Þjóðviljinn - 21.07.1968, Page 3

Sunnudagur 21. júlí 1968 — ÞJÓÐVILJIKN — SÍÐA 3

m
n
HVAÐ HAFAST ÞEIR AÐ
FARAÓ, Jerzy Kawalerowicz (1965)
GODARD
Franski fcvnikmyndahöfundur-
inm Jean-Luc Gödard kvikmynd-
ar nú , í Lcndon. Myndin nefn-
ist Einn plús einn og fjallar um
franska stúlku í Lorndon. Hún
kemst í kynni við hsegrisdnn-
aðan Texasbúa. en fellur fljót-
lega fyrir róttækum herskáuim
svertingja. En ekki er þetta nú
evona einfallt hjá Godard því
stúlkan er kölluð Democracy,
Texasbúinn Nazi og svertingiinn
Black Power. Brezkur blaða-
maður fylgdist með kviikmynda-
tökunni einn dag og fara hér
é eftir glefsur úr grein hans.
„Þetta er dærmisaga, kvik-
myndiir eru ailltaf dsemisögur,
en ef maður bætir annarri
dæmisögu við þá eyðileggst sú
fyrri og raumveruileikinn tekur
við á ný“, sagir Godard uim
myndinia. Hann er að ljúkavið
að kvikmynda atriði með hijóm-
sveitinni The Roliing Stones.
Hann ætlar að skipta myndinni
í fimm eða sex kafla og skjóta
svo Roliingunum inn á milli.
Godard vinmur hratt — „ég þarf
að gera ’ffleiri kvilkmyndir", —
hann lætur kvikmyndavélina
L’ATALANTE, Jcan Vigo (1934).
Kvikmyndaklúbburinn sýnir
nú tvær franskar myndir, kl. 9,
L’Atalante eftir Jean Vigo og
kb 6, t)r djúpunum eftir Jean
Renoir. . Þessir kvikmyndahöf-
undar ásamt René Clair eru
mestu kvikmyndalistamenn
Erakklands á fyrra helmimgi
aldairinnar. Myndiir þedrra eru
alltaf ferskar og hrífandi, sí-
giid listaverk. Renoir og Clair
eru nú á áttræðisaldri, og enn
senda þeir frá sér myndir fuillar
snúast lenigi án þess aðstanza,
oflt 10 mín. í einu. .
— „Kvikmyndin er aðferð við
að koma huigmynd á framfæri.
Listamaðurinn er ncfckurs kon-
ar tengiliður. Vandamóhð er
að kvikmyndaiðinaðurinn er ó-
fær um að gegna þessu Mut-
verki, í Hollywood vilja fram-
leiðendui’ aðeins gera skemmti-
myndiir, jafnvel þeir sem vinna
að myndunum ern sama sinnis,
en aðeiinis vegna þess að þeir
hafa aldrei hugsað nó'gu ræiki-
lega um eðli þessa starfs, hvað
er kvikmýnd? hvað er mynda-
.vél? —
— Fólk fær að sjá kvikmynd-
ir flrá ókunnu ]la.ndi., Ég hef
aldrei séð kvikmynd siem var
raunverulega ffá Texas eða
Chicago. Það á ekki að gera
kvikmyndir fyrir flólk heldur af
fólki. Það á að fara í verk-
smiðju og koma þaðan aftur
með kvilkimynd eða leikrit.
— I stað þess að eion maður
geri kvikmynd um hundruð
manna vil ég að glerðar séu
hundruð kvikmynda um einn
mann. —
— Það em siífeHt að verða
óskýrari mörkin á miiMi forms og
efnis í myndum mínum. Þegar
af líffl og skemmtitteglieitum, þar
er engin ellimörk að fi.nna. Je-
an Vigo lézt 1934 aðeins 29 áfa
að aldri. Hann lét eftir sig tvær
stuttar myndir, Jean Taris og
„Svolítið um Nice“, og tvær
lenigri niyndir, Núli í hegðun
(1932) og L'Atalante (1934). Lengi
lágu myndir Vigos í gleymsku
og hann öðttaðttist enga viður-
kenningu í lifanda lífi. En á
síðari árum hafa menn metið
gifldi þeirra og þrátt fyrir svo
óg gerdi mína fyrstu mynd
falinst mér ég vera í fangelsi
og reyndi að komast út. En þótt
mér hafi tekizt það þá er ég
enn í fahgelsi kvikmyndaiðnað-
arins. Ég viidi taka þessa mynd
í svart-hvítu, en slíkt mega
framleiðenduir ekki heyra nefnt“.
RICHARDSON
Tony Richardson kvikmyndar
nú sögu eftir Vladimir Nabo-
kov, Hlátur. Anna Karina og
Richard Burton leiika aðalhlut-
verkin. Þetta spinkar eitthvað á-
ætlun Richardsons um kvik-
myndun á ævi Che Guevara.
Rithöfuindurinn Allan Sillitoe
semiur handritið að þeirri mynd
og Albert Finney á að leiika Che.
Italski leikstjórinn Francesco
Rosi undiirbýr eininiig mynd um
kúbanska sikæruiliðaforingjann.
Richardson vafcti mikinin úlfa-
þyt í þi’ezkum blöðum nú í vor,
þegar hann tiflkynnti í bréfii til
The Time," að blaðamönnum
yrði ekki boðið að sjá nýjustu
mynd hans, Charge of the Light
Brigade, sem fjallar uim orust-
una um Sevastopol í Krímstríð-
litinn staerf er Vigo sikipað það
sæti sem áður grednir. Núll í
hegðun (sýnd í Filmíu) fjallar
uim drenigjaheimavistarsikólaþar
sem drengirnir gera uppreisn
gegn harðstjórn kennara sinna
og illri meðferð. Skólinn er
smækkuð mynd þess þjóðfólags
sem notar herskála, vandræða-
barnaiheim.ili og fangelsi. Mynd-
in var lengi bönnuð í Frakk-
landtt og tallin árás á skólana og
óholl bornum.
L’Atalante, sam klúbburinn
sýniir nú, var frumsýnd skömmu
eftir dauða Vigos. Efnisþráður-
inn verður ekki rakinn hér en
þetta er heillandi mynd, í senn
ljóðræn og raunsönm lýsing á
lífi áhafnar fflutn.ingapramm-
ans L'Atalanté. Michel Simon
fler á kostum í hlutverki sínu.
Renoir gerði kvikmyndina tJr
djúpunum 1936 eftir ledkriti’
Maxiim Gorkis, sem Þjóðleik-
húsið sýnir nú í haust. Myndin
er ekki neitt sérstatalega rússn-
esik, hiún er einkenniilegt sam-
bland rússnieskra og franskra
siða, en þrátt fyi-ir allt nær
Renoir mjög anda Gorkis í per-
sónunuim sjálfum. Þessi mynd
gerði Renoir heiimsfrægan og
sá hróðuir óx mjög með næstu
mynd hans La Grande Illusion.
Margir hafa kvikmyndað þetta
leikrit Gorkis m.a. japanski
sniiMingurinn Akira Kurosawa
1957 og séð hef ég rússneska út-
gáflu frá svipuöum tíma.
Þ. S.
Godard 1 London.
son, að brezkir gaignrýnendur
væru hinir verstu menn og sér
dytti etatai í hulg að bjóða þeim.
Þessi skrif Öll urðu mikil aug-
lýsing á myndinni, og svo fór
að flesit þlöð birtu umsagnir um
myndina og voru dómamir
þotakalégir.
WIÐERBERG
3. júní sl. byrjaði Bo Wider-
ber.g töku myndar ttm Adals-
óeii;ðirnar en undirbúningur
hefur staðið mjög lengi. Um
3000 manns mumu kcma fram i
mymdinni sem verður í litumog
tekin á sögustöðunum sjálfum
af Jörgen Persson (hamn mynd-
aði Elrviru Madigan). 14. maí
1931 varð einstakiur atburður í
sögu Svíþjóðar þegar skotiðvar
á kröfuigönigu í Adalnum af ti'l-
kvöddu herliði. Fjórir kröfu-
göngumenn og ung stúlka sem
horfði. á atburðina dóu af skot-
sárum. Kröfuganigan og heirút-
boðið áttu upptök sín í vinmu-
deilu í verksmiðju. Samningar
höfðu runmið út og kröfðust
vimnuveitendur kauplækkunar
verkafólks auik annarra kjara-
skerðinga. En verkamenn kröfð-
ust aðeins sömu launa og beir
höfðu haft. Þessir atburðir vöktu
óhemju gremju í Svíþjóð og
leiddu til aiimennra mótmælaað-
gerða í landimu,
LESTER
Richard Lester, höfundur
Bítlamyndanna og „Knacksins“
fékk aðeins miðlungi góða dóma
fyrir nýjustu mynd sína Petula,
sem var að vísu send í Cannes-
óeirðirnar í sumar. Hann er nú
kominn í gang á ný og nefnist
nýja myndin The Bed-Sitting-
Room, og svo einkennilegt sem
það kann að virðast þá lei'kur
Sir Ralph Richardson titilhlut-
verkið. Skýringin er sú, að
kvifcmyndin á að gerast eftir
þriðju heimsstyrjöldina þegar
eftiriifandi mannverur taka á
siig furðuilegustu myndttr vegna
geisttunar. Þanníg verður for-
sætisr'áðherra að páfagauki,
lögiregluiþjónn að varðhundi og
Sir Ralph eins áður segir að
. gestaiherbergi. Næsta mynd
Lesiters á að heita Climbing
Jack og segja frá hópi fjattl-
göngumanna sem tekur sig til
að mæturiagi og klífur ýmsar
merkar bygginigar Lundúna-
borgar.
USSR-USA
Nýlega hófst í Moskvu gerð
kvikmyndar um ævi Tchaikov-
skys. Þetta er sögulegur við-
burður þar sem þetta er fyrsta
myndin sem Rússar og Banda-
ríkjamenn gera í sameiningu.
Innokenti Smoktunovsky, hinn
stórkostlegi Hamlet Rússanna
leikur tónskáidið.
Eftir 9 vikna sýnimgar áfjöl-
skyldumyndinnii Sound of Music
sýndi Hásfcólabíó pólsttcumynd-
ina Farao í aðeins eina vifcu
vegna lélegrar aösótanar. Það
er í rauminni furðulegt að bíóið
skyldi ekki notfæra sér aug-
lýsingatæknina og kynna þessa
mynd öllurn þeim þúsundum
sem sáu Soumd of Music.
Faroó er á rnargan hátt at-
hyglisverð mynd og að mínum
aómi mörgum þrepum ofar en
stórmymdir Hottllywood% Hún er
byggð á þekiktri skáldsögu eft-
ir pólska rithöfumdimn Bole-
slaw Prus, sem^fjallar um bar-
áttu Ramses Faraó XIII við
prestavaldið á upplausnartím-
um egypzka stórveldisins. Það
hefur ekkert verið til sparaþ,
hvorki fé né fyrirhöfin, við gerð
myndarinnar. Þó er eimhver
hófsemi í öllu, skrautið verður
aldrei of mikið, ofit aðeins forn-
ar myndskraytingar og píramád-
ar. Það er og athygli vert að
þrátt fyrir stórorustur og mann-
dráp þá sézt ekki blóð í mynd-
inni utain í lokaatriðmu þeigar
Faraó er myrtur er við sjáum
blóðidrifna hönd hans og skilj-
um hyað hefur gerzt. Það er
þetta og mjög skýrar mannlýs-
ingar sem gera mynddna frá-
brugðna Hollywood-stórmynd-
umium.
Atriðin eru fllesit mjög mynd-
ræn og minna oft á málverk og
grednileg er samilíkingim með
fomum egypzkum myndristum.
Upphafsatriðiið, er tvö saniá skor-
dýr berjast um baunvar bráð-
snjallt, það sama má segja um
sólmyrkvann. Sett hefur verið
þýzkt tal við þetta eintak
myndarinnar og er það mikill
skaði; þá hefði verið betra að
hafa pólskuna, sem hefði getað
hljómað hér sem austurlianda-
mál í eyrum fflestra.
★
Leikstjórinn Jerzy Kawaler-
owicz er í hópi merkustu kvik-
myndahöfunda Póllands. Meðal
fyrri mynda hans eru: Þannig
endaði stríðið í raun og veru
(1957). Næturlestin (1959), sýnd
í klúbbi M.R. sl. vebur ogDjöf-
ullinn og nunnan (1960), sýnd
í Fittmíu 196?, en hún Maut
verðlaun í Cannes ’61.
Þ. S.
inu. I bréfi sínu sagði Richaird-
Kvikmyndaklúbburinn
NÚLL í HEGÐUN, Jean Vigo (1932).