Þjóðviljinn - 17.07.1969, Blaðsíða 4

N
4 SlÐA
ÞJÖEW5EUXNN — Firrumitudagur 17. júflí 1969.
— málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Otgefandl: Otgáfufélag Þ]óðvil]ans.
Ritst)órar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sigurður Guðmundsson.
Fréttarlt8t]órl: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingast].: Olafur Jónsson.
Framkv.8t]órl: Eiður Bergmann.
Ritstjórn, afgrelðsla, auglýslngar, prentsmiðja: Skólavórðust 1ð. Slml 17500
(5 linur). — Áskriftarverð kr. 150,00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10,00.
Dæmdur ráðherra /
o® nú er meðferð Gylfa Þ. Gíslasonar á málefnum
læknadeildar Háskólans komin til uimfjöllun-
ar fógetaréttarins í Reykjavík. Þegar ráðherrann
sendi frá sér alræmda takmörkunarreglugerð gaetti
✓
hann ekki þeirra lágmarksatriða að 'hafa eðlilegt
samstarf við háskólaráð eins og gert er ráð fyrir í
lögunum um Háskóla íslands. Á þeim forsendum
heyr ungur nýstúdent mál sitt fyrir dómstólum
og verður fróðlegt að sjá úrslit þessa máls. Öll
rök virðast hníga í þá átt, að nýstúdentinn hafi
byrinn sín megin, ekki einungis siðferðislega held-
ur einnig lagalega, svo sjaldan sem það þó fellur
í sama farveg í okkar þjóðfélagi. Vinni nýstúdent-
inn málið er reglugerðin alræmda úr gildi fallin.
Innritun í Háskóla íslands verður að auglýsa á
nýjan leik. Með slíkum imálalokum hefði mennta-
málaráðherra fengið dóm — og raunar einnig aðrir.
ráðherrar í ríkisstjórninni. Morgunblaðinu tekst
ekki að þvo íhaldið af óhæfunni nema þvi aðeins-
að Sjálfstæðisflokkurinn beiti sér fyrir því að
Gylfi verði rekinn úr ríkisstjóminni. Því hvar
gæti það gerzt annars staðar í þingræðislandi að
ráðherra gengi í gjörðum sínum jafnherfilega á
bak gefinna fyrirheita og fengi síðan dóm fyrir
afglöpin — án þess að þurfa síðan að segja af sér?
Dæmdur ráðherra //
pyrir nokknim vikum fékk annar ráðherra dóm,
Magnús Jónsson fjármálaráðherra. Kjaradómur
beitti sér, að vísu fyrir sátt í málinu til þess að
forða ráðherranum frá formlegum dómi. BSRB
sættisf á málaleitan kjaradóms uim að opinberir
starfsmenn fengju greiddar 3.500 krónur 10. júní.
Síðan ákvað kjaradómur að helminga sáttina og
ákvað að opinberir starfsmenn fengju aðeins 1.750
krónur fyrir fyrra tímabilið frá 1. marz til 31. maí!
Þessi niðurstaða kjaradóms vekur almenna undrun
og er nú augljóst að opinberir starfsmenn verða
að leita nýrra aðferða til þess að knýja fram rétt
sinn hverju sinni. Það er óviðunandi ástand fyrir
þúsundir launamanna innan Bandalags starfs-
manna ríkis og bæja að eiga kjör sín kamin undir
duttlungum fáeinna embættismanna, sem yfirleit’t
taka ekkert ’tillit til neins annars en vilja ríkis-
valdsins, annars samningsaðilans. Hvemig þætti fé-
lagsmönnum verkalýðssamtakanna að eiga að
leggja það í ákvörðunarvald Bjarna Benediktsson-
ar hver launiri yrðu? Slík’t fyrirkomulag er að sjálf-
sögðu með öllu óviðunandi. En, þó að kjaradómur
hafi ekki þorað að fella dóminn - endanlega yfir
Magnúsi Jónssyni fjármálaráðherra hefur almenn-
íngsálitið þegar fellt þungan dóm yfir gerræðis-
fullri framkomu hans í garð starfsmanna ríkisins.
— sv.
Fréffir af skólaslifum
Til viðbótar fyrri fréttum, sem Þjóðviljinn hefur birt um
starfsemi skóla víða um land á liðnum vetri og fráságnir af skóla-
slitum, fara hér á eftir nokkrar síðbúnar fréttir.
Hver er staða Tækniskólam
i íslenzka skólakerfinu?
Tasfcnisikóla íslands var slit-
ið í 5. sinm þ. 27. júní Bjarni
Kristjánsson sfcólastjóri bauð
nemendur, kennarr og gesti vel-
kömma og rakti síðan starfsemi
sfcóllans og heiztu viðburði á
sfcólaárinu og ræddi um hiut-
vieirk skólans og nemenda hans
í þjóðfélaginu.
Eftirfairandi atriði komiu með-
al amnars fram í skólaraeðu
skólastjóra.
Nemendaíjöidi og niðurstöður
prófa:
Við taakninám eða undirbún-
ing að tætonánámi voru hér 142
nemendur á skódaárinu.
í undirbúningsdeild á AtoUr-
eyri voru 12 nemendur og á
Isafirði 2 nemeindur.
1 fyrrihluíta í meinataefcni
voru hér 22 nemendur.
1 undirbúningsdiedld hérstund-
uðu 70 namiendiur nám og 36
stóðust vorpróf. Haesta meðal-
eintounn í þeim liópi er 9,4.
Hana hlaut Guðleifur Krist-
mundsson símvirtoi fyrir frá-
baeran. árangur í námi.
í raungreinadeiid voru 45 og
32 stóöust vorpróÆ. Hæsta með-
aleinkunn. í raungreinadeild er
8,3 og hlaut hana Finnur Guð-
mundsson loftskeytaimaður.
1 1. hluta tæfcnifræðdnáims
voru samtails 34 og 27 stóðust
próf. 1 1. hluta er hæsta meðal-
einkúinn 8,8 og eru tveir nem-
"érldttr úíh hana, Inévar A.
Guðnason byggingamaður og
Stefán Amar Kárason rafmagns-
miaður.
I meiinatækni stóðust 18 nem-
er.dur fyrrihlutapróf. Hæsta með-
aleinkunn var 8,5 og hlutu
hana Þórdís Kolbeinsdóttir og
Unmar Agnarsson.
Mikið ófremdarástand ríkir nú
í húsnæðismáium Matsveina- og
veitingaþjónaskólans, en hann
hefur aðeins 4 kennslustofur til
eigin afnota I húsnæði Sjó-
mannaskólans og þær fullnægja
hvergi nærri kröfum tímans.
Skólanefnd hefur unnið mikið
að því að fá betra húsnæði fyrir
skólann, en það hefur engan ár-
angur borið cnn. Á síðasta þingi
var samþyklct heimHd fyrir rík-
isstjórnina að útvega nýtt hús-
næði fyrir skólann, en það hef-
ur engan árangur borið enn sem
komið er, þótt þeir ráðamenn
sem hafa með þetta að gera,
hafi sýnt mikinn skilning á
þessu nauðsynjamálL
, A fyrra kennslutímabili frá
sept.—des. voru alls 54 nemend-
ur í matreiðslu og framreiðslu.
Á némsfceiði fyrir aðstoðarstúlk-
ur framréiðsluimanna, sem hald-
ið var í þriðja sinn, innrituðust
19 stúlkur og luku 15 þeirra
prófi. Kennslufyrirkomulag var
með lítou sniði og verið hefur.
Á seinna kennsiutímabili
skólansfrá 3. jan.—23. apríl inn-
rituðust 68 nemendur, 34 í mat-
reiðsludeild og 34 í framreiðslu-
deild.
Einnig sóttu um 50—60 ttianns
matreiðshinámskeið fyrir mat-
reiðslumenn flutninga- og fiski-
skipaflotans. Alls sóttu um 120
og 130 nemendur skólann á
þessu starfsári og er það mesti
nemtendafjöldi fram að þessu.
1 3. befck framreiðsludeildar
Á Akureyri stóðust 10 nem-
endur undirbúninigsdedldarpróf
og 2 nemendur á ísafirði.
Félagslíf:
Skólaféiagið stóð fyrirnokkr-
um fundum, samkomum, hóp-
ferðum ,og árshátíð. Formaður
er Jón Ragnar Höskuldsson,
byggingamaður. Innan vébanda
fólagsdns störfuðu nefndir, svo
sem skemmti-, málfunda-, í-
þrótta-, fræðslu- ug verzlunar-
nefndir. Skódafélagið gaf líka
út myndarfegt blað.
Nokkrar námsferðir voru
famar hér suðvestanlands með
nemendur úr 1. hliuta.
Lærifeður:
Auk sfcólastjóra eru 5 fast-
ráðnir kennarar og gegnir einn
þeirra jafnframt deildarstjóra-
starfi. Stundakennarar Voru 20
og prófdómarar 23.
Auglýst hefir verið staða
dedldarstjóra byggingadeild^r.
Ný verkefni:
Á þessu ári var átoveðið að
fullmiennta byggingatæiknifræð-
inga hér við stoólann, þannig að
fyrsti hópurinn verði útstorifað-
ur 1971. Enn er rætt um að
tengja „skólanum 2ja ára fram-
haldsmenntun fyrir rafvirkja,
en aðrar breytingar á verkefn-
uim stoólams eru ekki á alvar-
legu uminæðustigi.
Staða Tækniskóla Isiands í
skólakerfinu:
Við skólaslitin í fyrra sagði
ég frá þvi, að ég hefði beðdð
menntamálaráðherra um hlut-
lausa úttekt á stöðu Tækniskóla
Islands í ísdenzka skólakerfinu.
gengust 18 nemendur undir próf
og stóðust allir prófið, en það
er mesti nemendafjöldi sem tek-
ið hefur próf í framreiðslu til
þessa.
Bestum árangri náði Hilmir
Elísson nemandi á Hótel Loft-
leiðum er hlaut 8,52 í aðaleink-
unn. Annar varð Baldur Ellerts-
son nemandi í Sjálfstæðishúsinu
á Akureyri, er hlaut 7,67 í aðal-
einkunn, og þriðji varð Otti
Kristinsson, nemandi á Hótel
Loftleiðum er hlaut 7,65 í aðal-
einkunn.
Undir sveinspróf í matreiðslu
gengu 13 nemendur og stóðust
allir prófið. Beztum árangri
náði Guðlaugur Sigurðsson nem-
andi í Múlákaffi, er hlaut 8,70
í aðaleinkunn. Annar varð Ösk-
ar Guðjónsson nemandi á Hótel
Loftleiðum er hlaut 8,03 í aðal-
einkunn og þriðji varð Freyr
Oddgeirsson nemandi á Hótel
Sögu en hann Maut 7,97 í aðal-
eintounn.
Sveinsprófinu lauto 23. apríl
kl. 2—3. Var sýning á ýmsum
köidutm rétftum og borðum sem
próftakar höfðu unnið. Um
kvöldið var svo samtovæmi i
veitingasal skólans og var það
lokaþáttur prófsins. Framreidd-
ur var margréttaður kvöldverð-
ur. í skóiaslitaræðu skólasfjór-
ans óskaði hann hinum nýút-
skrifuðu sveinupi til hamingju,
og óskaði þeim góðs gengis í
framtíðinni. Síðan sagði skóla-
sitjóri skólanuim slitið í 14. sinn.
Þessi úttétot héfir nú farið
fram, þótt niðurstöður hafi dkki
verið birtar ennþá. Samt seim
áður get ég etoki stillt mig um
að geta hér noktourra meginat-
riða í niðurstöðum þessarar
rannsóknar.
Nefndin, sem verkið vann,
komst meðal annars að þeirri
niðuirstöðu, að nám í undirbún-
ingsdeild og raungrednadeild sé
á mennitaskóllastigi, en 1. hluti
tæknifræðináms ligigi ofan þess
st^gs, eða á fagháskótlastigi. Enn-
fremur að nemendur með raun-
greinadeildairpróf virðist nægi-
lega unddrbúnir í stærðfræði,
eðiisfræði og efnafræði til að
valda vertatræðinámi.
Verkfræðideild Háskólans
mun hafa faillizt á þessd sjón-
Fyrir nokkru var slitið í Vél-
skólanum námskeiði sem bald-
ið var á vegurn skólans og
Fiskifélags íslands í meðferð
vökvatonúinna tækja, háþrýstd-
og lágþrýstitækjia, svo og loft-
stýritækni. Fiskifélagið gekkst
fyrir hdnigaðkomu Norðmanns-
ins Amesen, frá Vickers fyrir-
tækinu norstoa, og hélt hann
fyrirleistra um háþrýst kerfi á
niómskeiðinu.
Alls tóku 15 menn þátt í
námskeiðinu og voru það bæði
starfandi vélstjórar, svo og
menn sem starfa á vélaverk-
stæðum og með þungavinnu-
vélar.
Kennarar á námskeiðinu voru,
auk Amesens, Horður Frí-
mannsson, fulltrúi Fiskifélaigs-
ins, Gunn.ar Bjamason skóla-
stjóri Vélskólans og fcveir af
kennurum Vélskólans, þeir Sig-
urður Þórarinsson og Ámi Jó-
hannsson.
- Við slit námskeiðsins fcalaði
Gunnair Bjamiason, skólaistjóri,
l og þakkaði Herði Frímanns-
syni fullfcrúa, fyrir þáfct hians í
að koma þessu á laggimar.
Þakkaði hann Norðmanninum
hingaðkomuna, svo og öðrum
kennunum. Síðan ræddi skóla-
stjóri um nauðsyn þess að
svania námskeið væru haldin, og
una hina brýnu þörf skólans á
að fa að fylgjast með á tækni-
legu sviði, en fjárskortur er
skólanum þar mikill fjötur um
fót. Kvað skólastjóri ao b.r
finndist eðlilegra að s . i
fengi tækin í hendur til að
kenna nemendum á þau, áður
en þau væru tekin í notkun,
bæði í skipum og verksmiðjum.
Venjan hefur hins vegar verið
sú að skólinn fær tækin til
kennslu venjulega þá fyrst,
þegar þau hafa verið það lengi
í notkun að farið er að endur-
nýja þau. Skólinn fær þau þá
fyrir lítið eða ekkert.
Að Jokum gat skólastjóri þess
að búið væri að koma fyrir í
vélasal sikólans vökvaknúnum
tækjum. Um er að ræða lág-
þrýst kerfi, sem felur í sér
þilfarsvindu, línuvindiu og
bómuvindu. Vélsmiðjan Héðinn
lánar skólanum öll tækin á-
samt dæium o.s.fr ’ ,
inn hefur kostað uppsetningu.
Keirfd þetta var tekið í notk-
un um miðjan apríl s.l. og er
nemendum skólans kennt á
þáð. Þá var ætlunin einnig að
halda námskeið fyrir þá, sam
armið, en afstöðu háskólaráðte
hefir verið beðið með nokk-
urri óþreyju. 26. júní gerðdst það
svo á fundi, að hásdiölaráð sam-
þykkti í annað sinin (að minnsta
kosti), að héðan væri ékkihægt
að taka menn í Háskólann, án
þess að breyta fyrst löguim una
Háskóla IsJands.
I öðru lagi saimþýkkti ráðið
nú nýja afstöðu í málinu, og
er hún á þá leið, ’að róðið sé
ektoi reiðubúið að mæla með
lagabreytingu í þessa átt.
Mér er sagt, að þetta orða-
lag þýði nákváamlega, að há-
stoóiaráð mundi leggjast gegn
lagabreytingu, sem veitti mönn-
um með raungreinadeildarpróf
rétt til hásfcólanáims.
1 framhaldi af öllu þessu hei-
ir menintaimálaráðiherra látdð að
,því liggja, að hann muni taka
rnálið upp í haust á alþingi,
enda er hér áreiðanlega um
þarflega breytingu á mennta-
kerfinu að ræða.
Námslán:
Nú fengu nemendurí 1. hluta
hér við stoóflann úthiutun úr
Jjánasjóöi ísl. námsmanna í
fýrsta sdnn. Þetta er mitoil og
gagnleg réttarbót.
Almennar upplýsingar um
skólann:
Nýr upplýsingapési um skól-
ann kom út og skólablað kom
út á vegum nemenda.
Hlutverk Tækniskóla íslands:
Til hvers ætli Tækniskóli ts-
Framhaild á 7. síðu.
vinna með þessum tækjum, t.d.
á fiskiskipunum og er þetta
hið fýrsta þeiira.
Skólastjórinin sagðist líta á
stairf skólans sem þjónustustarf
fyrir atvinnuvegjna ogJSagöáði
því samistarfi sem tekizt hefur
milli F.í. og hams.
Þá afhenti skólastjqri :þáúr
takendum námskeiðsdns skír-
teini sem viðurkenningu á þátt-
tötou þeirra í námskeiðinu.
Loks tók Hörður Frímanns-
son til máls. Þakkaðd hann
nemendum komuna á námskeið-
ið og vék síðan máli sínu að
skólastjóna sem bann þakkaði
a-liyeg sérstaklega góðar undir-
tektir á þessu máli. Gat hame
þess að FisJdfélagið vildi gjam-
an hafa milligöngu milli sjó-
mauna, iðnaðarins og skól-
anna og því befði það gengizt
fyxir að námskeiðið yrði hald-
ið í Vélskólanum. Kvað hann
ástandið ekki gott um borð í
síldarskipunum, þar sem sáld-
amætur haf-a stækkað og þó
sérstaklegia þyngzt svo mikið á
undanförnum árum, að tækin
um borð hafa ekki fylgzt með.
Þetta á sérstaklega við um
sniurpuvindur. Mörg síldaxskip
voru í fyrra um 2Vz til 3svar
sinnum lengur að snurpa en
fyrir nokkrum árum og getur
þetta að sjálfsögðu rýrt veiði-
möguleitoana. Einnig hefur gætt
misskilnings á hvemig eigi að
skilgreina getu vinda í sam-
bandi við söLu á þessum tækj-
um. Er þvi nú full þörf á meiri
kunnáttu á hegðun, notkun og
viðhaldi þessara tækja.
Þá gat Hörður um skilyrðis-
lausa nauðsyn skólans á að
hafa yfir að ráða viðunandi
tækjum. Taldi hann ekki óeðli-
legt að útgerðarmenn greiddu
fyrir tækja-öflun fyrir þéssa
kennslu, enda ættu þeir ekki
hvað sízt hagsmuna að gæta.
Þá þakkaði Hörður Vélsmiðj-
unni Þrym, sem lánaði háþrýst
tæki, sem notuð voru við
kennsluna. Hörður minntist
sérstaklega á þá nýjung, sem
fælist í kennsiu um loftstýri-
tækni. Taldi hann, að hér væri
farið inn á nýja braut og hefði
það ekki mátt lengur bíða.
Enda eru þessi fræði náskyld,
jafnvel í mörgum tilvikum eitt
og hið sama og vökvafræðin.
Þá er loftstýritæknin, vökva-
tæknin og rafstýritæknin und-
irstöðuaitriði sdóIÆvirkni.
Ofremdarástand í hásnæðis-
málum Matsveinaskó/ans
Námskeið Vélskólans í með-
ferð á vökvaknánum tækjum