Þjóðviljinn - 19.02.1969, Síða 6

0 SÍÐA — ÞJÓÐVII/JJNN — Miðvíkudagufr 10. febrúafl' 1069.
Fundur menntaskóla-
og kennaraskólanema
með ráðherrum
Þessi mynd var tekin á skrifstofu Vélstjórafélagsins rétt fyrir kl. 3
í fyrradag ag er Sveinn Þorbergsson, starfsmaður á skrifstofunni að
tala í símann við vélstjóra úti í bæ. Sveinn er kominn af galdra-
mönnum í Arnarfirði og náfrændi Árna Friðrikssonar, fiskifræðings.
Sveinn fór á sjóinn árið 1911 en hætti 1965. Mér finnst þessi lög
alveg ófær, sagði Sveinn.
Eftir friðsiaima, kröfaigöngu og
útifumd á íliauigardiaiginn virtust
aðajrnefndir ráðlherrar hinir á-
nægðustu, en þeir voru minmjtir
ólþyrtmilega á það á fjölmenn-
um fuindi í Súlniasai Hótel
Sögu að það vaeri ósk nemenda
að þeir stoildu mælit imál og að
ekki þyrfti að tala till þeirra
imeð skriisilátum til að ainmað og
meira ftemigist frá þedm en fög-
ur loforð. Eimm ræðumanna
sagði að esf sama ástand ríkli
áfram í skóiaimálum hlytu orð
nemenda að bmeytast í athafnir.
Umræður voru líftlegar og vomu
ium,gu mennirmir ekkert að ktípa
utam af hlutunum. Sá fundar-
stjóri eitt sinn ástæðu tál þess
að mimma ræðumenn á að hllóta
ekki fram úr hófi!
Fyrirspumir til
Gylfa
Nemuemdur í samsitarfSmefnd
kennara og nememda í MR
lögðu fram eftirfarandi spum-
ingar fyrir menntamálaráð -
herra:
I. — Hvaða ráðstafamir ætlar
mOTmitamáilaráðherra að gera til
að mæta þeim aukna fjölda
nememda, sem irmnu sækja um
inngömgu í Menntastoóllanm í R-
vík næsta haust, þar sem
Memnitaskðlinm við Hamrahlíð
tetour ekiki lemiglur við fjölligum-
inni og ástandið verður verra
í haust, en það var áðúr en
Hamrahlíðin tók til starfa.
II. — Hversu Iiemigi eiga nem-
endur Menntaskólamis i Rvíik að
bíða eftir jafn sjálftögðum hlut,
og að stofnaðar vierði náttúru-
fræði- og nýmáiadeild við M.R.
þar sem þetta mál hefur verið
í aithuigun í áratug og ekkert
hefur verið gert.
N.B.: Við toljum það ekki
svar gagnvart M.R. þó þessar
dedldir séu nú í Hamirahlíðiminii.
III. — Nú er það vitað mál,
að í vor mumu fletiri sitúdemtar
ljúka prófi frá menmtaskólun-
um en noklfcum t&na áður. Tel-
ur men n tajmálará ðherra að Há-
skódi Islamds sé fær um að taka
við þessari aufcnángiu. eða ajtl-
ast memmtajmjálajráðherra til
þess, að stúdiemtar leiti í aukn-
um mæli til aiiiemdra háskóla á
meðan þeir sem nú em eriendis
flykkjast heirn vegna fjárskorts.
IV. — Taidi ráðherra ástamd-
ið í húsnæðismáilum rnenmta-
skólamma svo gött, að ástæða
hafi verið til að láta spamaðar-
áætlanir ríkisstjömarinnar bitna
á Menntaskólanum við Hamra-
hlíð, í stað þess að sipara meira
á öðrum sviðuim.
V. — Telur memmtaimálaráð-
hemra ekká sanmgjamt að nem-
endur fái aukin áhrif í stjórn
skóianna.
T.d.
a: að leitað verði samstarfs við
nemendur um fcennslutil-
högum.
b: að neomendur fái tillögurétt
þegar sfcipa þarf í relfctors-
emibætti.
Hvemig ekki á að
byggja skóla
Sigurður Guðmundsson, MR,
flutti fyrstu flramsöiguræðuna af
fjórum. Hann gagnrýndi óhóf í
sfcólabyggingum og nefndi bygg-
imigu Kemmaraskóflans sem dæmi
— og reyndar netfndi fjármálla-
ráðherra sama sfcóla sem daomi
um það hvemig ekki ætti að
byggja skólia, en gat þess ekki
hver ráðið hefði bygginearmát-
anum.
Sigurður taldi nær að eyða
þeim {jeninguim, sem varið er
til skólabyggiiniga, í saimeigin-
lega miðstöð fyrir memmtaskóla-
stigið em að reisa tvo ótfulli-
A skrifstofu vélstjóra
fccanma memntaskölla í Reykja-
vfk. Var það skoðun hans að
styrkja bæri nemendur utam af
landi til náms í Reykjavík,
— Þjóðin á við kreppu að búa,
það skiptár megimmáli að auika
kemmslurými strax t.d. mieð því
að leigja húsnæði. Lækka þarf
standard bygiginiga því að bygg-
ingar hverfla afltur til moldar-
innar og eiga ekki endanlega að
vara um ókomna framtíð. Það
er ekki nóg að heiimta. okikar
skylda er að koma fram með
hugmyndir. (Fjármállaráðherra
klappaði ákaft).
Ólafur Þórðarson, Kenmara-
Skólanuim, vók nokkuð að á-
sitandinu í Frakklandi í fyrra
og kvaðst vona að ráðamemn
hér Skildu kölilum tímams án
þess að til blóðugra átaka
kæmi.
Olafur ræddi um húsmæðis-
mál Keniniara.sk ólan s. Þar eru
826 nemendur en húsnæðið er
hæfilegt fyrjr um 200 nememd-
ur. — Algjört ön.glþveitisástand
ríkir í húsnæðismáilum skóians,
nemendum er hrúgað saimain.
Risið, siam ekki var sífcráð
hærra á teikningunni en sem
geymsla, er notað til kennsllu,
og meira að segja heflur skóllinn
lagt undir sig hluta af mærliggj-
amdi kirkju. Frímímúturnar eru
orðnar að ferðaflrílmínútum sem
nemendur nota til að hlaupa.
á mililli stotfa. í skóllanum er^
ekkert mötunteyti né heldur
leikfimihús. Fólagslíf í skólain-
um er daufllogra en eflla vegna
húsnæðisskorts, bólkasafmið er
aðallega mafmið og lestrairsallur
er fyrir lönigu tekinn undir
kennslu. Til Kemmarasfcóllams
hefur verið varið mdkllu fé en
raýting þesis er slliæm.
Gestur Jónsson, Menmtaisikól-
amum við HaimraMíð sagði að
árið 1942 hefði verið gleðiár í
sögu menntaskóliabyaginga í R-
vfk. — Þá þegar var orðið Djóst
að memmtaskóllaibyggimigin var
orðin of Iiítil og stofreuð var
nefmd til að kanna möguileika á
viðbyggin,gu. Nefndim tók ekki
til sitarfá fyrr en eftir þrjú ár.
11 ár liðu frá stotfnum nefndar-
inmar þar till fyrsita sfcófllusitumig-
an var tekin að niýbyggimigu MR
og heil 23 ár liðu þar til haf-
in var bygging MH. Við sfcdla-
setnin>gu í HamraiMíðairslkólan-
um 1966 voru hialdnar langar og
faigrar ræður — eimkum um
framtíðaráform viðvíkjandi
þessumi nýja tilraumasfcóla.
Strax fyrsta árið etftir stoóiia-
setniniguma var þó fjórveiting iil
sfcólans sfeorin niður úr 19,7
mill jónum í 11,7 milj. og í ár er
hún onm miiinmi og bendir allt
til að tvísetja verði skóflamn
næsta vieitur.
Gestur saigði að emdingu að
árið 1960 hefðu 441 staðizt
iandspróf, 1961 560 nemendur,
1966 voru þeir 672, 1968 835 og
1969 er áætlað, að um 990
standist lamdspróf og árið 1975
1425. Á árumum 1975 tád ‘80 er
gert ráð fyrir að neimemdafjöldi
í miemntaskJÓIIum verði tvisvar
sinnum meiri en hann er nú.
Beimdi ræðumaður þeirri fyrir-
sipuirm til ráðamamna , hvað
stjórnarvöfld hyggðust gera við
þá sem rétt hefðu til setu í
menntaskóluim á komamdi ár-
um.
Ríkisstyrkt mötu-
neyti fyrir ML
Rúnar Hafdal, Menntaskólan-
um að Eauigarvatnd fór ófögr-
um orðum um húsnæðisástamd
sikólans. Kvað hamm heimaivist-
arhúsnæði þegar áfúilllmœigjamdi.
Næsta haust yrði eina ráðið að
kúldra fjórum nememduim sam-
am í hvert herbergi og ætti það
vafallaust etfitir að bitna á miámi
eimhverra. — Húsnæði vamtar
fyrir félagss,tarflsteimd — ef eikki
er gert ráð fyrir að skólinn sé
eins og fangeisi fyrir vangefið
fólik. Skölahúsið er of lftið fcil
kenmsilu og em þrfr bekkir í
bráðabirgðahúsnæði. Sérstaikt
raunvisiindahús er ekki til á
Laugarvatni og bókasafnið Bigg-
ur undir skemdum. Staðurimn
er einangraður og því þörfin á
bókasatfni sériega mikil.
Þá flutti Rúnar eftinmdnnileg-
am Jestur um mötuneytið í skól-
anium. Er það, rdkið fjórhags-
sflega af nememdium. Auk þess
sem þeir hjálpa fal við ýmis
störf, gredða þeir starfsfólkinu
iaim, em hvorki miemendur né
yfirmaður í mötuneytinu, bryt-
imn, fa að sjá reikmdnga yfir
reksturinn.
Mötumeytið sem menntsikæl-
ingar og aðrir nemendur á
staðnum snæða í, er í niður-
gröfnum kjailara héraðsskólans.
Borðsailurinn er 180 fermetrar
og eldhúsið 80 fermetra. Jafn-
val sjálfsagðasiti borðibúnaður or
atf skornum skammti og þurfa
memendur otft að bíða etftir að
diskur eða hníflur næsta manms
á umdam sé þveiginm upp! Svo
tifl allam mat þarf að geyma við
stctfuhita og aðstaða í mötu-
meytinu er það silæm að iilla
helzt á startfsflóilki.
Það er krafa okfcar að nýtt
mötuneyti verði reist á staðm-
um og það verður að vema að
eimlhverju lleyti rdkisstyrkt.
Fjöldi nemenda fær vart risið
undir fæðislkostnaðd og er illa
farið ef miálltækið: Memnt er
méttur, breytdst í: Menmt er
móttuir hinma ríktu. (Mikið llótfa-
tak).
Að löknuim framsöguræðum
sté Gyiltfi Þ. GísOason, menmta-
miádamáðherra í pontu, (kurteis-
legt lófatak) hrósaði sér af
fyrri afretkum á sviði
sfcólamófla og reyndd etftdr beztu
gjetu að fllækja memn í tölflræði-
legri speki.
Hann enduartók a.m.k. fjóiruim
sinum á flundinum að hanm læsi
upp tölur til að uppiýsa fund-
armiemm en ekki til afsökunar á
einu eða nednu!
Saigði ráðherranin m.a. að
rétt væri að skólaimir byggju
við húsnæðisskort enda hefðu
skólabygginigar vemið vanrœiktar
í óraituigi — þanigað til núver-
amdi stjórn tók við völdum, að
mikill sófcn hófst í skólabygg-
ingarmálum! Benti hann á að
enm bafði enigum nemanda með
tilskilda landsprófsiednkun ver-
ið synjað um setu í menmtta-
skóla. Sem svar við fyrstu
spumingu nememda úr sam-
stairftmetfnd nemenda og kenn-
ara í MR sagði Gyltfi að um
50% kenmslurýmdsáns í mennta-
s'kólum Reykjavíkuir væri tví-
siett. 1 haustf bættust við 360
nemendur og í athuigun væri að
hefja í sulmar byglgingíu á fjórða
áfamiga MH, en um það hefðu
emn engar ákvarðanir verið
te'knar. Þá væri í athuigun að
losa eimhvern gagnfræðaskófl-
anna og hefja þar kenmslu
menntaslkóllaneima. Gerði hamm
ráð fyrir að ástandið næsta vet-
ur yrði óbneytt: 50% tvasetnimg.
(Sem saigt, allllt í lagi).
Ajnmarri spurmingu, hvenær
ætiunin væri að ^itotfna náttúru-
fræðideild og nýmáladeifld við
MR etftir að málið hetfur verið
„í aithugum“ í áraitug, svaraði
Gylfi því til að hamm sfcyldi
stotfna þær deildir strax í fyrra-
mállið ef Menmitaslkóllfimm í Rvtfk
færi frajn á það! (Sem sagt:
afllt í lagi). Síðar í uimræðunmn
skoraði Kári Stetfámsson, MR á
Einar Maignússon, rektor að
svara þessari fuMyrðingu og
sagðist þá refctar fld'ta á sig sem
emtoætisimiamm sem framkvæmdi
gildandi lög uim skódastafnun-
ina, en eklkd réttan aðdfla tdl
að 'breyta lögum. Las rektor
bréf flrá uppáhalldsnemamda stfm-
um, Heil'ga Skúla Kjartamssyni.
um kenmsllu í MiR.
Þriðju spumninigúmmi, um hús-
næðismól Hí, svaraði Gylfi
Nememdur eru úreltir
— leggja ber niðnr alla
skóla — ráðamenn þurfa
að rumska af þyrnirósar-
svefni — 7 miljónum sem
varið var í tyggigúmmí-
kaup væri betur varið til
skólabygginga — er
menntamálará'ðherra á-
nægður með störf sín eft-
ir rúmlega 12 ára ráð-
herratíð? — hvers vegna
er ríkiskassinn tómur? —
nemendum er troðið í
geymslur og kirkju —
Þetta eru glefsur úr
umræðum sem fram fóru
á fundi á Hótel Sögu í
fyrrakvöld og getið er
nánar hér á eftir. Nem-
endur í menntaskólum
Reykjavíkur, Kennaraskól-
anum og Menntaskólan-
um að Laugarvatni boð-
uðu tii fundarins. Þar
voru mættir menntamála-
ráðherra, f jármálaráðh., og
rektorar, skólastj., kenn-
arar og nemendur, en
fundarboðendum hafði
láðst að bjóða húsameist-
ara ríkisins.
þannig að í haust yrði Ártna-
gaarðiur tekinn í nottoun, að
hluta yrði það hús fyr-
ir Handritastotfniumdna, en
einnig yrði þar kenns/lu-
rýtmd fýrir H.í. (sem sagt,
adllt í lagi). Varðandi stúdemta
erlendis sieiin fllykjast heim:
vegna fjárskorts sagði ráðiherr-
ann, að hann þektoti þá ekki —
og þótti mönnum sidk ummæli
bem vott um þekkinigarieysd á
miálefnum stúdenta erlemdis.
Fjórða Sipumimgin var um
spamaðaráætlandr rikisstjóm-
arinnar siem bitnuðu á Mennta-
skólamum í Hami-ahlíð og sagði
Gyfltfi að framlovæmdum við
bygginigu Hamrahlíðairsikólans
hefðd verið frestað um 1 ár til
þese að hægt væri að hraða
byggingu rauimyjsindadeildar við
MenmitaslkóiLann á Akureyri —
FúamhaJd á 9. síðu.
Hluti þátttakenda á formannafundi íslenzkra ungtemplara.
Formannaráðstefna I.U.T;
íslenzkir ungtemplarar efndu
til sameiginlegs fundar stjórn-
ar samtakanna og formanna
hinna ýmsu deilda ÍUT um sið-
ustu helgi í Reykjavík. Fund
þennan sátu tæplega 50 félag-
ar úr forustuliði samtakanna í
Reykjavík, Akranesi, Siglufirði,
Akureyri, Vestmannaeyjum,
Garði, Sandgerði, Keflavik og
Kópavogi, auk áheyrnarfull-
trúa frá ísafirði og Hafnar-
firði.
Á fundd l>essum voru rædd
málefni varðamdi útbreiðálu,
blað'aútgátfu, íþróttir, áirsþimg
og landsmót ÍUT 1969, fjármól
samtatoamna, alþjóðlegt umg-
templamastarf, máletfni ÆSÍ,
skylduþjóniustu unigmemna,
bindindismót og fleira. Á fumd-
inum vair íþróttamiamni ÍUT
1968 atfhentur verðlauniagripur
og hlaut hann Halldór JónsGcm,
Akuireyri. En verðliaun þessi
eru vedtt þeim félaga, er sýnir
j afnbeztan áranigur í þeim
greimum frjálsra íþrótta, sem
ungtemplarar astfa.
Um 30 ungtemplarar úr fyrr-
nefindum hópi sóttu einndg fjöl-
breytt félagsmálanámskeið á
vegum BÆR, er baldið var um
helgina, en þar af voiru 8 félaig-
ar frá Akureyri og 2 frá Vest-
manraaeyjum.
ÍUT efnir til slíkra fumdia.
sem þessa. tvisvar á ári, auk
ársþin.gis og lamdsmóts samtak-
annia, en það verður haldið í
sumar um fyrsitu helgina í júilá-
miánuði. Þá verður íþrótta-
landsmót ÍUT í Reykjavík um
mániaðamótin marz/apríl.
Formaður íslenzkra ung-
templara er Einaír Hanneseon,
en aðrir í stjóm varaformaður
Sævar Halldórssan, Keflavík,
ritari Aðalheiður Jónsdóttir,
Reykjavík, gjaldkeri Einar Þor-
steinsson, Reykjavík, fræðsiu-
stjóri Brynjar Valdimarsson,
Kópavogi, Halldór Guðbjörns-
son, Reykjavik og Guðlauigur
Þórðarson, Kópavogi. Forrnað-
ur útbreiðsiuráðs er Jónias
Raignarsson, formaður fjárm'ála-
ráðs Kristinn Vilh.iálmsson og
formaður alþjóðanetflndar ÍUT
Hilda Torfadóttir.