Þjóðviljinn - 10.11.1968, Page 5

I
Sunnudasur 10. mávBaníbier 1968 — ÞJÖÐVTL.JINN — SÍÐA J
Einar Hannesson:
Málefni. sem alla varðar
Hinn árlegi bindindisdagur er
í dag, og af tm' tileÆni veröur
nú rætt nokkuö um bindindis-
og áfengismál, í beirri von, að
það geti vakið lesendur til um-
huigsunar um þessd máiefni og
verið þeim hvatning til að
leggja þeim öíilum lið, sem vinna
að ankmu binddndi meðail þjóð-
axúmnar og gegn áfengisbölinu.
550 milj. kr.
Árið 1967 var seit ófengi hér
á landi fyrir tseplega 550 mil-
jónir króna, en það svarar til
þess að eytt hafi verið til jafn-
aðar 1,5 miljón kr. á dag í á-
femgi. Er þessi fjárhæð útsöilu-
verð á áfenigi hjá Áfengisverzl-
úninnd. Er þá ótalið allt smygl-
ið og hið „löglega“ áfenigi úr
skipum og flugvélum ásamt á-
fenga bjórriuim, sem víða er
neytt, eins og kunnugt ér. Þessi
tíðindi um neyzluna og alla
eyðsluna, hefðu þótt ótrúleg, ef
menn hefðu ékkd þegar vanizt
þessum ömurlegu sannindum.
Saklausir gjalda
Aflleiðinigar ófengisneyzlunnar
láta ekki á sér standa og þeirra
gætir víða í þjóðfélaginu. Marg-
ir eiga um sárt að þinda í þess-
um efnum, ekki eingöngu þeir,
sem orðið hafa drykkjuskapn-
um að bráð, heldur einnig
þeirra nánustu, en saMausir
gjalda oft grimmidega fyrir
umigengni þeirra fyrmefndu við

Bindindissamtökin eru alþjóðleg. íslenzkir ungtemplarar eru aðilar að Norræna ungtemplarasam-
bandinu, en 50 ára afmælismót þess var haldið hér á Iandi sumarið 1966. Sýnir myndin er norrænir
ungtemplarar héldn útifund á Austurvelli.
áfenigið. Og þjóðfélagið í heild
verður fyrir mikflum skakkaföll-
um, gffurlegu tjóni árlega.
Mörg mannslíf týnast um sinn
eða aflveg og mikflum fjárfúlg-
um er í lóg komið, veigna aflleið-
iniga áfengisneyzlunnar. Þar er
um að róeða glaitaðar vinnu-
stundir, kostoað vegna lög-
gæzlu, sjúkrahjálpar og fram-
færslu, auk margs annars.
Vissulega er fyrir löngu
korninn tíimi til þess að eitur-
byrlinu ljúki, skrúfað sé fyrir
kranann, ef svo má að orði
kornast. Bn kraninm er vel var-
inn og að honum verður ekki
komizt fyrst um sinn.
Ýmsum hefur giengið erfið-
lega að skilja að áfengisvanda-
miálið snertir alila þegna íland-
inu. Sumir virðast vera sinnu-
lausir í þessum eflnum. vegna
þess að þeir hugleiða ekki þessi
mál sem skyldi, meðan aðrir
telja þetta vera einskonar sér-
mál bindindishreyfingarinnar og
heilbrigðisstjómar lamdsims. —
Vissulega eiga nefnddr aðilar
þama hlluit áð máli. Um þétt
hins opinbem má segja það, að
hlutur þess, t.d. í björgunar-
starfinu, sé langt frá því að
vera nægjanlégur. Áfengisverzl-
unin, sem orsaikar slíkar hörm-
ungar og tjón, sóm raun ber
vitni, leiðiir af sér dóm á hend-
ur ríkissjóði, er verður að veita
mikila aðstoð með rífllegum
fjárframilögum, m.a. til sjúkra-
þjónustu og drykkjumannahæla.
Hæstvirt ríkisstjórn verður að
sjá svo um, að úr þessu verði
bætt, svo um munar.
Bindindishreyfingin
Bindindislhreyfingim hefur lát-
ið þessi máll imrjög mikið til sín
taka bæði beint með félagslegu
starfi, og óbeint, með áhrifum
sínum á löggjaflann, er setthef-
ur lög og regllur um áfengis- *
mál í þeim tiligangi að draga
úr áfenigisibölinu og vemda
umgt fóflk gaginvart áflangis-
neyzlu. Athyglisverður lagabá^k-
■ ur er til um betta eflni. Hann
er að ýmsu leyti góður. Á
hinn bóginn er framkvæmd
laiganna mjög átfátt í ýmsu til-
liti og suim ákvæði þeirra væg-
ast sagt illa haldin og önnur
þverbrotin. Á þessu þarf að
verða bót, en það gjerist með
auknum fjárftiámllögum, m.a. til
þesis að áfengisvarniameflndimar
geiti sinnt blutveinki sínu, sem
bezt, og etftirlit með því að lög-
in séu virt, verði hert og það
geirt virkara en nú er.
Isáemzkir ungtemplarar, stofnuð
1958. Innan IOGT hafa alila tíð
starfað saman annarsvegar
menn, sem aldrei hafa bragðað
áfengi, og hinsvegar menn, sem
rifið hafa sig lausa úr viðjum
áfengisneyzHunnar. Á síðustu
IOGT
Elztu bindindissamtökin eru,
eins og kumnugit er, góðtempl-
arahreyfingin, stafnuð 1884. Og
elzta unglingafélaig hérlendis,
ÆSKAN, í Reykjavfk, sem enn
starfar, er afsprengi þessarar
hreyfingar, sömiulleiðis samtökin
Frá Trésmiðafélagi
Reykjavíkur
Vegna yfirvofandi atvinnuleysis vill stjóm Tré-
smiðafélags Reykjavíkur minna atvinnurekendur
á samningsbundna skyldu þeirra um forgangsrétt
félagsmanna Trésmiðafélagsins ti'l trésmíðavinnu
á þeirra vegum.
Jafnframt eru utanfélagsmenn varaðir við að leita
atvinnu á félagssvæði Trésmiðaféiagsins án sam-
ráðs við sikrifstofu þess.
Stjórn Trésmiðafélags Reykjavíkur.
áraituguim hafa bætzt við ýms
félög, sem haía unnið að bimd-
indd og hjálparstarfi í þágu
drykkjumamna. 1 síðarnefnda
höpnum eru AA-samtökdn, sem
hafa látið mikiið til sín taka á
þessum vettvanigi.
Oft heyrist þvi ffleygit, þegar
áfenígismállin ber á góma, að
templarar séu of harðir í af-
stöðu sinmi. Þeir ættu að vera
„frjálslyndari“ í þessuim etfnum.
Ég tel, að ef bindimdisihreyfingin
geri til.slaka.nir á vissuim aitrdð-
urn, tií þess eins og það er orð-
að, að „ná betri árangri eða
koma til móts við þá, sem vilja
vinna gegn áflengistjóninu“, sé
verið að kippa stoðunum und-
an hreyfingunni. Það miuni
verða til þess, er. tíimar líða. að
eyðiileggja hana innam frá.
Ljóst er, að áfenigissýki or-
sakast af neyzilu áfemgis. Gildir
einu, hvort um sterka drykki, vín
eða áfengt öl er að ræða. Vitað
f er að það, sem máli skiptir í
þessu eflni, er magn hreins vín-
anda, sem druikikið er. Áfenigis-
sýki þekkist því akiki síður með-
al bjórdrykkju- eða vínd.rykkju-
þjóðja, svonefndra. Annað mál
eir hvernig druikldð er. Stað-
reyndin er sú, að Norðurlanda-
menn eru háværari og fyrir-
ferðarmieiri með vínd, eri ýmsar
aðrar þjóöir. Þó eru Norður-
löndin með mun lægri neyzlu á
hvem fbúa af hreinum vínanda
heldur en hinar þjóðirnar. Þvi
má ekki Meyimia að hið raun-
verulega vandamál er drykkju-
sýkin, en ekki hvemig lótæði
mianna er við dirykkjuníi.
Meiri drykkja — mcira böl.
Þegar á aiilt er litið, eir auig-
Ijósit, að því meira, sem drukk-
ið er, því meira áfengisböl hjá
vlðkomandi þjóð. Takmaritanir
á sölu áféngis draga úr neyzl-
unni og þær em því nauðsyn-
legar. Augl ýsingabann á áfemgi
er mikilvægt atriðd. Bindindisá-
róður er lífsnauðsyn, Sama gilld-
ir um fræðslu um áflenigismál.
Það. sem hér hefur verið sagt,
byggist á vitneskju um hvað
neyzlan leiðir af sér, m.a. á-
fengissjúka þegna. Bczta leiðin
til að koma í vcg fyrir áfengis-
tjón er Ieið algers bindindis. Sú
leið yrði torfær, eða ófær, ef
viðurkenna ætti neyzluna. I>á
yrði bindiindisáróður innantóm
orð, maridau^. Þetta ættu menn
að skilja, og það gera þeir, sem
á annað borð ganga hieilir til
baráttunnar geffn áfengisböl-
inu.
Samfélagismál
Það er skylda hvers einasita
bjóðféllagsþegns að huglleiða
bessi mól, sem sitanda cfar alilri
ílokkapónitik, og láta sinn hlut
ekki efltir liggja í því að stuðla
að bindinddssemi landsmanna og
að því að vinna gegn áfengis-
böfliinu. Áranigur þessa er undir
bví korninn, hve mareir taka
sér stöðu í hónnum, sem viður-
kennir, að áfen gi svan d a mál ið
snertir aMa lamdsmenn, heirra,
sem álita að haiga beri aðgerð-
um f samiræmj við haigsmuni
unga fólksins um gæflurfka
framflíð, og beirra, sem eiga um
sárt að binda f bessum efnum.
Einar Hannesson.
Tilkyaaiag
Vegna væntanlegs niðurrifs á geymsluhúsnæði
Reykjiavíkurborgar að Grensásvegi 1 (Litla Grund)
eru þeir, seim telja sig eiga húsmuni o.fl. geymt á
þessum. stað, beðnir"að liafa samband við húsnæðis-
fulltrúa í Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar,
Pósthússtaeti 9, sími 18800, — fyrir 20. þ.m.
Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar.
Söluíbúðir í borg-
arbyggingum
Samkvæmt á'kvörðun borgarráðs varðandi sölu
íbúða í bogarbyggingum, er hér með auglýst eftir
umsóknum þeirra er koma vilja til greina þegar
endurseldar eru íbúðir sem borgarsjóður kaupir
samkvæmt forkaupsrétti srínum.
Að þessu sinni er um að ræða nokkrar
2ja og 3ja herbergja íbúðir í Gnoðarvogi, — ‘
og e.t.v. í öðrum byggingarflokkum.
Nánari upplýsingar veitir húsnæðisfulltníi í Félags-
málastofnun Reykjavíkurborgar,1 Pósthússtræti 9,
4. hæð, viðtöl kl. 10 — 12.
Borgarstjórinn í Reykjavík.
Plaslmo
ÞAKRENNUR OG NIÐURFALLSPÍPUR
RYÐGAR EKKI
Þ0LIR SELTU OG SÓT,
ÞARF ALDREI AÐ MÁLA
MarsTrading Company hf m
IAUGAVEG 103 — SlMI 17373

m
0PID HÚS
í GLAUMBÆ
sunnudag 10. nóvember kl. 2-6.
HYllTIIR EH EKKI
KVADDUR
MOTHERS OF INVENTION CHARLIE MINGCS
BOB DYLAN LEROY JONES
ELECTRIC PRUNES JOHN COLTRARE
TOM LEHRER ARCHIE SHEPP
CREAM

ÆSKULÝÐSFYLKINGIN