Þjóðviljinn - 11.01.1970, Síða 12

★ Mér hefur alltaf fundizt
að suanir menn væru skip-
stjóralegir'— það er Guðbjörn
Jensson tU dæmis, maðurinn
sem þetta viðtal er við. Enda
skipstjóri á togurum nærri
samfleytt í níu ár, þar áður
stýrimaður í fimm ár og sam-
tals á sjó í 26 ár, frá því að
hann var 17 ára að aldri. Guð-
björn er nú skipstjóri á Þor-
keli mána — hefur verið með
skipið frá í marz. Guðbjörn
fer út með skipið þegar þetta
viðtal birtist, sunnudag. Og
auðvitað er talað um togara í
þessu viðtali: allir togaramenn
bíða eftir því í dag að nýir
togarar komi til landsins.
— Eg er engin undiantekning,
segir Guðbjörn — ég er orðinn
leiður að bíða. Og ef ekki
verða keypt ný skip strax, er
vá fyrir dyrum." M.a. vegna
þess að þá feir reynsla okkar
í súginn og það verður að
byrja að nýju, sem er enn erf-
iðara en ef við tryggjum að við
sem nú erum að þrælasit á tog-
urunum fáum að skila okkar
reynslu áfram til þeirra sem
síðar koma. Togaraendurnýjun
verður að eiga sér stað strax
— annars leggst togaraútgerð
niður hér á landi innan þriggja
ára vegna þess að gömlu skip-
Þorkell máni scm Guðbjöm er nú mcð er orðinn 19 ára gamall.
/
GuSbiörn Jensson skipsf]óri:
Látið okkur hafa fimm til átta
nýtízku togara og við skulum sýna
ykkur að þeir geta borgað sig
in eru orðin úrelt og úr sér
gengin á margan hiátt. Að und-
anskildum sex skipum, sem eru
þó ekki ný.
,Þetta er rugl'
— í íorustUigrein Vísis um
daginn var það talið vafamál
að það borgaði sig að „fleygja
hundrað miljónum í sjóinn"
vegna togarakaupa. Hvernig
svairar þú siíkum staðlbæfing-
um Guðbjöirn?
— Svona nokkru sviarar rn^ð-
ur ekki. Þetta er rugl. Þriggja
ána barn getur sagt þér að
bald,a kjafti og.þú bannski ger-
ir það vegna þess að þú veizt
að engu tauti verður' við það
komið. Eins er með þessa stað-
haafingu blaðsáns.
Við stoulum til dæmis gera
okikur grein fyrir þvá að á
síðasta ári, árið 1969, skiluðu
togairar BÚR 25 - 36 miljónum
Ikirón-a í gj aldeyrisver ðm æt i
bvert stoip. Svo er verið að
mitolast yfir kísiligúrverksmiðju
við Mývatn. En þess ber einn-
ig að gæta í þessum tölum,
sem ég nefndi — 2S-36 milj.
kr. —, að togararnir frá BÚR
hafa landiað heima í 7 m-án-
uði af árinu og ha-fa því stoap-
að miklu meiri verðmæti en
gjaldeyrisma-gnið ge-fur til
kynna. Og ég bendi um leið á,
að það hefði verið unnt að
skapa fljótteknari gjaldeyri
með því að láta skipin landa
meira erlendis, eða þair sem
bezt gefst verðið á bverjum
tíma. Ég hef heyrt um 22j-a
ára gamalt skip, sem afl'aði
fyrir sem svaraði 50 milj. kr.
í gj-aldeyrisverðmætum og af
því sérðu að mögulteitoarnir eru
miklir.
Mál málanna
Héma er' ég auðvitað með
sjónarmið togara-útgerðarinn-ar
sem siíkrar í huga. Togairinn á
að 1-anda þa-r sem mest fæst
fyrtr áflann í hvert skipti.
Þetta er mál m-álanna fyrir
togaraútgerðina og þá alveg
sérstaklega með tiEiti til end-
umýjunar togaraflotans. Tog-
ari, sem rekinn er sem þjón-
u-stutæki fyrst og frem-st, ber
sig ek-ki og sú útgerð sem r-ek-
ur þennan toga-ra verður að
end-urnýj-a togaraflota sinn
eins og önnur útgerð. Og
þetta, sjónarmið er lík-a affara-
sælla þegar fram í sækir með
tilliti til atvinnunnar. Trau-st-
ur togarafloti búinn fullkomn-
u-m tæ-kjum skilar meiri gj-ald-
eyri og þar með meiri atvinnu
en lélegur togaraflo-ti eins og
sá, sem við eigum hér á Is-
1-andi í dag.
— Nú hefur atvinnuástandið
valdið því að menn haf-a kraf-
izt þess að togararni-r lönduð-u
heima í au-knum mæli.
— Það er rétt, en það sjón-
armið er hins vegar ekki ein-
ang-rað fyrirbæ-r. Það em flei-ri
en einn flöitur á málinu. Tog-
ari sem á að bera sig verðu-r
að 1-andia þar sem ha-gkvæm-ast
er frá rekstrarlegu sjónarmiði.
Sú krafa að togari beri sig og
landi heima felur í sér mót-

Erlendur skuttogari af stærðiimi wm 160-0 lestir.
sö*gn — styk-kin sm-ella ekki
saman vegna þess að fistoverð-
ið er alltof lágt.
Og það hef-ur lengst af ver-
ið of lágt fiskverðið hér bæði
fyrir, útgerðina og fyrir sjó-
m-ennin-a. Þó hefur fiskverðið
líklega ald-rei verið eins lá-gt
og í da-g miðað við fiskverð
erlendis, end-a segir það sig
sjálf-t þ-ega-r krónan er skorin
í smátt hvað eftjr annað.
1000-1100 tonna
skip
— En hveirnig eiga nýju tog-
ara-rnir að vera?
—• 1000 — 1100 tonn skip,
sem geta bæði stund-að veiðar
hér h-eim-a á djúpmiðum og við
Austur-Grænland. Við þurfum
ek-ki sv-o stór skip til þess að
ber-a fiskinn, heldur til þess að
geta togað dýpra og til þess
að þola veður. Þetta eig-a að
vera skip sem ísa frekar en
fry-sta, því okkar mið eru svo
góð og nálæg að við getum
frysit fiskinn í landi.
— Hvað um skipin að öðru
leyti og útbúnað þeirra?
— Það má svo sem ýmislegt
um það segja: Skipin verða
að geta togað á dýpra va-tni,
líka dreigið stór flottroll til
þess að ná síld. Þess vegna
verða skipin að hafa meira a-fl
með sterkari vél.
— En svo er sa-gt að ekki sé
rekstrargrundvöllur fyrir þessi
skip — þau beri sig ekki.
— Það er sagt, og hefur oft
verið sagt. Rauna-r heíur verið
tönnlast á þessu mörg þúsund
sinnum að togarar beri sig
ekki. Við erum orðnir þreyttir
á þessum klið sí og æ. Það er
staðreynd að togaraútgerð hef-
ur getað borið si-g á íslandi
miðað við eðlilegt fiskverð og
miðað við að útgerðin hefði
notið þess til endurnýjunar tog-
aranna sem nauðsynlegt er.
Látið þið okkur fá 6-8 ný-
tízku togskip til reynslu og
við skulum sýna ykkur að þau
Sunnudagur 11. jan-úar 1970 — 35- árgangiur — 8. tölubiað.
borga sig, með skynsamlegum
rekstri.
Það er auðvitað varla hæ-gt
að slá neinu föstu. Það verður
til dæmi-s að byrja á þvi
að endurhæfa to-garasjómenn
vegna þess að við hér erum
15 árum á efti-r með okkar
togara.
— Og hver á svo að ka-up-a
nýj-u skipin?
— Það er greinilegt að ein-
staklingsfyrirtækin treysta sér
vart til þess. Og þá verður rík-
ið að styðja togaraútgerðirnar
til þess að kaupa 5-6 togara
til reynslu. Það skilar sér aft-
ur. Við erum allir í soðning-
unni, en menn gleym-a henni
stundum, þó að h-ún skili
grundvellinum að íslenzkum
þjóðarbúskap. Svo eru menn
að tal-a um kísilgúr andatotug-
ir í framan og heilagleikinn
drýpur a-f blaðinu sem segir
frá því í stórri frétt að eitt-
hvert fyrirtæki hafi i flutt út
Guðbjörn Jensson
teppi fyrir eina og h-álfa milj-
ón. J-a, þvíl-íkt og annað
eins... — sv.
ú>-
Hin nýkjörna stjórn Reykvíkingafélagsins, talið frá vinstri:
Fremri röð: Meyvant Sigurðsson, Anna Kristjánsdóttir og Vil-
hjálmur Þ. Gíslason. Aftari röð: Kjartan Guðnason, Fjranz Páls-
son, Sigurður Ágústsson og Kjartan Einarsson
3Oáraánæsta vorí
Fyrir tæpum 30 árum, eða 10.
mai 1940, var Reykvíkingafé-
lagið stofnað af nokkr-um á-
húgasömum Reykvíkingum um
átthaigarækt við borgina sína.
Hefur félagið haldið u-ppi
góðu félagsstarfi og verið með
fundi að vetrinum, sem segja
má að hafi verið miðstöð gam-
alla Reykvíkinga, sem áhuga
hafa á sögu, s-amtáð og fram-
tíð borgarinnar.
Fyrir skö-mmu var aðalfundur
félagsins haldinn. Þau Friðrik
K. Magnúson,- Guðrún Áma-
dóttir og Magnús Guðbrands-
son báðust eindregið undan end-
urkjöri, en þau hafa öll s-ta-rfað
um lan-gan tíma í stjórn félags-
ins. Forseti félagsins var endur-
kjörmn Vilhjálmur Þ. Gísteso-n
en framtovæmdastjóri Sigurður
Ágiústsson. Aðrir í stjórn voru
kjörin i Anna Kristjánsdóttir,
Meyvant Sigurðsson, Kjartan
Guðnason, Franz Pálsson og
Kjartan Eánarsson.
Af ttlefni 30 ára afmælis fé-
lagsdns á þess-u ári hefur stjóm
þess ékiveðið, að boða til kynn-
ingar- og sikemimitifund*ar á H.
Sögu, Súlnasal, fimmtud. 15.
janúar n.k. kl. 8.30 e.h. Hefur
mjög verið til dagskrár þessa
fundar vandað og væntir félag-
ið þess, að s-em flestir Reykvik-
ingar mæti á fundinum, gerist
féla-gar og taki virkan þátt í fé-
lagsstarfinu.
(Aðsent).
Að snúa vörn í sókn
Framhald af 1. síðu
ríkt h-efur,. því með minnkandi
kaupgetu dregst neyzla saman
og þar með sgla á framleiðslu-
vö-rum.
Oft hef-ur verið um það deilt
hvort verkalýðsfélög æ-ttu að
halda áfram „samfloti“ í samn-
ingum, eða hvort félög eins og
t.d. Dagsbrún ættu að fara í að-
gerðir upp á eigin spýtur. En
á það ber að líta, að í tveimur
síðustu samningum hefu-r fyrst
og fremst verið deilt um vísi-
tölu, sem tekin hefur verið af
öllum launum, og því verið
um sameiginlegar kröfur að
ræða.
En éins og n-ú er toomið ligig-
ur ekkert fyrir um' það hvort
öll varkalýðsfélögin myndi „sam-
flot“ í næstu kjaradeilu. Hins
vegar er það staðreynd, að
verkamenn og verkakonur
standa verst að vígi, því að
laun þeirra eru lægst og at-
vinnuleysið kemur sárast nið-
ur á þessum stéttum.
Þessi síðasttöldu atriði voru
forsenda þess að á síðasta verka-
mannasambandsþingi, sem hald-
ið var í h-a-ust, var komizt að
þeirri niðurs-töðu, að núverandi
samningum yrði að segja upp.
og að margt mælti með því að
í næstu samningum yrði þess
freistað að ná sérsamningum
fyrir almennH yeríoalýðslélögin“.
k