Þjóðviljinn - 04.02.1970, Blaðsíða 4

wmmmm
BlaSburðarfólk
van'tar á Digranes-
,veg í Kópavogi.
ÞJÓÐVILJINN
Sími 40319
ffl óbilgimi að haldia fraim að
t ilbrey ti n garleysi hafi rfkt á
bessuim tónleikuim, sem fluttu
okkur Manfred-forieikinn eft-
ir Schumann, 4. sinfóníu
Sinfóníutónieikamir, sam Schuberts og fíðlukonsertinn
fram fóru í Háskólabíói s 1. eítir Tjœkofskí. Aiidursmun-
fimmtudagskvöld, wru hélig- ur verkanna er Mka mikill,
aðdr tónlist frá 19du öld ein- ^að elzta samið 1816 (Schu-
göngu. Wodiczko hefur til- ^rt) og það yngsta (fiðlukon-
hneiginigu að byggja efriis- sertinn) 1878.
skrá sína upp sem einskonar Flutningur forieiksins og
kennshistumd í tónlistairsögu, sinfóníunnar var með slíkum
og cr raunar eklki nema gott ágsetum, að hl jómsvent og
um báð að ségja- . stjórnandi eiga mikdð lof
Verkin sem flutt voru í skilið.
betta ' skiipti, íldkfcast af
fræðimönnum undir svokall-
aða rómamtíska tónlist, en
hau eru amnars eims óMk að
ytri sem innri gerð og frek-
ast tná verða. Væri bvímik-
Verk Scbumamns er einsog
mörg önnur hljómsveitarverk
hans nokkuð bynigslailegt í
rithætti, en Wodiczko sá um
gott jafnvægi og eðlilegan
hraða og stígandi.
Fjórða sinfónía Schiuiberts
er auðvitað ekki meðal hans
stórbrotnustu verka, þau uirðu
til síðar, en æslkuverk snill-
ings er samnariega ávallt þess
virði að heyma það. Auðvitað
var rétt að farið, að grafast
ekki um of fyrir fmyndaða
tragíska eiginleika í þessu
verlki (Schuibert nefndi það
þó raunar sjálfur tragisku
sinfóníuna) en leggja um-
fram alllt áherzlu á hnitmdð-
aða fraimivindu forms og
hljóma. Skorti lítið é að
fflutnimigur þess væri óað-
finnanlegur að öllu ieyti,
hraðaandstæður nákvæmar og
sannfærandi, og laglínumynd-
un oftast með þeim ljúfsára
Vínairblæ, sem er jaifin srjálf-
sagður í Schubert, og hamn
er fróHedtur við fflutning á
Beethovan
Lokaverkið, fiðlukomsert
Tjækiofskís, innilheldur edtt
arfiðasita einledlksihlutverlk,
sem samið var á síðustu öld-
Það var niú fflutt af korn-
ungri tónilistarkonu frá Kór-
eu, Kyung Whamg Chumg.
Tók hún svo „karlmamnlega"
og með slíku tjáningarvaldi
á hoga og griphretti, að varla
er. einlleilkið. Það mná furðu
sæta, ef þama er ekkd upp-
remnamidi heimssnillingur á
ferðinni. Hljámsveit og ein-
leikari voru ekfci að öllu
leyti sa/mimála um gang mála,
enda varla mögulegt að blása
líkum eldi í heila hljóm-
sveit, og býr í sál þeirri, er
hefur fengið smávaixinn kropp-
ungfrú Chung til jarðvistar.
En' árekstraHtil var þó sú
samvinna, og öllum sam á
hlýddu til mikillar ánægju.
L. Þ.
^ SÍÐA — ÞJŒyviU'INN — Miövifcudagur 4. Eebrúar 1970.
—- málgagn sósíalisma, verkalýðshreyfingar og þjóðfrelsis —
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. Jónsson (áb.), Magnús Kjartansson,
Sígurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Ritstj.fulltrúi: Svavar Gestsson.
Auglýsingastj.: Ólafur Jónsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðust 19. Siml 17500
(5 línur). — Askriftarverð kr. 165.00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 10.00.
Staða kvenna
þannig hinu opinbera tál að-
stoðar í þesisu máli.
Til eru t.d. tveir gripir, sem
sjálfsagt væri að geyma. Ann-
ar er eina véMlugan, sem smíð-
uð hefur verið á Islandi. Að-
alsmiðirnir voru þeir Gunnar
Jónasson og Björn heitinn 01-
sen, en Öm Ó. Johnson flaug
þessari flugvél. Hinn gripurinn
er Klemminn eða Suxinn svo-
kallaði. Þetta var fyrsta land-
fflugvélin, sem notuð var til
nokkuð reglulegra póstflug-
ferða hér og var t.d. fyrsta
flugvélin sem lenti í Vest-
mannaeyjum. Henni flugu
nokkrlr af okkar dugmestu og
þekktustu flugmönnum s.s.
Agnar Kofoed-Hansen, Bjöm
Eiríksison, Öm Ó. Johnson og
Sigurður Jónsson. Báðar þessar
fluigvélar þurfa viðgerðar með.
en það vseri vel þess virði að
verjia fé til þess. Erlendis . er.
„slegizt“ um svona flufgvélar.
Auk heilla flugvéla gætu
verið á svona safni ýmsir fyr-
irfeirðarminni hlutir, s.s.
hreyflar, skrúfur, jafnvel hjól,
mælitæki, leiðarbækur og
myndiir. Mér ér kunnugt um,
að enn eru til vængbitamir úr
fyrstu renniflugu íslendinga,
og þá er auðvelt að geyma.
Sem betur fer virðist nú
veira að vakna áhiugi þeitrra,
sem að flugmálum starfa, á því
að baldia til haga ýmsu, sem
flugsöigulegt má teljast. Um
sinn má þó búast við, að ým-
islegt verði að liglgja óhreyft
í handraðanum eða að rykfalla
og funa í óhentugum geymsl-
um, en reynum samt að balda
áhuiganum vakandi, Það eru
venjulega margir smáir hlut-
ir, siem mynda stærstu söfnin.
Þegar Þjóðminjasafn Islands
opnar sína flugsö'gu- eða flug-
minjadeild, verður það ómet-
anlegur stuðningur við safnið,
áð ednstaklinigamir bafi áður
byrjað varðveizlu minjagripa.
Það væri þá og eðlilegt, að
safnið gerði vel við flugmálin,
ef sýnilegt væri, að menn
hefðu áhuga og kynnu að meta
þessa mikilvægu grein þjóð-
lífsins.
Allt gott, sem okkur tekst að
varðveita, hvort sem það varð-
ar flug eða annað, mun vekja
áhuiga og virðingu þeirra. sem
á eftir koma. Flugminjasafn
mun stuðla að réttu miati
framtíðarinnar á fortiðinni.
Arngrímur Sigurðsson.
J^vennaskólaírumviarpið hefur vakið marga til
umhugsunar og umræðna um stöðu kvenria í
íslenzku þjóðfélagi. Hugmyndin um menntadeild
við Kvennaskólann heíur sem kunnugt er verið
rökstudd imeð því að nauðsynlegt sé að rækja
hinar sérstöku menntunarþarfir kvenna og taka
mið af þeirri staðreynd að fáar konur ljúki há-
skólanámi; fyrir þeim flestum liggi að starfa inn-
an veggja heimilisins. Kvennaskólinn á semsé að
stuðla að því að 'halda við mjög alvarlegri þjóðfé-
lagslegri misimunun eftir kynferði, og það er ein
meginástæðan fyrir því að frumvarpið heifur vak-
ið jafn mikla afhygli og andstöðu meðal kvenna
og dæmin sanna.
j^onur njóta mun minna jafnréttis í verki á ís-
landi en í flestum nálægum þjóðfélögum. Á Al-
þingi íslendinga sitja 59 karlar en aðeins ein kona.
í sveitarstjómum um land allt eru á annað þús-
unú fulltrúar, en konurnar í þeim hópi em að-
eins nokkrir tugir. Kona hefur aldrei verið ráð-
herra á Íslandi, ekki sendiherra, ekki bankas'tjóri,
ekki dómari, svo að dæmi séu nefnd úr kerfi hinna
æðstu embætta. Það var ekki fyrr en á síðasta
ári að kona var í fyrsta skipti skipuð prófessor
við Háskóla íslands. Enda þótt svo eigi að heita
að launajafnrétti sé tryggt í orði á flestum svið-
um er það sniðgengið í verki í mörgum greinum,
m.a. með því að kalla störf kvenna sérstökum
nöfnum og haga kaupgreiðslum í samræmi við
það eða með því að telja láglaunastörfin sérstök
verkefni kvenna; hafa stéttarsamtök sýnt því máli
furðu mikið tómlæ'ti.
það hlýtur að vera eitt af meginatriðum þjóð-
málabaráttunnar að breyta þessu ástandi og
stefna að því að konur og karlar hafi sem ja'fn-
astan rétt í þjóðfélaginu, að konur eigi þess kost
að beita áhuga sínum, hæfileikum og menntun
að samfélagslegum verkefnum. En til þess að svo
megi vérða þarf miklar breytingar á sjálfri gerð
þjóðfélagsins og viðhorfum þegnanna. Þessar
breytingar taka ævinlega langan tíma, en það
hefur verið mjög fróðlegt að fylgjast með því síð-
ustu vikurnar hvemig til dæmis skólaæskan tel-
ur þá hugmynd fráleita og fome$kjulega að haga
skólum og námsefni eftir kynferði nemenda; í
þeim hópi virðist jafnréttistilfinningin vera orð-
in sjálfgefin.
JJver svo sem örlög Kvennaskólafrumvarpsins
verða hefur það þegar gert mikið gagn með því
að stuðla að umræðum um mikilvægt þjóðfélags-
legt vandamál. Könnunin á stöðu kvennanna í
þjóðfélaginu verður að halda áfram og leiða til bar-
áttu fyrir óhjákvæmilegum breytingum á gerð
hins íslenzka samfélags. Árangurinn er undir því
kominn að konur taki miklu meiri þátt í þjóð-
miálabaráttuiwii en þær hafa gert til þessa. — m.
uomui remusviiiiuga — sjausagour gripur a riugininjasanu.
Á flugsýningunni, sem efnt var til í Reykjavik á liðnu hausti í tilefni hálfrar aldar afmælis
flugs á íslandi, var þessl gamli gripur: elna vélflugan sem smíðuð hefur verið hér á landi: Það
þyrfti að gera við þennan grip, sem myndi sóma sér vel á flugminjasafni íslands.
atvinnu- og sanmgöngumála
þjóðarinnar eru flugisamgöng-
umar, en ekkert er hirt um
minjar þeim viðkomandi. Þó
er það svo, að enn eru til ýms-
ir gripir og gögn, sem vert og
gaman væri að varðveita. Satt
er það, að flugvélay eiru fyrir-
ferðarmiklar í geymslu, en ekki
hafa aðrar þjóðir látið það
fæla sig frá því að geyma tugi
og jafnvel hundruð alls konar
flugvéla. Þetta kostar mikla
vinnu og mikið fé, en fyrst er
að setja markið til að keppa
að; svo koma tímar og ráð.
Þjóðminjavörður hefur sýnt
lofsverðan áhúga sinn. Nú
ættu flugáhugamenn að gera
sitt til að varðveita allt, sem
varðveitt verður, og korna
Arngrímur Sigurðsson:
Flugminjasafn
Fyrir nokkru lét Þór Magn-
ússon þjóðminjayörður þess
getið, að æskilegt væri að
koma upp taeknlsafni á Islandi.
Þesisum áhuga og vilja þjóð-
minjavarðar ber að fggna. Þótt
orðið tækni hafi enn á sér
nokikum nýjungablæ, þá bend-
ir allt til þess, að það, sem nú
er flokkað undir tækni, verði
þjóðmdnjar komandi tíma.
Ég er einn þeirra, sem hef
haft mjög gaman af að koma
í sjósóknarminj adeild Þjóð-
minjasafnsins, enda eru þar
margir forvitnilegir munir
mjög gamlir, en einnig nýir.
Þar eru líba líkön af nútíma-
skipum, og verða þannig and-
stæðuir gamla og nýja tímans
enn skýrar dregnar.
Annar mikilsverður þáttur