Þjóðviljinn - 14.09.1969, Blaðsíða 6

g. SfÐA — ÞJÓÐVmTNN — Sunnudiagiur 14. Fepteimlber S969.
Voldugustu
konur
heimsins?
Bandarískar konur eru auðugri,
áhrifameiri og sterkari en hinn
kúgaði bandaríski karlmaður —
eða svo álítur Oriana Fallaci
% Oriana Fallaci er þekkt blaðkona ítölsk, sem hefur m.a.
vakið athygli fyrir bók sína um konur samtímans, en hama
skrifaði hún saman að lokinni langri hringferð um hnött-
inn með viðkomu í ólíkustu samfélögum. Hér fer á eftir
kafli úr því sem hún skrifar um bandarísíkar konur — má
•vera að einhverjir lesenda móðgist fyrir hönd kynsystra
eða telja lýsinguna að einhverju leyti reyfaralega; en hvað
um það: hún er skemmtilega skrifuð og dável fróðleg.
Eða er það elf til vill ekiki rétt
að bandaríslcar konur hafi
áhrifavald meira en nokkrar
aðrar konur á hnettinum? Þrír
fjórðu af efnahagsiegu valdi
Bandarikjanna eiru í höndum
kvenna. Komer eiga 65% af
hlutabréfum í stórfyrirtækjuim,
70% aif tryggingarfé, 65% af öllu
sparifé. Ef menn nota aðrar töl-
ur: hundrað miljarða í sparifé,
sjötíu miljarða í treasury,
áttatíu miljarða í hluta'bréfum
í iðnaði-
Og konur eru allsráðandi á
hinu pólitíska leiksviði Banda-
ríkjanna:- árið 1958 leiddi rann-
sókn það í ljós, að konur sem
kjósa eru 4,5 miljónum fleiri en
karlar. Frambjóðandi til forseta
veröur fyrst og fremst að Ihalfa
lag á þvi að ganga í- auigun á
kvenfólki. Mest af menningar-
lífi Bandaríkjanna er undir eft-
irliti kvenna: kennsla í skól-
um (65%), leikhús (63%), kvik-
myndir og sjónvarp (80%). Kon-
ur ráða því algjörlega hvemig
böm eru alin upp, hveimig hús
eru innréttuð, hvaða starf eig-
inmaðurinn stundar, hverju
hann klæðist, hvað hann gerir í
tárnstundum, hvað hann étur.
Bandaríska konan tekur að
ráðskast með hinn bamdaríska
karlmann allt tfná því hann opn-
ar auigum fyrir nýjum heimi og
heldur því áfram allt þar til
hanm lókar þeim í hinzta sinn-
Hinn bandairískd karlmaður laerr
iir það þegar á bamsaldri af
móður sinni sem vermdar hann
rækilega Pg rasktar í honum
kveifarskap, að hann er minni-
máttarvera. í>essi trú hans stað-
festist þegar hann kemur í skóla
og kenmslukonan segir honum
að sýna stúlkunum virðingu. Og
endanlega sannfasríst hann þeg-
ar hann vex upp og einhver
stúlka giftir hann sér eða tek-
ur við starfi hans á skrifstotf-
unni- Hin bandarísika kona er
maður.
Hún er maður sem hefur
margskonar yfirburði. Hún
hefur kosningarétt en þarf eklki
að faa*a í sfcríð- Hún ætlast til
‘þess af karlmanni að hann taki
ofan í lyftumni, en ef hún lætur
svo litið að taka í hönd hans
þarf hún ekki einu sinni að
taka af sér hanzkann. Hún getur
stefnt fyrrverandi kærasta sín-
um fyrir rétt fyrir brot á hjú-
skaparloforði, en hamn getur
ekki stefnt henni á sama grund-
velli. Hún gefcu-r krafizt fram-
færslutfjár eftir hjónaskilnað, en
eiginmaðurinn getur ekki sett
fram hliðstæðar kröfur þótt hún
hafi góðar tekjur. Á siðustu
fimmitíu ánim hafa tæknilegar
framifarir í Bandaríkjunum haft
það markmið eitt að gera konum
lífið auðveldara- Karlmenn eru
etoki með á þeirri mynd. Upp-
þvottavélar hafa verið fundnar
upp til að hjálpa kpnium. En
engin vél hefur enn verið fund-
in upp sem hjálpi þeim mönn-
um sem framleiða ryksugur,
sjálfvirkar þvottavélar og upp-
þvottavélar- Og því er það þann-
ig, að meðan karlmenn slíta sér
út á þvi að skapa konum hvíld-
arstundir, spara konur tíma og
orku, sem hvorttveggja eru
nauðsynleg forsenda fyrir því, að
þær geti fest sig í valdasessi-
Er þetta ástæðan fyrir þvi að
það eru fleiri konur en karlar
í Bandaríkjunum? Árið 1930
voru konur einni og hálfri milj-
ón tfleiri en karlar í Bandaríkj-
unum. 1 dag er það viðurkénnt,
að árið 1975 muni þær vera
orðnar sjö og hálfri miíljón fleiri *
en karlar. 1 Bandaríkjunum fæð-
ast 109 sveinböm meðan 100
meýbörn fæðast- Þau hlutföll
haldast óbreytt allt til átján ára
aldurs. En á aldrinum 18-24
ára eru 103 karlar á hverjar
100 konurú á aldrinum 24—42
ára eru 86 karlar á móti hverj-
um 100 konum, frá 42 ára alldri
Dg uppúr era 65 karlar á móti
hverjum 100 konum. Það er rétt
að konur lifa lengur en karlar
í öllum löndum, vegna þess að
hið svokallaða veikara kyn er
reyndar elkki veikfbyggðara lík-
amlega, kírtlakerfi kvenna er
sterkara, blóaþrýstingur þeirra
lægri og þær haifa meira mót-
stöðuafl gegn sýkingu. En í
Bandaríkjunum hafa menn geng-
ið síkrefi lengra en sæmandi er.
Bandiarístoar toonur geta að með-
altali búizt við þvl að verða
sjötíu og þriggja ára og sex
ménaða — eða langjífari en
nokkrar aðrar konur á jörðunni.
Allt öðra máli gegnir um banda-
ríska karlmenn.
Maður rekst á sæg af gömlum
komum í Bandaríkjunum.
En maður rekst aldrei á karl-
mann sem lítur út fyrir að vera
Pramhald á 9. síðu
Minningarmót um Capablanca á Kúbu
Hið árlega minningaskákmót um Cabablanca fer nú fram í Havana á Kúbu. Meðal keppenda eru ýmsir ifirægir stórmeistarar, þeirra á
meðal Kortsnoj og Gligorich. Á myndinni sést yfir keppnissalinn.
Riístjóri; Ólaíur Bjömsson
Millisvæðamóti Suður-Ameríku lokið
• Svæðamótin, sem skera úr um
þátttökurétt í næsta milli-
svæðamóti, eru nú að komast
í gang.
• Því fyrsta, swæðamóti Suöur-
Amerfku, er lokið fyrir
nokkiru. Efstir Dg jafnir urðu
stórmieistaram.ir Najdorf og
Panno báðir £rá Argentóniu- 37.
stoákiþing Sovétríkjanna sem
jaífníramt er svæðamót þeirra
er fyrir sikömmu hafið i
Moskvu. Mun það ef að líkum
lætur verða sterkasta mótið
eins Dg áðusr.
• Svæðamótin í Bvrópu fyrir
utan Sovétríkin eru þrjú.
Svæðamót nr. 1 veröur haldið
í borginni Roóha da Praia í
Pontúgal og stendur frá 16.
okt. til 12. nóv. Svæðamót nr-
2 verður haldið í Raach í
Ausburríki og hefet 4- okrt- og
stendur til 5. móv. Þetta mót
er senn.ilega srtertoasta svæða-
mótið í Vestur-Evtóju og
veröur róðurinrn áreiðanilega
þungur fyrir Guðmund Sigur-
jónsison, en hann verður full-
trús íslands á þessu móti-
• Svæðamót nr. 3 er vafalaust
það mót sem skákunnendur
hér binda mestar vonir við.
Friðrik Ölafsson stórmeistari
mun verða fulltrúi Islands á
þessu móti, en það verður
haldið í Grikklandi annað-
hvort í Aþenu eða Saloniki
Dg mun mótið hefjast í októ-
ber.
• Eins og áður segir lauk
svæðamóti Suður-Ameríku
með sigri þeirra Najdorfs og
Pannos. 1 3- og 4. sæti urðu
þeir Garcia Axgentinu og
MeckSng Brasilíu og munu
þeir verða að tefla um 3. sæt-
ið því aðeins 3 keppendur
koanast áfram í millisvæða-
mótið.
Röð keppenda á svæðamótinu
í Mar del Platá varð þessi:
1. Najdorf, Argentínu 1572
2. Pamno, Argentínu 15%
3. Garcia, Argentínu 13
4- Macking, Brasilíu 13
5. Rubinetti, Argt. 12, 6- Cam-
ara, Bras- 11, 7. Rodrigues, Perú
11, 8. Quinteros, Argt. IOV2, 9-
Sdhweber, Argt. 10, 10. Rosetto
Argt- 9V2, 11- Bronstein, Argt-
5V2. 10- Garcia Toledo, Perú 4V2
13. Rocha, Bras. 7V2, 14. Can-
ohra, Chile 5V2, 15- Riego, Parag.
5%, 16. Garcia Toledo, Perú 4%,
17. Silva, Chile 4V2, 18. Alvarez,
Uruguay 3. 19. Mendivil, Boliv.
1%.
Að endíngu skulum við svo ■
lita á uppgjör tveggja etfsfcu
manoa.
Panno sem stýrir hvítu mönn-
umum, fer sér að engu óðslega-
Najdorf beitir Nimzoindverskri
vöm, fær ágæta stöðu og sökum
rólegheita Pannos líður ekki á
löngu þar til Najdorí hetfur tekið
framkvæðið- Panno á í miklum
erfiðleikum með að v§rja e3
reitinn og ekki batnar ásfcandið
eftir 26. leik hans (b5), skárra
virðisrt að leika þiskupnum til g3
og bíða síðan færis að leika e-
peðinu til e4 og síðan jaffnvel að
leika f4. 36. leikur Pannos Re5
flýtir aðeins fyrif úrslitunum,
þar eð drofcbningin kemst til d6
með hótunum bæði að drepa
peðið á a3 og eins að lei'ka Dd5,
ef hvítur leikur t.d. 37- a4 þá
37- — Rxe5 og síðan Dd5 og
hvítur getur getfizt upp. Pamno
reynir að auka hreyfifrelsi
manna sinna með því að fóma
peði á d5 en allt kemur fyrir
ekki; taflinu verður ekki bjarg-
að. Ef hvítur leitour í lokasfcöð-
unni 42. Kg2 þá 42. — Dd2,
43- Dtf3 — a4 og eftir uppskiptin
á f2 rennur peðið upp.
Hvítt: Panno.
Svart: Najdorf.
NIMZOINDVERSK VÖRN
1. d4 Rf6
2. c4 e6
3. Rc3 Bb4
4. e3 0—0
5. Rc2 d5
6. a3 Be7
7. cxd5 Rxd5
8- Bc2 Rd7
9. Bd2 R5f6
10. Rg3 c5
11. dxc5 Rxc5
12. Bc2 b6
13. 0—0 Bb7
14. Hfdl Hc8
15. Hacl Dc7
16. Dbl Db8
17. b4 Rcd7
18. Rb5 a6
19. Rd4 Re5
30- f4 Rd7
21. Rfl Hfd8
22. Hxc8 Dxc8
23. Hcl Dd7
24. Bel Rd5
25- Db2 Be7
26. b5 a5
27. Bf2 Hc8
28. Rd2 Hxcl
29- Dxcl Dd6
30. f4 Db8
31. Rc4 Db8
32. Dc2 Bf6
33- g3 Bxd4
34. exd4 R5f6
35. Bd3 86
36. Re5 Dd6
37. Rc6 Dxa3
38. d5 Rxd5
39. Rd8 Rb4
40. Dc7 Rxd3
41. Dxb7 Dcl
Og hvítur gafst upp-
SKÁKÞING SOVÉTRlKJANNA
Savon er efstur
eftir 3 umferðir
Að loknum þrem umtferðum á 1
Skáklþingi Sovétríkjanna er
Savon etfstur með 2V2 vinninig,
en í 2.—3. sæti eru Petrosjan og
Smyslof með 2 vinninga hvor.
Eins og sagt var í upptalning-
unni á sunnudaginn var, var
þess getið að Spassky og Petros-
jan mærtfcu taka þátt í mótinu ef
þeir vildu- Petrosjan hefur nú
notfært sér þennan rétt. Einnig
var sagt frá því að Geller hefði
ekki tekið þátfc í undankeppnun-
um Dg væri þanrneð hættur í
baráttunni um heimsmeistara-
tignina. En Geller bæfcisrt nú í
hóp þáfctrtakenda. Bauð stoátosam-
bamd Sovétríkjanna honum sök-
um góðrar tframmisifcöðu í undan-
fömum ásfcörunareinvígum. Með
þátttöku þe sara tveggja hetfur
styrkleiki mófcsins aukizt því nú
e-'t sfcórmeistaramir alls orðnir
14- Þátturinn mun fljótlega birta
nánari fréfctir og sikákir frá mót-
injo.
I
»
»