Þjóðviljinn - 06.11.1968, Síða 2

/
2 StÐA — ÞJÖÐVTtJTNN — Miðvifcuidagur 6. nóv'emiber 1968.
Rœtt við fulltrúa d landsfundi
□ Enn höldum við áfram að birta viðtöl við
fulltrúa á landsfundi Alþýðubandalagsins — eink-
um við fulltrúa utan af landsbyggðinni og spyrj-
um þá tíðinda úr heimabyggð þeirra.
□ Fyrirsjáanlegur samdráttur er víða í at-
vinnulífi landsbyggðar og horfa menn með kvíða
til vetrarins. — Verður þrengra um efnahag hjá
alþýðufjölskyldum úti á landi en áður.
Meinvillingur sveitungi minn
Við náðurr. tali af Þorgrími
Starra Björgvinssyni og inntum
hann frétta úr Mývatnssveit. Að
frétta úr Mývatnssveit? Hvað
ætti svo sem að vera að frétta
þaðán sérstaklega nema ekk-
ert. Við erum undir Viðreisn þar
sem aðrir landsmenn og bjarg-
ráð hennar hafa aldrei farið
fram hjá okkur, Guði sé lof! —
Þau bjargráð, sem n.ú eru í
vændum frá Viðreisninni fara
það sjálfsagt ekki heldur, en
vonir standa til að þau verði
stórkostlegust af þeim öllum,
— beri af!
Annars er ýms önnur þjón-
usta samfélagsins við okkur í
klénasta lagi. svo sem títt er í
dreifðum þyggðum úti um land,
eða svo mundi ýmsum finnast
sem búa á þéttbýlissvæðum.
Hvemig búskapurinn gengur?
Ekki sem verst, fengum stutt
sumar, en einmuna gott það
Pramhald á 7. síðu.
Atvinnulífið œtíð stöðugt
Við náðum tali af Magnúsi
Þórðarsyni frá Vik í Mýrdal og
sat hann sem fulltrúi Alþýðu-
bandalagsins í Vestur-Skafta-
fellssýslu.
Atvinna hefur verið góð í Vík
um langt skeið. En ekki er hægt
að segja að um fjölbreybni sé
að ræða þar í vinnu. Fyrir utan
þessi föstu þjónustustörf, sem
afkoma þorpsins byggist aðal-
lega á þ.e.a.s. verzlun, samgöng-
ur, síma- og fjarskiptaiþjónustu,
er mjög Iítið unt almenna dag-
launavinnu. nema í byggingum.
En síðast liðin 2 ár befur mikið
verið byggt. bæði ibúðarhús og
svo 'gripahús úti í sveitinni.
Þar að aoki er verið að Ijúka
tveim húsum á vegum Lands-
símans. Er annað þeirra fyrir
Loran-stöðina á Reynisfjalli, en
hitt fyrir sjónvarpsendurvarp,
sirna og fleiri fjarskiptatæki.
Stendur það á' Háfelli. sem er
austan við Höfðahrekku: Hef-
ur munað vel um þessar fram-
kvæmdir í ekki stærra þorpi
en Vík er. Nú er hins vegar
mestu af þessum framkvæmd-
um að lji'ika, og ekki útlit fyrir
að byrjað verði á neinu að ráði
í náinni framtíð. og er þá hætt
við að um sneiðist hjá þeim,
sem hafa almenna daglauna-
vinnu til lífsframfæris. En, sem

stofnunum og dragasit þessar
byggingar á langinn af þeim
sökum.
Þá er fyrirsjáanlegur mikill
niðurskurður á opinberum
framkvæmdum á vegum bæjar-
félagsins hér. Nýlokið er þó
við breikkun vamiargarðs, þá
hefur verið unnið við vatnsból
bæjarbúa í Afcnafjalli, og ein
hæð í annarri viðbótarálmu
sjúkrahússins hefur verið tek- .
in í notkun og rúrnar hún 30
sjúklinga, sagði Hafsteinn.
Um aðrar framkvæmdir verð-
ur óörusgt á næstunni, eins og
hálfbyggða bókhlöðu og bygg-
iiiigu nýs íþróttahúss.
★
Allt útlit er fyrir fjöldaupp-
sagnir hjá Skipasmíðastöð Þor-
geirs & EUerts á næstimni. Senn
verður lögð síðasta hönd á smíði
nýs báts fyrir Finnboga afla-
kóng á Patreksfirði — 400 tonn
að stærð, en mjög er óráðið
um smíði 400 tonna skuttogara
fyrir Ólafsfjörð og stendur þar
mikið á fyrirgreiðslu hjá op-
inberum lánastofnunum eins og
Fiskveiðisjóði og verður ekki
hægt að hefja smíði fyrr en
þessi staðfesting liggur fyrir.
Fyrirsjáanlegur verkefnaskort-
ur myndi þannig hafa í för
með sér fjöldauppsagnir hjá
sikipasmíðastöðinni.
Magnús Þórðarson
betur fer, þá er meiri hluti
þorpsbúa i faslri vinnu á veg-
um verzlananna og þeirra fyrir-'
tækja. En K.S. rekur bæði bilf-
reiðaverkstæði og trésmiðju og
Verzlunarfélagið bifreiðaverk-
stæði, og með síaukinni bifreiða-
notkun eru ekki líkur fyrir sam-
drætti á því sviði. ' .
Svo má ekfci gleyma þeirri
stóru en stuttu vertið, slátur-
tíðinni. En þá er mikið að gera,
Dg fá þá kon/ur, karlar og ungl- ‘
ingar æði mikla búbót.
Wmmm
Þorgrímur Starri
Uppsagnir í skipasmíðum
Fjöldaatvinnuleysi i vetur
Á landsfundi mætti Hreinn
Ásgrimsson sem fulltrúi fyrir
Alþýðubandalagið í Norður-
Þingeyjarsýslu. Hreinn er upp-
runninn frá Þórshöfn, en hann
skýrði okkur frá atvinnuástandi
bæði á Raufarhöfn og Þórshöfn.
Á Raufarhöfn hefur verið lít-
ið að gera í sumar og voru fjór-
ar söltunarstöðvar af fimm
starfræktar þar. AIls var salt-
að þ&r um tólf þúsund tunnur
í sumar og vægast sagt hörmu-
leg útkoma. Þá var lítið brætf
í sildarverksmiðjunni á staðn-
um og hefur vinm>a verið svo
hverfandi lítil, að efnahagur
verkamanmafjölskyldma er ákaf-
lega bágborinn.
Mikið var byggt af nýjum
húsum á Raufarhöfn fyxir
nokkrum árum — eru afborg-
anir af þessum húsum yfirleitt
Framhald á 7. síðu.
Hrcinn Ásgrímsson
Á landsfimdi sat Haísteinn
Sigurbjömsson sesm fulltrúi fyr-
ir Alþýðubamdialagið á Akranesi
— eimn af þremur fulltirúum
þaðan og leituðum við frétta
hjá Hafsteini um atvinnuástand--
ið á Akranesi.
Lítið var um atvirihu í frysti-
húsum þar og reyndist það mik-
ill ábyrgðairhluti að senda tog-
arann Víking á síldyeiðar í stað-
inn fyrir að afla hráefnis fyrir
frystihúsin á Akranesi. Þetta
er um 1000 tonma skip og hefði
hann getað komið með margan
farm af miðunum af því að tog-
arar veiddu yfirleitt vel í sum-
ar. Hér er líka tugmiljóna æv-
' intýri að baki og lenddr vita-
skuld meira og minna á fólki
hér.
Minni bátar eru nú famir að
búa sig undlir líniuivertíð og
hefja róðra á næstu dögum tveir
til þrír bátar og fleiri koma á
eftir.
í ár var hafim smiði á tiu til
tólf húsum og eru þau skammt
Ársgömul vinnulaun
Á landsfundi sat Erlingur
Viggósson sem fulltrúi Alþýðu-
bandalagsins í Stykkishólmi,
og spurðum við hann un at-
vinnuástand. .
Vetrairvertíð var þar léleg og
ein.nig var tregt um fisk þar í
sumar. Aðein® eitt frystihús er
rekið hér og hefur greiðsluigeta
þess verið mjög þrönig — oft
þamnig, að hinir fáu bátar, sem
eru að basla við að róa verða
oft að liggja í landi ,af því að
þedr fá ekki fiskimn greiddari
til þess að standa undir hlut
sjómianmia eða greiða útgerðar-
kostnað eins og olíu og veiðar-
færi.
f haust og vetur er útlitið
fremur ljótt í útgerðarmálum
— fáir menm sfanda undir því
að gera út og ekkj útlit fyrir að
neinn rói með línu í hiaust.
Greiðslugefca fiskvinnslustöðv-
anna er allsstaðar léleg og skuld-
ar til dæmis Kirkjusandur
vinnulaiun til verkafólks síðan
í fyrra — eru það meira en árs-
skuldir.
Atvinma hér hefur veirið
Erlingur Viggósson
nokkuð góð og er það eingöngu
iðnaðurinn sem hefur bjargiað
þar. Tvær trésmiðjur bafa baft
næig verkefni í sumar, dráttar-
brauit hefur verið í smiðum.
Mun hún geta tekið skip allt
að 500 tonn og er hún að verða
Framhald á 7. síðu.
Hafstcinn Sigurbjörnsson
á veg komin vegna fjárskorts
íbúðareigenda og fá i>eir litla
eða enga fyiringreiðslu í lána-
Skólamál I Dalasýslu
Á landsfundi hittum við Svein
Kriistinsson, kennara að Laug-
um, sem fuUtrúa Alþýðubnnda-
lagsins í Dalasýslu og ræddum
við hann um skólamál í héraði.
Skólinn að Laugum er heima-
vistarskóli og sér um upp-
fræðslu barn,a á barnaskólastigi
og uppfræðslu ungliniga í tveim
bekkjum miðakóla. Er honum
ætlað að sinn.a þörfum allrar
Dalasýslu, ef undan er skilið
skólahald í Búðardal.
Það hefur nú komið í ljós, að
þessi beimavistarskóli er allt
of þröngur ög hefur orðið að
vista böm og unglinga á nær-
liggjandi bæjum — einnig er
Fnamhald á 7. síðu.
Sveinn Kristinsson
Upp
á skaftið
Morgunblaðið er nú óðum
að verða einskonar einkamál-
gagn Styrmis nokfcurs Gunn-
anssonar. Hann hefur sem
kunnugt er verið starfsmaður
blaðsins um nokkurra ára
skeið og hóf störf sín þar af
yfirlætisleysi — honum viar í
fyrstu einkum ætlað að fylla
þann dálk sem ber yfirskrift-
ina Staksteinar og annast
minniháttar pólitískt snatt
eins og að hæla Bjama fbr-
manni reglulega fyrir frábær
ræðuhöld á þingi. En um all-
langt skeið hefur verið ljóst
að þessi pólitíski sendisveinn
hefur ætlað sér stærri hlut.
Hann hefur að undanfömu
tæri siig upp á skalftið af geysi-
legri ator!kuse!mi, og síðustu
dagana má segja að hann
leggi allt blaðið undir sig; hin
afstyrmislegu skrif hans fylla
flestar síður. I gær bregður
meira að segja svo við að
Morgunblaðið getur vegna
rúmleysis ekki sagt frá mörg-
um ræðum sem Bjami for-
maður flutti á bingi daginn
áður — rúmið fer allt undir
greinar Styrmis Gunnarssonar!
Boð-
skapurinn
Boðskapur hins nýja leið-
toga Sjálfstæðisflokksins er
afar eintfaldur. Á sunnudaginn
var komst hann svo að orði:
„Það hefur um langan aldur
verið talið eitt mesta böl
verkailýðshreyfingarinnar hve
áhrifámiklir kommúnistar hafa
verið innan hennar. Nú geta
með ýtmsuim hætti orðið tíma-
mót í þiessum eflnium og aMar
aðstæður fyrir hendi til að
skerða mjög áhrif kommúnista
innan verkalýðshireyfánigarinn-
ar og í þjóðmálum almennt.
Efltir atfsögin Hannibals vofir
pélitísk einamigrun augljósilega
yfir komrnúnistum og takist
eirnnig að einiaingira þá iranan
verkal ýðshreyli ngar innar á
ASÍ-þinginu er þvi marki náð,
sem lengá heflur verið sifcetfnt
að. Það njiaala þvi ölfl. rök með
því, að lýðræðisstanuð öffl taki
höndum saiman á næsta ASt-
þdngi, hvað sem stjómmálaá-
gredningi líður að öðru leyti,
og sameinist ainnars vegar um
forseta og miðstjóm, sem nýt-
ur traiusts verkaflýðshreyfing-
arinnar, og hins veigar um það
, þjóðþrifastarf að einamgra
kommúnista í verkalýðshreyf-
inigunni. Þvi verður seint trú-
að, að menm taki gyflfliboð
kommúniisita um samstarf
alvarlega nú.“ önnur grein
í sama blaði eftir sama
höfund náði yfir hálfa aðra
síðu og bar fyrirsögnina
„Með kommúnistbum er ekki
hægt að vinna“. 1 gær hefld-
ur Stynmir enm áflram að fylla
síðuOTar og keimst m.a. svo að
orði í ednni griedn sdnni: ,,Það
er því fylílsba ástæða tiil að
ætfla að hnigmunarskeið komm-
únista á ísflandi sé nú hafið og
var það ekki vonum fýrr.
Engimni vafi er á því, að
kommúnistar munu gera ör-
vænitingarfuillar tilraiunir til
þess að rjúfa þá ednangrun,
sem er að umflykja þá, og þá
reynir að sjálfsögðu á stað-
festu Iýðræðissánna, að láta
ekki vonina um sibumdarávinn-
inig ledða sig til samstarfs við
kommúnista þrátt fyrir gylli-
boð þeirra .... öll rök mæla
með því, að hægt verði að
þurrka áhrif þeirra í íslenzk-
umi sitjómimálum út, etf rétt er
á haiúið og lýðræðisöfflin
standa saman um það verk-
efni. Takisit það hefur verið
unnið mikið þj'óðþriflaverk ög
þá er ef til vill korninn grumd-
völtar fyrir þeirri mýskipan
íslemzkra stjómmála, sem
margir tafla um — en fyrr
efcki.“
Styrm-
ir formaður?
Ekki verður saigt uim þenn-
am boðskap að hamm sé flrum-
legur; höfundur þessara pistía
heflur lesdð hamn i Morgun-
blaðinu með regfluflegu milli-
bili síðan hann flór að stauta
sd’g firam úr bílöðum. Eimkan-
lega hafla slifcar kenningar
verið hafðar uppi í Morgiun-
blaðinu í hvert skipti sem á-
foonmað heflur veirið að skerða
Mfekrjör launþegamna og tak-
maika réttindi þedrra; verka-
menn þefldkja bögguddnn á
skammrifliniu þegar aðailimál-
gagn áibvimnurekenda fer að
ráðleggja þeim hvemig þeir
eigi að vdlja sé_r forusibu í All-
þýðusambamdii íslands. En þótt
boðskapur Styrmis sé ekki
frumflegur, er hann enigu að
síður mijög athyglisverður
vegna þess að í homum er
greinilega fóflgin mjög heifltúð-
ug árás á Bjama Benedikts-
son. Um larngt skeið hefur
Bjami átt viðræður við ailla
stjómmálaÆlokka á íslandi, og
hann heflur elkki fari’ð neitt
dult með það að huigmynd
hans sé sú að kanna hivort
unmt sé að koma á samstjórn
allra ffloklka; hann vilfl með
öðrum orðuim leiða „kommún-
ista“ tii öndvegis í stjómar-
ráðinu. Þegar Styrmir krefst
þess með vanstiflltu orðallagi að
„kommúnistar11 séu ednangrað-
ir á Isflandd er banin að lýsa
■yflir því að Bjami formaður
fylgd aflranigri og hásikalegri
stefnu. Þegar Styrmir segir að
nú reyni á „steðfestu lýðræð-
issinna, að léta eikki vonina
um stundarávinming leiða sig
till siamstarfs við kommúnista"
er hann næste ótvíræfct að
haflda því fram að Bjámi
Boniediktsson sé staðfesibulaus
stundarávinnimgsmaður og eigi
naumast skilið að tefljast lýð-
ræðissinni. Hin seflasjúku
sikrif Morgunlblaðsins undan-
faima daga era þammig fyrst og
fremst til marks um illvíg
innanflckiksátök í Sjáflffsitæðis-
fflokkmum, og hamfarir Styrrn-
is sýna að hann gerir sér von-
ir um að hafa ráð Bjama
Bemedikitssonar í hendi sér.
Þeir siem þeikkja skapfljmdi
manmisins draga ekki í efa
að hann er farinn að sjá
sjáflfan sig í htatverki for-
mannsins, og við sem ekki
höfumv neinn sérstakan áhuiga
á viðgangi Sjálfstæðisfflokksins
ósikum Styrmi allra heilila í
þeirri framsókn.
— Austrl.
í