Þjóðviljinn - 29.11.1970, Blaðsíða 7

1
bækur
og bóklestur
—
Sundtilburöir í jólabókalióöinu
. . , en annað verður fastagestur á bökamörkuðum
Þeissa dagiana enuim við að fiá
yfa?' oiklkiuir í stóruim stól fregn-
ir frá bókaútgefendum um
fuamileiðsilu ársfns. Þetta er jóla-
bófkafiLóðdð fræga. I helgaraiulka
um beekur er elkiki úr veigi að
líta nánar á þessar skýrslur,
reyua að fá nokikurt yfirlit af
þeim, hivað eir á seyði í bóka-
útgárfu í ár, og hvoirt hún er
að einhverju leyti öðru vísi en
hún hefiur verið.
Það kemur á daiginn, að gefn-
ar hafa verið upplýsingar um á
að gizka 280 bækur, en vafa-
laust eru þar ékki öll kurl kom-
in til grafar: hér vantar ýmsar
baekur, sem gefinar eru út af
höfundum sjálfum eða einstök-
um félögum. Að því er töttuna
varðar, virðast litlar breytingar
hafa orðið á útgáfú fná fyrri
áium — reyndar tafca ýmsdr
útgiefendiur það ftram, að bóka-
fjöldi Srá þeim sé svipaður oig
í l fyrra. Það er ákafllega mis-
jafnt hvað fiorlögin gefá mikið
út: þau stærstu eru með umSO
bækur, en til eru forlög sem
hafa það hlutverk að skila svo
sem eiri'ni bók á ári.
| Eins og að Hkum leatjur eru
bama- og imgll'ingabœkiur lang-
samlega staarsti flokikuirinn:
undir hann falllla a.mJk 85 bæk-
úr og mætti þó að líkindum
bæta við hann fýrir vantaln-
ingu. Innlend skláildveirk í
tíúndnu og óbundnu máli eru
53 — og vekur þaö eftirbekt að
þar er tiltöluile,ga lítið af „kerl-
ingabókum“. Þýdd skáldiverk
eru rúmllega sextíu, og eittihvað
á þriðja tug bóttoa fiettliur undir
filoklkinn frásöiguiþiættir og þjóð-
legur firóðleikur.
(Það skal tefcið firami, að sú
skipting sem hér er gerö er
mjög lausleg og attls ekki að
réttum bólkfræðum, heldur er
aðeins stuðzf við hana til að
heilldarllínur verði ögn skýrari).
íslenzk skáldverk
Þegar litið. er á þennan flokk
bólka, vekur það miesta athygli
hve margar ljóðabæfcur ikoma
út á árinu — þeer enu 24 tals-
ins^ en vitað er að laJJI’taifi Ikiemur
eitthivað af Ijóðum út á vegum
höfundanna sjálfra. Þetta er
óvenjuJega stórt hlhitfaUIL Sikáld-
sögur og smásagnasöfn, sem
virðast nó miáli, eins og sagt er,
eru um 20, en „kerlingabækur“
aðeins átta, oig er þetta .hiliuÆ-
ifiall óvenjulega h.agistætt í ár.
Halldór Laxness á tværbiæilr-
ur, „Inniansveitairkroniku“ og
leiíkritsgerð Kristndháldsins, sem
nefinist „Úa“. Heílgafleril er einn-
ig með skáldverk eftir Thior
Vilhjáttimsson sem nefnist „Óp
bjöliunnar“ og smiásagnasafn
efitir Guðberg Bergsson' cig eru
þetta alllt forvitnilegir • hlutir,
eins oig geta má nænri. Það
sama verður að sjélfsögðu saigt.
um smásagnasafn eftir Jakob-
ínu Siigurðardóttur, „Sjö vind-
ur @ráar“ (Skuggsjá) — en J.ak-
obína hefur um árabil verið í
stöðuigri sófcn sem höfundiur.
Jón Helligason ritstjóri, sem
sett heifúr mikið saiman af ís-
lenzkum örlagaþáttum, vindur
sér nú að smósaginagerð — bók
hams heitir ..Maðkar í mys-
unm“ (Skugigsjá). Bjöm J. Bttön-
dal, sem hefur notið virðingar
fyrir lýsingar sínar á miamni og
náttúru, kiemiur mieð skáldsög-
una „Á heljarslóð” (Guðjóm Ó)
og er veittvangur hennar sjúkra-
stofa. Gísii Jónsson, lengi at-
kvæðamikiH stjómimiánamaður,
er höfiundur slkiáldsögu semSet-
berg gefur, út — „Síðasti, flakt-
orinn“. Gunnar Dal vill niú
heita Hallldór Sigurðsson aiftur,
og setur sarnam skállidsögia um
umigt fióllk í uppreisinarihug, „Á
hedtu sumri“. Þorsteinn Antons-
scn gefur út þriðju bók sína
hjá Skuggsjá, .,Innflytjandinn“,
þetta er skóldsaga um framtíð
Isflands og getur orðið fróðilogt
að bera hana saman við amn-
að þekikt firamlaig á því sviði,
Snöru Jakioibínu Sdigurðardöttur.
Þorivarður Heilgason ledkhús-
firæðingur gefur út skáldsögu
urn ísttenzkt stúdentalíf erttendis
sem nefnist „Efftirleit“ (Prent-
smiðja Jóns Helgasoriar). Frá
Hedimskiringttu er vom á smiásög-
um efft'ir Jón Jóttiammesson og
Hottlberg Hallmundsson.
Leikrit eru fiá útgefin — 02
er þá fyinst að nefiria fimm útr
Yfirlit og
nokkrar
athugasemdir
um
bókauppskeruna
r r
i ar
varpsleikrit eftir Bjama finó
Hofteigi.
Aff endurútgiáfium mó heilzt
nefna Sögur Gests Páttssomar
(AB), sjötta bindi Ritsafns Ein-
ars Kvarans (Leifltiur) og hina
þieikktu andstæðu Bjarts í Sum-
airihúsum, Sturlu í Voigum efitir
Hagalín (Sttouggsjá).
Ljóð
Heimsikriingla er einna iðmust
við útgáfiu ljóðaibólka í ár, og
eru þær attls fimm frá forlag-
inu. Þarna er niý bók efftir Jó-
hannes úr Kötlum, sem nefnist
„fttý og nið“. Aðrir höiflumdar
eru Baldur Ragnarssom, Sigrið-
ur firé Mumaðamesd, Baldur
Óskarsson og Ásflaug á Heygum.
Hettigafiettl gaf út þrjár firum-
smíðar ungra höfunda fymr á
þessu ári, og yfiiieitt eru marg-
ir slíkir á ferð núna. sumir
kornungir skóttapiltar: Ómar
Halldórzzon er ejnn („Horffin
slký“), Lárus Már Þomsiteinsson
annar, Friðrik Guðni ÞóriedfS-
son liinm þriðji (,,Ryk“). — Af
endurútgáfium má nefna ljóða-
safn Stefans frá Hvítadal, sem
nýfcomáð er firá Helgafdlli með
inngamgd efitir Kristján Karis-
son og Svartálfiaidans Stefáns
Harðar Grímssonar, sem reynd-
er hefiur síkrifiað efitirteiktarverð-
ustu Ijóð ársins til þessa, „Httið-
in á sttéttunni".
Eimar Bragi er á fierðinnilhjá
Isaflold með ljóðabók semliann
nefnir „1 ljósmólinu“. Og er
þó ótalið enn eitt kver fiorviitni-
ttegt, en það er skóttdsfcapur
Æra-Tobba sem Jón firá Pálm-
hcilitd heffur teikið saman. skáld-
skapur, sem eklkd er mdfcittl að
vöxtum en hefur í reynd arðið
ansi afdrifiaríkur.
Um bómenn'tir
íslenzkar
Ekifi hefiur tettsizt að hafa
upp á nerna ednu ritgeröasafni
(efitár Jattooib Kristinssom, fiyrr-
umi fræðsttumálastjóra) og bæk-
ur um íslenzkar bókmenntir eru
aðeins fjórar. Skal þar fyrst
télja „Hús skóldsins", fiyrri
hf.uta hins þekttcta rits Peters
Hattllbergs um ferii Hailttdórs
Daxness fró og með Sölfou Völku
til Gerþlu. Helgaffell geflur út
rit Sdgurðar Nordaís um Hall-
grím Pétursson og Passíusóima
og ú tvarpsfyrirlestra Sveims
Skorra Höskuildssonar um ísi-
lenzkar samtímaibólkimenntir.
Þá gefur Menningarsjóður út
aftiur bók Hannesar Péturs-
sonar um Steingrkn skáld Thor-
siteinsson.
Sagnfræði o.fl.
Það er ofit erfiitt að átta sdg
á bókarkynningum, hvað ber
að telja til íslenzikrar sagnfræðd
og hvað til allþýðlegra firásagna
af sögulegum persónum og at-
burðum. En satt að segja verður
erfiitt að tosa meira en svosem
tíu bókum undir þennan filolck,
og eru þá útgófur á textuim
teknar með: „Mannfæikkun af
hallærum“ eftir Hannes Finns-
son (AB) svo dæmi séu nefind.
f þessu blaði hefiur verið fjaltt-
að um rit Bjöms Þorsteinssonar
„Bnsttca öldin“ (Mál og menn-
ing), og nú er boðað safin rit-
gerða efitir Hermann Pálsson
um „Tólftu öldina“ (Prentsm.
Jóns Helgasonar), en þar fjaTl-
ar höffundurinn urn eftáriœtis-
viðffanigseflni sitt — tenigsl ís-
lenzkra bókmennta við kristna
máðaldamenri.ngu. Og Helgafell
boðar bók eftír Sigla'Ug Bryn-
leifsson um Svai-tadauöa — en
þar mun raunar sagt eins mik-
ið frá þeirri plágu eriendis og
eiflleiðdngium hennar hér hedma
fyrir.
Frá Menningarsjóði kemur
m.a. doktorsritgerð efitir Lúð-
vók Ingvarsson um „Refsingar
á þjóðveldisöld.“
Einn af átján óhugaimönnum
sem snýr sér að söguílegu efri.
er Sveinn Víkingur, sem veiltir
fyrir sér spumingum frá upp-
hafi fslandsbyggðar í bókinni
„Getið í eyður sögunnar“
(Kvöldvöttcuútgáiflan) — etn það
er sem fyrr var sagt erfiitt að
t
t