Þjóðviljinn - 10.08.1969, Blaðsíða 3

sm
§v>2
kvlkmyndlr
Faríð að loga í Firðinum
taka nýju myndinni hans For-
Það brennur, elskan mín.
Lokaatriði myndarinnar.
Nú urn helgina byrjar Bæjar-
bíó sýningar á tékknesku mynd-
inni Það brennur, elskan mín
e£tir Milos Forman. Mymd þessi
er aðeins rúmlega ársgömul og
er nú sýnd við mikla aðsókn
og hrifningu um allan heim;
er sérstök ástæða til þess að
gleðjast yfir að hún sfculi kama
'hingað svo fljótt.
Það brennur, elskan mín ger-
iist í litlU fjallaþoirpi- Slökkvilið
staðarins er að halda árlega há-
\tíð sína, þar fer fram fegurðar-
samkeppni og heiðra skal fyrr-
verandi slö'fckviliðsstjóra með
„gullexinni" fyrír dygga þjón-
ustu- Þegar dansleikurinn stend-
ur sem hæst hrimgir brunábjall-
an, bóndábasar stendur í ibjorifcu
bá'li . . .
Fyrri myndir Formans hafa
báðar verið sýndar hér, Svarti
Pétur í Kvikmyndaklúbbnum og
Hafnarf jarðarbíó sýndi Astir
ljóshærðrar stúlku. í þessari
litmynd sinni fer Forman á
margan hátt nýjar brautir-
Fróðlegt er að lesa ummæli
kvikmyndagaignrýn'anda hins
þekfcta téfcfcnesfca bi'aðs Rudé
právo um þessa mynd, því eng-
inn getur betur fjallað um þá
þætti myndarinnar sem snúa 'að
Tékkum sjálfum en einníi-tt
Tékkar:
— „Margir munu vera á báð-
uim áttum hvernig þéir eigi að
rnans. Jafnvel þeiir sem hrifizt
hafa af fyrri myndum hans
spyrja ef til vill hvað orðið
hafi af umfourðairlyndi hans og
skilnimigi sem kom svo greini-
lega fram í Svarta Pótri og Ást-
um Ijóshærðrar stúl'ku. Þeir sem
áður halfa hrist hausinn og efazt
um gildi Fonmans munu nú
segja með ánægju: Þama sjáið
þið hve langt hann er leiddur“.
Á sínum tíma kom fram sú
gagnrýni að æska landsins væri
alls ekki lík æskufólkinu í Ást-
úm ljóshærðrar stúlku, nú halda
meinn því fram að fólik hér í
landi hagi sér alls ekki eins ,t>g
persónurina'r í Það brennur, elsk-
an mín, og sllíkar lýsingar séu
'slúðui'kenndar og meiðandi-
Menn spyrja: Er efcki eitfchvað
undirföruilt við þetfca, ósvífin
ætlun að æsa og ergja vissan
hluta þjóðarinnar og tilraun til
að sverta fólk? Það er Vissulega
ákveðinn tilgangur með þessari
mynd, en efc'ki sá sem hér var
gefinn í sikyn.
Milos Forman héfiur reyndar
gert mynd ólíka fyrri myndum-
Hann hefur ekki bi'eytt aðferð-
um sínum, hann notar enn sem
fyrr raunverulegt umihverfi' og
það fólk sem býr í pví umhverfi
leikur í myndinni. Það sem heif-
ur breytzt ör sjónarhorn hans-
Hamn er ekki góðlátlega um-
burðariyndur lengur, heldur
hvass og ristir dýpra en áður.
Kvifcmvndin Það brennur, elsk-
am mín, er sú mynd. sem
við höfum beðið lengi fet-
ir; ádeila, þjóðféiagsleg á-
deila. sem fer efcki rqjúk-
um böndium um neifct, heldur
skrapai' ytra borðið af með vír-
bursta. Hún dregur dár að sið-
ferði okkar tíma, kemur manni
til þesis að hlæja ofsalega að því
sem er alls ekkert hlægilegt;
öðru nær. Hún bendir á skap-
gerðareinikenni sém menn kæra
sig síður um að flíka. En cr
ekki snjöll hæðni einmitt fólgin
í þeim hæfileika að geta s'eð
hvað býr á bak við grírtruna
sem menn bera, að eyðileggja
blekkingupa með því að sýna
fólki fram á hvemig það er 1
raun og veru?
*
Forman hefur breytzt með
þessari mynd en samt er hann
sá sami- Hann leyfiir sér að end-
urtaka ýmsa hluti og segir ýmis-
legt_ nýtt um leið- Seninilega
vegna þess að lífið er óþrjót-
andi viðfangsafni og hann er
sannur lífsskoðari. Haefileiki
hans að skynja lífið og skilja
það gefur honum rétt til þess að
bera óvægilegan vitnisburð eins
þg hann gérir í 'nýjustU mynd
sinni“.
Þefcta skrifar Milos Fiala í
Rudé právo- Ýmislegt kemur
heim og saman við ummæli For-
mans, 'annað stangast skemmti-
lega á, en nýlegt viðtal við For-
man og nánari umsögn um
myndina bíða næsta sunnudags.
Ég vil að endingu hvetja menn
til þess áð fjölmenna í Fjörðinn
og gefia þar með tékkhesfcum
myndum byr hérlendis- Þrátt
fyrir þá staðreynd að Tékkar
haifi á undanfömum áium skip-
að sér í hóp beztu kvikmynda-
þjóða heims með frábærum
myndum hafa aðeins örfáar
þeirra náð hingað tii lands, enn
eitit ömurlegt dæmi um áhuga-
leysi íslenzkra kvikmyndahúsa-
eigenda. Þ- S-
r
I
Tónabíói
Það er sannarlega líf og fjör
í Tónabíói þessa diaigana. A
Funny Thing Happcned on the
Way to thc •Forum (Lff t>g' fjör
í gömlu Rómaborg) er einhver
sú fjörugasta og snai’brjálaðasita
mynd sem hér hefur sézt í lamg-
an tíma, og þarf engan að undra
sem séð hefur fyrri myndir leik-
stjórans Richards Lestcrs, t.d-
bítlamyfidirnar tvær A Hard
Days Night og Hjálp og svo
The Knack- Kvikmynd þessi er
gerð eftir samnefndum söngva-
leik, en hann var aítur soðinn
upp úr nokkivm leikritum hins
forn-rómverska Plátusar. Lest-
er not^r ekki nema helming
sömgvanna úr leiknum og þótt
söngvamyndir séú _ veíijulega
fremur leiðinlegar. þá er það ef
til vill skaði, því söngatriði
myndarinnar eru alveg óborgan-
leg (t-d. „Everybody Ouglht to
Have a Maid“).
Söguiþráðurinn er auðvitað
hvort tveggja í senn, mjög
flókinn og ákaflega einfaldur,
en umfram allt fáránlega
skemmtilegur,
Þrællinn Pseudolus (Zero
Mostel) ætlar að kaupa sér frelsi
með því að útvega ungum hús-
bónda sínum I-Iero (Michael
Crawford) ljóshærða gyðju sem*
Hero elskar, en hún er í eigu
þrælasa'ans Marcusar Lycusar
og- frátekin handa hinum grimuia
hershöfðingja Miiles Gloriosus.
Þetta gengur nú efcki hávaða-
laust sem skiljanlegt er, en ó-
gerningur er að rekja söguoa
lengra því augað verður að sjá
þessa afcburði til þess að trúa
þeim ekki-
Hraði, litir, leilkur, þessi þrjú
orð ættu að vera nóg urnsögn
um myndina. „Þetita er nú meiri
vitleysan“, segja menn er þeir
koma út úr bíóinu en hafa þó
sfcemmt sér konunglega- Og
hvers vegna? Vegna þess að í
allri vitleysunni úir og grúir alf
bráðhnyttnum orðsvörum þar
sem sneitt er að ýmsum pei'són-
um og atburðuim í héimisbók-
memntuinum og söguiflÉi svo og
ei'u nokfcur atriðin fclár^grín á
ýmsar eldri kvikmyndir, t.d.
kappaksturinn (Ben Hur, Key-
stone-myndirnar) gufubaðið
(8Vz?) o-s.frv. En það sem sker
úr er hin framúrskai'andi tækni
Lesters, sem er einna lífcust
þeim brellum og uppátækjum er
ríkja í háþróaðri auglýsinga-
tækni nútímans. ______-
Leikararnir eru allir hver
öðrum betri, ég nefni aöeins
tvo: Zero Mostel sýnir hin ó-
líklegustu svipbrigði í hlutverki
sínu, en hann lék það á sviði á
Broadway fyrstur manna, og til
gamans má geta þess að þar lék
hann einnig hlutverk Tevye í
Fiðlaranum á þakinu. Busícr
Keaton var orðinn fársjúfcuir er
hann lék þetta síðasta hlutverk
sitt og lézt skömimi eftir að
kvikmyndatökunni laiuk- Fyrir
sfcömmu var miinnzt á það hérá
síðumni hvemig hann hefði nú
verið tekinn í dýrlingatölu í
Ivvifcmyndaheiminum, og hversu
nauðsynlegt væri að fflá toeztu
verk hans til sýningar hér, og
skal það en,n áréfctað-
Tónabíó hefur nú sýnt þrjár
myndir Lesters, bítlamyndirnar
tvær og þessa sem nú er sýnd.
Fyrir rúmum þrem árum til-
kynnti bióið að þá kæmi mynd
hans The Knacb and How to
Get It, en hún hlaut gullverð-
launin i Cannes 1965. Hún hef-
ur hins vegar ekki verið sýnd
enn og er það mikill skaði, því
með árunum fer af henni nýja-
brumið þai' sem hún féll svo
stóiiíostlega inn í þann tíma sem
hún er gerð á. — Var hún send
úr landí aftur eða rykfellur hú-n
í geymslu hér?
Nýjusfcu myndir Lesters eru
„Ilvernig við unnum stríðið“.
með Michael Crawford og John
Lennon, og Petula, sem gerð var
í Bandaríkjunum með Julie
Christiéx og George C- Scott-
Um þessar mundir vinnur Lest-
er að sérsrtæðri kvifcmynd, sem
er að verulegu leyti tekin á
eyðistöðum og ruslahauguim í
Brefclandi. Áður hefur verið sagt
fflrá þessari mynd hér á síðunni,
en hún á að gerast eftir þriðju
heirnsstyrjöldina þegar eftirlif-
andi mannverur taka á sig
furðulegusitu myndir vegna
gefelunar. Myndin nefnist The
Bed-Sitting Room, og leikur Sir
Ralph Richaxdson titilhlutverk-.
ið, en hann verður smám sam-
an að „gestaherbergi“ og þegar
breytingin er algjör er efckert
eftir af leikaranuim nema hljóm-
föguir röddin sem*heyrist þegar
menn ganga um í honum, þ.e.a.s.
inni í herberginu. Rita Tushing-
ham leifcur stúlku, sem hef.ur
! verið ófrisk í 17 mánuði, forsæt-
isráðherra verður að pafagauki,
lögregluþjónn að varðhundi og
svona mætti lengi telja-
Laster segir m-a. þetta um
sprenigjukómedíu sina: „Það
vafcti áhuga minn hvemig
Sprengjan er orðin einjrvers
konar táfcn okfcar tíma, sem við
tölum ufn næstum afsakandi
eftir að við höfum rætt um of-
beldi, mannréttindi og Viet.nam.
Ég tók eftir þ\n að þegar
sprengjurnar týndust á íslandi
þá var skrifað um þann atburð
einn og hálfan dag i dagblöðin
hér en síðan ekki söguna meir.
Ég hugsaði með mér að það væri
ágætt að minna . fólk á . að
ban darfsfcu spren gju f lu gvélarn -
ar halda áfram flugi sínu og
mér fannst grínið vera bezta
aðferðin til þess. að sumu leyti
vegna þess að gamanmyndin
fær fleiri áhorfendur en líka
veg'na þess að það er auðveldara
að lýsa afleiðingum sprengj-
unnar með súrrealisfcískum lík-
ingum heldur en að sýna raun-
verulega eyðileggingu. Það er
ef til vill unnt að ná sömu á-
hrifum með því að sýria á kvik-
myndatjaldinu dauða 40 milj-
óna manna og að sýna mann
sem leitar að stígvélum í 4
metra háu bet’gi í þeirri von aö
ná saman því hægra Kvi
vinstra". Þ.S.
/