Þjóðviljinn - 08.12.1970, Blaðsíða 2

/

2 SÍÐA — ÞJÓÐVELJIMN — ÞiriðjtKlagur 8. ðtesemibeir 1970.
í Tímanum, laugairdag 28.
nóv, s.l„ sten.dux klausa edn
með svolátandj fyrirsögn í
stóru letri: „Landbúnaðarráð-
herra segir heyþurrkunaraðferð
Benedikts óheppilega.“ Stóira
letrið á víst að þýða það, að
nú hafi Ingólfur Jónsson saigit
lausnar-orðið fyrir Framsókn-
armenn Það mátti ekki seinna
vera að flokkurinn þekkti sinn
lausnara. í klausunni stendur
það, að lausnarinn hafi sagt
„að hraðþurrkun á heyi i sitæð-
um ledddi tjl misþornunar, er
hefðd þær afleiðingar að nýt-
ing yrði ekki nógu gúð.“
Það kemur í ljós hvað
Ingólfur veit um þetta. Til-
efni þessara lausnarorða fyr-
ir Framsóknairflokkinn var
fyrirspum á Alþingi frá
Lúðvík Jósepssyni, þíngmanni
að aiustan, um það hvað
ráðuneytið, seirn heitir Land-
búnaðarráðuneyti, hefði gert í
tilefni af Alþingissamþykkt á
sáðasta þingi, samkvæmt til-,
lögu þeirra Lúðvíkis og Jón-
asar Amasonar um fjárveiting-
ar til heyverkunairx'annsóknia og
hvað ráðuneytið hefði nú að
siegja um það, að „Benedikt“
hefði nú fundið upp aðferð til
að þurrka hey, er ekki aðeins
hefði svarað frumrannsókn ját-
andi heldur hefðj þegar ver-
ið notuð til að þurrka allmik-
ið magn af heyi með ákjósan-
legum árangri. Þá var það,
sem Ingólfur mælti lausnar-
orðið og Framsókn notar stóra
letrið.
Þetta er í annað sjnn, sem
Tíminn vegur að þessu máli á
sömu þeikkingargráðunni og
var hið fyrra sinn, er fals-
tilraunir voru uppi hafðar á
aðferð mjnnd að þurrka heyið,
Síðan hefur það gerzt, sem
ætla mætti að Tímanum væri
það sjálfirátt að þurfa efcki að
vitna í Ingólf Jónsson.
Ég þairt ekki að ræða
um það sem gerzt hefur í
þessu heyþuirrkunarmáli fyr-
ir minn atbeina, en það
er fullur sigur yfix þeirri
þraut, sem mest hefur þjiaik-
að fsland um alla sögu,
botnlaust tjón og erfiðleikar á
þvi að afla búfénaði lands-
manna nægilegs fóðurs í hörðu
landi.
Það mætti ætla, að þetta
væiri goldið með öðru en niði
og rógi þeirra manna, er hér
ættu fyrst og fremst að launa,
en firá hendi slíkra manna kem-
Benedikt Gíslason frá Hofteigi:
Tíminn og Ingólfur
Ur ekki annað í Ijós. Allt
græna-dauða-kiabbið í land-
búnaðinum þykist jafnvel eiga
mér grátt að gjaldia, og er til
dæmis um það, a® nýlegia var
einn siíkur austur á Fljótsdalis-
héraði. Var það haft efitir hon-
um að þessari hugmynd stæli
ég utan úr löndum og væri hún
marklaus með öllu í því efni
að þurrk.a bey, Sagt var að
maðurinn hefðj verið írauður,
hokinn og öngúlleitux, en kjaft-
urinn siþvaðrandi blaðra, sem
hefði blási’ð á þá. Þessu likt
kemur fram hjá öllu græna-
dauða-klabbinu. Þeir gæta ekki
að því þeir góðu menn, að
með þessu segja þeir aðeins
frá því við hvað ég hafði að
striða. hversu mjkið ég bafði
a@ sigra, og frægð manna í
stríðinu fer alveg eftir þvi
hvað mikið þeir hafa að sigra.
Ég stækka og mínir hjálpend-
ur, um leið og hinjr smækka,
og er þanni.g dómur söigunnar
saminn, og ættu þeir að skilja
það. að það er vita vonlaust
mál fyrir slíkan „her‘“ að
drepa það mál sem stendur
ljósiifandi í sínum sigxi fyrir
þeim sjálfum, og þarf meira en
að loka augunum til að sigra
í stríðinu.
„Nú kemur gott,“ sagði
Benedikt sýslumaður Sveins-
son, þegar bann las húslestur-
inn í Jónsbók, en það eru
noikkur orð um Ingólf Jóns-
son.
Við Ingólfúr höfum haift
vinsamleg samskipti frá fyrstu
kynnum, og hann tók mínum
hugmyndum vel um heyþurrk-
unina. Hef ég tekið það allt
firam með þatoklæti, sem Ing-
ólfur Jónsson hefiur liðsinnt
mér i þessu efnj. Og í sam-
ræmi við það fór ég á fund
hans 9. sept. — ætla ég — er
komið var í ljós og í fréttum
haft hvemig gengí að þurrka
heyið í Hveragerðd og bauð
honum að efna til Mtils boðs
í Hveragerði, opna sjálfur bús-
ið og sýna mönnum það sem
margir töldu þá opinberun í
landbúnaði. En nú var Ingólf-
ur snúinn við, hann hiafði skipt
um ham. Grænadauðaklabbið
bafði lagzt á hann sem mara
og bannað honum að sjá nokk-
uð. Hann var boðinn með mörg-
um fleirum til vitnis um þetta
13. sept. en sinnti því auðvit-
að ekki að nejnu, og sam-a
gerðu þeir sem höfðu líka hug-
myndafræði i þessu máli. Hann
bafði í vinsemd lofað mér því,
að fá kostnað enduirgreiddan
við tilraun mína ef hún tækist
vel eða sæmilega, en nú hef-
ur hann búið sér til fjand-
skap við mig til þess að standa
ekki við þetta nema í litlu
einu, og var þetta áður en
bann hafði bamskiptin.
Nú kom að þvi í Alþingi,
að Ingólfur svaraði fyrirspurn
Lúðvíks, sem um gat. Nú hef
ég fengið þessa ræðu og er
ekki annað að sjá, en Ingólf-
ur bafi láti’ð bútæknistjórann
á Hvanneyri semja hana fyrir
sig. Er héj- allt rakið, sem
þessi bútæknistjóri lét frá sér
fara í fyrra 1969, og nú er stað-
fest að var fals ejtt. Eru þar
með staðlausir stafir. En Morg-
unblaðið birtiir sjálfsagt þessia
ræðu Ingólfs, fyrst bún var
lausnarorð fyrir Tímann, og
geymi ég mér frekara mál í
því efni.
En Ingólfur les upp úr
skýrslu bútæknistjórans frá
1969, veður elginn og veit ekk-
ert hvað hann er að segja,
því hann hefur með öllu neitað
a@ kynna sér það sem gerzt
hefiur í Hveragerði. Það er ekki
Þyrm-
ið okkur!
Það vaitotí að vonum at-
hygli víða um lönd, þegar
tounniur j-apansfour rithöfund-
ur, Júfcíó Mjsh'ima réðst ný-
legia inn í aðalstöðvar hersins
í 1-andi sínu ásaimt flofcki
stuðningsmanna og reyndi að
taka þar völdin. Ástæðan fyr-
ir herhlaupinu var póljtíisk;
ri thöfundurinn taldi japönsk
stjómarvöld ekki nægilegia
hægrisinnuð; bann vildd að
berinn tæki ÖU ráð í landinu
og beitti þjóðina þvd stjóm-
arfiairi sem tíðtoa-ðist fyrir
rúmum aldarfjórðungj þegar
japönsk tegund af fasdsma
hvíldi eins og mara á Asíu
og ógnaði raunar mannkyni
ÖUu. Valdarán rithöfundarins
mistókst og hann brá á það
foma ráð japanskra herfor-
ingja og tignairmanna að rista
sundur á sér kviðinn með
seiðskrattatHburðum, en síð-
an hjó fóstbróðdr hans af hon-
um höfuðið og sýndj þa@ sigri
hrósandi nokkrum þúsundi'jm
sjónarvotta.
Öll er þessi saga hin ógeðs-
legasta; flestum heilbrigð-
um mönnum mun hún dæmi
þess bvemig póljtískt ofstæki
getur uimtumazt í geðvedki.
En tíl eru þedr sem lí-ta á
sundurskorin meltingarfæri
og afhöggvið heilabú sem
tákn um háleitar huigsjónir,
einnig hér á landi. Þannig
sforjfaði einn helztí leiðtogi
Sjálfstæðisflokksins í menn-
ingarmálum, Jóbann Hjálrn-
arsson. fóstbróðir Matthíasar
Joh-annesens, girein um þenn-
an atburð í málgagn sdtt í
síðustu vi-ku, og aðdáun hans
leyndi sér ekfci. Hann komst
m.a. svo að or'ði: „Ræða Jú-
kaös Mishíma, en í henni
dedldj bann harðlega á efn-
ishyggju, sjálfselstou og and-
varaleysj ja-pönsfcu þjóðairinn-
ar, á ef til vill erindi víðar
en í Tókíó. Seinustu orð Mis-
híma voru: Lifi kejsarinn...
Með dauða hans er glæsileg-
ur persónulejki horfinn úx
japönsfcu menningarlífi. Hann
lét ekki berast með hinum
þægilega straiumi támans, ejns
og margir rithöfund-ar Vest-
urlanda, heldiur þorði h-ann
að vera ha-nn sjálfur og sagði
eftirmiimilega vinstri til-
hneigingum stríð á hendur.
Líf og skáldskapur voru ekki
tveir fjarskyldir heimar í vit-
und hans. Með því að hverfa
frá verkum í sköpun va-kti
hann þjóð sína til umhugsun-
ar um hugsjónir sínar.“
Hér leyna sér hvorkí sjálfs-
ásökun né löngun til að fylgja
hinu japansfca fordæmi. Jó-
hann telur sig auðsj-áanlega
„berast með hinum þægilega
straumi tímans," þar sem
meltingarfsarin eru látin
gegna því hlutverki að vinna
Úr gómsætum mat og Ijúfum
drykkjum í stað þess að
verða tákn í hugisjónabarátt-
unni. Hann fjnnur grednilega
sárt til þess að líf og skáld-
skapur eru „tveir fjairskyld-
ir heimar" í vdtund bains;
honum finnst hann ekki þora
að vera „hann sjálfur". Hann
lætur sig auðsjáanlega dreyma
um að „hverfa frá verfcum í
sfcöpun‘“ og nota í staðinn
innýfti sín og heiilabú til þess
að segja „eftirminnjlega
vinstri tilhneigingum stríð á
hendur“ og „vekja þjóð sína
til umihuigsunar um hiugsjón-
ir sínar.“
Bemskjr draumórar af
þessu ta-gi eru sem tounnugt
er algengir hjá vissri tegund
manna og sjaldnast ástæða til
að tafca þá alvarlega. En
raunar er aldrei að vita hvað
genast kann á þessum síð-
ustu og varstu tírnium. Ef til
vill er ástæða til að grát-
biðj-a þá fóstbræðuma Jó-
hann Hjálmarsson og Matt-
hías Johannessen að þyrma
íslendingum við slífcu stríði
gegn vanþóknainlegum vinstri
tilhneigingum. — Austri.
tíl neins að lesa upp fals frá
Hvanneyri til að skýra það
sem gerzt hefur í Hveragerði.
Kákið á Hvanneyrj voru bein
svik við mínar hugmyndir í
þessu máli, og ég kom hvergi
nærri þeim tilraunum, ef svo
mætti k-alla, en tilraunastjór-
inn, gegn mótmælum mínum,
kenndi þessar tilraunir vdð
mig, Sönnun er fyrir því. Fræð-
in um misþomun eru komin
frá Hvanneyri. Misþornun er
í öllum þunrki, auk heldur sól-
þurrki. en í Hveragerði var
hvert strá þurrkað án allra
skemmda á einu einasta strái.
Slíka fólsku sýnir Ingólf-ur í
málflutningi, að tala um allt
ann-að en fyrir liggur, sem
hann þekkir efcki í nejnu. Slík-
an málflutning er hægt a’ð hafa
á Alþingj íslendinga, þvd eng-
inn af viðstöddum þingmönn-
um hefur kynnt sér aðfierð
mína í Hveragerði. nema Jón-
as Pétursson, sem eflaust hef-
ur ekki þótt taka því að tak-a
til miáls um skýrslu Ingólfs
frá Hvanneyri í fyrra, falsað
mál! Þetta er ofdjarft af Ing-
ólfi, því bændur skilja málið,
vita að önnux aðferð gefst ekfci
til að þurrka hey, en sú sem
notax hita og vind, eins og
náttúran gerir. Bændur vænta
því mikils af málinu og hefur
einn þeirra, Guðmundur skáld
á Kirkjubóli, ritað ágæta grein
um málið. og í tugum hafa
bændur sp-urzt; fyrir um mál-
ið og hver muni verða firam-
kvæmd þess. Þagar Morgun-
blaOið birtir ræðu Ingólfs fá
þeir svör við fyrirspumum
sínum. Geta nú bændur þekkt
sinn vitjunartímia í sínum mál-
um er allt blasir vdð í sinni
lengd og breidd. er Ingólfur-
mæltj lausnarorðið fyrir Tim-
ann. Grænadauðáikl-abbið ættu
bændiUj- að afþaikk,a í kosning-
um í vor, og er ekki seinna
vænna. Upp nú! Það er öld
sem má!
Ég hefi sótt um fé og land
til frekari tilrauna og útfærslu
þeirra. Ég sé hvað fyrir verð-<5>-
Ur um það, og bið ég bændur
að muna í vor, þvi það má öll-
um vera ljóst, að þessar og þvi-
líkar gjörðir eru markvissar í
því efni, að drepa landbúnað-
inn og hefur í mörgu fram-
komið að undanfömu, þótt
grænadauðafclabbið h-afi verið
mikilvirkast. Andinn er gam-
all. „Já, Benedikt minn,“ sagði
Ól-afur Thors 1945. „Ef land-
búnaðurinn kernst í þetta horf,
er það aðains fyrir Framsókn-
armenn,“ þ.e„ látið etok; land-
búna’ðinn kornast í borf. Dxep-
ið þið það sem honum má
fremsit bj-argia næ-g og góð fó@-
uröflun. Til þess að svara þeim
írauða um huigmyn-diasituldinn
er það, að amerískur . land-
búnaðarmaður sá húsið í
Hveragerði í smiðum og fékk
a@ vjta hverju ætti að hlíta.
Honum þótti nýtt og athygliis-
vert í efni, og nú hefur bann
spurzt fyrir um hverju hin
fyrirhuigaða tilraun hiafi sva.r-
að. Það h-ef-ur h-ann fengið að
vita. En skelfing hefur hann
veirið mikið ófróðari, en sá í-
rauði á íslandii!
Þess er að geta, að Ingólf-
ur gekk í það fyrir mig, að
fá Friðrjk Pálmason, Einars-
sonar, ágætan m-ann, tál í
gera ýmsar mælingar í Hvera-
gerði á heyþurrkinum. Við
gerðum það 4. okt. í óveðri,
svo eigi nýttist að fullu. Nú
hefur Friðrik, sem vinnur í
Rannsóknardeildinni í Keldna-
holti. ransafcað ýmislegt í þessu
efni. Stör, sem slegin var 12.
sept. reyndist að hafa 2,2 fcg.
í fóðureiningu og er það mun
betra en taða í súgþurrtounax-
hlöðu. Heyið sem Friðrik
mæ-ldi af ijánum inn í húsið
þennan dag, 4. okt., reyndist
enigum steinefnum tapa og ekfci
kolvetnum né fcöfnuniarefnis-
samböndum í þuxrkinum og
hafði sama melt-anleifca og 5
grasinu, . þ.e. alvag óskemmt
grasið í náittúrunni. Þá hefur
Friðrik rannisakað fóðurgildi
hafra.grass sem slegið var og
þurrfcað 1. okt. sl. og reyndisit
það hafa 1,8 tog. í fóðureiningu
og engu tapa í þurrkinum, en
síðslægjan, sem siegin var 3. og
4. okt. hefur um 3 tog. í fóðux-
einingu, eiing og miki'ð af töð-
unni í súgþunrirjnarhlöðunum,
en þar tapast eftir enskum
rannsóknum, 50% af fóðurgildi
grassjns. Þanni-g hefur Ingólf-
ur viljað du-ga mér í öllu, sbr.
Friðrik Pálmaeon. En svo sneri
bann við. Hann lei-tar ekki
eftir upplýsingum hj-á Frið-
riki Pálmasyni um það, hvað
gerðist í Hveragerði. Honum
dugair að lesa upp skýrslu Ól-
afs á Hvanneyri firá 1969, sem
hann kallar siðastliðið vor.
Friðrik sá að verið var að
ferma tvo vagna af velþurru
hey; þegar við komum að hús-
inu ki 10 um morguninn. Stór,
velhlaðinn bill af hey; bedð
eftir að komast að. Svo kom
bill með hey, sem hafði verið
siegið fyrir mig kvöldið áður
og um morguninn, með eina
12 hesta og Friðrik tók rann-
sóknarefni af heyinu, tvisivar
eöa þrisvar um daginn, á með-
an það var að þorna i óveðri,
alls 18 sýnishom. Úr þessu
hefur Friðrik unnið, og mikið
af upplýsingum liggja fyirir hjá
honum, er Ingólfur taldi sér
i enigu skylt að nota, eða spyrja
bændur, sem þuirrkað hafia hey,
þar á meðal hafra, í Hvera-
gerði alls um 600 hesta. Honum
du-gði falsskýrslan frá Hvann-
eyri, en til að rifja þau vinnu-
bröig'ð upp í litlu einu, var til-
ra-un Ólafs þannig, að hann lét
b-lautt hey i kassa með rimla-
botni og dró svo lofit upp í
gegnum heyið, fcalt, og ri-gndi
hvem dag. Þetta lét hann
ganga 8 eða 9 daga og var kátt
á lau-gardagskvöldum á Gili.
Loftdrátturinn var óverulegur.
Heyið reyndar þornaði. Það
er sa-tt að óg sagði honum að
reyna fcaldan loftdrátt, þegax
hann tilkynnti mér að hann
ætlaði ekki að framkvæma
hugmyndir mínar í öðru en
mæla bvort meira loftmagn
blésist eða dragist. Þær til-
raunir fram-di Ól-afur þannig,
að hann hafðd blásara sem
blés ákveðnu loftmagni og lét
hann blása. Svo tók hann
þennan blásara og lé^ hann
draiga og blásarinn sem tók á-
kveðið loftmaign, dró og biéa
nákvæmlega jafnmiklu lofti, og
nú vax Ólaf-Ur toátur. Og Ing-
ólf-ur les — þingheimur hlusit-
ar — og Tíminn stórletrar það
sem Ingólfux les. Grænadauða-
klabbið sitiur á hó-teli og horfir
til hiimna, líklega á gróða af
að snuða bændur á blásurum.
En Eyvindur í Hverager'ði
sprænir 4 tonnum af vatni á
sólarbring á allt klabbið og
fLeytír því út í bafsau-ga. Þeitta
er efckj í Jónsbók, en samt er
það gott!
í upphafj ræðu sinnar upp-
lýsir Ingó-lfiur, að fieiri en ég
fái-st við heyþurrkun og hann
nefnir þess-a menn all-a nema
Ólaí á Hvanneyri, því hann
fær fé edns og hann lystir í
skýnslur sínar. Hinir fá efck-
ert. Og þar á meðal nefndi
bann Sigurbjöim Ámason. Ég
samgleðs-t Sigurbimi, að hamn
skyldi geta sprengt vitið í ráð-
herranum með einum heimsk-
um valsi, styrklaiust. Fyrir
þetta verður Si-gurbjörns lenigi
minnzt, svo nær það ekki
lengra, því einskds verður a'ð
minnast. Aðferð Ein-ars Guð-
jónssonar tekur langt fram
allri súrheysverkun, en hann
fær ekki styrk. f lok ræðu
sinnar gerist Ingólfiur róman-
tískur. Ég er alltaf viðfcvæm-
ur fyrir slíkum „prósa“, enda
þótt menn fcunni ekki orðalag-
ið, seim honum hæfir. Ingólfur
segir: „Og enginn vafi er á
því, að það væri ódýrasfi fyrir
bændur að nota þann búnað,
sem þeir nú hafa við súgþurrk-
unina með þeim hætti, a@ þeir
gætu blásið hedtu lofti í súg-
þurrkunarkerfið, og þyrftu
þeir þá ekki að spyrja að því
hvort það væri þurrkur eða
sólskjn næsta daig, þá gætu
þeir undir flestum krimgum-
stæðum hirt sín hey ó'hrakin
og góð í hdöðu.“ Þa-rna hafa
bændur það. Þið skuluð hafa
það eins og þið eruð vanir.
Stefán í Vorsabæ, sem aldrei
kýs Ingólf, er ekki ofgóður tjl
að vedða heyið úr pollunum.
Þetta segir Ingólfur eftir að
Si-gurbjöm spremigdi í honum
vitið, enda er ekki glóra a'f
viti í þessu, það er ,;frat“ út
í loftið. Þannig er e-kki hægt
að st-anda að heystoap í land-
inu um tveggja mánaða skeið
eða lengur. Þetta vita alljr
bændur og reynslan í óþurrk-
unum í hitt e@ fyrra staðfestír
það að engu verður bjargað
með súgþurrfcun, ef ekki gefst
Framlhald á 9. síðu.
VARAN,
SEM
VERÐBÖLGAN
GLEYMDI

I
Allír þekkja ÖÐAVERÐBÓLGUNA.
Hún þekkir einnig alla, nema okkur.
Frá órinu 1963 hefur HEiiviius-PLASTPOKtw
hsekkað um tæp 10% á sama tíma, sem vísitala
vöru og þjónustu hefur hækkað um 163%.
PLASTPRENT h.f.
GRENSASVEGI 7