Þjóðviljinn - 22.08.1972, Blaðsíða 1

Þriðiudagur 22. ágúst — 37. árgangur —186. tölublað
Alþýóubankinn hff
ykkar hagur
okkar metnaöur
ÞAÐ BORGAR SIG
AÐ VERZLA í KRON
r r
Akvörðun Islendinga um útfærsluna
1. september hefur flýtt æskilegri
þróun þessara mála ótrúlega mikið
Gils Guðmundsson alþingismaður er nýkominn heim
frá 3. undirbúningsfundi fyrir hafréttarráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna, sem fyrirhugað var að halda á næsta
ári.
Fundurinn stóð í 5 vikurog var haldinn i Haag, en hon-
um lauk á föstudag.
Einhliða útfœrsla okkar í 50 mílur
í dag hefur meiri hljómgrunn meðal
þjóða heims, heldur en sú djarfa
ákvörðun okkar 1958,
að fœra landhelgina út í 12 milur.
Ef ekki hefði komið til
óheillasamningurinn fró 1961 hefði
engin komizt upp með múður
við útfœrslu okkar nú.
Blaðið sneri sér til Gils og bað
hann að gera grein fyrir störfum
fundarins.
— Nefndin á eftir að senda rik-
isstjórninni skýrslu sina, svo ég
get þvi aðeins sagt undan og ofan
af minum persónulegu hugmynd-
um um gildi þessarar ráöstefnu,
sagði Gils.
— A þessum fundi var að þvi
stefnt að undirbúningi undir haf-
réttarráðstefnuna yrði lokið. Það
tókst hins vegar ekki, enda var
það raunar ljóst, eftir fundinn i
New York i marz-april, þar sem
mjög hægur gangur var á málum,
að þessu marki yrði ekki náð nú.
Enda þótt vinnubrögð öll virt-
ust betri nú, en þá, og töluvert
miðaði i áttina á þessum fundi, er
Stórbruni að
Þrándarstöð-
um í S-Múl.
Stórbruni varð að
Þrándarstöðum í Suður-
AAúlasýslu aðfaranótt.
mánudagsins. AAannskaði
varð ekki í brunanum.
Eldurinn kom upp um miðnætt-
ið, skömmu eftir að fólk hafði tek-
ið á sig náðir. Slökkviliðið á Eg-
ilsstööum var kvatt á vettvang,
en bæjarhúsin og viðbyggð hlaða
voru þegar alelda þegar það
kom.
tbúðarhúsið var tvilyft timbur-
hús, og hlaöan var einnig úr
timbri. Hvort tveggja húsin
brunnu tilgrunna og var litlu sem
engu af innanstokksmunum
bjargað, og mestur hluti af hey-
inu talið ónýtt.
250 kinda fjárhús stórskemmd-
ist einnig i brunanum.
nú helzt um það rætt að halda
þurfi tvo undirbúningsfundi enn,
áður en hægt veröur að haida
sjálfa hafréttarráðstefnuna.
Það er þó loksins búið að gera
drög að dagskrá hafréttarráð-
stefnunnar, þ.e.a.s. hvaða mála-
flokka hún skuli taka til meðferð-
ar, auk þess sem fram komu nú
beinar stefnumarkandi tillögur
frá allmörgum rikjum, varðandi
helztu ágreiningsmálin. Linurnar
hafa þvi skýrzt nokkuö, og um
það rætt að undirbúningi veröi
lokið siðari hluta næsta árs og
sjálf ráðstefnan þá haldin árið
1974. Ennfremur er rætt um það
að ráðstefnan verði haldin i
tveimur hlutum fyrri- og siðari
hluta ársins. —
— Er búizt við árangri af þeirri
ráðstefnu?
— Ýmsir telja óvist að'endan-
legur árangur náist árið 1974, og
vissulega er ekki hægt að útiloka
þann möguleika, að ráðstefnan
leysist upp, þ.e.a.s. að ekki takist
aö fá 2/3 hluta atkvæða fyrir
neinni lausn.
— Virðist þér að hlutföllin milli
þeirra sem vilja viðari landhelgi
og hinna sem takmarkaða land-
helgi vilja hafi raskazt frá siðustu
undirbúningsfundum?
— Þaðer greinilegt, að þau riki
sem hefðu kosið sem allra
þrengsta fiskveiðilögsögu, — 12
milur með óverulegum frávikum,
— hafa mörg séð fram á, að sú
leið er ekki fær, og hafa þau þvi i
tillögum sinum komið nokkuð til
móts við þau riki, sem lagt hafa
áherzlu á viðari landhelgi.
Þó eru þær hugmyndir með
þeim annmarka, að alþjóðagerð-
ardómi skuli falið endanlegt úr-
skurðarvald um rétt strandrikja
til fiskveiðilögsögu, en aftur á
móti eru yfirráð yfir hafsbotnin-
um undanskilin ákvörðun sliks
dóms, en þessi riki eru einmitt
fylgjandi viðum yfirráðarétti
strandrikjanna yfir hafsbotnin-
um.
— örlar eitthvað á tillögu, um
viðáttu fiskveiðilögsögu, sem við
gætum sætt okkur við?
— Mér virðist þróunin stefna
mjög i þá átt, að töluvert viðtækt
samkomulag eigi að geta náðst
Það kannast sjálfsagt
flestir Islendingar við nafn
enska togaraskipstjórans
Róbert Taylor, sem fjórum
sinnum hefur verið dæmd-
ur hérá landi. Þrisvar fyrir
um tillögu lika þeirri sem Kenya
lagði fram á fundinum sem yrði i
meginatriðum á þá ieiö, að sjálf
landhelgin verði 12 milur, en fisk-
veiðilögsaga strandrikis verði allt
upp i 200 milur, en þó breytileg
eftir aðstæðum á hverjum stað,
og er þar gert ráð fyrir fullum
landhelgisbrot og einu sinni
fyrir árás og líkamsmeið-
ingar á lögreglunni á Isa-
firði og þannig lauk skipt-
um hans við landann að
hann var dæmdur i fangelsi
rétti strandrikis til að ákveða
sjálft yfirráðasvæðiö innan hinna
settu marka.
Kenya hefur að ýmsu leyti haft
forystu fyrir þeim Afrikuþjóðum
sem hafa tekið jákvæða afstöðu
til viðtækrar fiskveiöilögsögu, en
Framhald á 11. siðu.
og sat um tíma á Litla
Hrauni fyrir afbrot sin. Nú
er þessi sami maður for-
maður félags yfirmanna á
togurum i Englandi og hef-
ur hann hvatt brezka sjó-
menn til ofbeldis gegn ís-
lenzu landhelgisgæzlunni
eftir 1. september og vill
kauði að þeir beiti vopnum
ef þörf krefur.
Róbert Taylor var fyrst dæmd-
ur hér á landi fyrir landhelgisbrot
21. marz 1961 og aftur var hann
tekinn og dæmdur 2. desember
sama ár. Enn var hann dæmdur
hér á landi 1963 fyrir aðför að lög-
reglunni á tsafirði er hann i ölæði
lagöi hendur á lögregluþjóna að
störfum þar vestra. Og loks i
febrúar 1965 var hann dæmdur i
45 daga varðhald og 350 þús. kr.
sekt, sem þá var hæsta sekt er
dæmd hafði verið, fyrir landhelg-
isbrot. Þennan dóm staðfesti
hæstiréttur i desember sama ár
og þá gat Taylor ekki komizt hjá.
þvi að koma hingað til lands og
taka út sinn dóm og var hann sett-
ur inn á Litla Hrauni rétt fyrir jól
þetta ár en höfðaði siðan til konu
sinnar og barna og var náðaður
rétt fyrir jól, svo vera hans á
Hrauninu varð ekki löng.
Framhald á 11. siðu.
Fjórða boðorð brezkra togaraskipstjóra:
Fremur að sökkva togaran-
um en að stöðva hann
Bretar hafa nú gefið skip-
stjórum brezku togaranna á
Islandsmiðum fyrirmæli um
hvernig þeir skuli hegða sér
komi til átaka eftir 1. septem-
ber.
Ofbeldisboöorð Breta eru
þessi:
1. Forðast átök. 2.Ekki
að leita til íslenzkra
hafna. 3. Ekki leyfa ís-
lenzkum varðskips-
mönnum að ganga um
borð i brezka togara. 4.
Ekki aö stanza þó að isl.
varöskipin gefi merki
heldur að sigla á fulla
ferð og iáta skipið fyrr
sökkva en að gefast upp.
Bretar munu senda hingað
þrjú skip til þess að vera tog-
arafiotanum til aðstoðar:
Rannsóknarskip um 1600 lest-
ir, veðurathugunarskip 1500
lestir og hafrannsóknarskip
1600 lestir. Brezku togararnir
munu verða 80 talsins um
mánaðamótin, er haft eftir
Austen Laing framkvæmda-
stjóra Félags brezkra botn-
vörpuskipaeigenda. Munu
skipin aöallega halda sig út af
Norðvestur- og Suðaustur-
landi.
Hvetur til ofbeldis
í landhelgisdeilunni
Robert Taylor, gamall landhelgisbrjótur, stýrir
aðgerðum brezkra togaraskipstjóra