Þjóðviljinn - 24.08.1968, Side 1

Laugardagur 24. ágúst 1968 — 33. árgangur — 177. tölublað.
/
Sjú Bn-lœ rœðst harkalega á Sovétríkin
HONG KONG 23/8 — Sjú En-læ,
forsætisráftherra Kína, sagði í
dag, að hernám Tékkóslóvakíu
væri skýrt og opinskátt dæmi um
fasistíska valdastefnu. Hann lýsti
því yfir að Kína og kínverska
þjóðin styddi þjóðir Tékkóslóvak-
íu ákveðið í hinni hetjulegu bar-
áttu þehrra gegn hervaldi Sovét-
rikjanna.
Sjú En-læ réðst saðan haitelega
®-----------------------------------
tékkóslóvaska ráðamenn og sagði ,
að þeir hefðu fnamið miki'nn1
glæp með því að banna alla
mótspymu,
Sjú En-læ sagði að hennám
Tékkósióvakíu væri atfleiðing sí-
aukánna áretositra milli sovézku
endurskoðunarsinnana og banda-
rísku heimsvaldasinnanna í við-
leitni þoirra til að skipta heim-
inum á milli sin í óhrifasvæðd.
Þar sem Bandarikin hatfa sam-
þykikt hernám Tékkxíeióvakiiu,
| hvemig geta sovézkir endurskoð-
unarsinnar þá staðið gegn her-
nárni bandarískra heimsvalda-
sinna í Suður-Vietnam? spurði
Sjú En-læ.
Sjú En-læ sagði að leiðtogar
Sovétríkjanna hefðu nú kasitað
! burtu síðasta fíkjulbJaði mairx-
f leninisma.
Yfirlýsíng r!kissf}órnar Tékkóslóvakiu:
Svoboda fór til Moskvu til þess að fá
hina handteknu leiðtoga látna lausa
PRAG 23/8 — Allsherj’ar-
verkfali sem .stóð í klukku-
tíma var gert í Tékkóslóv-
akíu í dag um sama leyti
og Ludvik Svoboda forseti
landsins kom til Moskvu til
viðræðna við sovézka leið-
toga og einn af yngri og
hinum vinsælustu leiðtog-
um í forustuliöi Dubceks,
Cestmir Cisar slapp úr
haldi hemámsliðsins:
Talsíma- og fjarskipta-
sambandi milli Tékkóslóv-
akíu og útlanda var slitið í
dag, en þó heyrist enn í
leynilegum útvarpsstöðvum,
þó þeim hafi farið fækkandi
í dag.
Útvarpsstöðin i Pilsen
skoraði í dag á verkalýðs-
samtök um allan heim að
neita aJ ferma eða afferma
eða afgreiða að öðm leyti
flugvélar og skip frá her-
námsríkjunum.
Ríkisstjómin í Prag hefur
gefið út yfirlýsingu þar sem
fyllsta trausti er lýst á
Svoboda forseta og þá full-
trúa í sendinefndfnni sem
með honum fóm, sem
aukaflokksþingið útnefndi í
gær.
Tekið var á móti Svoboda með
mibillli viðhöfn er hann kom til
Moskvu í dag og m. a. háttseittra
leiðtoga Sovétríkjanna voru þeir
Brésnév, Kosygin, og Podgomí á
flugvéllinum.
Áður en Svoboda hélt til Mosk-
vu sagði hann að viðræður sem
hann hefði átt við forystu sov-
ézka hersins í Prag hefðu ekki
verið til neinis og hefðd hann því
ákveðið að biðja um að fá að
tala við æstu ráðamenn Sovét-
ríkianna.
Hann fullvissaði þjóðina um að
hann færi ekki til Moskvu til
að hefja samstarf við hemáms-
liðið, og kvaðst rruundu koma
aftur til Prag í kvöld og gefa
bióðinni skýrslu.
I sendinefndinni sem fór með
Svoboda til Moskvu voru m.a.
Mairtin Dzur landvamaráðherra,
Tékkóslóvakar fyflgjast með ferðum sovézkra brynsveita inn í höfuðborgina, en síðustu frcgnir herma að herlög hafi verið sett í Prag.
Husak varaforseti, Kjucera dóms-
málaráöherra og Bilak ridari sló-
vaska kommú n iistaflokksins og
Indra.
í yfirlýsingu sem ríkisstjóm
Tékfcóslóvakíu gaf út í kvöld
segir að stjómin beri fyllstá
traust til Svoboda forseta og ann-
ama félaiga í sendimeifndinni, sem
aufcaflokksþingið í gær útnefndi.
Afstaða vor til annarra meðlima
1 sendinefndinni mun fara eftir
þeirri afstöðu sem þeir munu
taka á hinum erfiða samninga-
fundi í Moskvu, segir í yfirlýs-
ingunni.
'ðass fréttastofan skýrði frá
því í kvöld að viðræð'unum í
Moskvu verði haldið áfram á
lauigardag. Fréttastofan segir að
viðræðunnar fari flram í félaigs-
lietgri vinsemd og með gagnkivæm-
uim skilningl.
Prjálsar útvarpsstöðvar í Tékk-
ósilóvakíu skýrðu frá því að hand-
töku stjómmálaimanna, rithöf-
unda og aranarra menntamanna
væri haldiið áiflram.
Enn er ekfci ljóst, hvar Duibcek
flofcksritari er niðurikominn. Ó-
staðfestar fregnir hertna að hann
sé enn í Tékkósllóvakíu og leyni-
leg útvarpssiböð hefur skýrt firá
þvi að PavlovsW yfiirmaður her-
námsliðsins hafi sagt móðurhans
frá þvi að hamm væri eiMd fiangi^
heldur stasðd hamn í saimminga-
viðræðum.
AMshieríarverkfallið í Tékkó-
sfllówaikíu hófist kl. 12 á hádegi og
önfiáium miínútum seinna var
Prag lömuð borg í klukfcustund.
I kvöld skýrði firjáils útvarps-
stöð fná því að herlög hefðuver-
ið siett í Prag og var skorað á
íbúa höfiuðborgairininar að hálda
sig innan dyra til að gefa ekki
hemáimsJiðiniu fiærí á blóðugium
ráðstöfiunum.
1 yfiriLýsingu ríkisstjómar
Tékkóslóvakíu seim barst til skrif-
stofiu frönslku fréttastofiunnar
AFP í Vínarborg efitár öruggum
leiðum, segir að Svoboda hafi
fiarið til Moskvu tdl að tryggja
það að handtekmir filokksfélagar
verði látmir lausir. Þaðergnund-
vallarforsenda fyrir því að póli-
tiskar stofnamir verðd starfihæf-
ar,‘ segir í yfirlýsingunni.
Er Svoiboda hafði ekki tekizt
að fiá hemáihsstjómma í Tékkó-
slóvakíu til að láta hina hand-
tékmu leiðtoga laiusa átti hamn
ékikd amnama úiikosta völ em að
halda til Moskvu setgir í yfirlýs-
ingunni.
Þá sieigir að ráðherrar hafi
gefið skýrslur á stjómamfundi í
dag og rætt um skilyrðdn fyrir
því að ríkisstjómin gæti starfað,
en komizt að þeirri niðurstöðu
að það væri ekki hægt eins og
máilum væri komið.
1 yfirlýsimigunni er ástanidið
metið sem hér segir:
1. Hemámi fimm Varsjár-
'•wn.ndalagsríkja er haldið áfiran*
2. Oldrich Cemik fiorsætisráð-
herra og fleiri ráðherrar geta
ekki sinnt skýldustörfum sínum.
brautaríest, sem flutti tæki til að
trufla útvarpssendingar.
Frjálisar útvarpssitöðvar sögðu
einnig firá þvi að hemámsliðið
hefði mú mðzt inn í herbúðir í
Tékkóslóvakíu og farið væri að
afvopna óbreytta borgara, en for-
ingi alþýðuvarðsveitanna til-
kynnti í dag að menn hans
mymdu ekki láta af hendi þau
vopn, sem þeir hefðu femgið til
að verja föðurlandið.
Leynilegar útvarpsstöðvar, sem
hafa sagzt vera frjáls rödd
Tékkóslóvakíu,' hættu útsending-
um hver á eftir annarri í kvöld,
efitír þvi sem sovézkar öryggis-
sveitir tóku semdistöðvar á sitt
vald um aillt land og haindtóku
stairfsmenn stöðvanna.
Einstaka útvarpsstöð hóf aft-
Hvatt til fundar kommúnistaflokka
BtJKABEST 23/8 — Ota Sik,
varaforsætisráðherra Téfckóisió-
vaMu, og Frantisek Vlasak, ráð-
herra sem annast etfnahagsáætl-
andr, komu í kvöld til Búkarest
frá Belgrad til að ræða við Nico-
lae Ceausescu, forseta Rúmeniu,
Og aðra rúmeniska ráðamenn um
innrásina í Tékkóslóvatoíu.
Samtímiis var gefin út í Bel-
grad yfirlýsing frá þessum tveim-
ur ráðherrum og öðrum fulltrú-
um frá Téikkóslóvakíu, sern voru
staddir í Júgóslavíu meðam inn-
rásin fór fram. 1 ávarpdnu var
þess fiarið á leit að strax væri
boðað til fiundar fulltrúa allra
kommúnistalflokfca í Bvnópu til
að rasða ástandið. Allir Itommún-
fctaílokkar heáms voru beðirvir un
að veita kommúnistaflokfci og
þjóð Tétokóslóvakíu aðstoð í bar-
áttunni gegn hinu ólöglega her-
námi og til að fá leiðtoga filokks-
ins leysta úr haldi. Einupfíis
fundur kommún istaflofcka Evr-
ópu, sem getur rætt um samband
Tðkkóslóvakíu og landanina í
Varsjárbandalaginu, getur veiitt
landinu þá aðstoð, sem það hef-
ur svo brýna þörtf fyrir, stóð í
ávarpinu.
Kommúnistaflokkar heims voru
beðnir um að snúa sér eingöngu
ti'l þeirra filokkssitofinana og tfiull-
trúa, sem 14. filofcfcsþingið kýs, en
það kom saman í Prag í gær,
fimmt/u.dag.
3. Rfkisstjómin getur ekki haft
samiband við þjóðþingið.
, 4. Margar sftjómarbygffinigar
hatfa verið herteknar og þess
vegna er rí'kisstjómin hindruð í
þvá að notfæra sér hinn nauðsyn-
synlegasita taökniútbúnað.
Rtfkisstjómin getur því ekki
starfað og getur eikki gert neitt
til að vemda réttindi borgaranna,
né komið í veg fyrir frekara tjón
á lífi og ei'gnium, segir að lokum
í yfirlýsiingtunni.
Frjálsar útvairpsstööva r báðu
menn í dag að gera alM sem unnt
vœrí ttl að stöðwa savézka jám-
ur útsendingar siðar með minni
sendikrafti. Höifðu þær greini-
lega flujtt. Einstaka stöðvum var
komið fyrir á vörubílum, sem
voru á stöóugri ferð um landið.
Meðal þeirra tilkymninga.' sem
senid'ar voru í gegnum leynilegar
útvarpssitöðvar var skipun frá
miðstjóm kommúnistaifllokiksins
um oð menn skyldu halda til
verksmiðja og annarra vinnu-
staða á laugardag og sunnudag
til ,að koma í veg fiyrir að kvisl-
ingar taki þá á sitt vald. Stöð
ein sem kallaði sig Ruzyno var-
aði við kvisilimgum. örstuttu siíð-
ar þagmaði húo.