Þjóðviljinn - 30.09.1969, Qupperneq 3

ÞtSðJadagíB' -38, 6epterrtber WSS —-RJÖÐWn&OTNiN — Sfi&A J
Hernámsveldin komu sínu fram í Tékkósfóvakíu:
Endurnýjunarsinnar víkja iír flestum
stöðum í æðstu stjórnarstofnunum
Nýjar stjórnir bæði sambandslýðveldisins og ríkishlutanna tveggja
— Dubcek og félagar hans sviptir öllum áhrifastöðum í flokknum
Óeirðir á Norður-
írhndi um helgina
BELFAST 29/9 — Um heligina urðu aftur miklar óeirðir
mílli feaiþólskra og mótmælenda í Belfast, höfuðborg Norð-
■ur-írlands, og varð það tii þess að áfcveðið var að fjölga
enn í herliðinu sem brezka stjómin hefur sent þangað.
PRAG 29/9 — Leiðtogum Sovétríkjanna og hinna fjögurra
ríkja Varsjárbandalagsins sem stóðu að innrásinni í Tékkó-
slóvakíu í fyrrahaust tókst fyrir og um helgina að koma
fram kröfum sínum um að flestum ef ekki öllum þeim
mönnum sem stóðu fyrir endurnýjuninni í stjórnmálalífi
Tékkóslóvakíu í fyrra yrði vikið úr öllum valdastöðum í
stofnunum flokks og ríkis.
Á fundi í mdðstjóm Komm-
únistaiBlókks Téklkóslóvalkíu sem
haldinn var í Prag á fiimimtudag
og fösbudag var ákvediö að víkja
Alexander Dubcek, fyrrverandi
aðairifcara flolaksins, úr forsæti
Alexander Dubcek.
miðstjómarinnar. Dubcek mun
einnig láta af emlbætti sínu sem
forseti samibandsiþingsins, en
hann fær fyrir náð að sdtja á-
fram í miðstjóminni. Einum nán-
asta samstarfsmanni hans, .Jos-
ef Smrkovsky, var hins vegar
vikið úr miðstjóminni ásamt sex
öðrum endurnýjunarsinnuim, en
nítján aörir tóku þann kost að
segja sig sjáMir úr henni. Smr-
kwsky miissdr einnág eimbætti
sitt sem forseti annarrar deildar
samibandsþingsdns.
Talið er að Giustav Husaik, sem
tók við af Dubcek sem aðairit-
ari floiklksins í april, hafi lagzt
gegn þvá að Dubcek yrði látinn
víkja úr mdðstjóiminni, og haíi
hann haft sitt fram þrátt fyrir
harða hrið sam íhaldsmienn í
forystu fllokíksins gerðu að Dub-
cek á miðstjómairiundinum.
Ný sambandsstjórn
Á laugardag var síðan tilkynnt
að stjóm samibandsiýðveidisdns
hefði sagt af sér. 1 gærkvöid var
tilkynnt um myndun nýmarsam-
bandsstjómair. Oldrich. Cernik
gegnir enn embætti fbrætisráð-
herra, en annans hafa aMr þeir
ráðherrar verið látnir víkja se:n
orðaðir vora við endumýjunar-
stefniuna í fyrra.
Þingkosningar í V-Þýzkalandi
itt
FralmhaJd af X. síðu.
vafalaust torveida mjög samn-
inga um stjómarsamstarf hans
við SPD. í Bonn er það haft
eftir igódum. hetúrndidum að einir
fimm-sex þingmienn FDP sem
fyigja Brioh Mende, fyrrverandi
Tekst þeim að mynda stjórn
saman: Walter Scheel og Brandt?
leiðtoga flofeksins, að málum
muni með öllu ófúsir að styðja
somsteypustjórn flokiksins ogsós-
íaldemókrata. Greiði þeir at-
kvæði gegn því. að Brandt verði
f&lin stjórnanmyndun eru harla
litlar líkur á að hann fái meiri-
hluta. Það er jafnveil talið að
þessir fimm-sex og jafnvri
fleiri þingmenn FDP myndu
fremur vilja kljúfa fllokkinn
heldur en faOilast á stjórnarsam-
starf við sósíaldemiókrata. Flokiks-
brotið kynni þá að reyna eð
mynda stjórn með CDU/CSU, en
sú stjórn myndi haía mjög
nauman þingmeirihluta að baki.
• Kristilegir demóferatar hafa
þegar boöiizt til að had|da áfram
stjómarsamsitairiinu við siósdal-
demókrata eða taka upp sam-
starf vdð FDP að öðrurn kosti.
Erfiðir samningar
Samsteypustjóm CDU/CSU og
SPD miun fara mieð vöild í þrjár
Josef Smrkovsky.
stjóm Bæiheims og Mæris' og
hafa endumýjunarsinnar orðið
aö víifeja fyrir þeim öllum.
Einnig í Slóvakíu
Gert er ráð fyrir að sams kon-
ar breytingar muni einnigverða
gerðair á stjóminni í Sióvakíu
einhvern næstu daga.
Þriátt fyrir þessi miikilu manna-
skipti í æðstu stj'órnarstofnunum
fiofeks og ríkis er þó taiið að
hinir harðvítugustu íhaldisimenn í
flofeknuim sem voru fylgjandi
innrásinni og hemáiminu hafi
ekki komið fram öllum kröfum
sínum. Talið er að þeir hafi
krafizt þess að Dubcek og ölluim
félögum hans yrði vikið, ekki
aðeins úr trúnaðarstöðuim, held-
ur úr fllokfcmum.
I gær létu allir ráðherrar í
stjórn tékkneska hluta lýðveid-
isins af amlbættuim og í dag var
tilkynnt hvemig hin nýja stjórn
landshlutains yrði sikipúð. Razl
forsætisráðherra lætur af því
embætti, en verður þó áfram í
stjóminni sem áætlunarmáiaráð-
herra. Við eimbætti forsætisróö-
herra tekur Josef Kempny, en
hann tók einmdtt við af Dubcek
í forsæti miðstjómar flakiksdns
fyrir helgina. Kempny sem er
Thieu vill fá
kjarnavopn
NEV YORK 29/9 — Thieu, „for-
seti“ Saiigonstjórnarinnar, gaf í
skyn í giær í viðtaild við ABC-
sjóawarpið bandarisika að brott-
fiutningi bandan'sks ■ herliðs frá
Suður-Vietnam mætti hraða, ef
49 ára gaimiall verkfræðdngur cr t BandaríikHi veittu Saagonstjórn-
talinn einn sá framigjamasti í ’inni stórauikna efnahagsaðstoð og
hópi íhaidsmanna í fiokknum. 7 ! iétu henni í tó fuiikomnari vopn,
n.ýir róðherrar em í hinnd nýju l„eins og t. d, kjamavoipn".
Að meðtöldum liðsaukanum
sem nú heflur verið sendur til
Norður-lrlands, en í honum em
m.a. sérþjálfaðir menn úr land-
gönguliði flotans, er fjöldi toezkra
henmanna siem komið hafa þangað
síðan óeirðirnar hófust í sumar
orðinn 7-300-
Ákvörðunin um að senda liðs-
aukann var tekin eftir að yfir-
maður brezka herliðsins hafði á-
rangurslaust hvatt hinar stríðandi
fylkingar til að hætta óspektunum.
Síðustu tvo sólarhringa hafa
hvað eftir annað orðið átök milli
kaþólskra og mótmælenda í Bel-
fast og hefur m.a- verið beitt ben-
zínsprengjum.
Þegar fyrsta flugvélin sem
flutti liðsauka til borgarinnar vax
að lenda snemma í morgun kvikn-
aði í strætisvagui þar, sem ben-
zínsprengja hafði ‘hæft. Breíkit
hermenn vora á verði við götu-
virki þar sem þeir höfðu i gær-
kvöld notað táragas til að dreifa
hópi kaþólskra ungmenna. Her-
menn styrktu girðingar sem skilja
borgarhverfi kaþólskra og mót-
mælenda- I einu borgarhvenfinu
urðu miklar skomimddr á 5 hús-
um á ltaugardagsfcvöld-
Fallið frá morðákærunni á
bandarísku ,árvalsliðana'
WASHINGTON 29/9 — Yfirstjóm
Bandaríkjahers hefur iátið niður
falla ákæmn á hendur'þeim sex
mönnum í „úrvalssveitum“ hers-
ins „Green Berets“ sem sakaðir
voru um að hafa myrt vietnamsk-
an mann sem sagður er hafa verið
samtímis í þjónustu bandarísku
njósnastofnunarinnar CIA og
Þjóðfrelsisfylkingarinnar.
Hermálaráðherra Bandarikj-
anna, Stanley R. Resor, sikýrði frá
þessu í dag og gaf þá skýringu á
ákvörðuninni að CIA sem hann
sagði að hefði efeki verið beint
viðriðin morðið hefði akveðið „af
þjóðaröryggisástæðum“ að láta
enga erindreka sína bera vitni í
vikiur enn, meðan samningaum-
leitanir standa yfir um mynö-
un nýrrar stjómar. Taiið er va'st
að þær umieitanir muni dragast
á langinn, standa jafn.vel leng-
ur en þessar þrjár vikur, siem
stjómarskráin gerir ráð fyrir.
Af ummælum Brandts ogann-
arra sósíaidemókrata í kosninga-
baráttunni mætti ráða að þeir
væm aiis ófúsir til að halda á-
fram stjómarsaanivinnunni við
Kristilega. Enginn mun þó vilja
þvertaka fyrir það að sú kunni
að verða niðurstaðan af þeim
viðræðum fllokikanna sem nú
munu hefjast. Innan SPD er þó
sögð mrjög eindregin andstaða
gegn því að halda áfram sam-
starfinu við CDU/CSU og teija
þeir sem í henni eru að flokk-
urinn ætti framur að fara í
stjórnarandstöðu.
V-Þýzka markið
Framihald af 1. siíöu.
afskipti af viðskiptum með mörk
ef hið „frjálsa“ gengi marksins
fer upp úr öllu vaidi. Surnir
Xjármálamenn tedja að svo geti
farið að gengi manksins mund
næstu daga hæfeka um allt að 12
af hundraði, en muni síðan
senniiega fara aftur lækfeandi.
Ákvörðun vesturþýzfeu sitjórn-
arinnar kom á óvart og hef-
ur hún fengið misjafnar und-
irtektir. Menn óttast að brask
með vesturþýzk ,mörk muni
magnast um alian helming a.m.
k. næstu daga, en það gæti
fllýt't fyrir nýrri gjaldeyris-
kreppu í auðvaldsheiminum, —
veikt stöðu sterlingspunds og
doilara og^ jafnvel annarra
gjaldimiðla um stundarsaikir
a. m. k.
Reuitersfréttastofan hefur eft-
ir gjaldeyriskaupmanni í Lond-
on að alger ringulreið ríki nú
á gjaldeyrismarkaðnuim og hafi
mienn ekkert ákveðið tii við-
miðunar.
Kínverskir landamæraverðir við Ússúri-fljót. Eyjan Sén Pao (Damíanskí-eyja) í baksýn.
Sovétríkin leggja til við Kína*.
Herlið beggju furi
frá lundumærunum
MOSKVU 29/9 — Það er haft eftir góðum heknildum í
Moskvu að, sovétstjómin hafi lagt til við stjórn Kína að
herlið beggja verði flutt frá landamærum ríkjanna.
annað í blöðum og útvax-pi.
5. Ríkin eigi að koma sér saman
um að auka aítur verzlun sín á
milli og treysta önnur efnahags-
tengsl á milli sín.
réttarhöldum á móti sakboming-
unum sex. Fyrst CIA hefði tekið
þessa afstöðu, sagði Resor, myndi
ekki hægt að tryggja réttindi sak-
borninganna í rétarhöldunum.
Þessi ákvörðun bandariskra
stjórnarvalda kemur ekki á óvart.
Mál þetta hefur verið mjög grngg-
ugt frá upphafi. Morð eins og það
sem þeir sexmenningar vom á-
kærðir fyrir er síður en svo neitt
einsdæmi í Vietnam; „úrvalssveit-
irnar“ em beinlínis sérþjálfaðar
til þeirra- Gmnur leikur á að
máishöfðunin eigi rætur sínar að
rekja til óvildar þeirrar sem er
milli bandarískra herforingja af
„gamla skólanum“ og yfirmanna
„úrvalssveitanna". Þá hefur verið
óljóst Og verður ekki ljósara af
tilkynningu Resors hermálaráð-
herra hvaða þátt hin aíræmda
njósnastofnun CIA hefur átt í
bessú máli. Talið var að réttar-
höldin í máli sexmenninganna
myndu geta magnað ríginn miili
hins eiginlega landhers og „úr-
valssveitanna" um allan helming.
og fjandskap beggja í garð CIA-
Kjarnatilraun
gerð íKína?
WASHINGTON 29/9 — Banda-
ríska kj.airnorkumálanefndin
skýrði frá því í gærkvöld að af
jarðskjólftamælum hennar hefði
mátt ráða að kjamasprenging
hefði orðið neðanjarðar í Kína
á mánuðaginn í síðustu viku.
Sprengingin er talin hafa orðið
á kjiarnorkutilraunasvæði Kín-
verja í Sinkiang og hafa haft
20—200 kílótonna sprengimátt.
Bandarískur öldungadeildar-
maður Geoirge Aiken, kvaðsit
hafa heimildir fyrir því að í dag
hefðu Kínverjar sprengt þriggja
megatonna kjarnasprengju, en
það hefur efeki verið staðfest.
Sagt er að þessi tillaga hafi ver-
ið einn liður af fimm í áætlun um
að bæta sámbúð ríkjanna sem
jKosygin forsætisráðherra hafi af-
hent sitarfsbróðuir sínum Sjú Enlæ
þegar hann var í Peking fyrir
skemmstu.
Sjú Enlæ er sagður hafa lofað
því að áætlunin myndi verða lögð
fyrir Mao Tsetung, en þótt tvær
vikur séu liðnar síðan þedr for-
sætisi'áðheiTarnir hittust, hefur
enn ekkert svar borizt frá Peking,
er haft eftir þessum heimildum.
Fréttaritari Reuters segir að
tillögur sovétstjórnarinnar séu
þessar:
1. Ríkin tvö hefji viðræður um
landamæramál-
2. Sovézkt og kínverskt herlið
við landamærin fái fyrirmæli um
að skjóta eklci hvort á annað.
3- Bóðir aðilar komi sér saman
um að flytja herlið sitt burt vissa
fjai-lægð frá landamærunum-
4. Ríkin hætti árásum hvort á
Styrkir til stáms
i félagsráðgjöf
Samkvæmt ákvörðun félagsmálaráðs Reykj avikur-
borgiar eru hér með auglýstir styrkir til náms er-
lendis í félagsráðgjöf.
Styrkir þessir eru fyrst og fremst ætlaðir þeim,
er hyggjast taka á hendur félagsmálastörf í stofn-
unum Reykjavikurborgar.
Nánari upplýsingar eru veittar í skrifstofu FélagSr
málastofnumar Reykjavíkurborgar, Pósthússtræti
9, og skulu umsóknir hafa borizt þangað eigi síð-
ar en 15. okt. n.k.
Félagjsmálastofnun Reykjavíkurborgar.