Þjóðviljinn - 21.07.1968, Side 5

*
\
Sunnudaigur 21. jnM 1968 — ÞJÓÐVXLJINN — SlÐA
Áætlun um skógrækt með
búskap í Fijótsdal, N-Múl.
200
Eins og frá var sagt í frétt f
Þjóðvxlja'num sl. miðvikudag
hafa Slcógrælit ríkisins og Skóg-
ræktarfélag Lslands látið gera
áætlun um, að á næsta aldar-
i’jórðimgi verði teknir tii skóg-
ræktar í Fljótsdalsbreppi aJIs
1500 hektarar lands og er mið-
að við að 20 bændur i hreppn-
um gerist aðilar að áætluninni
þannig að skógrækt verði í
framtíðinni einn liðurinn í bú-
skap þeirra. Er ætlunin að þedr
fái fjárframlag úr ríkssjóði til
þ'cssara framkvæmda, 1,5 milj.
kr. árlega á þessu tímabili. Þar
sem mörgum mun lcika for-
vitni á að kynnast nánar þess-
ari nýbreytni í íslenzkum land-
búnaði birtum við hér á eftir
áætlun og greinargerð ncfndar-
innar sem samdi hana, enhana
sldpuðu skógfræðingarnir Bald-
ur Þorsteinsson, Sigurður Blön-
dal og Einar G. E. Sæmundsen.
A. Xiilaga og greinargerð.
Á aðalíuindli Skógrælctailjélags
Islands, sem haldiinn var á
Blönduósi í ágústmániuði 1965,
var sarruþyfldÐt efitinflairaindi tílL
£rá Skógrækitai-féla'gi Aiustur-
lanids:
,JMeð hliðsjón af þeim athug-
uniuim, sem f'ram haifia farið, og
áætíunum, sem gerðair hafa
verið á veguim Stoógræikitarfelags
Áusiturlands, um sJcógræikt, sem
þáitt í búskap í Fljótsdalslrreppi
í Norður-MúLasýslu, bainir aö-
aifiunduir Skógiræikitiarféflags Is-
lamds því til stjónnar fiélaigsinss
og Skógræikitar ríkisins, aðþess-
ir aðtiilar veiiti fwí braiu'targengi,
að stjómvöilid landsins veití
slikri skógræklar- og búskap-
aráætlun þann fj árhagsgrund-
vöfll, að hún verði framilcvæmd
imieð nauðisynteglum hraða, og
að hafízt verði lianda þegair á
naasita ári. Br það áiliit fiundar-
ins, að aðstæður í Fijótsdal
samfiaira málæigð hans við Haill-
ortrrusstaið, irueð þeirri ágætu
reynslu í sicógrækt, sem þarer
flengin, leiði styrik rök að því,
að Flj'ótsdallur sé öðrum stöðum
ákjósanflegiri til uppbafis skipu-
legrar sikógræflctar í búreksitri
bænda hér á landi“.
Ti'haga þessi miðar að því,
að sikógræflct verði tefldn upp
sem þáttur í búskap bætnda í
Ffljótsdailsihreppi, og styrki þann-
ig búrekstur þeirra, sem nú
byggist eingönigu á saiuðíjárræ'kt.
Verð'i með þessu sitedhit- aðfjöl-
breyttari aiiwiminiuháttum ogliaf-
in firamflieiðsila á miiikiilvægu lurá-
'efini. Staður þessd er vaflimnsök-
um þess, að á Hafllownsstað, sem
er í næsta nágrenmi, má nú
byiggja á háltfrar afldar reynsilu
afi ræktun lerikis og annairxa
trjáifiegunda. sem muinu tafldar
henfia bezt í þedrri ræflotun, sem
liór er sfiefinit að.
Þess skai geitdð, að gróðrar-
sfiöðin á Hadlcwtmssibað getur án
verulegrar viðibótarfijánflestingar
firamileifit þamm vlönibufjöflda,
sem gert er ráð fyrir að gnóð-
ursefija áríega samikvæimt áætí-
u» þessari. Auk þass myndi sér-
fræðiiþetkiteiing og starfislkraifitar
þeir, sem Sdcógræflot níkisins ihefi-
ir á að sikdpa á Haflflormsstað
nýtast mum betur við firam-
loveamd staarri vertkeftnia.
Héfit er að hafia í hugai, að'
Fljótsdailur er taliinm góð fijár-
sveit mieð víðáibtumifldium afi-
réttum, sem sjáflfisaigt er að nýta.
Ndkkur sflcerðimg miumdi veröa á
heimialhögum vegna þess, að
lamd væri tekið tii sflcógræiktar,
en jaifinfiramt iniumdi aðstaöa til
bedtarrækfiar batna, svo auð-
veilfi mundi verða að vega upp
á rnóti þedrri skarðdnigu.
Þiama miundi .reymt, tovart
umnt sé að sameina þessar tvær
búgreimar, kvi'kf járrækt og slcóg-
rasflct, td hagsbóta fyrir bónd-
amn. Á þessu veltur eimn'ig mik-
ið um framitíð sflcó'græiktar hér
á lamdi, þar eð langmieSítui- hfliufii
jarða í lamdinu er í eigu bænda.
Það framlag, sem óslkað er
effiir afi háflifiu ríkisBjóðs, til þess
að hrimda áætíum þessairi í
framikvaamd. er alilsitórt. Em á
það sikail bent, að ræflctun sem
þessi hefiir vaxandd þjóö'hagslegt
giildi, er sfiundir h'ða, auk þless
sam hér slcapast miikilvæg hrá-
efnalind. Þaö itícipfiir þrí ekki
megdnmáild, hver skr^ður er
eigamdi skógaríns, en gient er
ráð fýirir því að skógaireigendur
ráð fyrir þwí, að framflovæmd
hennar nijóti vemdar löggjaifians
og fjáirfiraimiLaiga úr ríkissjóði.
Lamidi hverrar jaröar, sem ger-
íst aðilli að henmd, verði skipt
mnílíLi almenms búskapar og skóg-
ræktar. Sflcógur sá, sem upp
vex, verði eign jarðardmmar, en
lúti efibiriliifii Skógræflctar ríikis-
ins eirns og lög mæla fyxir.
í áæfiium þessari er miðað
við, að tekrnár verði tifl sfloóg-
ræiktar samtais 1,560 ha lainds i
Filjóts'dallsihreppi á næstu 25 ár-
uim, Rætt hefir verið við fflesta
basmdur í hreppmum, og hafiá 15
áibúendur ábveðið að taka nú
þegar allt að 700 ha lands til
skógraektar, og viðbót síðar,
þegar lokdð er gróðursietningu í
þennan fyrsta áfanga. Þá má
vasmta þess, að nokkrir bændur
í hreppnum, sem edigi hafa enn
ákveðið þátbtöku sína, gerist að-
iiai' að áætiummnii, þegarfram-
kvæmiddr hefijast.
Með hiiðsjón afi ofiamgreindu
er áættunin miðuð við það, að
tetoníir verði 1.500 ha ti'l sflcóg-
ræflotar í Fljótsdal og 20 ábú-
endur gerist aðiflar að henni.
Framflcveemdum verði dreift á
25 ára tímaibiL
Með því verði teflcnir árlega
til skögræktar 60 ha og árleg
útgjöld verða þessi:
* is':: ■ m
Línuritið sýnir vöxt lerkis í Guttormslundi að IHallnrmsstað. Samanlagður vöxtnr lerkis m2/ha. San:-
anlögð grisjun er skástrikuð. Mælingar gerðar við 15, 18, 22, 24 og 27 ára aldur.
Allar framttcvæmdir við áæfil-
Uinina verði undir stjórm Skóg-
ræktar rífldsins, þar mieð talið
viðhald og hirðing plönfiuteiga
og girðimga.
Hálcon Bjarnason og Sigurður Blöndal viö myndarlegan lerkistofn í Guttormslundi. (Ljósm. IHJT).
Skýringar.
endurgreiði ákiveðimn hundr-
aðslhfluta afi brúttóteikjuicn, er
stuindir líða, Framlag ríkfissjóðs
fæst því afibur efitir eðfldlegam
vaxtartfma sflcógarins.
Við aitlhuigun á viðhonfii bæmda
til þesisanar áæfilunar heffirkom-
ið í ljós, að mær heflimiimgur
baanda í Fljótsdal er fús til
þess að taka þáitt í þedm fi aim-
kvæmdum, sem áætíumin gerir
ráð fyrir.
Áaetíum þassn er gerð af háilíu
Skógræflctar rífldsdms og Skóg-
rcektarfclaðs tsiiiands. Gert er
1. Girðingar 4 flsm:
a. efini pr. Jcm .. kr. 28.000,00
b. vinina pr. km .. — 24.000,00
4xflcr. 52.000,00: Kr. 208.000,00
c. ihMð, vinma og efni,
kr. 12.000,00
2. Vegageirð ...... kr. 40.000,00
3. Gróðumsieitining:
a. plöntur 5.000 sitk. pr. ha
aflfls 300.000 pdömtur á kr. 2,50
samtafls.........lcr. 750.000,00
b. vinma við gróðursefimngu
kr. 1.50 pr. pL .. — 450.000,00
AJfls kr. 1.460.000,00
B.
1. Girðingar:
Gert er ráð fyrir að girða
1.500 ha lands í áfömgum, bann-
ig, að loflcið verði á fyrstu 10
árumum eða skammri tíma við
girðingar um heflming svæðisins
(750 ha). Munu þedr ábúemdur
verða látnir ganga fyrir, sem
þegar hafa ákvieðið þátttöku
sína. Lokið verðd að fullu við
uppsetninigu gliirðinga á naastu
10 árum, svo alflar girðingar
verði upp settar 20 árum frá
byrjum framkvæmda.
2. Vegagerð:
Vegir skulu lagðir þamnig, sA
þeir kcmi að fuiilum notum síð-
ar, en verði fyrst í stað efim-
unigis ruddir og sléttaðxr. Þörfi
fyrir malarboma vegi lcemur
ekfld fyrr em grisjum hefst að
marlri.
3. Gróðursetning:
a) Plöntur. Áætíumiim rniðast
við, að motað sé einikum lerki,
og lítið efltt afi furu og greni.
Gróðurseitmingu fljúfld á 25 árum.
Gróðursettar verði 5.000 plomtur
á ha að meðaltafll, en plamta
má þéttar á fyrrí fliluta tíma-
biflsims til þess að vfimma gjrð-
ingarsta'ura svo fljótt sem verða
má. I stofnkostrnaðá sflciptir
plöntufijöldinm megimmáli.
C. Tekjur bóndans.
Til þess að unnt sé að gera
sér greim fyrir tekjum bónd-
ains við þessa ræktum, þaxf ad
leggja tvennt til grumdvallar:
1. Viðarverð.
2. Viðarvöxt.
1. Viðarverð:
Til grumdvafllar er lagt tem-
ingsmetraverð á furu x Noregi
í jamúar 1968, sem er nikr. 80,—
pr. rúmmetra. Þette. er isL kr.
639,— pr. rúmmetra. Eðfláiegast
er að redflcna með silíku verði,
sem teflja má heimsmarflcaðs-
verð á hráefininu.
Ofiam á þefita timburverð ber
að lagigja flutniingslcoötnad á
viði til Islands. Laegst filutn-
ingsgjald er fyrír borðvið: lcr.
625,— pr. rúmm. fasfi mál. Verð
á rúmm. viðar verður þarnnig
kr. 639,—, að vidbæfitum lcr-
625,—, samtals lcr. 1-264,—. Hér
er ékiki reiknað með tollum
þeim, sem nú eru á timbri né
álagningiu inmamlands. Þetita
verð kr. 1.264,— pr. nimmefira,
er það afiurðaverð, sem reikmad
r*”-. 41 11 •' : 6/ \ - , - '■ ; • ..
'•v -,\\v •• Staiidandi tee ■ '\ :■; Fellö tre -sM ■"■ • ■, //* '■; 4. > ■■% ítí — ISS s a e
. Ár í3 ~r3 < Trjá fjöldt H(s8‘ m S i -j írí •“*** A 2 lT|' 23 ,‘r —1 «o . . 11.« > S; ' Tcjá-' fjöldi ,, Hæð . 'T ' ' ■ ■ . £ ‘ ■ «j o ii? '75 1 S J s s g ■z dv II' > S 5 i • ðj a C? — .O m > '=!■■: , i .•ti. :o * ,.VO Þ- í> «5 7S - S ,
1953 15 4960 , 4.5 ’ 5.4 : 11.3 3S;0 600 4.0 4.0 0. s .270 40.0. 2. * •' J V;-: ■■■■;;■ -^..
- ■ ’ Wtöú k -. i ‘ - , / " ■ *- ; . • ; .9 -16.6
.1956. í 18 , 4960 *6. ö 7.6 24. 0 Et igin gxtsjim 89.8 5.0 &
4 • ■ <\;\;.; ’ * ' '/ * /' ? 9. 2 7:
1960 22 2370 8.0 11.1 23.0 95.0 ?■ 92.0 2-590 ó. 1 i 6. 9 a. s 29.5 126.5 5.0
1962 24 < 1560 8.9 12.9 ; 20.5 7Ó0 s.s; 10 3 6,6 29.0 152.5 6. 4 4-U
' ■ ;* ’■. ■ .... ■77 ..■/■ ■ ■•• 10.0
1965- 27 1330 • 9. 8 14.6 ■22.1 107..1 •250 9.0 ' 1,2. 7 3.3 14. S 182,4 .6.8 \:\\S
1
,V;i
m
Xafilan sýnir vaxlarniælingaí'Iöt nr. 1 í Guttormslundi í Halllormsstaðaxskógi. (Viðarmagn m/bcrld í m3, allar tölúr pr. ha.).
er með, að bóndi fái fyrir við
sámm komimm að 'MlJvegL
Sú verðmætásauikning, sea.i
fæst við að vimna trjáviðinm t.l
frekari nata (sögum, borðfileti.-
ing o.£L) kemur fyrst til á sáo-
ara stógi framileiðsfluinmar og a
þvi eflcki flieima í þessu dæuna.
2. Viðarvöxtur:
Að því er varðar vöxt álerl.i
á Upphéraði, em fiyriir henui
miæflinigar frá Hafllonmsstað
fram að 27 ára aildrí. á sam-
feiiLdum skógi, en. á smáiþyrp-
ingum og einstöikum trjám
fram til 45 ára aldurs. Niður-
stöður mæflingamma úr sikógim-
um eru i meðíylgjamdi töflu.cg
tii freflcari sikýrimgar fltígir súlu-
rit yfir vöxt og grisjum.
lærfldslcóguirimm á HailiLorms-.
stað er gróðursettur í bfirki-
sflcógarjarðveg, bar sem vöxtur
er mein í .upphafl em á sflcóg-
lausu lamdi. Fyrir þvi þykxr
róbt ttí öryggis að miða við
vaxtartöflur, sem eru þriðjungi
lægri heldur en maalángar á
HaMortmssitað sýma. Br samikv.
bvi lagt ttí grumdvafliar við út-
railkmimg á teikjum bóndams, a.5
árlegur vöxtur á afldurssikeiöin u
20-30 ára sé 10 rúimmetrar á
ha, em iheáildarvöxtur við 20ára
aldur 70 rúim á ha. Við 35
ára afldur er áætiaður hedldar-
vöxtur 170 rúimm. á ha.
Ártegar vimmuilaumaiteikjur,
sem laáða afi firamikvæimd áæti-
umarinmar eru lcr. 474.000,— með
núveramdi verðlagi.
En þegar að grisjum lcemur,
eru biúttóteilcjur meðalbómdams,
sem þátt tekur í áaetíuminni,
reilcnaðar lcr. 82.500,— árXega á
tímabilinu 20-30 áxaim frágróo-
ursetningu. Það er meðafltal
fyrir tímabtíið, em úr þvi fai a
brúttóteikjur ört vaxamdi og
mumu vid 35 ára afldur hafa
náð am-lc. 225.000,00 kr. Þa
verða 45 ha lcammir í. gagnið á
meðalbýfli.
Sam'lcvæmt útreáfloningí frá
Norges Landbruicsölconomiske
Insitíibuitt fyrir árið 1967, flóru
4 vinmustundir í að feflfla cg
filytja. að vegi hvem rúmanetía
viðar. Sú tala er miöuð við
micninstu bændaslcóga, þar sem
feflldir eru 50-199 rúmmetrar
■\dðar á ári. — Hór þyflcir ré.t
að reikna með 8 vimnnstundunu
á rúmmetra viðar, þar eð á
þessu aldurssikeiði er viðurinn
í smærri einingum og mun
hærri floostnaður við skóganhögg
og filutning.
Ttí freflcari sflcýxringar á þvi.
hver verðmæti eru á ferðimmi,
má geta þess að væri skógurinn
aflflur fielidur 30 árum efitór a3
pflöntum hefst, en þá stantí i
saimikvæimt þessarí áætíun 112
rúmim. á ha, væri verðmæti 4
ha 141-694,— lcr. Þetfia er miða 1
Framhald á 7. síðu.
i
i
i
á