Þjóðviljinn - 06.11.1968, Side 7

Midvitoudagur 6. nóverftber 1968 — ÞJÓÐVTLJINN — SlÐA J
Flokkur ísienzkra vinstrimanna
Rætt við fulltrua á landsfundi
Framhald af 5. síðu.
vaÆalaust gjöiVDÍlák því, sem
þeikfeisit í noklkru náiaagu landi.
Hér er það fáimennið og ailmennt
fjárfiagslegt getufeysi einstaM-
inga, sem raunverulega kmýr
fram sósialísk vmiruuibrögð, svo
framá að laodsmenn ætli sér
efeki að horfa á eftir mikilum
hluita atvinnulífsins í hendum-
ar á útlendum auðmönnum.
Ég hefðd viljað tatoa hér til
rækilegrar meðférðar örlagarík-
usitu málin, sem nú eru á döf-
itntni í ísilenzkum sitjámmiáilum.
En tteinn Beyfir það ekfci.
Ég hefði viljað ræða uim
staarstu sjélfsitæðisimáil Isilend-
inga, hermálmsmóiim og .önnur
þjóðfrelsismál. Þau máil hafa
valdíð meiri deilum -á íslandi
seinasita aldarfjórðunginn en
nokkur önnur mál, og munu
vatfafausit verða í brennipúnikti
þjóðmáJamna á neestu misser-
um.
Ég hefði eimmig viijað ræða
um etfnaihagsástandið og við-
horfin í kjarabaráttu ailmenm-
inigs. Núveramdi stjómarvöld
eru að búa sig undír að leggja
gítfurfiegar áiögur á aHmenning
með genigisfellinigu og öðrum
ráðsitötfumum. Þannig á aðþjóð-
mýta tap aitvinnuvegamma með
stórfelJdri skaittlagmingu, en
þeissar skuldir aitvinmuvegamma,
sem almemnimgur á nú að greiða,
jafnígilda í raun og veru öillum
þeirn mikdia gróiðia, sem ýmis
konair milliiWðir cg braskarar
tengu tækifæri til að ratoa til
sín á þeim árum þegar vel ár-
aði og Islendimgar voru þriðia
tekjuihassita þjóð í heimi miðað
við mammfjöldia.
Römig stjórnarstsEnia hefur orð-
ið þjóðinni dýr.
Og nú þagar ríldsstjónnin
fcemur til stjórmiarandstöðumnar
og laumiþegahreytfimigarininar og
biður um hjálp til að lœkfca
svo h'fskjör aámenmánigs í land-
inu, að aámmnurekendur geti
afltur farið að græða og aitvinnu-
lifið komizt í fuWam gamig, þá
hlýtur afstaða ofctoar að velta á
tvenmu:
Verður byrðumum sikipt etftir
höfðatölu eða verða þeir látnir
bera þyngri byrðar, sem
mlestu sópuðu til stfn þegar allt
Jék í lyndi?
Verður haldið áfram óbreyttri
stefnu í grundvallaratriðuim ?
Tími oktoar er naumiur. Ég
■vil svara spumimgummi: Hvað
þarf Island í dag?
Það þarf — nýja stjómar-
stefnu sem fyrst og fremst bygg-
ist á þjóðJegum verðm.ætum og
félaigsJtegium úrræðum.
Félagshyggja
1 staðime fyrir stjómarstefnu
aiuðhyggjumnar, sem fyrst og
fremst miðar við þlind gróða-
lögmáil, þurfum við ekipuJags-
hy.ggju og félaigshyggju. — Ótal
dæmi mætti netfna. Eitt er það, að
uppbygginig atvinnulífsins, sem
ödfl velferð þjóðarinnar byggist
á, má ekki vera háð duttlumg-
um gróðans eims og verið hetfur,
heldur verðum við að byggja
upp volduga útflutninigsfram-
leiðslu samkvæmt fýrirfram
gerðum áætíiunum.
I staðinm fyrir þjóðmýtingu
tapsins með fárra ára. milflibili,
þurfum við að þjóðnýta helztu
gróðauppsprettur
ins.
I staðinn fyrir erfemd auðfé-
lög, verðum við að fá ný stór-
iðjufyrirtaaki í eigu lamdsmenna
sjálfra. Ríkisvaldið verður að
ákilja forustuhlutverfc sdtt í at-
vinmumállium cg byggja upp
volduga útfflutndmigstframJeiðsflu
með aðstoð innlendra og er-
lendra sórfræðimga, svo að ís-
lendingar geti sjálfir glímt við
stærstu váðfiamigsefnin og þurfi
ekki að aflhanda lífsafikomu
sína í hendur útlendinga.
f staðinn fyrir hemám 'og
NATO-steflnu þurfum við óháða
uitanríkisstefnu, lausa undan
bandarísfcu ofei, svo að við þurf-
um efcki framar að blygðast
okkar vegna þess að semdimað-
u.r fslamds á fuilltrúaþimgi þjóð-
anna styðji fasistastjómir og
nýlemdutourgeisa.
Þáttaskil
Góðir samherjar!
f dag verða mikil þáttaskil f
hreyfingu okkar. f meira em
áratug haifa óleyst skipulags-
vam.damál valdið vaxamdi deil-
um, sumdrungu og tortryggni.
Það eru mikil tímiamöt, þegar
við göngum að þvi verfti að
skapa í sameiningu nýjan og
öflugan sosa'alískan vinstrifJokk.
Á þessari stundu mun ýms-
um vera það ofarfega í huga,,
að nú þegar teniwgunium er
kastað og reiknipgamir eru
gerðir upp, muni einhver aflföll
koma í liós. og ekki verði allir
með, sem - ur studdu Alþýðu-
bamdategið.
AB er fjöldaflokfeur fólks,
sem hefur sömu grumdvailflar-
afsitöðu til bjóðmála. AB stemd-
ur auðvitað opið öllum þeim.
sem eiga miálefnalega samstöðu
með okkur, þó að beir séu hik-
amdi eða neikvæðir í dag. Ég
. er sannlfærður um, að heir fáu.
memm, sem nú era að heltast úr •
hópnum eð® halda út. á villi-
götur, munu fyrr eða siðar
skilja, að við hurfum einirusu
um örfagaríkustu málefnin —
ekki þiarfc um smáa+riði.
Að öðru leyti skiptjr bað
vatfalaust mestu rriáli um fram-
tið þessa flofcks, að hann verði
alltatf í lifandi tenigslum við
fólkið í lamdinu. Til hess að
svo geti orðið, verður flokkurinn
að uppfýlla tvö sfeilvrði: annnrs
vegar þarf hann að vera lýð-
ræðisflega uppbyggður — hims
vegar verða fiofefesfélaga"' og
forystumenn að verá í stöðugu
sambandi við alhýðusamtöfein í
landinu.
Tæki launamanna
Sósíalísloir flokfeur má aíldrei
sö'kkva sér um of í fræðilegar
vanigaveltur um fiarlæg við-
fangsefni. Hann verður að líta
á sig eins og hluta af stærri
heild: ekki utan og otfan við
.hreyfingu launþeganna, heldur
í henmá miðrf, svo a<5 starf hans
sé hverju sinni við það miðað,
hvar skórinm kreppr í íslenzfeu
hlóðlífi.
AB er einmitt ætlað að vera
hinm pólitíski armur verfelýðs-
hreyfingarinnar, málsvari henn-
ar og baráttutæki. Það hefur
vérið AB ómetanlegur styrfeur,
að meðal framiámámna þess
hafa jafnan verið noklkrfr heflztu
forystumenm í laumþegasamtök-
unum. Það er okkur sérstakt
ánægjuefni, að í flokki okkar
eru nú ýmsir ungir félagar, sem
hiklaust má telia meðal þeirra
sem mestar vonir eru bundnar
við. Einn af þeim úrvalsimiönn-
um, Guðión Jónsson, höfum við
kjörið i dag ritara Alþýðu-
bandalagsins.
færið og lýsa sérstakri ánægju
minni með, að þið hatfið kjörið
sem varaformann floktosins
öddu Báru Sigfúsdóttur, fyrstu
konuna, sem gegnt hefur þvtf
starfi á íslandi, konu, sem lang-
þjálfuð er í margs fconar félags-
málastarfi, og raumar dóttir þess
manns, sem senmilega átti meiri
þátt í því en nokfcur annar að
sameina íslenzka sósíalista fyrir
þremur áratuigum.
Hvað snertir skipuflag AB,
þá hika ég ekki við að seg.ia,
að flotokur ototoar er lýðræðis-
legri að uppbyggingu em aðrir
íslenzkir stjórnmálaflokkar. Við
höfum gert tilraum til að veita
minmihlutahópum lögáfcveðim.
lágmarksréttindi við mikilvæg-
ustu kosmánigar inman flokksims,
og við höfum sett ákvæði, sem
munu tryggja stöðug umskipti
og endumýjum í öllum stjómar-
stofnunum AB, en hvort tveggja
er algert nýmaali í islenzkum
stjómmálaflokkum og bótt víðar
væri leitað. Það er von okkar,
að þessi endurmýjumarregla geti
ekki sízt orðið til að veita umigu
fólk meiri hlutdeild í mótun
flokksstarfsins en áður heifur
tíðkazt.
, \
Hefjum nu sókn
Á þessum tímamótum vil ég
fyrir hönd hinnar yngri kyn-
slóðar þakka hinum eldri og
reyndari forystumönmum fyrir
störf þeirra fyrr og síðar, hvort
sem þeir em nú að draga siig
í hlé eða verða áfram í for-
vstuliði AB-manna. Ýmsum
bykir kannski lítil ástæða til
að þakka eldri kynslóðimni fyrir
eitt eða, neitt, eftir að hún heif-
ur um árabil ’átt í látlausum
innanfflokksóeirðum, sem oft
hafa gert óbreytibum fflokks-
mönnum grarnt í geði. Em þá
skulum við mimnast bess, að í
Vestur Évrópu eru ekki nema
þrír stiórnmálaflokkar með
jafnróttæka stefnu og AB,
vimstra megin við sósíaldemór
kirata, sem hafa hlotið hlut-
fallslega meira fylgi en AB
hefur nú. Þrátt fyrir allt hefur
talsvert áunnizt, og AB hefur
að ýmsu leyti sterka stöðu.
En við erum ekki ánægð. AB
hefur mikið verk að vinma, og
stvrkur þess á eftir að marg-
faldast.
Skipulaeið er grundvöllurinn,
óg nú höfum við loksins gert
hneint fyrir okfcar dyrum.
Marikmið okkar er ljóst. Þess
vegna veltur nú alllt á því, að
við látum hemdur standa fram
úr enrnum.
Hef jum • nú sókn, störfum og
störfum, þvtf að við hötfum byr.
---------------------------------
Aflasölur
Framhald af 4. síðu.
31. oikt. seldi Brimir, Kefla-
vik, 24.4 tonn fyrir 2298 pumd
eða á kr. 12.90.
1. nóvemiber seidi Freyfaxi,
Kefflavík, 21.1 tonn fyrir '2574
pumd eða á kr. 16.70 kllódð.
Þá gerði einm báfcur xnjög
góða sölu aðfaranófct mánudags.
Vair það Lárus Sveinsson frá
Ólafsvik er sefldi 36.2 tcmn fyr-
ir 5361 steriingspund eða á
20.28 kr. ktflóið. Þrir aðrir bát-
ar áttu að selja í þessari viku.
Togarasölur
Þrír togarar seldu í Þýzka-
lamdi í síðusfcu vibu. Röðull
seldi í Cuxhaven 28. október
104 tomm fyrir 83.982 mörk. Bg-
ifll Skalilagrimssoirí seldi í Brem-
en 29. ototóbeir 93 tomm fyrir
74.900 mörk og 31. okt. seldd
Karlsefni á sama stað 116 tomn
fyrir 90 þúsumd mörk.
Ekki er vitað um neána tog-
arasolu í þessari viku.
• Leiðrétting
• I kvæði eftir- D. Á. Daníels-
som Kveld við ósinn, sem birt-
ist hér f blaðinu fyrir nokkrum
dögum skauzt inn ein leiðinleg
prentvilla. I sjöfcta erindi stóð:
„En hljóð sem lind, þín hugsium,
fellst á Drottin" en á að vera
„fest á Drottin". Em lesendur
og höffumdur beðnir veJvirðimgar
á þessum mistökum.
Framhald atf 2. síðu.
Starri
sem það var. Góðam heyfeng,
væna dilka af fjaiUi og metveiði
í Mývatni seiinmi part sumars-
ins. Aftur á móti settist vetur
að völdum hjá okkur nú í haust
í endaðam september. Það er
harðbýlt hjá oktour, em við því
er ekkert að segja. Um búskap-
inn’ er enmfremiur það að segja,
að búim eru yfirleitt svo smá,
að þegar Gylf agimming Alþýðu-
flokksims í lamdbúmaðiarmálum •
kemuir til framkvæmda til að
bjarga þjóðimmd, verða þau lögð
niður ásamt eigendum sínum!
Svo þú sérð að það er hver
síðastur að leita firétta hjá okk-
ur. En við höfum Kísiliðjuma
— segir þú. Mikið rétt. Fyrst
af byggðarlö'gum iamdsins að
meðtafca erlenda stóriðju. Mý-
vaitnssveitar verður þó alltaff
getið í sögu framtíðarinnar, þó
ekki væri nema vegna þess,
hvort sem sú siaga verður aðeins
gefim út á enskri tumigu. En það
er nú bara spádómur, enda
verðum við þá báðir dauðir fyr-
ir lömgu sem betur fer.
Öll skepnam hefur sinarrfæð-
ingarhríðir, stemdiur eimhvers-
staðar, og má heimfærast upp á
Kísiliðjuma. Það gekk nefnilega
ansi erfiðlega lengi vel að fá
gott teg á framleiðsluma. em nú
er þetta komið í lag
Nú frþmleiðir verksmiðjam af
fullum krafti heimsims bezta
gúr. Það hefur jafnvel heyrzt
að Johm Mamville hinm enski
sveitungi minm, hopum þyki nóg
um,. hvað gúrinm /okkar er góð
vaira. Kaupemdur í Evrópu muni
nefnilega ekki vilja sjá gúr-
inm sem hann framleiðir fyrir
vesfcam, ef þeir kæmust eftir
því, hvað gúrimm okkar er góð-
ur. Ekki veit ég, hvort það er
safct, en heyrt hef ég að ekki sé
um annað að gera fyfir Man-
villin'g blessaðam em setja agn
af skít samam við mývetmska
. gúrinn, ef vel á að faira.
Anmars er einn galli á að
sögn forstjóra Kísiliðjunnar. en
það eru nú tæpast tíðindi á
lamdi hér. Til þess að svo megi
verða barf viðbótarbyggingu,
sem auðvitað kositar ótaldar
miljónir. Nú það er svo sem
etoki atvinnuleysi hiá okkur,
nema hvað illt er að fá vinnu
fyrir unigltaiga, sérstaklega
stúlkuxnar. Annað mál, hvað
kaup bændanma reynist.
Bygginigarframkvæmdir bafa
verið þó nokkrar, hjá bændum,
eitf íbúðarhús og nokkuð um
byggimgu pemingshúsa.
Þá má ekkí gleyma Guðmumdi
nokkrum Gíslasyni, sem við
köllum þar norður frá hinm
ríka.
Hamm keypti á síðasta ári um
40 hektara lamds af bæmdunum
á Grímsstöðum. Það er við
Sandvafcn, norðan Mývatns. Þar
er mjög fagurt umhverfi, enda
skial þar rísa á vegum þessa
miamms sumariiús og það ekki af
smærri sortimmi — yfir 400 fer-
metra hef ég h-eyrt. Hvaðam hef-
ur _ manns'krattinn peninga?
spyrj-a m'emm nú á þessum tím-
um, þegar allt er á hvímandi
hausmum, þvi þessi húskofi, sem
nú er búið að byggja grummimn
að, kemur til með að kosta
nokkrar miljónir. .fú, maðurimm
hefur ummið við það baki brofcnu
umdamfarim ár að selja lamds-
mömmum bifreiðar frá Rússum.
Bifredðar og lamdbúnaðarvélar
kvað fyrirtæki hams heita, og
er mörgum að góðu kumnugt.
Það skyldí þó aldred vera bölv-
aður Rússimm, s«m er að byggja
við Samdvafcn? Hamingjam hjálpi
okkur!
Sveinn
skótetíminm of stuttur fyrir unig-
liniga og böm í skólamum — fyr-
ir hvem hóp, sem dvelst þar yfir
veturihm.
Um 140 til 150 böim og umg-
lingar sækja þennon skóla og
eru þar með tekin vor og haust-
námskeið fyrir ynigstu árgang-
ana.
Þyrfti skólahúsmæðið að vera
helmimgi stærra til þess að sinma
þeám þörfum, sem nú liggja
fyrdr í Dalasýslu, saigði Sveimm.
Anmiars gefst heldur illa að
hafa samam í skóla böm og
unglinga — er það reynslam í
öðrum heimavistarskólum og
fömm við ekki varthlufca/af því,
þó að ástamdið i þeim efnum sé
stfður em svo verra em' ammairs-
staðar.
Erfitt er um útvegun á fé til
byggingarframkvæmda, en
þaima voru samt kenmarabú-
staðir í smíðum í sumar. Þá er
gert ráð fyrir smíði á nýju skóla-
húsi og mun það dragast óeðli-
lega mikið vegna fjárskorts.
En það er orðið mikið efnia-
hagslegt atriði fyrir alþýðufjöl-
skyldur að þurfa ekkj að semda
unglimga til niáms á fjarlægum
stöðum og stamda heimili 'Wrt
undir því að greiða 20 til 30
þúsumd krórnur með umglimgum
— þó að þeir vimmi búumum á
sumrum.
Erlingur
tilbúin. Skipaviðgerðir hafa ver-
ið þó nokkrar í gömlu dráttar-
bpauítimni. Þá eru í smíðum hjá
Skipavík 2 bátar — 45 tomm að
stærð. Það nýmæli er við þessa
smíði, að bátamir eru smíðaðir
ef'tir nýsömdum smíðareglum
og eru þeir smíðaðir inmamhúss.
Skipavík hefur samvinmu við
Vélsmiðju Kristjáms Rögmvalds-
somar um smíðima á þessum
bátum og sér um alla jámsmíði.
Þama hiaía vimrnu 25 til 30
memm.
Hinsvegar er lítið um vtfnmu
fyrir kvenfólk, unglinga og eldra
fólk og ekki fyrirsj áamlegt að úr
rætist í mámmi framtíð. .
Hvert er álit þifct á hinum
nýja flokki?
Ég fagma því mjög, að okkur
hetfur tekizt að stofna nýj am
flokk, sem byggir á sósíalisma
og samvinnu. Þetta hefði rnátt
gerast fyrr, sagði Erlimgur —
þessi áfangi er að baki. Nokkr-
ir hafa fallið í þesfeari baráttu,
en við, sem að þessari flokks-
stofnun sfcömdum, horfum þjart-
ari auigum til framitíðiarinnar,
sagði Erlingur að lofcum.
Hreinn
að falla í gjalddaga núrna í nóv-
'ember og er ekki fyrirsjáamlegt
an-nað en fólk geti enigan veg-
inn staðið í skilum með þess-
ar afborganir.
Frystihúsið brann á Raufar-
höfin í fyrravetur og er nú loks
farið að endurbyggja það eftir
brunanm — hefur lokun frysti-
hússtas hatft lamiandi áhritf á
alla sjósókn og enigin slátuirtíð
var í þorpinu af þeim sökum
og er það einsdæmi á lamdinu.
En endurbygging frystihúss-
ims gengur hægt og þjáir vitam-
lega þessar framkvæmdir al-
mennur fjánskorfcur, þó er al-
manmaheill þorpsbúa í veði eims
og nú er í pottinm búið með at-
vinnuástamd á Raufarhöfn. Spáð
er miklu og algeru atvinmuleysi
á Rauflarhöfn í vetur og verður
því viða þrömgt í búi — ekktf
myndi hafísinn bæfca þar um, og
ég hef nú ekki kynnt mér, hvort
nokkur birgðasöfmum hefur áfct
sér stað hjá kaupfélaginu fyrir
veturimm. Það hefur að umdam-
fömu verið á gj ald þrotsbarmi
og hefur átt erfitt með að toaupa
imm vörur til dæmis í Siumar.
Ábyrgðarhluti er að skella
skollaeyrum við slíku ásfcamdd
etas og hafísimn lék Norð-aust-
urlamd á liðnum vetri.
Á Þórshöfn er hefcra atvinmiu-
ásfcamd en á Raufarhöfn og þar
æfcla menn að fireisfca línuveiða
í vetur. Þamigað em að koma
tveir nýjir bátar.
Annar af bátunum kemur um
næstu mániaðamót — 27 tomn að
stærð og hinm með vorinu — 50
tonm að stærð. Þá ætlar Fisk-
iðjusamlagið á v sitaðnum að
freista þess að fá sér báta.
Núna sem stenduir er engin at-
vinna á Þórshöfn og er slátur-
tíð lokið — lauk um 20. októ-
ber. Fmgim söltum var á Þórs-
höfin í surnar og ekkert brætt
í nýju síldarverksmiðjummi. At-
vimmuleysi er fyrirsjáamlegt í
vetur á Þórshöfn.
Mikil heykaup hafa verið hjá
bændum_ í Þistiifirði og á
Lamiganesi — og ég héld líka
á Melrakkasléttu. Hefux verið
nokkuð mikið að gera hjá vöru-
bílstjómm og raumar eima vimm-
am að annast heyfflufcnimga í suirn-
ar — tún reyndust það illa kal-
im á síðastliðnu vori. Mér skilst,
að ríkið hafi ábyrgzt þriðjung
af flutmimgskostnaði, hrepps-
sjóður þriðjumg atf þessum
kosfcnaði. Ammiars voru emigj'ar
illa nýttar og sömuieiðis eyði-
Um leið vil ég mota tæki-
/sienzk og erlend gólfteppi
GREIÐSLUKJÖR
VIÐ ALLRA HÆFI
imurisiii
ISUÐURLANDSBRAUT ia
Sími 83570.
jairðir til sláttar.
HARDVIDAR
UTIHURÐIR
TRÉSMIÐjA
Þ. SK0LASONAR
Nýbýlavegi 6
Kópavogi
sími 4 01 75
FERÐAFELAG
ISLANDS
heldur kvöldvöku í Sigtúni í
kvöld, miðvikudagtam 6. nóv-
ember. Húsið opnað kl. 20.00.
FUNDAREFNI:
1. Landkynningarkvikmyndin
„íslamd, lamd í sköpun“, hin
umtalaða og fagra litkvik-
mynd sem William Keith
tók fyrir Ferðaskrifsfcofu
ríkisins.
2. Myndagetraum — verðteum
veitt.
3. Dams til M. 24.00.
Aðgömgumiðar seldir í bóka-
verzlunum Sigf. Eymundsson-
ar og ísafoldar. — Verð tor.
100,00.
Kaupið
Minningarkort
Slysavamafélags
íslands
BUNAÐARBANKINN
<■■• Ituuki Tólksius
ORUGG TRYGGING
VERÐS OG GÆÐA
GEFJUN
efinta'haigslífs- manna í verfdýðshreyfinjgjunni,
v