Þjóðviljinn - 10.11.1970, Blaðsíða 12

iipi
y l.vi'
,-r ^ •
*
Í 'V
• -■ •ÁÁra-

W/'ffivför/.
&
». ,
ísmmmm
■
... ....

'‘''/j////j'//jy/yj'//jyj^/j/jj'jijj'j/j'j^\j'j'jj'//jjyy/j'yj‘jjrj'j‘jVj\j'j'/^'j'j'yj'/y/‘y/‘é

V (
•# V*sí
*N
'- Á v'
V

A
'c4J>A
«.•'' A •'
V
Í?'::.ÍÍ
Ý 'v - ■ V
' í'.T /V, í
Hagemann viairð mjög hrifínn
af þeasurn bÍTifcibarkiarmyndum,
en tffi þess að gefia sömnium stærrn.
flöt að tjó sig á, gaf bann þeim.
kopanpiöbuir að risba á. En að-
ferðim vair hiiin giamte — að ristei
með hrarfi. KopairipSötuimafr vora
síðan settar í hand'pnessu og
þryWöt af þeim á úrvatepappír.
Á þessium árum tókst Haigiemiamn
að safoa 260 kc^rairþirykkirniyrid-
um, en Muiti þeinna var gefinm
út 1949 oig 1964 í möppum með
ti'tlinum „Samair teáfcna Kf sHrt“.
Samiar eru þjóð£lokku<r sem
á heima í noirðtiirMiuiba Noregs,
Svíþ.roðar og Finmilands og í
norðvestuirhlmtia EiúisslamdB. I>eiir
eru um 34.000 tafeins, en um
20:000 b'óa í Nonegi, um 10.000 í
Sviþjóð, 2:500-3.000 í Finnl'andi
og 1.500-2.000 í Rússfendi. Mál
þeirra, samáislkian (liappnesfcan),
er skyld fjmnsfcu, en skiptiisit í
margar, ólikar miálýzkiur. Á sími
máli kalla þeitr sjálf siig samit
oa þeim er illa við orðið lappi,
uiskud’ði. i,Söiim Jpykir niðrandd. Áðrar
Bína Kristjánsson
lézt í fyrradag
Bína Kristjánsson, kona Sverr-
is Kristjánssonar sagnfræðings,
andaðist sl. sunnudag eftir lang-
varandi veikindi.
Bína hét fullu nafni Jakobína
Margrét Tuliníus og var fædd
á Akureyri 20. sept 1906, dóttiir
Valgerðar Ólafíu og Otto Frede-
rik Tulimdus kaupmanns þar.
Hún varð stúdent í Kauipmanna-
höfn 1920 og stumdaði einn vet-
ur nám við heimspekideild Hafn-
arháskóla.
Bín.a varð kennari í dönsku
við GagnfræðaskóXa Reykvík-
inga 1930 og varð yfirkennairi
þar 1946. Einnig kenndj hún um
skeið við Verzlunarskóla ís-
lands. Fyrri maður hennar vair
Sigurður Thoroddsen verkfiræð-
inigur em þau skildu. Síðari
manni sínum, Sverri Kristjáns-
syni sagnfræðingi giftist Bína
1946.
Áse Kleveland.
Ase Kleveland syngur fyrír
Reykvíkinga og Austlendinga
Reykvíkingum gefst kostur á
að hlusta á norsk-sænsku söng-
konuna vinsælu, Ase Kleveland
á tónleikum í Norræna húsinu
nk. fimmtudag, 12. nóvember.
Verða það einu tónleikar söng-
konunnar í höfuðborginni, en
síðan fer hún austur á land og
syngur á Hallonnsstað og á
Héraðsvökunni í Valaskjálf.
Ásie Kleveland er talin mieð
beztu vísna- og þjóðlagasöng-
konum á Norðurlöndum og hef-
ur allsstaðair hlotið frábæra
dóma, en hún ..efur haldið tón-
lejkia m.a. £ B andarík junum,
Kamada, Bretlandi, Frakklandi,
Þýzkialaindi og Japan auk Norð-
uirlamdanna.
Áse er fædd í Noregi, en bú-
sett í Svíþjóð, og eir 21 árs að
aldiri. í blaðadómum í Svíþjóð
að undanfömu er henni lýsit sem
„guðs gjöf frá Noregi" og
„engli‘‘ og í norskum blaðadóm-
um sem sitjömu og prímadonnu.
Er ekkj gott að segja, bvaða lýs-
imgarorð íslenzkir giaigmrýnendur
kunma að fimma, en hætt er við
Framhalö á 3. síðu.
Atök milli ungs fólks og
lögreglu við Domus Medica
byggðu SQimair afkomu sírna
hinedndýrum, og menmimg og lrf
Fi'amhald á 3. síðu,
Myndir samanna eru einfaldar og barnslegar, skortir dýpt, en miuusta smáatriði er tekið með.
Margar myndanna segja frá hremdýrahjörðinni, fiutningunum vor, sumar, haust og vettrr, frá sundi
hreindýra yfir fljót, frá fengitíma og kálfaburði. Myndina að ofan gerði Anders Vaikeapáá 1936
og sýnir hún árshring hjarðarinnar.
Alþýðulist frá Lapplandi i Norrsena húsinu
- ásamt
Övenjuleg og bráðskemmtileg
sýning verður opnuð í Norræna
húsinu n.k. laugardag, 14. nóv-
ember, alþýðulistaverk frá Lapp-
landí og myndrr jraðun eftir
þýzka listamanniim Gustav
Hagemann.
Hagemamm, sem mú er báibt á
áttræðisaldri, dvaMrst á árun-
um 1027-39 og afifcur 1950-53 ór-
lega í 3-4 mámuði í Norðuir-
SkajmdSmaviu tii að miála og
kynmasit landinu oig íbúuim þessi,
sömunuim, og safmaði þá mynd-
um þeánru, siem nú enu óametan-
legar heæmrldiir an lífshæfctá
samarmia og ljsffiemgi þeiara.
Það var ekki ásefcnimguæ Hiaige-
rmanms firá uppbafi að satfima
þessuan myndum, en þagiair hann
kom fyrst, kíummi hann ekitoi mái
samtamna og gnedp þá til þess
ráðs að teiknaa myndir til að
gena sdig sknlj'anlegan og sam-
air svöruðu rmeð þwi iað rist.a
myndir í toébörk með hníf,
enda ævaforn siöui hia 1 -im áð
skxigy;ta áböid s
Til átaka kom milli lögregl-
unnar o.g 30 — 40 manna
hóps fyrir ntan Domus Med-
ica á laugardagskvöld. Gerðist
þetta að lokinni samkomusem
MlR gekkst fyrir.
Gekk lögregilan fram með
reiddar kylfur í þessum á-
tökum. Fóru 4-5 á Slysavarð-
stofuna vegna meiðsla. Þurfti
að sauma nokkur spor vcgna
höfuðmciðsla á lvremur mönn-
um.
Húsvörður Domus Medica hafði
kalliad á lögregluna þar eð brot-
in hafði verið rúða í huið, glös
og handlaug, oig var s/kemimtun-
Samgöngumálanefnd Norður-
landaráðs á fundi í Helsinki
I dag, þriðjuidiaig, heifst í
Helsinki fiundur samgönigumiála-
nefndar Norðurlandaráðs. Fyrir
fundinum liggur m.a. tillaga, sem
Magnús Kjarfcansson flutti upp-
halfflega, þess etnis, að Norður-
landaráð skori ó ríkisstjórnir
Norðuríandanna að 'lóta kanna
sérstaklega sam,göngur milli Is-
lands, Grænlands og Færeyja og
annaoa Norðurlanda, í þvi skyni,
að bæte þæir. Hafa sáðan bætzt vdð
meMutningEmienn frá Grænlandi,
Færeyjum, Danmörku og Nor-
egt
TilOgan hefur verið send ffiöl-
mörgum aðdlum til umsagnarma.
Loftleiðuim, Flugfiélagi Lsilands,
Eimskipafélagi íslands, Ferða-
skrifistofU ríkisins og Ferðamála-
ráðí og víkja Laffcleiðir í um-
sögn sinni að sjálfsögðu að þedm
niiklu hömlum, sem nú eiru á
lendingarréttinduim fiélagsins í
Skandinaivíu.
★
Tveir Isilendingar sitja fund
samgöngumálanefndarinnar, þeir
Magnús Kjartansson firá ísilands-
deild Norðuiríandaráðs og Ólafur
Vald.imai'sson fm samigön guimáll a-
náduneytinu.
dn-ni þé hætt fyrr en æfclað var.
Lögiregluþill kom á staðinn, og
handfcék lögireglain unigan pdlt,
sem að sögn sjónarvotta átti ekki
sök á rúðubroti eða öðrum, fiyrr-
nefnöuim skemmdum. Maður
nokkur reyndi að hindm lögregl-
una í að handtakia piltinn, en
honum var þá sifcungið inn íllög-
regluWl líka. Aðrir ræddu við
dyravörðinn um atburðinn, og
saigði hann þeim að hann hefði
ekki bent lögreigilunni á piltinn,
sem fyrst var handfcekinn.
Að sögn heimddarmanns blaðs-
ins, sjónarvotts, töluðu mennim-
ir við lögregluna og ítrekuðu að
þessá piltur hefði ekiki veriðvatld-
ur að rúðuibrotinu; utrðu noiikr-
ar umræður um þetta, en lög-
reglan neitað: að sieppa piltin-
um. Var þá kominn liópur fólks
utan við dymar og stóð hluti
hans framan við löigreglubílinn.
Lögreglutþjónn sat unddr stýri og
ók hann umsvifialaust inní hóp-
inn. Hann stöðvaði bifreiðina þó
stuttu síðar og óðu lögregiluþjón-
ar þá út úr bilnuim með kylfu-r
á lofti og reyndu að bægja hópn-
um frá. Upphófust þama tais-
verð slagsmál.
Sem fyrr segi-r þurfití aðfilytja
fióik á Sttysavarðstofuna og var
ófögur sjón að sjá þá sem lög-
reglan hafði leikið verst; blóðið
lagaði úr höfuðsárum niður eiftir
andliti og fiötin vom útötuð í
blóði.
Uppundir 20 manns voru
fluttir í fangiageymsJu lögregl-
unnar við Hverfisgötu Við hand-
tökuna virtist mö-rgum viðstödd-
um fremur gilda sú regla hjá lö-g-
regjlunni að ná þeim sem þe;r
þekktu af fymi viðskiptum í
sambandi við póttitískar aðgerðir,
en að kan-na hverj-ir höfðu tekið
þátt í slagsmálunum-. Enda sagði
lögregluþjónn sem blaðið hafði
tal af í gær að eftir væri að
rannsak-a þetfca rnál, og etokiværi
víst að alilir væru „sékir". Lög-
reglu'billlinn laskaðist eitthvað í
viðureigninni m-.a. var taltæki
tettdð úr sa-mbandi. Pilti-num sem
fyrst var handtekinn var hleypt
út ■ úr ttögreglutoflnum aí kunn-
in-gjum.
Vegna frétta Vísis og Alþýðu-
blaðsins í gaer, þar sem reynt er
að gera hlutdeittd ákveðins
manns í átökunum sem mesta (í
Allþýðublaðinu er hann kallaður
heljairmennið, í Vísi Ragnar
Stefiánsson) skál tekið fram að
fóllk sem þama var nærstatt sá
einmitt þennan mann reyna að
stiiltta til friðar og hvatti hann
unga fóifcið til að fiara burtu frá
staðnuim meðain á átökunum stóð-.
Nýr bátur til
Djupavogs
Á laugardagstovöld fór nýr
bátur að nafni Stálvík í fyrsta
línuróður frá Djúpavogi. Verður
Karl Emilsson skipstjóri á
bátnum. Báturinn er smíðaður
í Vélsmiðju Seyðisfjarðar og er
50 tonn að stærð og búinn nýj-
ustu siglingatækjum. Það er út-
gerðarfélagið Þjóðrekur er ger-
jx út bátinn.
I
\
\
\
Freymóður kærir Hafnarbíó
Vill forða þjóðinni frá
spillingu af klámmengun
Fyrri kæra strandaði á sýningarskorti „færa”
S.l. föstudag barst Þórði
Björnssyni yfirsakadómara
harðorð kæra frá Freymóði
Jóhannessyni á hendur Hafn-
arbíói vcgna sýningar kvik-
myndarinnar Táknmál ástar-
innar. I Triáfaij við Þjóðvilj-
ann í gaei- sat ði Þórður, að
kæran yrði send til saksókn-
ara ríkisins, sem væri rétti
aðilinn til að taka afstöðu til
hennar.
Kæran hefst á þess-a 1-und:
— Þegar ég kærði Halfinarbíó
síðastliðinn vefcur vegnahinna
illræmd-u sýninga á „Vixen“
— kvikmyndinni fékk óg þær
upplýsingar samkv. beztu
heimild, að á meðan „kyn-
færi“ karls og konu væru
ekki sýnd ábe-randi á tjattd-
inu, þætti ekki fært að láta
ísilensk lög stöðva slíkar sýn-
ingar. Skittdist mér þé, að
kæra m.ín hefðl strandað á
sýninga-rskorti slíkra „færa“
Nú leyfa forráðamenn þessa
sama kvikmyndahúss sér að
sýna aðra og langt um svæsn-
ari kttámmynd Táknimál ós-t-
arinnar. Skortir þar sa-nnar-
lega eklii, að þessi ..íæri“
karls og konu séu sýnd raski-
le-ga og útskýrð — og liíand'.
maður og kona (vændiskona af
götunni og eimhverskonar
„hi.ppi“ að því er næst' verður
komist) keypt til að sýna á
dýrsttegan hátt, hvemig þessi
„fiæri“ eigi að nota og séu
notuð í ýmsum aifibrigðum. Ef
þetta er ekiki svæsdð kiliám,
hvað er þá kttám? Og þó hef-
ur hið opinbera látið viðgang-
ast, að kvikimiynddn væri sýnd
hér.
Ég leyfi mér því hér með
að kæra afitur forstjóra Hafin-
airbíós f.h. kvikmyndabússdns
vegna sýninganna á mynd
þessari og krefjast þess í
nafni sáðmenningarinnar og
íslenzkra laga, að sýnin-gar á
kvikmyndinni verði stöðvaðar
þegar í stað hérlendis .
☆
Síðar segir: — Líti menn í
eigið hugskot, tel óg ólíklegt,
að nolklkuirt oiklkar vildi láta
sýna ság, unnusifcu sína eða
unnusta, systur sína eðabróð-
ur, föður eða mióður, son eða
dóttur á kvikmyndatjattd'. við
silíkar athafríir alsnaikin, enda
færi þá að miinnka sætleikinn
við tilhuigsunina um ei-g:n
nautn þessairar athafhar, sem
nauðsynleg er, að fái hér eft-
ir sem himgað til að njót-a firið-
hélgi ernkalifisins (karls og
konu) . . .
☆
Loks segir Freymióður; — Ég
er fús til, hvenær sem Saka-
dó'mur ósttoar, að maeta tilþess
að rökstyðja miátt mitt og bera
vitni. Vona ég, að löggæsila
okkar komi til liðs við mig og
aðra þá, er mótmættt hafaþví
ósæmilega lögbroti, sem sýn-
ing þessarar klámmyndar er,
og geri sdtt til að hlífa þjóð
okkar við þeirr'. geigvænlegu
spillin-gu, sem núfcíima kttóm-
mengun er að leiða yfiir heim-
inn.
Þríðjudagu.r 10. n/ótvember 1970 — 35. árgangur — 256. tölublað.