Þjóðviljinn - 25.02.1971, Qupperneq 4

<£ SlOA — tnJöÐVUaJINN — Fiimimfairíagiw 2S. íeSaniar 1071
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Ivar H. lónsson (áb.), Magnús Kjartanseon,
Sigurður Guðmundsson.
Ritstj.fulitrúl: Svavar Gestsson.
Fréttastjóri: Sigurður V. Friðþjófsson.
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson.
Ritstjóm, afgreiðsla, augiýsinga:, prentsmiðja: Skólavörðust 19. Siml 17500
(5 iínur). — Askriftarverð kr. 195.00 á mánuðl. — Lausasöiuverð kr. 12.00.
Sjómenn taka í spottann
J^ögum verður einungis breytt með alþingissajm-
þykkt, að forminu til að minnsta kosti. Þess eru
þó mörg dæmi frá undangengnum árum að verka-
lýðshreyfingin hefur í reynd sett lög, og það hin
merkustu lög, með verkföllum. Nægir þar að
minna á ein, löggjöfina um atvinnuleysistrygg-
ingar. Þingmenn Sósialistaflokksins höfðu flutt
hvað eftir annað frumvörp um atvinnuleysistrygg-
ingar en efturhaldssaimur meirihluti á alþingi jafn-
an neitað að samþykkja, þangað til verkalýðsfélög-
in knúðu fram þá löggjöf í verkföllunum miklu
1955.
|yú þvælist óviturleg og ósvífin löggjöf fyrir í öll-
um kjaramálum íslenzkra sjómanna, þvingun-
arlögin frá 1968 um skerðingu sjómannshlutar.
Flokkarnir sem settu þá löggjöf, Alþýðuflokkur-
inn og Sjálfstæðisflokkurinn, þrjózkast við að af-
nema hana. Mörgum er nú að skiljast það sem
þjpgmenn Alþýðubandalagsins sögðu þegar við
meðferð málsins 1968 og Þjóðviljinn hefur marg-
oft fullyrt að aldrei verður friður um kjaramál ís-
lenzkra sjqmanna meðan þessi heimskulega lög-
gjöf er í gildi. Það hefur nú verið upplýst á alþingi
af sjávarútvegsráðherranum sem flutti þessi
þvingunarlög gegn sjómönnum, að á tveimur ár-
um hafi runnið til útgerðarmanna 1695 miljóna
verðmæti af óskiptuim afla samkvæmt þessum lög-
um, til að greiða vexti og afborganir af skipunum
og til beins útgerðarkostnaðar. Um helming þeirr-
ar upphæðar rændu stjórnarflokkamir af sjómönn-
um með lögunum, og munar um minna.
gjómenn eru 'famir að taka fast \ spottann til að
fá þessi óþurftarlög afnumin. Nú síðast hafa
sjómenn á Snæfellsnesi hafið undirskriftasöfnun
um áskomn til alþingis að saimþykkja frumvarp
Geirs Gunnarssonar og Jónasar Ámasonar um af-
nám laganna frá 1968 á þessu ári. Allmargir út-
gerðarmenn þar vestra hafa einnig skrifað undir
áskorunina. Sjómenn á íslenzka fiskiskipaflotan-
um geta síuðlað að afnámi laganna frá 1968 með
því að fara að dæimi sjómanna á Snæfellsnesi og
hefja undirskriftasöfnun í hverju fiskiskipi undir
áskarun til alþingis að samþykkja frumvarp Geirs
og Jónasar. Þegar þingmenn Sósíalistaflokksins
voru að berjast fyrir 12 tíma hvíld togaraháseta
fór slík undirskriftasöfnun fram á togurunum að
frumkvæði sjómanna sjálfra og áskoranir sjó-
manna dundu á alþingi. Varð það framtak tví-
mælalaust málinu 'til styrktar. Svo gæti enn farið,
og mættu sjómenn minnast þess, að háttvirtir al-
þingismenn eru óvenjuviðkvæmir og heymarbetri
en endranær síðustu mánuði fyrir alþingiskosn-
ingar. Þeir vita að hægt er í kosningum að losna
við þingmenn og jafnvel ráðherra sem ekkert
geta lærit. — s.
Minntust 25 ára
prófsafmælis síns
1 soptemibermánuöi 1945 iflór
fram fyrsta sveinspróf í mat-
reiðsluiðn og framreiðsluiðn
hér á landi og var prófið
haldið í Valhöll á Þingvöllum.
Prófi lufcu 7 í matreiðsluiðn og
5 í framreiðsluiðn.
1 tilefhi þess, að * liðinn er
aldarfjórðungur síðan þetta
gerðist, ákváðu þau er prófi
luku þá og enniþá enu við störf
að iðninni, að minnast þessara
tímamóta sinna með því að
gefa Matsveina- og veitinga-
þjónaskólanum gjöf, sem kæmi
skðlanum að notum við
kennslu innan hans.
Prófli luku fyrir 25 árum,
Við Sigtryggur Kiemenzson
vorum stúdentebræður og vin-
ir allt frá fyrstu kynnumoikk-
ar fyrir rúmium fjórum ára-
tuigum. Það er þvi með mifkl-
um trega að óg minnist hans
í dag.
Sigtryggiur fæddist á Húsavík
20. ágúst 1911 og var því nær
sextugur þegair hann andaðist
18. þ.m. effltir að haifa átt við
að stríða mijög erfiðan sjúk-
dóm hin síðustu ár. Þeim sjúk-
dómi tók Sigtryiggiur með æöru-
leysi og karlmennsku, eins og
hans var von og vísa.
Hann laulk stúdentsprófi frá
Menntaslkólanum á Akureyri
árið 1933 og cand. jur. varð
hann 1937. Síðam hélt hann á-
ftram námi í Kaupmannahöfn,
Oslló og Stokikhólmi 1937 og
1938 og kynnti hann sér sór-
stalkllega talla- og skattalöggjöf.
Um nokfcurra mánaða skeið
árið 1937 var Sigtryggur settur
sýslumaður í Rangárvallllasiýslu
og hófst þar ferill hans í þágu
hins opinbera.
Þau störtf sem honum voru
falin voru bæði mörg og mik-
ilvæg. Hér verða þau öll ekki
rakin, en hin helztu þednra voru:
Forstöðuma'ður Skömmtunar-
skrifstofu ríkisins frá stafn-
un hennar 1939 til 1947. 1 Við-
skiptaráði 1944-1947 1 Fjárhags-
ráði 1947-52. Ráðuneytisstjóri í
fjármálaráðuneytinu 1952-66, en
1. júlí 1966 var hann skipaður
bamkastjóri í Seðdabanka ís-
lands og gegndi hann þeirri
stöðu til dauðadags.
Fleiri störf Sigtrygigs verða
ekki nefnd enda eklki ætlan
mín að lýsa embættismannin-
um heldiur manninum sjáJJfum.
Sá var siður Sigurðar Guð-
eins og fyrr segir 12 karlar og
konur; af þeim eru tveir látn-
ir, þeir Kjartan Guðjónsson,
matreiðslumaður og Theódór
Ólafsson framreiðslumaður,
tveir munu vera hættir störf-
um við iðnina, en þeir eru
átta sem stóðu að gjöf þessari,
matreiðslumennimir Böðvar
Steinþórssion, Kristján Ásgeirs-
son, Maria Jensdóttir, Sveins-
ína Guðmundsdlóttir, Þorgeir
Pétursson og Þórður S. Áma-
son, en framreiðslumennimir
Stefán Þorvaldsson og Tryggvi
Steingrímsson.
Þessir karlar og konur voru
gestir Matsveina- og veitinga-
seðíabankastjóri
mundssonar, skólameistara f
M.A., að flytja sitöku sinnum
tölur yfir óktour nemendunum.
Sór í lagi er mér ein slík hiug-
vekja í minni: „Farið veíl með
stólana“
Þannig var miál meö vextiað
skólinn hafði eignazt 100 nýja
stóUa og skólameistari var með
erindi sínu að brýna oklkur
nemendurna að fara veS með
þessa stóla. En hann var að
gera meira. „Víkkið, þenjið út
boðorðið um vandaða meðferðá
skólastólunum, svo að það nái
langt út -fvTÍr kennslustoifum-
ar“, sagðd skóiameistari. Hann
var að getfa olkkur ákveðnar
siðlfræðilegar lífsreglur. Hann
taiaði um nýtni og hirðusemi,
ráðdeild og ráðvendni.
Eins og aá lfkum lætur hef-
ur ókkur nemendunum mis-
jafnlega tekdzt að fylgja þess-
um kenningum okkar hoilllráöa
skólameistara. En það hygg ég
að sé mál allllra þedrra er til
þekfcja, að Sigtryggur hafi „far-
ið vel með stólann" í sínuh'fi.
Ektoi vegna hugvefcjunnar
sem siikrar Heidur var hún í
samræmi við alla skapgerð
Sigtryggs. Honum voaru í blóð
bornir svo margir góðir kostii-:
Tryggleiki, reglusemi, vinnu-
gleði, vandvirfcpi, félagslyndi.
öllu þessu kynntist ég þeigar
við vorum sarnan í skóla og þó
ekki síður þeigar við imnum
saman í Viðskiptaráði á árun-
um 1944-47. Þetta ráð var geysi-
valdamikil stofnun, tók ákvarð-
anir um hin þýðinganmestu
mál. Fjarri fór því að viðSig-
tiyggur greiddum alltaf at-
kvæði á saima veg. En mikið
var það áberandi hversu hann
þjónaskólans við verlldega æf-
ingu 3. bekkjar miðviltoudaiginn
10. febr. s.l. Tryggvi Þorfinns-
son skólastjóri bauð gesti vel-
komna og ámaði þeim sem
ættu 25 ára afmæli til ham-
ingju.
Böðvar Steinþórsson hélt
ræðu, þar sem hann minnti á
að matreiðsla og framreiðsla
hefðu á árinu 1941 fengið við-
urkenningu stjómvalda sem
iðngrein. Ræddi Böðvar um að-
dragandann að fyrsta sveins-
prófinu, en þá var enginn ökóli
til. Benti Böðvar á hve mikið
hefði verið unnið að því að
fá stofnsettan sérskóla fyrir
þessar stéttir, oig hvemig það
mál hefði verið leyst með
vígslu Matsveina- og veitingar
þjónaskólans árið 1955, en það
ár átti þessi hópur tíu ára
afmæli, og gaf þá skólanum
vegna þeirra tímamjóta svokall-
að fyrirskurðarsett, sem hefur
komið skólanum að miklu
gagni. Taldi Böðvar furðuiegt
hversu miklu skólinn hefði
fengið áorkað við hin enfiðu
ígrundaði vel áður en hann tók
afsíöðu til mála.
Án efa mun mörgum þeim
ótounnugum, sem hittu Sig-
trygg í stamfi, hafa þótt sem
þar færi hinn alvörugefni em-
bættismaður. Það er alvegrétt.
Sigtryggur tðk öll sín störf al-
variega. Hinsvegar gat bann í
góðum hópi verið hróltour allls
fagnaðar, skeggræddi glaðlega
atf mifcilllli leikni. Hann var
maður hleypidómalaus oghisip-
urslaus, skilningsgóður á menn
og málefni, góðviljaður.
Sigtryggur kvæntist 16. júlí
1937 Unni Pálsdóttur, Zóphión-
íasisonar. Voru þau hjón sam-
valin svo sem bezt rná verða.
Eignuðust þau sex dætur, Riúnu
Bínu, önnu Irngibjörgu, Unni,
Jakobínu, Jóhönnu og Sigríði.
Mér segir svo huguir aö á þeim
skilyrði sem hann hefur húið
við frá fyrstu tíð, en með frv.
um Hótel- og veitingaskóla Is-
lands, sem nú liggur fyrir Al-
þinigi, verður startfsemi skól-
ans færð út, þannig að um al-
hiiða hótel- og veitingaskóla
verður að ræða. Taldi Böðvar
frumvarp þetta vera verðuga
„viðurkenningu" Skólanum til
handa. Að lokum þakkaði Böðv-
ar Steinþórsson fyrir hönd
fyrstu prótfsveina í maitreiðslu-
bg framreiðslu góðar veitingar
og viðurgeming, og atfhenti
skólastjóra, Tryggva Þorfinns-
syni, gjof til skólans frá þeim,
en það var grillofn.
Skólastjóri þaikkaði hina góðu
gjöf, sem hann tovaðst viss um
að kæmi skólanum að mildu
gagni. Hann minntist þess að
þetta væri í amnað sinn sem
þessi hópur gæfi skólanum
gjöf í tilefni merkisafmælis
síns. I>akkaði hann sérstaidega
þessa mifclu raskitarsemi við
skölann, sem þessi árgangur
prófsveina hefði sýnt nú sem
áður.
dætrum muni sannast hið
fomtoveðna, að sjaldan fellur
eplið langt frá eitoinni.
Við hjónin sendum eiginkonu
Sigtryggs, dæitrum, tenigdlason-
imurn og öðrum aðstandendum
innilegar samúðarkveðjuir.
Haukur Hclgason.
KVEÐJA
Orstutt kynning seint á sjúkragangi
segir fátt, en aðeins gott, um þig;
því svo var vnikið sólskin þér í fangi,
að síðan hefur bírt í kringiutn mig.
Ég sé í anda srumarhaga grænia,
er sólris þinnar trúar við þér skín,
og tek svo undir blessun þeirra bæna,
sem beðið er í hljóði vegna þín.
T.E.
Minning