Þjóðviljinn - 12.11.1968, Side 12

Hvað segja forystumenn alþýðu-
samtakanna um gengislækkunina?
■ Þjóðviljinn sneri sér í gser til nokkurra for-
ystumanna alþýðusamtaka landsins og bað þá
að svara í stuttu máli hvert væri áli þeirra s
gengislækkun viðréisnarstjórnarinnar.
og þiarf ég líka að kynna mér
þetta nánar.“
Ófyrirleitin árás á
lífskjör almennings
Guðjón Jónsson, formaðoir
Félags jámiðnaðanmanna
svarar sp'urningunni svo:
„Gengislækkun íslenzku
króniunnair um 55% gagrwart
erlendum gjaldeyri er ófyrir-
leitin árás á lífskjör almenn-
ings. Ekki er liðið ár frá sið-
ustu gengisfeJiinigu og launa-
fólk heifur ekki enn fengið
þá kjaraskerðingu, sem af
henni leiddi bætta nema að
hluta.
Atvinna heifur dregizt mjög
saman og atvinnuleysi hefur
verið viðvarandi síðastliðið ár
og atvinnuhorfur eru nú mjög
slaamar.
Gunnar Guðbjartsson
Komin fram af
hengiflugi^u
„títlitíð er» kolsvart og
geigvænlegt,“ svaraðd Gunnar
Guðbjartsson formaður Stétt-
arsambands bænda, spumingu
blaðsins. „Þessar ráðstafanir
koma mjög’’illa við landbún-
aðinn, þvi bændur burfa að
kaupa mikið af erlendri
rekstrarvöru, bæðd aMt til véla,
kjamfóður og mikið af áburð-
inum. Að vísu fer betta eft-
ir því hvaða hliðarráðs'tafanir
verða gerðar, en aðistaðan
heldur alltaf áifram að versna.
Fyrir tíu ámm, þegar doll-
arinn var skráður á 16 krónur,
var sagt að við værum komin
fram á hengiiflugið. Nú er
dollarinn orðinn á 88 krónrjr
og hljótum við þá að vera
komin fram af hengifluginu
og á leið niður í djúpið."
Jón Sigurðsson
Sambandsstjórn ASÍ
kölluð saman
Jón Sigurðsson, formaður
Sjómannasambands Islands
svaraði á eftirfarandi hátt.
„Ég reikna með því, að
sambandsstjórn A.S.I. verðd
kölluð saman út af þessu til-
efni á næstunni og þá miun
ég láta álit mitt í ljós.
Núna get ég ekki opnað mig
Guðjón Jónsson
Atvinnutekjur launafólks nú
eru því aðeins nauðlþurfta-
tekjur.
Kjaraskerðingin sem leiðir
af 55% gengisfellitnigu gagnvart
erlendum gjaldeyri nú Mýt-
ur að orsaka háskalega rösk-
un á þeim lífsháttum, sem
allur almenningur hefur van-
izt og talið sjálfsaigða. Getur
launafólk eftir þá kjaraskerð-
ingu, sem stjórnarvöld nú
framkvæma, staðið undir af-
borgunum af heimilisbúnaði
og ibúðum ■ eftir sem áður?
Áreiðanlega ekki.
Alvarleg eignatilfærsla frá
almenningi til fjárplógsafla
hlýtur að verða afleiðingin.
Þá þróun verður að stöðva.
Það verður aðeins gert með
pólitísku átaki.
Stjómarstefnu liðinna ára
verður að breyta í grundvall-
aratriðum.
Aðeins tjaldað til
einnar nætur
„Ég tel þetta mjög mikið
Kristjón Thorlacíus
áfall fyrir alla laiunþega í
landinu," sagði Krlstján Torla-
cius, forseti Bandalags starfs-
manna rfkis og bæja. „Þetta
mun vera 18—20% kjaraskerð-
ing fyrir allan almenning og
ég tel að velflestir launamenn
í landinu hafi ekki gjaldþol
til að bana þessa lcjaraskerð-
ingu, ekki sízt þar sem hún
kemur ofan á stórfellda kiara-
skerðingu á síðasta ári.
Á síðasta þingi BSKB var
lögð sérsitök áherzla á að
fundin yrðu ráð til að haifia
hemjl á verðbólgu og tryggja
kaupmátt launa og í samlþykfct
þingsins var það talið grund-
vallaratriði að lauin yrðu verð-
tryggð og fundin varanleg ráð.
Hinsvegar teJ ég að nú, með
þessari gangislæfckun, só að-
einis tjaldað til einnar nætur.“
Kolvitlausri og þjóð-
hættulegri stefnu
að kenna
Jón Snorri Þorleifsson, fbr-
maður Trésmiðafélags dReyfcja-
víkur sagði:
„Bg hef ekki séð það plagg,
er ríkisstjómin lagði íýrir AJ-
þingi í dag, og veit ekfci hvaða
aðrar ráðstafanir hún . hyggst
gera jafnhJiða þessari stór-
Jón Snorri Þorleifsosn
kositlegu gengislækkun og get
því ekki á þessu sstígi tjáð mig
ýtarlega hér um. En a£ boð-
skap raðherranoa og blaða
þeirra undangengnar vifcur er
ljóst, að ráðizt er harkalega
á lífskjör félaga vertoalýðs-
hreyfingarinnar og alJs al-
mennings og var þó ærið fyr-
ir.
Enginn neitair þyí, að verð
á útflutningsafurðum okfcar
hefuir lækikað Qg sjávarafli
minnkað nokkuð og það skap-
að erfiðleika, en jaifnlfiráleitt
er að halda þv£ fram sem aö-
alástæðu erfiðleika okkar nú.
Hér er fyrst og fremst um að
kenna kolvitlausri og þjóð-
hættulegri stefnu, rfkisstjóim- ,
arinnar í efnahags- og at-
vinnumálum þjóðarinnar allt
viðreisnartímabiiið.
1 því samibandi er rétt að
minma á, að mestu veltiár
þjóðarinnar, þeigar bæði sjáv-
arafli var mestur og maukaðs-
verð hæst, hætti hvert iðn-
fyrirtækið af öðm sitörfum,
togarar vom seldir úr landi
fyr:- varð eins fullfermis af
afla og tímabundið atvinnu-
leysi var á ýmsum stöðum á
landinu.“

Eðvarö Sigurðsson
Vonlaust að verka-
lýðurinn taki þetta
á sig ójjætt
Eðvarð Sigurðsson, formaður
Dagsbrúnar, svaraði spumingu
blaðsins:
„Það er vissulega aiveg von-
laust að verkaJýðurinn geti
tekið þessa hluti á sig óbætta
og munu verfcailýðisfélögin nú
nota uppsagnarrétt sinn.
Það er staðreynd að með
löngum aðdraganda er búið
að gefa allsfconar brasfcaralýð
tækifæri til að koma sínum
málum fyrir á sama tíma og
æ meira er þrengt að laun-
þegum og ætJazt til qð þeir
beri hverja kjaraskerðiniguna
eftir aðra bótalaust.
Sé ástandið svo, að enn
þurfi að þrengja kosti hinna
verst launuðu í þjóðtfélaginu,
má sannarlega gera meira og
er full ástæða til að fram
fari eignakönnun.“
Þriðjudagiur 12. nóvemlber 1968 — 33. árgangur — 245. töJiuibJað.
Ríkisstjórnin ræðst
á aílahlut sjómanna
■ Þegar staðið er að gengislækkun eins og hér er gert er það í
rauninni aðalatriðið sem í henni felst að koma fram almennri
lækkun á launum launafólks í landinu og skerðingu á aflahlut sjó-
manna, þegar þetta er megintilgangurinn fá ráðstafanimar ekki
staðizt í framkvæmd. Og þá verður gengislækkun sem þessi ekki
lengi að renna út í sandinn, sagði Lúðvik Jósepsson á Alþingi
í gær.
■ Eitt af ákvæðunum sem fylgja mun þessum gengislækkunar-
reglum er það að breyta á í grundvallaratriðum hlutaskiptakjörum
íslenzkra sjómanna. Þeir eiga ekki að fá hækkaðan aflahlut með
hækkandi fiskverði. Nei, fyrst á að taka af hinu hækkaða fisk-
verði verulcga stóra upphæð og borga í sérstakan sjóð, sem á að
standa undir afborgunum og vöxtum af stofnlánum útgerðarinn-
ar. Síðan á einnig að taka tillit til þess við ákvörðun á nýju fisk-
verði að fyrst á að draga að verulegu leyti þar frá áhrifin af hækk-
un á ýmiskonar rekstrarkostnaði útgerðarinnar; þá fyrst á að beita
hlutaskiptareglunum sem samið hefur verið um milli sjómarna og
útvegsmanna.
■ Auðvitað sjá sjómenn að hér er verið kollvarpa hlutaskipta-
fyrirkomulaginu, sagði Lúðvik. Hér er ætlunin að skerða stórlega
launahlut þeirra frá því sem um hafði verið samið. Þessu taka
rjðmenn áreiðanlega ekki þegjandi. Það má þvi búast við að þarna
komi fljótlega til ein reikningsskekkja reikningsmeistara rilris-
stjórnarinnar. Það fær ekki staðizt að hægt sé að koma á þessum
breytingum á hlutaskiptunum þegar til á að taka. Sjómenn munu
neita þessu og knýja fram aðra lausn.
Mótmælastaða vegna kjaraskerðingarinnar
Gengislækkun mét-
flfm. S
mælt við þinghúsið
Meðan alþingjsmenn ræddu um gengislæikikunina í þing-
sal í gær safnaðist hópur fólks saman fyrir utan alþing-
ishúsið til að mótmæla kjaraskerðingunni, sem af gengis-
fallinu leiðir og láta í ljós andúð sína á stefnu viðreisnar-
stjómarinnar.
Mótmælastaðan fyirir framan
aJiþinigishúsið hófst um hálfsex-
leytið í gærkvöld og varð hóp-
urjnn um 300 manns þegar mest
var. Báru sumir mótmæJaspjöld,
þar sem m.a. gat að lesa slag-
orð eins og Valdið til verkalýðs-
ins, Launþegar stjórni landinu,
Östjórnin til helvítis, Bjarni —
óvinur þjóðarinnar og ffleiri.
I bráfi með fyrirsygninni
„Árásinni verður að svara“, sem
dreift var meðal manna stend-
ur m.a.:
„Baráttan stendur nú um það,
hvort Viðreisnarstjóimin á að fá
að bjarga hinu hrörlega arðráns-
kerfi sínu með því að framkvæma
stærsitu blóðltötouna á íslenzkri
launastétt, hvt>rt hún fær að
halda áfram með hima harðsvir-
uðu kjairaskerðingarsiteifnu sina,
sem aukinn söluskaittur og hæikk-
un erlends gjaldeyris _um 55 pró-
senit er upphaf að.
En baráttan, sem nú fer í hönd,
mun hafa dýpri áhrilf á framitáð
íslenzks þjóðlfélags, en þau, að
launþegar þurfi að lifa við sult-
arkjör í nokfcur ár. Það er eng-
in tiiviljun, að gengislækfcun er
framkvæmd á sama tíma og rfk-
isstjómin æflar að reyna að berja
í gegln aðild að Fríverzlunar-
bandalagi Evrópu. Samfcvæmt
Framhald á 9. síðu.
IngiT*. Helgason*.
Gengisfelling leys-
ir engin vandamál
Eins og fram kemur, í frétt
annars staðar hér í blaðinu sam-
þykkti stjórn Seðlabanka Is-
lands á fundi sínum 10. þ.m. að
leggja til, að gengi íslenzku
krónunnar yrði lækkað um 34,2%.
TiIIaga þessi var samþykkt í
bankastjórninni með 3 atkvæð-
um gegn tveimur og voru það
Ingi R. Helgason, fulltrúi Alþýðu-
bandalagsins, og Sigurjón Guð-
mundison, fulltrúi Framsóknar-
fiokksins, er greiddu atkvæði
gegn tillöguimi. Fer greinargerð
Inga fyrir afstöðu sinni hér á
eftir:
, „Barukasitjómin teggur hér til
að lækfca gengi íslenzkrar knónu
um 34,2% frá því sem það er nú,
en það er gengisbreyting, sem
fekir í sér hæJdkun bandarffcja-
dollars um 54,4% gagravairt ís-
lenzkri krónu.
Með þessari tiliögu eir lagt til
að fella gengi ístenzkrar krónu í
fjórða sJciptið á níu áira tíma-
bili svokalJaðirair viðreisnar á Is-
landi og hefiur mieð þeirri eflna-
hagsstefnu bandarikjaidioJllar verið
hæfckaður í verði úr fcr. 16,32 ár-
ið 1959 í kr. 88,00 árið 1968, eða
um 450 prósent á tílmaibilinu.
Árieg verðhætokun' á eriendum
gjaldleyri um 50% að meðailitali
er augljóst daami um sjúfctefna-
hagsih'f og ramga stjómarstefnu
saimfeiit í níu ár, efcki sízt, þeg-
ar átta af þessum ndu árum eru
mestu góðiæristímjatail til lamds og
sjávar í sögu íslenzfcu þjóðar-
inmar.
Á þessurn átta árum, 1960-1967
urðu útflmtningstetojur IsJend-
inga um 12 miljörðum fcróna
hærri en .þær hefðu orðið, ef út-
fiutninigstekjur ársdns 1959 hefðu
haldizt sem meðaltal.
Þessum fjármunum ölllum hef-
ur jaflnóðum verið brenmí á báli
injnllienidrar verðbólgu og á altari
frjálsrar verzlunar og skipulags-
leysis í fjárfestingarimálum.
AUar hinar þrjár fýrri gengis-
Frá blaðamannafundi í Seðlabankanum í gær.
lækkanir hafa verið röksituddar
með misíþróun inniends og er-
lends verðiags og átt að leysa
vandamáll útflutnimigsatvimnuveg-
anna, sem af þeirri mismunaiþró-
un stafaði.
Nú er þessi röksemd eklki höfð
uppi a£ hálflu banikastjómarinnar.
Hér á fundimum hefur verið
sagt, að orsafcanna að þeim vanda,
sem giemjgislækikumin á að leysai,
Framhald á 9. síðu.
1
/