Þjóðviljinn - 14.01.1969, Qupperneq 7

Þriagiucliaigur 14. jartúar 1969 — ÞjÓÐVTL.TITTN — (7
Framkvæmd atvinnuleysisskráning-
ar er Reykjavíkurborg til skammar
6. jan. 1969.
Það bar til þenman 13. dag
jóla að ég og vinnufélagi mdnn
fórutm að finna atvinmuleysds-
skráningu borgarinnar, hiverri
oss er saigt að Ra.gnar Lárusson
veiti forstöðu. Bk'ki eru slíkar
ferðir í eðli síniu geðþekikar, þvi
að eins og naifnið bendir til eru
þaer tílkcaninar veigna þess að
hörguill er á vin.nu. Þá er fólk
kaillað til vitnis um þann sanin-
leik að eniginn hefiur hér rétt
til vinnu lengiur en einhver giet-
ur hagnazt á erfiði hans, sé
efldd um það að ræða er engin
vinna í boði, enginn er tiill þess
kijörinn að veita vinnu til Iþess
eins að fóMk gietí lifaö og byggt
Biðröðin þokast áfram ...
upp samfélagið. Og þegar þetta
rótleysi okkar er orðin stað-
reynd, það er orðimn. sannleik-
ur, serrn manni hefur aetíð ver-
ið saigt að sé ótíndur kammún-
isim, þá liiggur leiðin á at-
vinnuleysissk.ráningu bongarinn-
imniar, og það er eimmitt þang-
að, sem við eirum komnir.
í anddyrirau var fuillt af
miönnum. Sumir voru með
kutldahúfur því að frost var og
norðanátt, en aðrir létu sér
fátt um kuildann finnast og
voru bæði berhöfðaðir og vett-
lirigalausir. Flestir , voru þessir
menn hraustlegir og báru það
með sér að vera vanir að tak-
ast á við veður válynd, liiklegir
til sitórræða, ef á þyrfti að
hailda. „Já, ja ég veit það ekki“
sagði einn þessara manna við
tvo aðra sem hjá honuim stóðu,
„miaöur verður víst að fara á
sjóinn; verst að þar er víst
ekkert að hafa heldu.r"!
ana, t.d. leikinn.: aö þykjast
vera að veiða þá. En þeir skiJja
ekki að þetta er alilt í gamni.
Daig noikkum vaknar uimræddur
kötbur aif væruim blundi og
geftur þé hieirmt efitír vissu
hljóði fúigBanna oe mangiendur-
Og við héldum áfram í gegn-
um anddyrið og inn -í biðsal
týndra soma og dætra borgar-
innar. Þar var fulilt af fólki,
sumt var að koma inn eins og
við, annað búið að veira þama
um hríð og þeir, sem lengst
höfðu beðið, voru famir að átta
sig á afgreiðsiluháttum stofnun-
arinnar. Ég litaðist um sem
smöggvasit, þekikti að visu fáa
mieð nafni en sá að þragði að
þama vom margar stéttir sam-
an kommar. Þarna máttí kenna
múrara, rafvirkja, framireiðsilu-
menn ög verkiamenn og mangar
illeiri togundir vinnullóllks, sem
þúið var að uppgötva að það
átti ekki rétt á nelnu venki að
vinna.
Loftið þama inni var heitt
og molluilegt; þarma stóð mað-
ur við mann og þrengsilin voru
ofboðsleg. Þarma heyrðist mað-
uir spyrja mann; Hvar er sfcrán-
ingin, hvar er Ragnar? Engin
meirfcinig var á dyraim, engin
númer handa fólki til að auð-
vdda réttláta afgreiðisilu, oniginn
maður til að leiðbeina fóllki og
láta það mynda skipula.gðar
raðir. Einhver framtakssamr.ir
maður sitakk upp á því að
mynda röð, svo að eitthvert vit
yrði í þessu, en röðin varð
fljótt of löng fyrir húsakynmin
og varð tvöföld og svo eins og
slanga og seinast eins og hrin.g-
iða eða dansiglóilf í . mai-sS þeigar
stjómandinn hofur „undið upp“
greinarinnar, er með svo ó-
huignamllegar gotsakir á hondur
fðlks, sieim lenti í þvi álsaik-
laust þar sem það kom af
fundi í Tjamarbae, að vera
tekið fast a^ reiðri Dögroglu.
Hún, hefði söá'If goóað orðið fyr-
sinn við hvora hönd, hann staó-
naeimdist auignablik en spyr síð-
an: „Hvar er Ragnar?“ Hon-
um var vísað á réttu dymar og
með erfiðisimunum olmlbogaöi
hann sig gegnúm miannþröngina
með bömin í kjölifar sitt. Þama
sátu nokkrar konur á bekk.
,Þær voim á ýmsum aldri,
nokkrar unigar dömur stóðu.
För kvennanina stefndi á aðrár
dyr cg mynduðu þær sérstaka
röð, sem varð eins og litaa'vaf
í iðandi kösinni. Nú kornu imn
þrjár konur, ein töluivert elzt.
Þær reyndu að gera sér griein
fyrir ástandinu; svo raiuf sú
eözta þögnina; — Hm hvað ér
þetta eiginlega, — skelfileg
þrengsiH eira þetta, hvar á mað-
ur, eiginlega að vera, það er
ékki einu sinni hægt að komast
þama að hurðinmi, hvað þá
meira.
Rétt í þessu genigur inn kona
með bam við hönd sér, senni-
lega 3ja ára, hún var þreytu-
leg og vonloysi í sivipnum, eklki
sú eima með því marki. Manni
gat svona fílogið í huig, að á-
standið í dag væri ekiki bein-
línis þægilog staðreynd fyrir
einstæðar rnæður. Nú var þreyt-
an farin að gera vart við sig
í fótuim og þaki, onda vorum
við búnir að standa þama u.pp
á endann í fufla tvo Mufcku-
tíma.
il I nazistamna forðum „Meðan
ekki er upplýst um gfæpinn,
grunar maöur kommúnisita
bæjarins".
Trjá-dýra—}- friðar-
og mannvinur.
stendur á þvi að þetta gengur
eklki neitt?“ sipurði eiinn maður
hátt og snjálilt; „þetta er miklu
verra en á raikarasitofu á Þor- .
láksmessu" bætti hann við.
Honum var sivarað fraffnar í ■
röðinni. að ekki væri von á
þessu öðru vísd, þar sem bara
eimn maður væri við afgreiðsilu
og þyrfiti hann að sitimpla fyrir
þá sem þúnir eru að vera at-
vimmuliausir í viku eða rneira,
einniig að sivara í sílma, jafn-
framt því að sfcré allllan þennan
fjolda sem framimi beið; kom
mönnum siamam um að þama
væri verk fyrir 3—4ar röskar
vinnuimanneskjur, ef eitthvert
vit ættti að vera í afgreiðsilu.
Og nú upphótfiusit mikla.r
boMaleggingar um hvemig á
því stæði að framkvæmd at-
vinnuleysissikráningar í hötfuð-
borg Islandt? þyrfti endilega að
veira til sfcammar. Sumir töildu
að þetta sýndd IjÓ6Ílega að öTlum <S>
væri sivo sem saima um þá við-
skiptovini er þama kærnu, og
um það var eklki neinn áigrein-
inigur að þetta yrði elkki skoðað
öðm vísi en sem rnóðenm við
fyrirvinnur lands og þjóðar, að
fólk, sem hefur miisst atvinn-
una, skuli burfa að hfima við
svona a&stæður, sumt með böm
í eftirdraigi, hvorki meira né
minna en 3—4 klukkutíma lil
að komia þ\"í á opinbera papp-
íra að emginn þurfi á því að
hallda. Það er auðséð að eng-
inn vilji er tíl að létta þesfau
fóllki erfiðustu sporin. forieik-
inin að því að kornast á opin-
bert framfæri. í stað bess að
vinna fvrir sér og sfnum. Það
er .augljósllega enginn vilii hiá
beim sem þama ráða að láta
koma fram rétta mynd. af at-
vin.nuleysimi. Það er orðið a,nzi
Ininigt genigið þesar helzt er
ekki hæcrt að fá síg skráðan
atvinmúausan af því að það
vantar stwfslið í atvinnulleys-
imi! Mikril fiöidi af fólki sneri
við er bað sá hversn hæet gekk
að skrá, eru ekki ýkjur að þar
h'aifi verið um einn þriðia að
ræði.
Enn er ]xí> ótalið sem máske
eir einna verst í þesáu sam-
bandi, en það er sá huigur, sem
skapaöur er með þessu háttar-
la,gi. Það fólk, ,sem þessa þjón-
ustu sækir, kemur með opna
und. Þvi gremst eðiilega að fá
ekki verk að vinna og sitolt
þess er sært að þurfa að leita
á opinbert fraimfæri; enda þótt
það sé misskdlningur þá erum
við Islendingar- stvcnna geirðir.
Svo beetist það ofan á allit
annað, að þegar það kemur
á þennan stað uppgötvar það
að einndg þar er hefldur ekki
gert ráð fyrir að það sé til, þá
verður hugurinn beiskur og
haitrið er vakdð, en þá hefur
verið leyst afll, sem mörg hin
verstíi verk eiga rót sína til að
rekja. Hvetjarar sJfkra aflla
hafa mikið á samvizkunni, og
kunnugt skál það verða að
svona framkoma, sem til er orð-
in einvöpVunigu vegna hugsun-
arháttar en engra ytri að-
stæðna, getur orðið einn þedrra
falktora, sem feena mdkið afl
fram í mangar herxdur næst
þegar framið verður stjómar-
skrárbrot á saklausu fólki.
Ég geng út frá sfcrásetjaran-
uim, ungum og viðfelHdnum
mannd, sem keppist við og af-
kasitar mifclu. Fi-amimi hefur
brönigin aiufcizt; naumast hægt
að ólnlboga sig út. Það er gott
að flá kæTuna í aindlitið eftír
alla svæfcjuna inni. Hvítflext
swndin stetfna öldum sfnium inn
í höfnina og ein og -ein sletta
sendist uipp á götírna. Við snú-
um hedmleiðis, en sfcriflsitofla at-
vinnuleysissknáningar heldur á-
fram að vera borgmni tO
skaimimar. B.
Og nú hófst biðin, biðin eftir
því að fá það skjalfest að þessi
eða hinn einstaklingurinn eigi
enigan rétt á því að vinna fyrir
sér og sínum. Nú kam inn mað-
ur, hann leiddi tvo iitia drengi,
Farinn var að heyrast kliður
frá hópnum; fól'k va,t* nú sem
óðast að tafca tal siaman og var
að því leyti ólffct fóffld á iækna-
biðstofu, að það verður aldrei
skraflhreifið og 'svo að þar hafa
flestir sœti núorðið. „Hvermig
-4
Bréf tíl Velvakanda
9. janúar 1969.
Kæri Veilvakandi!
Ég sezt hér ndður til að pára
þér fáeinar línur í aMyrsta
sinm, og þar sem ég nú er búin
að setja upp kartöfllumar og
þarf efcki að fafla að stedkja
þorskflökin 'næstu 12—14 mín-
útumar ætla ég að segja ykk-
ur frá yndislogum skepnuim
sem ég á ásamt börnunum. Em
það páfagauikar (ondulatar) og
svo Mka ungur köttur. Hann
fær alldrei að leika séfl við fuigl-
tefcur þetta náikvæmleiga eins og
þeir gera þogar þeir kalllla hvor
á aniraan.
Gaiman þætti mér að heyra
ef svipaðar sögur em tii um
aðra ketti, þossi gáfluðu dýr.
Svo ég n,ú vendi mínu kvæöi
í kross og endi bréfið eins og
ti'járæktarkonan í Velvakanda í
gær, sem byrjaði bréfið svo
fallega með huigleiðingjum um
trén sín en fór svo útí hat-
rammar árásir á kommúnista.
Þessi „húsimióðir" sem ég er
nú stórefins um að só höf.
ir því sama ef hún hefði sótt
þennan flund.
En höflundur áðumefndirar
greinar mumdi aldrei fara í
mlóitmæilagöngu mótí striði.
Hann er árciðanilega enginn
friðarsinni.
Hann er líka án efla á imóti
því að taka þátt í kjarabamáttu
láglaunafólks og flara í Reyikja-
víkurgönigu geign atvinnuileysi.
Hugsar bara um sig og sitt,
kennir svo þeim um, sem hann
hatast við.
Notar svo hinn örugga stimp-
Biðröð á skráningarskrifstofunnL
Ljói Snorra í þýi»
ingu Ivars Orglands
Fonna Forlag í Osló gaf í
haust út þýðingar Ivars Org-
lands á ljóðum Snorra Hjartar-
sonar.
„Lyn,g og krater" nefndst bók-
in á norsiku 1— Norsik omdikt-
ning ved Ivar Orgland er undir-
titillinn. Þetta er 160 síðn,a bók
og er fjóröungur hennar kynn-
ing þýðanda á höfundi og ljóða-
gerð hans, en ljóðin í bókinni
em úr þessum kvæðaibókum
Snorra: Kvajði (1944), Á
Gnitaheiði (1952) vog Lauf og
stjömur (1966), 8 ljóð úr fyrst-
töldú bókirnni, 23 úr þeirri
næstu og 53 úr síðastmefndu
bókinni.
Ivar Orgland var sem kunin-
ugt er um lamgt skedð búsettur
hór á íslandi og sendikennairi
við Háskóla íslands; hefur
hann síðan ummið mdkið og gott
stiarf við kynminigu á íslenzkum
skáldiskap og skáldum í Noregi.
Lyng og krater er sjöunda bók-
in sem Ivar Orgland sendir frá
sér með þýðingum á Ijóðum
íslenzkra skálda. Hinar fyrri 6
bækur eru; Eg sigler i haust
(Davíð Stefánsson) 1955. Frá
lidne daiger (Stefán frá Hvíta-
dai) 1958, Enno syng vámatti
(Tóimas Guðmundsson) 1959 Pá
Siiorri Hjartarson
veglaust hav (Steinn Steiinarr)
1960, KrystaRar (Hannes Pét-
ursson) 1965 og Sjudögra (Jó-
hammes úr Kötlum) 1967.
Að auki hefur Ivar Qrgland
gefið út níu frumsamdar ljóða-
bækur og mikið rit um Stefán
skáld frá Hvítadal.
/ umferðinni — í 2. útgáfu
Koffndn er xit á vegúfm RÆkis-
útgáflu námsbóka önnur útgáfa
bóikarinnar I umferðinni, sem
Jón Oddgoir Jónssom heiflur tók-
ið saimian. Bók þessd kom fyrst
út árið 1966, en kemiur nú út
í breyttri mynd og endurstooðuð
með tillití til þreytiniga frá
vinstri til hægri umferðar.
Bólkin er eintouim - ætíuð til
nottounar í tveim olztji bekkj-
urn skyldunámsslkólláns og í
framlhalldsskólum, en þó hefur
verið reynt efltir fömgum að
gera hana þannig úr garði, að
hún komi þeim að notum, sem
búa sig undir akstíirspróf á
léttu biflhjóli eða bifreið, svo
og öðrum vegfarendum. í bófc-
inni em umflerðarlög og regllur
með mifclum fjölda' skýringar-
mynda, sem prentaðar eru í
iitum, onnfremur eru' í henni
miyndir af ölilum umferðar-
merkjunum. Af einstökum þátt-
um bófcarinnar mœtti nefina:
Gangandi vegfarenriur, Létt bif-
hjól, Bendipgar ökumannia,
Hemliaibúnaiðuc óft jtfékja, Mecfc-
ingar á yfirborðd vega, öku-
sktfrtéini og Dréttaævélar.
Setningu bófcarinnar annaðist
Isafloldarprentsimiðja h.f. Lit-
brá h.f. prentaði.
Tekið tilboði i
gatna- oghoiræsa-
gerð í Fellunum
Á fundi sínum í sl. vifcu
samnlþyfcktí borgarráð samikvæmt
tillögu Innfcaupastofnunarinnar að
taka tilboði lægstbjóðanda
Hvesitu hf. i gatna- og hdræsar
gerð í II. hluta FéManna í Breið-
holti. Tilboð Hvestu hljóðaði upp
á 16 milj. 423 þús. 538 fcr.
Fjögur önnur tilboð bárust og
vom þau frá Almenna byggimga-
félaiginu, Oká hf. Breiðholti hf.
og saimeiginlega frá Hlaðbæ,
MiðfléUi og Loifitoriku, hljöðuiðu
töbcð. iþessd upp á 18.9 tíl 26„3
iriflj^ fcr