
kursusnefndar félagsins.
Að sjálfsögðu bíða enn mörg
verkefni úrlausnar á komandi
tímum. Má þar ncfna m. a.
skólatannlækningar, scm hafa
lagið mikið til niðri undanfar-
in ár hér í Reykjavík, cnda
þótt nú sé ofurlítið farið að
rofa til í þeim málum. Stnfn-
að hefur verið skólayfirtann -
læknisembætti hér í borg og
lofar það góðu um forystu og
hægfara uppbyggingu ogskipu-
iagningu á barnaskólatann-
lækningum, sem vissulega er
knýjandi nauðsyn, ckki einung-
is hér í Rcykjavík, heldureinn-
ig um byggðir Jandsins. Þar
er ástandið vægast sagthörmu-
legt, eirikum hjá skólabörn-
um, en erfitt er um vik, bar
sem tannlæknaskortur háir enn
raunhæfum aðgerðum, _ enda
þótt aðstæður til tannlækninga
séu sæmilegar á sumum stöð--
um. Sé t.d. gert ráð fyrir ein-
um tannlækni á hverja þúsund
íbúa .landsins þá' þyrftu að vera
starfandi hér um 180 tannlækn-
ar, en heildartala þeirra er nú
tæplega 90. Þeim tanniæknum
er setjast vildu að úti á Jandi
þyrfti að tryggja það góða af-
kómu og vinnuaðstæður, helzt
í nánum tengslum við héraðs-
sjúkrahús eða fjórðungssjúkra-
hús, að þeir yndu vel hag sín-
um. Mætti í því sambandi vel
hugsa sér að stofna til héraðs-
tannlæknisembætta í þvískyni,
líkt og t.d. Svíar hafa gertmeð
góðum árangri. Það er varla
hægt að sofa á þessum mál-
um öllu lengur af hendi hins
opinbera og Tannlæknafélag
íslands er ætíð reiðubúið iii
þess að ljó uppbyggingu á
heiilbrigðismálum í tannlækn-
ingum allt það lið er félagið
telur að til hagsbóta horfi. 1
helzíu sjúkrahúsum í bæjum
og borgum byrfti svo að koma
upp lækningaaðstöðu fyrir sér-
menntaða tannlækna og þá
einkanlega í kjálka- og munn-
skurðlœkningum sem tækju eð
sér stærri aðgerðir er krefðust
sjúkrahúsvistar ásamt meðferð
annarra legusjúklinga, svosem
nú er orðinn háttur á í flestum
menningarlöndum.
Á sjúkrasamlagið að
borga tanntöku?
Tiil þess að uppfylla þær
kröfur, sem í dag eru gerðsr
til heilsugæzlu og verndar á
sviði tannlækninga, þarf m.a.
eð auka og endurbæta alla
starfsaðstöðu Tannlæknadeild-
ar Læknadeildar Háskóla ís-
lands. Eins og er, virðist var'a
sjáanlegt að hún geti taiizt
starfhæf, hvað þá heldur tek-
ið við og menntað þann f jölda
tannlækna, sem þjóðfélagið
þarfnast. Ber að vona að for-
ráðamenn þessara málla beri
gæfu til að finna hina réttu
leið sem fyrst.
Um sjúkrasamlög og sjúkra-
tryggingar í sambandi rfð
tannlækningar hefur töluvert
verið rætt og ritað á undan-
fömum árum. Hafa skoðamr
verið allskiptar um þau mál,
bæði innan félags og utan, og
oft verið skammt öfganna á
milli um hver bezt yrði lausn
þeirra mála. Tvívegis het'ur
komið fram á alþingi frumvarp
til laga um breytingar á al-
mannatryggingum viðvíkjandi
sjúkratryggingum í sambandi
við tannlæknisverk og greiðsílu
á beim frá hendi sjúkrasam-
laga, allt að 3l/„ ef þær teld-
ust bein heilsufarsleg nauðsyn,
eins og komizt er að orði, að
því er mig minnir í viðkom-
■andi frumvarpi.
Alm. tryggingar og sjúkra-
samlög almennt hafa yfirleitt
tekið neikvæða afstöðu til bóta-
greiðslu fyrir tannlæknisverk,
sjálfsagt aðallega af fjárhags-
legum ástæðum, enda má gera
róð fyrir stórhækkuðum ið-
gjöldum til sjúkratrygginga, ef
sjúkrasamlögin tækju að scr
greiðslur fyrir. unnin tann-
læknisverk, þótt aðeins væri
miðað við hið allra nauðsyn-
legasta.
Tann- og munnsjúkdómar
munu vera þeir kvillar sem
mest hrjá Islendinga nú á tím-
um. Má í því sambandi nefna
að samkvæmt rannsókn,um á
bömum undir skólaskyldualdri,
sem framkvæmd var fynr
nokkrum árum, eða náriar til-
tekið 1962, þá voru 55,2% af
2ja ára bömum og 100% af 7
ára börnum með meira og
minna skemmdar tennur. Seg-
ir slíkt sína sorgarsögu um
heilbrigðisástand tanna, einnig
hjá þeim eldri, þegar slíkt
hörmungarástand ríkir hiá
yngstu þjóðféiagsþegnunum.
Siæmt ástand tanna og aðrir
sjúkdómar i munni hafa svo
aftur orsakað milda aðsókn til
hjnna tiltölulega fáliðuðu tann-
lækna hér á landi.
Eru tannlæknar
svíðingar?
Oft hefur ómaklega verið
vegið að tannlæknum í sam-
bandi við óheyrilega verðlagn-
ingu á læknisaðgerðum þeirra.
Hefur þá gjaman geirum óá-
nægjunnar verið beint að alln
stéttinni, þegar ná hefur átt
til einstakra tanniækna er
mönnum hefur fundizt þeir
hlunnfamir í skiptum sinum
við þá. Slikt kann í einstaka
tilfellum að hafa komið fyrir.
Segja má að mönnum séu í
slíkum tilfelJjum samkvæmt
landslögum tryggður réttur til
að leita réttar síns og ættu því
ekki að rjúka í blöðin með
Framhald á 7. síðu.

Vatteraðir nyionjakkar
hettuúlpur, peysur og terylenebuxur. —
Athugið okkar lága verð. — Póstsendum.
O. L. Laugavegi 71
Sími 20141.
FÍFA auglýsir
Stórkostleg verðlækkun á peysum og úlpum fyrir
börn og fullorðna.
Verzlið yður í hag — Verzlið í Fífu.
Verziunin FÍFA i
Laugavegi 99 (inng. frá Snorrabraut).
i