Þjóðviljinn - 14.01.1969, Blaðsíða 3

I
Þriðjudagur 14. jarwiar 19OT — ÞJÖÐ’VTLJTNN'
(3
Akvöriun Svía að viiurkenna
N- Vietnam vel íagnai í Hanoi
Málgagn danska forsætisráðherrans telur að Danir
eigi að fara að dæmi Svía svo fljótt sem auðið sé
STOKKHÓLMI 13/1 — Ákvörðun sænsku stjórnarinnar að
viðurkenna stjórn Norður-Vietnams og taka upp fullt stjórn-
málasamband við hana hefur að vonum mælzt vel fyrir í
Hanoi — og reyndar víðar. I Svíþjóð og annars staðar á
' Norðurlöndum hafa undirtektimar að vísu ve'rið misjafn-
ar, en yfirleitt jákvæðar.
Suim íhaídsbHöð á Norð'urlönd-
nm láta í Ijós nokkra vanþókn-
un á ákvörðun sænsiku stjórnar-
innar: „Berlinigske Tidande“ og
„Norges Handals- og Sjöfiarts-
tidanda" gagnrýna hana fyrir að
hafa ekkeirt samráð við stjórnir
annarra Norðurlandp í jafin mik-
ilvægu máli, en seigja má samt
að yfirleitt hafi undirtektir blaða
á Norðuriöndum verið jákvæðar.
HeOata biað stjórnarandstæð-
inga í Svíþ'jóð, „Dagens Ny'het-
er“, lýsir samlþykki siínu við ó-
kvörðunina sem það segir að
hafi verið á döfiinni lengi. Blað-
ið telur happilegt að hún hafi
verið tekin nú og hafi sjáHsagt
verið hatft í huga • að hún ylli
sem minnstuim væringum milli
Svía og Banda,ríkjamanna. I-
hajdsbOaðdð „Svanska Daglbladet“
telur ákvörðunina hins vegar
vera í samræmii við þann „slletti-
rekuhótt" sem einkenni aMa utan-
rikisstefnu sósíaldemólkrata.
Að dæmi Svía.
Útbreiiddasta stuðindnigsblað Rad-
ikiala flokksins dansika, flokks
Baumsgaards forsætisiráðheirra,
„Ekstrabladet“, segir . í forysitu-
gvein að Danir eigi að viðurkenna
stjórn Norður-Víetnams. — Við
getum ekki haíldið áfram að láta
Sem-anöár helimingur tvískiptra
ríkja sé ekki til, segir blaðið.
Þess vegna verða Danir að viður-
kenna Norður-Vietnam svo fljótt
sem auðið er.
„Information" leggur til að
danska stjómin komi þeim skila-
boðuim til Bandaríkjastjórnar. að
ef svo virðist áfram sem hingað
til að hún reyni að þarflausiu að
hindra samkomulag um brott-
flutning erlends herliðs frá Vi-
etnam, þá muni danska stjórnin
viðurkenna þá stjóm í Vietnam
sem hún telji standa traustustum
fótum’
Fagnað í Hanoi
Frá ákvörðun sænsku stjórn'ar-
innar var skýrt á forsíðu helzta
stjómarblaðsins í Hanoi. „Nhain
Dan“ og ’ blaðið sagði að viður-
kenning Svía væri nýr sigur sem
viebn'amska þjóðin hefði unnið í
frelsisstríði sínu. Vietnamar nytu
öflugs stuðnings alls hins fram-
sækna hluta mannkynsins, einn-
ig sænsku þjóðarinrnar og reynd-
ar allra þjóða í Norður-Evrópu.
Vekur athygli í Moskvu
Sovézk blöð hafa gert sér mik-
inn mat úr ákvörðun sænsku
Stjónniarinnar. Frá henni var sagt
í fimm dálka aðalfrétt á utanrík-
Ismál'asíðu „Pravda‘‘ og fylgdu
með fréttaskeyti um viðhrö'gðin
í Stokkhólmi, Helsinki, Hanoi og
W ashi'ngton. „Pravda“ kvað nú
skipta miklu máli að stjómir amn-
arra Norðurlanda færu að dæmi
hinnar sænsku.
Ahlaup skæruliða á
bandaríska herstöð
SAIGON 13/1 — Skæruliðar Þjóðfrelsisfylkingarmnar gerðu
í dögun í morgun áhlaup á bandaríska herstöð við bæimn
Can Tho á ósihólmum Mekongfljóts, en höfðu áður gert skot-
hríð á bana úr sprengjuvörpum.
Bandaríkjamenn segjast hafa
hrundið áhlaupinu áöur en sifcæru-
liðar'háfi bi'otizt gegnum víggirð-
ir-gar stöð'varinnar. Þeir segja að
átta bandarískir hermenn hafi
fallið, en fimmtán særzt. Lík
fimim skæruliða eru sögð hafa
fundizt. Beitt var stórskotaliði og
þyrkron til að hrinda áhlaupinu.
Þyrlur eyðilagðar
'Um 20 þyrlur hafa bækistöð
sína að jafnaði við Can ThP og
bótt ekkert hafi verið gefið upp í
Saigon um tjón í áráisinni, er
fullyrt að margar beirra halfi
skemmzt.
1 nótt var einnig gerð skothríð
á bæinn Duc Hoa, rétt fyrir norð-
vestan Saigon, og Chau Tan, um
70 km fyrir norðan hölfuðfoorg-
ina.
Harðir bardagar voru annars
um helgina á óshólmum Mekong-
fljóts fyrir suinnan Saigon og
skotið var á forjú kaupskip sem
voru á leiðinni um skipaskurðínn
til borgarÍTmar.
íBE-stjómin tortryggin á
frönsk-sovézk viðskipti
BRUSSEL 13/1 — Framkvæmda-
stjóm EínahagsbandaJ'ag's Evr-
ópu í Brussel telur ástæðu til að
ætla að viðskiptasamninigur sá
sem stjómir Frakklands og Sov-
ébrí'kjianna gerðu með séir í síð-
ustu vifcu brjóti í jbága við þau
ákvæði Róm'arsiáttmá'lans sem
gera ráð fyirir að aði'ldarríkin hiafi
að fullu samræmt viðsikipti sín
við þriðju lönd eftdr 1. j'anúair
1970.
Viðskiptin tvöfölduð
I þessum nýj'a viðskiptasamn-
íhgi er gert ráð fyrir að verzlun
milli FrakkLands og Sovétríkj-
anna verði tvöfölduð fyriir árið
1943. Miehel Debré utanrlkds-
ráðherra Frakka, hefur neitað
því að samrid’nígurinn brjóti að
nobkxu leyti í bága við Rómair-
sáttmálann, en starfsmenn fram-
kvæmdastjómar EBE í Brusse!
telja þá neitun ekki fullnæigjandi,
þar eð einstö': atriði samnings-
i’ns hafi ekki .verið birt..
Fcá næstu áramótum eiga allir
viðskiptasamningar aðildarríkj-
annia að f'ara fram á vegum fram-
kvæmdastjárniairinn'ar í Brussel.
Hún má þá einndg taka til endur-
skoðunar þá samninga sem þeg-
ar hafia verið gerðir og gilda fram
í tímanrt. Búizt er við að henni
muni veitast ©rfitt að siamræma
ihiaigsmiund allra aðildarrikjanna.
Tengsíin við
Kúbu treyst
STOKKHÓLMI 13/1 — Sænska j
stjórnin hefur lagt til að Sví- J
ar skipi ambassador á Kúbu. J
Nú hafa Svíar aðeins ræðis-
mann í Havana en samkvæmt :
tillögu sænsku stjórnarinnar J
mundi ambassador hennar í J
Mexíkó einnig gegna því ■
embætti á Kúbu, en sænskur j
sendifulltrúi hafa aðsetur í J
Ilavana. — Efnahags- og J
stjórnmálaþróunin á Kóbu i
krefst þess að Svíar treysti að- j
stöðu sína þar, segir sænska J
st.iómin.
Málgagn sósíaldemókrata J
„Aftonbladet" fagnar þessari j
tillögu og segir hana í fullu J
samræmi við þá róttæku ut- J
anrikisstefnu sem ríkisstjórn j
sósíaldemókrátá^ vcrði að hafa. J
Biaðið telur þó að bétra J
hefði verið að ambassador J
.Svíþjóðar fengi aðsetur í ;
Ilavana. — Kóba er eitt mikil- J
vægasta land rómönsku ,Amer- J
íku og þar á sér stáð slík J
pólitísk, félagfsleg og efnahags- ■
ieg þróun að vert er að fylgj- j
ast vel með henni, segir biað- :
ið. j
Tékkóslóvakía
Verkalýðsfélögin lýsa stuiningi
vii stefnu endurnýjunarsinna
Ted Kennedy á leiðinni upp
flokksins, en var bannað í hausit
sem leið. Ritstjóri „Trybuina“ er
Oldrich Svestka, áður ritstjóri
„Rude Pravo“, en hann er talinn
PRAG 13/1 — í ályktun frá stjórn prentarasambands Tékkó-
slóvakíu sem í eru um 22.000 manns segir að félagsmenn
þess hafi skuldbundið sig til að prenta engar þær greinar
sem beint sé gegn þeirri endurnýjunarstefnu sem tekin var
upp fyrir einu ári. Þetta eigi einnig við um greinar sem
brjóti í bága við samþykktir' miðstjórnar kommúnistaflokks-
ins í desember og janúar.
Sambandsstjómin. lýsdr þanniig
fuRum stuðningi sínium við yfir-
lýsta stefnu kommúnistaflokks-
ins og ekki verður amtnað ráðið
af fréttinní en að hún sé einpig
fylgjandi foeirri ráðstöfun mið-
stjóirniar flokksins, að Slóvakinn
Colotka taki við amibætti fonseta
sambandsþingsins.
Prentarar lýstu amdstöðu sinnd
gegn hvers konar ritskoðun á
greinum sem fjalla um innanrík-
ismál. Skýrt var frá því að prent-
arasambandið hefði gert samning
um samvi'nnu við samband málm-
iðniaðairmannía, en það er öflug-
ast verkalýðssamband Tékkó-
slóvaikíu með um miljón félags-
manna. Slíkir samninigar hefðu
einnig verið gerðir við samtök
stúdenta og ýms menningarfélög.
Flokksrit stöðvað
Prentarar í Prag haía komið
í veg fyrir útkomu hins nýja
tímarits kommúnistaflokksins,
„Trybuna". Þeir neituðu að
prenta ritið á þeirri forsendu að
því væri ætlað að vinna gegn
endumýjunarstefnunni. „Tryb-
una“ var ætlað að koma í .st.að-
inn fyrir ritið „Nová mysl“, sem
var -helzta tímarit kommánista-
Gustav Husak
einn helzti forystumaður íhalds-
aflanna í flokknum.
Á fundá premtarafélagsins í
Prag í gær var rætt um banmið
við prentun „Trybuna“ og sam-
þykkt að haldið skyldi fast við
það. Þeir 450 prentarar sem á
fundinium voru gerðu aðsúg að
fulltrúa ritstjómiar tímaritsine,
Vladimir Solecky, sem kominn á
fundinn til að mótmæla bannáiru.
Hann sakaði prentara um „and-
sósíalistísk viðhorf", en þedr
svöruðu honum fullum hiáiLsd.
Málmiðnaðairmenn. á lundi
Málmiðniaðarmenn voru einnig
á fundi í gær og lýstu þeir, eins
og prentarar, andstöðu sinni við
þá steflnu sem boða á í „Tryb-
una“, en fulltrúi frá tímaritinu
var á fundinum og lýsti þar
stuðningi við afstöðu Gustavs'
Hus'aks, leiðtoga slóvaskra
kommúnista, í deilunum um hver
vérða sliuli forB’eti siambands-
þingsins. en samband málmiðn-
aðarmanna hafði lýst ■ mjög ein-
dregnum stuðningi við Smrk-
ovsky, núverandi þingforseta.
Einn helzti forvígismaður end-
umýjuniarstefnunn'ar, Cestmir
Cisar, sagði á fundi 'málmiðnað-
armainna að illt eitt gætd hlotizt
af þeim ummælum Husaks um
málmiðnaðarsambandið að það
værí „hægrisinnað og öfgafullt",
en öllum væri þó heimilt að láta
í ljós skoðanir sínar.
Ræða Husaks
Husak viðhafði þessi ummæli
í ræðu sem hann flutti á föstu-
daginn, en foá gagnrýndi hamn
barðlega' alla þá sem lagzt hefðu
gegn þeirri stefnu flokksins að
Slóvaki yrði skipaður ,í embætti
þingforseta. Husaik sagðd að
kommúnistaflokkurinn væri ekk-
ert málfundafél'ag; þegar hansa
hefði tekið síniar ákvarðanir yrði
að framfylgja þeim. i,Andlýðrasð-
issinnaðir minniih!lutaihópar“
hefðu haft í hótunium við þjóð-
ina ef Smrkovsky yrði ekki end-
urkjöirimn. Husak gaginrýndj blöð
og útvarp fyrir liðveizlu þedrra
við þessa hópa.
Tvær fíugvéiar neyddar til
Havana á einum sólarhring
Demókratar í ölduugadeild Bandaríkjaþings kusu í síðustu viku
Edward Moore (Ted) Kennedy varaformann sinn og er það hvarvetna
tólkað sem ábending um að eini Kennedy-bróðirinn sem á lífi er
hafi sett markið jafn hátt og látnir bræður hans gerðu. Það vakti
mikla athygli að einn þeirra sem greiddi atkvæði gegn Kennedy var
Eugene McCarthy sem hafði þó á flokksþingi Demókrata í ágóst
lýst, sig fósan til að styðja hann til forsetaframboðs. — Myndin er
af þeim Kennedy og Mike Mansfield, formanni Demókrata í öld-
ungadeildinni, eftir atkvæðagreiðsluna.
Mikil mótmælaganga oghörð
átök i London á sunnudag
LONDON 13/ — Miklar óeirðir
urðu í London í gær, margir
menn méiddust og um 30 voru
handtekndr. Nokkur þúsund þel-
dökkra innflytjenda fóru fylktu
liði um götur borgarinnar til að
krefja®t bættra kjara. Allfjöl-
mennur hþpur gönigum'anina sagði
skilið við félaga sina og hélt til
Rhodésia House, þar sem full-
trúi Ians Smiths hefur aðsetur.
Reyndi maninfjöldinn að ryðjast
inn í húsáð, en öflugur lögreglu-
vörður kam í veg fyrir það. Urðu
þairnia hörð átök og meiddust
margir. Frá Rhode.sia House war
haldið til South Afrioan House
þar .rétt hjá og voru þar brotnar
rúður. 'V
Aðalgangatn hélt 'til Downing
Street 10 þar sem Wilsom florsœt-
isráðherra býr og var bænar-
skjali til han® komið þar á fram-
færi. Sáðan söfnuðust flestir
gönigumenn saman við þinigihús-
ið, en engar óeirðir urðu þar.
.17 lögregluanenn meiddust,
fjórir þeiirra svo mikið að þeir
voru lagðir á spítala, en ekkj er
getið um meiðsl á göngiumönn-
um.
HAVANNA 13/1 — Á laugardag-
inn var enn rænt tveimur far-
þegaflugvélum sem voru á leið
til Miami í Bandaríkjunum og
flugstjórar þeirra neyddir til að
láta þær lenda á flugvellinum við
Havana. Eru þær þá orðnar fimm
Qugvélarnar sem neyddar eru til
þess að fara þá leið á tæpum
hálfum mánuði frá áramótum.
Önnur flugvélin sem kom ti'l
Havana ár liaiugardáginn var af
gerðinni Convair 990 og í eigu
flugfélags í Perú. 118 manns
voru með flugvélmni. Hin flug-
vélin sem til Havana kom var af
gerðinnj Boeing 727, frá United
Airlines og var hún á ledð frá
JacksoniviMe til Miami. Tuttugu
manns voru með henni.
Harðorð gagnrýni „Pravda
á Kommúnistafíokk Kína
■■
MOSKVU 13/1 — Á laugardaginn
birtist í „Pravda“. aðalmálgagni
Kommúnistaflokks Sovétríkj-
anrna, löng grein (5.0M orð) um
kínverska kommúnista og for-
ysta þeirra. í gredininni er fjall-
að lið fyrir lið um þær ákvarðan-
ir sem nýlega voru teknar á fundi
mdðstjórnar kínverska flokksins,
og kemst „Pravda“ að þeirri nið-
urstöðu að þasr sýnj „algert skip-
brot maoismans“. Maosinnar eru
sakaðir um „glæfraleiga þjóð-
rembingsstefnu" sem byggist á
„smáfoorgar'alegri hugmynda-
fræði“ og sé í fuilkomi’nni and-
stöðu við marx-lenínismann og
alþjóðahyggju öreiganna.
Kommúnistaflokkurinn hafi í
raundnni verið lagður ndður og í
hans stað hafi koni i ð „einveldi
hers og skriffinma“. Ra-u’ðu varð-
liðumum bafi verið sigað gegn
í-eyndum forystumönnum flokks-
ins, en síðan hafi orðið að kalla
á herinn til að hafa hemil á varð-
liðunum. Herinn hafi nú raun-
verulega völdin í sínum höndum
í Kírna. *
Farið er hörðum orðum um
þau drög að nýrri stefnuskná og
flokkslögum sem birt hafa Merið
í Kína, sérstaklega það atriði að
ætlunin sé að taka upp í flokkn-
um „erfðareglur konun,gdæmis“,
þar sem í formála að dröigunum
sé talað um Lin Piaö landvama-
ráðherra sem „erfingja Mao
Tsetun,gs“.
Sömu skattar í
fjárfögum Svía
STOKKHÓLMI 13/1 — í fjár-
lagafrumvarpi sænsku stjómar-
innar sem hún hefur lagf fyrir
þingið er ekki gert ráð fyrir
neinni hækkun skatta og er
þetta í fyrsta sirnn firá. stríðslok-
um að ekki er gert ráð fyrir
skattahækfeun. Niðurstöðutötor
eru um 42 miljarðar sænsfera
króma og hækka þær um 3,2 pró-
sent fra síðasta ári.
Búdzt er við 4 prósemt hag-
vexti á þessu ári, en 7 prósent
aukningu úttiutnin'gs og innftota-
inigs. Fjárveitingar tii landvama
eru svo til Óbreyfctar en aðstoð
við fátækar þjóðir verður aukin
um fjórðung. '
t