Þjóðviljinn - 03.05.1968, Síða 2

I
2 SÍÐA — ÞJÖÐVTLJINN — Posbodagiur 3. imaí 1908.
FYRIRSPURNIR
UM FRYSTIHÚS,
TÖGARA 0. FL.
Mig hefði langað til, vegna
mikilla umræðna um frystihús
og hráefnisöflun til þeinra, ef
einhver málum kunnugur, til
dæmis sjávarútvegsmálaráð-
herrann gæti leyst úr eftirfar-
andi spurningum:
í. Hver réði því að eitt' afla-
sælasta bolfiskveiðiskip ís-
lenzka togaraflotans, Víkingur
AK 100. var tekið á tilrauna-
síldveiðar með kráftblökk á
Rauðatorgi við Austurland?
2. Hvað hafa Akumesingar
borgað í afborganir af skip-
inu til þessa dags til ríkisins?
Lánaði ríkið ekki 90% af and-
virðinu Síldar- og fiskimjöls-
verksmiðjunni á Akranesi þeg-
ár1 skipið var keypt til lands-
ins?
3. Hvemig stendur á því að
togarinn Sigurður fS 33 er
skrásettur á Flateyri við Ön-
undarfjörð, þar sem undinrit-
uðum er ekki kunnugt um að
togarinn hafi nokkum tíma á
Flateyri komið síðan skipið var
keypt, nema einu sinni er skip-
ið kom þanigað á næturþeli ’til
að flytja Baaten-flöikunarvél-
amar úr frystihúsinu á Flat-
eyri til Vestmannaeyja, i frysti-
hús Einars ríka þar. Hefur sá
fisfcur sem Flateyringar hafa
fengið í frystíhúsið síðan ver-
ið állur handunninn?
4. Er það rétt sem heyrzt
hefur að Einar ríki > hafi fengið
féð úr atvinnuaukningarsjóði
Elateyringa og , bátaöflunar-
sjóði Vestfiröinga er hann
festi sér skipið, eeda þótt at-
vinna á'Flateyri hafi oft verið
af skorftum . skammti síðan og
mikil þörf að afla báta?
5. Þá er það frystihús þeirra
Skutulsfirðinga, eitt glæsileg-
asta og fullkomnasta hrað-
frystihús sem byggt var hér
á landi á sinni tíð. með full-
komnasta vélakosti sem þá
þekktist og á bezta stað til að
taka á móti afla; er staðsett
við bryggjumar og þvi lítill
sem eniginn flutninigskostnað-
ur á afla gagnstætt því sem
víða er ahnars staðar. Er hús
þetta ekki í neinni vinnslu á
afla nú eða síðan ísfirðingur
h.f., en svo hét eigandi frysti-
hússins í eina tíð, hætti starf-
rækslu þess? Er húsið kannski
notað ' sem pakkhús? Hver er
afkastageta þess húss, míðað
við fulla vinnslu á dag og hvað
gætu margir haft vinnu í hús-
inu miðað við full afköst?
6. Kannski gæti forseti sam-
einaðs þings frætt mig um
hvort forstjóri Sámvinnufélags
ísfirðinga, sem einu sinni hafði
myndarlega útgerð. er eini
maðurinn sem nú er á launum
hjá fyrirtækinu?
7. Hvað er að frétta um
frystihúsið á Vatneyri? Hefur
frystihús þetta ekki verið rek-
ið í mörg ár, eða síðan Þor-
bjöm heitinn útgerðarmaður í
Grenivík lézt? *Voru ailar
breytingamar serp gerðar voru
á frystihúsinu í tíð Þorbjörns
Framhald á 9. síðu.
Að
binda togara
Gengislækkunin í vetur átti
að sögn Seðlabankans að
leysa vanda efnahagsmálanm a
þarmig að útfluitintngsatvinnu-
vegimir þyrftu hvorki á styrkj-
uim né uppbótum að liaida.
Nokkrum vikum síðar var
samit búið að semja uim nýtt
styrkja- og uppbótakerfi sem
nam á fjórða hundrað miljóna
króna á ári. Og þá skyldu
menin œlfla að vandamálin
væru að lotoum leyst; núgaati
fískveiðiflotinin einbeitt sér
að því að filytja sem mestan
afla á land og fiskvinnsilu-
stöðvamar hagnýtt hráefnið
af fullu kappi. En því er
sainnaríega eteki að heilsa.
Þeir menn sem stjóma land-
inu segjast til að mynda etoki
sjá nein ráð til þess að hægt
sé að láta togarana veiða
karfa í sumar; tekjur og
gjöld geti ekki með nokkru
móti staðizt á f bókhaldi
frystihúsa og togaraútgerðar.
Og hverjar verða affleiðingam-
ar? Auðurm Auðunsson, skip-
stjóri á Narta, segir í viðtali
við Morgunblaðið í fyTradag:
„Bf frystihúsin taka ekiki á
móti karfa, er tæplega um
amnað að ræða, en bindaskip-
in fírá því um miðjan júni
til miðs septemibermánaðar
vegna þess, að Engiandsmark-
aðurinn er mjög ótryggur yfir
sumarmáinuðina, íslenzku
skipin verða að bíða alit að
48 klst. eftir að komasfi í
„töm“. Þess vegna eiga þau
á hasttu að liggja í mikium
hita með fískinn í iestunum
og þá getur hamn skefflnmat“.
Ef toglaramir verða bundn-
ir í ársfjórðung í surniar
verða ekíki mdkil verkeflnd hjá
frystihúsunum. Atvinnuástand-
ið verður enn vaMaira enþað
er nú, og gjaldeyrisöflun
dregst saman. Eáðherrár sem
geta ékfci fundið leiðir tilþeiss
að landsimenn hagnýti auð-
lindir sínar og framieiðslu-
tæki hafia sjáifir gefizt upp
andspænás viðtfamigsefinum sín-
um.
Eft-
ir tvo ar
Og hvað svo um framitóð
togaranna? í tíð viðredsmar-
inmar hefur togurum á vedð-
um fækfcað um tvo þriðju og
engim emdumýjun átt sórstað.
Framumdan virðist blasa við
lokakafilinm í sögu íslenzibrar
togaraútgerðar. Auðunm Auð-
unsson segir í viðtalinu: „Er
það mín skoðum, að ef ekki
verður þruigðið skjótt við nú,
megi búasit við því, að inman
tveggja ára verðd aðeins fiimm
togarar okkar í gangfæru á-
standi, þar sem þessir svo-
kölluðu nýsköpunartogarar,
sem flestir eru orðnir 20 ára,
eru nú þegar orðndr úreltir
vegna þess hve olíueyðsda og
viðhaldskostnaður eru gegnd-
aríaus".
Sú var tíð að Alþýðufflokk-
uriirm hafiði togaraútgerð of-
arfega á sitefnuskrá sdnni.
Ætlar Eggetrt G. Þorsteinsson
að tryggja sér sess í sögúnmi
siem sá ráðfherra er hafí múr-
að legsteániran á gröf þessa
atvinnuivegair? — AustrL
Vivian Beaumont-leikhúsið. Höggmynd eftir Henry Moore fyrir framan.
Listahátíð á vegum Lincoln
Center í New York í 2. sinn
Á sdðasta sumfi var haidin
mifcil ldsitahátíð á vegum Line-
oln Center í New York. Þótti
hátíðin mjög ved heppnuð og
var aðsókn mjög góð.
Á komarudi sumrí verður
listahátíð að nýju og enn medri
að, vöxtum en í fyrra. Meðal
márkverðustói þátttakenda er
Rómaróperam,. sem kemur fram
í fyrsta sinm í Bamdaríkjunum
og fflytur þrjár óperur í Metro-
politam óperunni firá 21. júní til
6. júlí. Flytja ítadirnir Brúðkaup
Fígarós umdir leikstjórm Luc-
himo Visoomiti, Otellllo eftir Ross-
ini og I Due Foscarí efitár Verdi.
LeikfHoktour Roger Planchon,
Theatre de la cité firá Lyom í
Fratoklandi mnun kama firam í
Viviam Beaumomt leáfchúsdnu firá
25. júní til 14. júlí. Flytur ledk-
fflodekurinm þar sima frægu sýn-
ingu á Skyttunum eftir Alex-
arader Damas og ednnig Tar-
tuftfe og Gerge Dandan etftir
Moliere.
19. júlí hefjast forsýninigar á
Leitoritinu Lover, eftir Brian
Friel og verður frumsýiming 25.
júlí. AðalWutverk leibur Art
Carney, en sýndngin er sett .á
svið af Edward MacLiammodr
og Dublin Gate leikhúsdmu.
Júgóslavneski leikfflotokurinn
„Atelje 212“ sýnir notkkur fram-
úrstefmuleikrit eftir júgóslav-
nesika hötfunda í Forum frá 26.
júnií til 14. júlí.
o o o
Margir athyglisverðir tónleik-
ar verða haldnir í Fhilharm-
onic HaM, en á hátiíðdnni verður
sérstaklega mdnnzt 25 ára af-
mælis Koussevitsiky-sjóðsins,'
sem hiefiur styrkt tónsfcáld til
starfa við tónsmíðar. Sjóðurinn
er nefndur eftir Serge Kousse-
vitsky, sem stjómaði sinfóníu-
Wjómsveitiníií í Bositon í medra
en 25 ár.
Sum þeirra verika, sem samin
hafa verið að undirllagi Kousse-
vitskys hafa þegar hlotið vin-
sældir og eru orueðal tóraverka,
sem afit heyrast á tónledkum
víða um heim svo sem Konsert
fyrir hljómsveit efifcir Bartok
og sadtan Peter Grimes efitir
Brittem, auk vefflka efíár Leon-
ard Bemstfein, Aaron Coptand,
William Schumamn og ffledri.
Á tónleifcum sem haldinir
verða i Phiiharmonic Hali 27.
og 28. júrrn munu Bemstein,
Copland og Gunther ScbuMer
stjóma filutningi á eigin verk-
um, sem samiin vom •er tón-
skáldin nutu styrkja frá Kousse-
vitsky sjóðnum. Þá heldur
Boston sinfióníusveitin tóndeikaí'
Philharmonic Hall 17. júXí und-
ir stjóim Erieh Leinsdorf og
Pittsijurg sinfónían 30. júní og
1. júlí undir stjórn AndrePre-
vim.
Pittsburg hljómsveitin heldur
þriðju tónleikana, auk þeárlra
tYeggj a 'sem ■ sfcjórnað verðmr “af'
Arndre Previn, þann 2. júlí og
stjómar þá hljómsiveitinni sig-
urvegarinn í Naumburg Fourada-
tion samkeppninmi fyrir unga
hljómsveitarstjóra.
Meðail eimfeikara mieð Pitts-
Xyurg-hljómsveitinini verður
fiðiuleikarinn Itzhak Perlman.
Þá heldur Royal Philharmonac
firá London tónilei’ka 13. og 14.
júli undir stjóm Anfiai Dorati
og Femando Previtali og the
Eniglish Ctiambier Olrchestra
heldúr fiemia tónleika undir
stjóm Damiieil Barenboim, þá
fyrsitu 5. júltf. Einleikari tneð
hljómsiveitinni verða sellóleik-
arinn Jacquelirae du Rré og
Barentooim.
The American Ballet Comp-
any kemur nú áftur til Linc-
oln Center og hefur aðsétur í
Metropolitan ópeirunni um
þriggja vikna skedð frá 9. júlí
til 28. júlí. Meðál aðaldansara
verða Lupe Serrano, Royes
Femandez og Toni Lamider, en
alls em 150 mammis í fflokknum.
Meðal gestadansara verða Erik
Bruhn og Carla Fracci. Flytur
dansfilofckurinn meðal ánraars
nýja útgáfiu afi Giselle, sem
sviðsett er af Daivid Blair og
Oliver Smiith.
%
Music Theaifcer í Limcoln
Center muin tilkynna- vedkefni
sumarsims á næstu ’dögum.
Einnig verða siýndalr kvikmynd-
ir í samibamdi við háitó'ðiina og
ljóð verða lesin upp.
LincoXn Ceniter hátifðiú verður
mieð enn alþjióðJégri blæ ‘ en í
fyrra og taka þátt í henni lista-
memn. frá Suðuir-Ameríkú, Eng-
landi, Júgóslavíu, Frakklandi,
Itaílíu og IsraeX, og enn á Msta-
fólk efitdr að bætast við firá
fledri löndum. Auk bediTa tatoa
mairgir af Xæztu listamönnum
Bandalrtfkjanna þátt í hátíðinmi.
jr
Aburðarverksmiðjan befur framieitt
285.474 lestir af Kjarna á 14 árum
Föstudaginn 19. apríl s.l. var
aðalfundur Áburðarverksmlðj-
unnar h.f. haldinn í Gnfunesl.
Mættir voru hluthafar og full-
trúar hluthafa fyrir ■ 97,7%
hlutaf járins.
Stjórmiarform. Pétur Gunn-
argson flutti skýrslu stjómar-
inraar um starfsemi fyrirtæk-
isins á árinu 1967.
285 þús. lestir á 14 árum
í árslok 1967 hafði verk-
smiðjan starfað í tæp 14 ár og
framleitt samtals 285.474 smá-
lestir kjiarraaáburðar.
Meðaltai vinneludiaga í öll-
um deildum . verksmiðjumnar
var 348 dagar á árinu og voru
framleiddar 23.904 smálesitir
Kjiarna. Var það 1169 smálest-
um meira en á árinu 1966.
Skortur var á sem fyrr, að
fáanleg rafbika nægði til fullrar
nýtin-gar á afk-astagetu verk-
smiðjunraar. Af þeim sökum
voru ftofctar inn 6969 smólesfir
ammóní-aks til framleiðsto
Kj amia. Af heildiarframleiðslu
Kjiama á árinu voru 64% unn-
in úr innfluttu ammóníaki, en
38% úr ammóraaki framleiddu
í verksmiðjunni.
Seldar' voru samtals á ár-
inu 24.313 smálestir Kjarraa, og
auk þess nokkurt magn amm-
óníaks, saltpéturssýru, vatns-
efnis og súrefinis. Nam söto-
verðmæti samtals 102,8 milj-
ónum króraa.
Formaður skýrði frá því að
kornið hefði verið upp á ár-
inu sdöð til Weðsto súrefnis á
stálflöskur. Er súrefnd nú selt
fsaga h.f., sem anraast dreif-
in-gu og söiu þesis um larad allt
sem fyrx.
Áform um stækkun verk-
smiðjunnar
Þá ræddi formaður um á-
form varðamdi stækkun verk-
smiðjunraar og breytta fram-
lei ðstoXiectti, þamndg að fram-
leiðslia blandaðs þrígilds á-
burðar yrði hafin að stækkun
lokirani, auk þess sem Kjami
yrði þá grófkomaður. Tók
hann fram að Búraaðarfélag ís-
lands, Stéttasamband bændia
og Raransóknarstafinun land-
búraaðariras voru sammála
stjóm verbsmiðjunraar urn þá
framleíðslu sem fyrirhuguð
væri. Þá tók hann fram að
landbúraaðarráðlierra hefði
veitt þessu máli mikiran stuðn-
ing og hefði bæði hann og
forsætisráðherra lýst því yfir
opinberlega, að ríkisstjómin
vilji X>eita sér fyrir fram-
kvæmd þessa máls svo fljótt
sem auðið er.
Formaður skýrði stfðan frá
því að Áburðarverksmiðjan
hefði nú anraazt rekstur Á-
burðarsölu ríkisins í 6 ár.
Inmftatniragur erlenids áburð-
ar á árinu nam 30.258 smálest-
um og var það um 12% meira
magn en árið áður. Sötoverð-
mæti innflutts áburðar raam
110,5 miljónum króna.'
Sekfcj-aðar voru í Gufunesi
9.567 smálestir áburðar, sem
iran höfðu verið fluttar ósekkj-
aðar.
Hjálmar Firansspn fram-
kvæmdastjóri las því næst árs-
reikninga félagsins fyrir árið
1967. Samkvæmt uppgjöri
nam tekjuatfgangur ársins 627
þús. kr. eftir að afskrifað hafði
verið, og lögákveðið framlag
lagt í varasjóð.
Umræður hófust þá um
starfsemj fyrirtækisins, stækk-
unaráform, fjármál, verðgildi
Wutabréfia, firamleiðsto Kjama
o.fl. skyld mál. Tóku til máls
í þessu sambandi, Iandbúraað-
arráðXtema Ingólfur Jónsson,
Erlendur Eiraarsson, forstjóri,
Ásgeir Þorsteinsson, verkfræð-
toigur, Guranlaugur Briem
ráðuneytisstj., Hjörtur Hjart-
ar framkvæmdastjóri, Stein-
grímur Hermannsson. framkv-
ij stj„ Pétur Guðjónsson, verzl-
unarmaður, Guðjón Jónsson,
bóndi, Páll S. Pálsson, lögmað-
ur svo og Pétur Guraraarsson,
stjómarformaður og Hjálmar
Finrasson, framkvæmdiastjóri;
Að lotonum umræðum og af-
greiðslu tillagna sem fram
höfðu komið voru reikningar
árstois 1967 samþykktir sam-
hljóða.
Endurkjömir voru í stjóm
verksmiðjunnar þeir Halldór
H. Jónssora, arkitekt og Hjört-
ur Hjartar, framkvæmdastj.
Varamenn þeirra voru kjömir
þeir Rafn Thorarensen fraim-
kvæmdastj. og Hjalti Pálsson
f ramkvæmdast j.
Endurskoðandi var endur-
kjörinn Halldór Kjartansson,
stórkaupmaður.
Stjóm Áþurðarverksmiðj-
unraar h.f. skíþa nú: Pétur
Gunnarssoin, f ratmkvæímdast j „
formaður; Halldór H. Jónsison,
arkitekt; Hj-örtur Hjartar, frarn-
kvæmdastj.; Steingrímur Her-
mamnsson, f r amkvæm dast j ór i;
Tómas Vigfússon, bygginga-
meistari.