Þjóðviljinn - 12.01.1969, Blaðsíða 1

Sunnudagur 12. janúar 1969 — 34. árgangur — 9. tölublað. r
Fundur verkamáluráðs Alþýðubandalagsins
■ Verkalýðsmálaráð Alþýðubandalagsins ins eiga sæti um 100 mann úr ýmsum stétt-
kemnr saman á þriðjudag kl. 20.30 1 Lind-
anbæ uppi. Fra.msögumen n eru Snorri
Jónsson, Guðmundur J .Guðmundsson og
Jón Snorri Þorledísson.
■ í verkalýðsmálaráði Alþýðubandalags-
arfélögum ASÍ og BSRB.
■ Fundarboð hefur verið sent út til allra
ráðamanna. Áríðandi að ráðsmenn mæti
vel á fundinum. —
Alþýðubandalagið.
Tafarlausa samninga við sjómenn
Fara fram á lágmarkskröfur sem samþykkja ber undanbragSalausf
□ Ekki er annað sjáanlegt en að ríkisstjórnin ætli ofan á allt annað að
láta koma til verkfalls á bátaflotanu m. Er sú afstaða þeim mun furðulegrri
sem kröfur sjómanna eru einstaklega hófsamlegar; sjómenn hafa beygt sig
fyrir þeirri stórfelldu röskun á hlutaskiptum sem samþykkt var á alþingi
í desember og fara aðeins fram á hækkun á kauptryggingu, greiddan fæð-
iskostnað og fyrirheit um aðgang að lífeyrissjóði. Að þessum vægu kröfum
ber að sjálfsögðu að gangta umyrðaíaust. Láti ríkisstjórn og atvinnurek-
endur koma til allsherjar stöðvunar á fiskveiðum vegna andstöðu við þess-
ar lágmarkskröfur má allri þjóðinni vera endanlega ljóst að núverandi
valdhafar eru þess gersamlega ómegnugir að sinna viðfangsefnum sínum.
3905 hafa skrífað undir
Á fundi borgarráðs í fyrra-
/ í dag var lagt frairn umtítirsfcrifta-
s'kjal með nöfnuim álls 3905
manna, þair sem skorað eir á
borgarstjórn, að afsaíla ekki úr
hendi borgarininiar HaMairgiarð-
inum eða Tíhor Jensenshúsinu
heldur að Xöfa húsinu að
standa á símiu.m stað.. Br til
þess skírskotað í sikjalinu, að
hlutverk borgaryfii-valda sé
m.a. að gæta menningairverð-
mæta og það verði ekki gert
með því að brjóta niður þa.ð
sem til sérstalkrár. fyrirmynd-
ar hafi verið á sinni tíð, eins
og Thor Jensenshúsið.
Hanines Kr. Davíðsson arki-
teikt, sem hafði fcnrgðngu uim
að hrinda þessari undirskriffla-
söfnun í fínamfcvaemd og laigði
undirstoriftirnar fram ásamt
Hrefnu Tynes og Katli Lar-
sen, sagði í viðitalli við Þjóð-
viljann í gær að hér hefði
ekíki verið um skipulagða
undirstoriftarsö'fnun í aillri
borginni að ræða, þá hefðu
undirskriftirnar skipt tugum
þúsunda. Að öðru leyti vísaði
hann til áskorunarinnar.
Eins og kuinnugit er, er það
Seðlabanki Islands sem hefur
falazt efitir lóð í Halllargarð-
inum fyrir bankabyggingu.
Aieins var hafin smíói 366
íbúða í Reykjavík á sl. ári
— um 500 íbúðum færra í smíðum um áramót en í fyrra
• Þjóðviljanum barst í gær yf-
irlit byggingarfulltrúans í
Reykjavík um byggingar í
borginni á s.I. ári. Lokið var
við smíði á 871 íbúð og er það
65 íbúðum fleira en árið 1967.
Hins vegar var ekki hafin
bygging nema 366 nýrra íbúða
á sl. ári og eru það miklu
færri íbúðir en um langt ára-
bil.
• Árið 1967 var hafin bygging
1247 íbúða og var það óvenju-
há tala vegna bygginga Breið-
holtsíbúðanna. 1966 var hins
vcgar byrjað á 479 íbúðumog
var það lág tala miðað við
undanfarip ár og þann fjölda
íbúða, um 800, sem talið er
nauðsynlegt að byggja árlcga
í borginni til þes-s að full-
nægja ibúðaþörfinni.
í smíöum hér í Reykjavík eru
nú uim áramótin 1087 íb.úðir, þar
af 785 fotoheiidair eða meira. Til
ssmianburðar má geta þess, að
um síðustu áramót voru í smíð-
um 1577 íbúðir, þar af 821 fok-
held. Er Ijóst af þessum tölum,
að verði ekfci í vor hafizt handa
um nýtt átak í byggingamáluim
í Xxjrginni fer afleiðimiganna að
gæta næsta haust, og vetur með
miklum sámdrætti í bygiginigum
og vaxandi eftirspurn eftir hús-
næði.
Af þeim fbúðum sem ldkiðvar
á árinu 1968 voru flestair fjög-
urra herbergja eöa 240, 210 VGru
þriggja herbergja, 164 tveggja
herbergja, 137 fiimm herbergja,
71 sex herbergja, 26 sjö her-
bergja, 13 voru 1 herbergi og
eldhús, 7 átta herbergi og 9 tvö
herbergi. 607 íbúðanna vom í
fjöilbýllishúsum úr steini, 238 í
einbýtlishúsuim eða tvfbýlishúsum
úr sifcedini og 23 í einibýldsihiúsium
úr timbri. Hitt voru breyfcimigar
og stækkainir á ettdri húsum.
Meðailsfcærð allra nýbyggðra
íbúða á árimu 1968 var 391
rúmimetri og er það 41 rúm-
metra stærra en árið 1967.
HHiUtasfciptaákívæðin hafa aMit-
af verið uippistaðan í kjarasamn-
ingum sjómanna; fasfcakaupið,
kauiptrygginigin, hefiur verið al-
gert lágmarik og menin haffia rétti-
lega talið það sfcórMlit áfiaiH ef
þeir hatfa efclki flengið aðrar
greiðslliuir. Þwí var árásin á hiuta-
skiptin mjög afdrifairtfk skerðing
á tekjum sjómamna; á suimuim
veiðum memur sú skerðing allt
að helminigi firá þeim tíma þeg-
ar Mufcasitoipti voru framítovæmd
á heiðariegan hátt.
Flestir munu hafa búizfc við
því að sjólmienn neituðu að sætfca
sig Við þessa árás á hlutfaskiptin
og að þeir myndu gera toröfiur
um nýjar Mutfaskiptairieigilur efitir
íhlutun alþingis. En sjómemn
reyndust ákaflega hófsamir. Þeir
fóru einvörðungu fram á hækk-
nn á lágmarkskaupinu og mun-
ar þa.r mesfc um þá kröfu að fá
greiddan fæðiskostnað, en sem
kunnugt er er það orðin almenn
regla í landi að verkameam fá
greiddan fæðiskostnað ef þeir
vinna fjarri heimilum sínum.
Þegar þessar kröfur voru birtar
töldu allir einsætt að á þær yrði
fallizt umyrðalaust og samningar
tækjust án tafar.
Ekki hækkun
heldur lækkun
En útvegismenn hafa staðið
þveriega á móti þessum lág-
mai’kskröfum, og sanmgirnisskort
þeirra miá m.a. marka afi því sð
taismenn þeirra eru famir að
reitona út ósvífinar áiróðurstöiur,
svo sem þær að sjómemm fari
fmam á allt að 80% toaiuphækfcum!
Eins og áður hefiur verið bent
á voru hlutaskiiptin uppistaðan í
kaupimu, og sum árin hafia þau
tryggt sjómöinnum mjög góðar
tekjur — þeir sem aðeiins néðu
kauptryggingu voru réttilegatald-
ir mjög afetoiptir. Eigi að meta
kröfur sjómainna á heiðariegan
hátt ber að taka h!utaskiptaregl-
urnar inn í dæmáð og reynsíra
síðusfcu ára. Sé slíkt gert mun
lcoiha í Ijós að kröfur sjómanna
fela ekki í sér almenna kjara-
bót heldur verulega kjaraskerð-
Ingu miðað við sambærilcgan afla.
Ef vel aflast verður hlutur sjó-
manna mun minni en fyrr.
Furðulegt siðleysi
Það er eirmig fúi’ðuilegt sið-
leysi þegar máilgiögn rfkisstjói-n-
arinnar, eins og Vísir, ráðast á
sjómenn með ásökiunum um það
að þeir æfcli iað maigna atvimmu-
leysið með verkfaldshoðun sinni.
Krötfur sjómanna voru við það
miðaðar að samndngar tæitojusfc án
stövuinai-. Hins vegar hefiuir rfk-
issitjómin gert sitt titf að koma
í veg fyrir samniniga:
Vantar sökudólga?
Vitneskja um fiskverð er
auðvitað mjög veigamikil, þeg-
ar gengið er til samninga um
kaup og kjör. Af hálfu ríkis-
stjórnarinnar hefur verið
haldið svo á málum að ekkert
fiskverð er ákveðið enn. Á-
byrgðina á því ber Jónas Har-
alz, æðsti valdamaður rikis-
stjórnarignar í efnahagsmál-
um. Ma.nni hlýtur að vera
spurn: Er þessi dráttuir vís-
vitandi tilraun stjórnvalda til
þess að koma á vinmistöðvun?
Vantaði ríkisstjórnina ein-
hverja sökudóilga til þess að
beina frá sér ábyrgðinnl af
stórfelldu atvinnuleysi og al-
geru efnahagsöngþveiti?
Ásitand það sem nú blasir við
í sjávarútwegsmálum er þeim
miun íiurðulegra s©m því var lýst
yfiir að tilganguir gen'gisDætkfcun-
ariinnar vaari sá að bjanga útf-
gerðinnd aílveg sérstfaiktega. Tals-
menn ríkisstjómarinnar og 'Lands-
sambands íslenzkra útvegsmanna
lýstu því með fögrum orðum að
nú biði sjávarútvegsins nýtt
blómaskeið, nú yrði hver fleyta
gerð út á veiðar. Raunin hefiur
hins vegar orðið sú að ástandið
í sjávarútvegi hefur sjaldan ver-
ið ömuriegra en nú, undirbún-
ingpr útvegsmanna undir vertíð
hefiur verið afar slæflegur. etok-
ert fisikiverð er átoveðið og út-
vegsmenmi þyfcjast elkiki einu sinni
geta staðið undir lágmarksitoaiupi
sem þeir vita þó að er óhjá-
kvæmilegt efi menn eiga að fiést
á filotann. Ábyrgðinni afi þessiu
hnafclega ástawdi getur ríkis-
stjlórndn efcitoi ■ valt a£ sér yfiir á
sjólmeniii.
hafa án söluskatts
- söluskattur hjá einkaleyfishöfum!
■ Frá og með áramótum féll niður sölusfcattur á fasrgjöld
með sérleyfishöfum og va.r sú ákvörðun tekin til að fcoma
í veg fyrir frekari hækkun á fargjöldum. Það vekur hins-
vegar furðu að söluskattur verður áfram lagður á fargjöH
með einka'leyfishöfum. Skapast af þessu misræmi t.d. nær
þessi ákvörðun til Landleiða, sem taka farþega í Kópavog,
en ekki til Strætisyagna Reyk'javíkur og Kópavogs.
Brynjólfiur Ingóilfsson, ráðu-
neytissitjóri í samgöngumálaráðu-
neyttfnu saigði í viðtaii við blað-
ið í gær að sérleyfishaifar hefðu
sótt um hækikun á fiargijöildum.
Um miðjáin, desember var stfðan
samlþykkt í fjármiálairáðun,eytinu
að fdllla niður sölusikatt á far-
gjöidum með sérieyfiishöfium og
fenigu , sénleyfishiafiamir þar af
leiðandi minni hækikun á fiar-
gjöldium en þeir höifðu sóbt um.
Mólið vair síðan sent til úr-
sfcurðar í verðlagBnefind en ekfci
mun ennþá hafia verið genigiðfrá
því hve há fargjöildin vecða.
Staðfiesti Brynjólfur Ingóifsson
einnig að ákvörðun þessi næði
efciki tid einlkáleyfishafa. í þeim
hópi eru stórir aðilar eins og
Strætisvágnar Reykjavítour og
Strætisvagnar Kópavogs og hilýt-
ur krafian því að vera sú að
söluskattur verði einnig feildur
niður af fargjöidum með eintoa-
leyfishöfium. Eða er ætlunin sú
að fargjöld með þeim verði mun
hærri? Þé yrðu fargjöild með
SVR ófeðliilega há. Það myndi og
tooma þanmdg út, að Landtfeiðir,
sem er sérieyfishafii, en ekur að
hlufca söimu leið og StrætisVaifícar
Kópavogs og mé taika fanþega
þar, geti ammað hrvort boðið
lægri fargjöld miili Reykjavík-
ur og Kópavogs en Strætisvagn-
ar 1 Kópavogs, eða etf fargjaldið
yrði hið sama, haignast meira á
farþegaiflutningi þessa leið en
SVK, þar sem Landleiðir þyrftu
ekki að borga söluskatt af þeim
fargjöldum sem þeir fengju imn
fyrir þá farlþega.
Verkfall bátasjómanna 20. janúar
í gær var samþykkt á stjórnarfundi í Sjó-
mannasambandi íslands að boða til verkfalls
frá og með 20. þessa mánaðar.
□ Hafi samningar ekki náðst fyrir þann tíma
fara bátasjómenn á öllu Suðvesturlandi, Snæ-
fellsnesi, Vestmannaeyjum og í Eyjafirði í verk-
fall eftir næstu helgi, mánudaginn 20. janúar.
□ Þjóðviljinn hafði samband við Jón Signrðs-
son formann Sjómannasambandsins í gær og
sagði hann að fundur hefði verið þá um morg-
uninn með LÍÚ og annar fundur boðaður, í dag,
sunnudag.