Þjóðviljinn - 09.02.1974, Blaðsíða 8

------1
8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 9. febrúar 1974.
Laugardagur 9. febrúar 1974. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9
Reimt
i
My Lai
Þann sextánda mars 1968 sett-
ust bandariskar herþyrlur, full-
fermdar hermönnum, i viet-
nömsku sveitaþorpi sem á landa-
bréfum hersins var merkt heitinu
My Lai. Herflokkurinn, sem var
undir stjórn annars iautinants
William Calieys, brenndi þorpiö
til grunna og drap það sem til
náöist af ibúunum. Samkvæmt
niðurstöðum, sem fengust i rétt-
arhöldum i málinu, voru að
minnsta kosti hundrað og niu
þorpsbúar drepnir, flestir konur,
börn og gamalmenni. En senni-
lega hefur tala drepinna verið all-
miklu hærri, auk þess sem marg-
ir voru særðir og limlestir.
Röð af tilviljunum olli þvi að af
óteljandi glæpum frömdum i
Víetnamstriðinu varð þessi mest
umtalaður og umskrifaður. Þó
varhér um að ræða aðeins eina af
fjölmörgum hliðstæðum „hern-
aðaraðgerðum”, sem bandariski
herinn framkvæmdi i Vietnam-
striðinu. Enda vissi Calley ræksn-
ið ekki hvaðan á hann stóð veðrið
þegar eftir dúk og disk var farið
að þvarga við hann um þetta og
honum um siðir stillt upp i réttar-
höldum sem striðsglæpamanni.
Hann hafði jú ekki gert annað en
að hlýða skipunum og fram-
kvæmt þessa sérstöku „árás” á
þorpið að hefðbundnum hætti. En
hann hlaut að fá sinn dóm. Fyrst
morðin i My Lai voru komin á al-
staðurinn þar sem það var. Raun-
ar hét þetta þorp ekki My Lai, þvi
að það var merkt röngu nafni á
kortum Bandarikjahers. Hið
rétta nafn þorpsins var Thuan
Yen, sem á islensku mundi þýða
Vandræðaleysa eða eitthvað i þá
áttina, og verður varla annað
sagt en það nafn kóróni ósköpin
með kaldhæðni.
heimsvitorb, sáu bandarisk
stjórnarvöld þann kost vænstan
aö ’pvo 'hendur sinar af þeim —
gamalt trix úr Bibliunni, eins og
Makki hnifur sagði.
Vandræðaleysa
Nú berjast bandariskir her-
menn ekki lengur i Vietnam nema
sem „ráðunauíar” i liði Saigon-
stjórnar, en striðið þar heldur á-
fram af svo að segja fullum krafti
þrátt íyrir vopnahlésamninginn
frá þvi i byrjun siðastliðins árs.
My Lai er nú á yfirráðasvæði
Saigon-hersins, eða réttara sagt
Bandarikjaher er orðlagður fyrir hjálp-
semi og ljúfmennsku þegar náttúru-
hamfarir cins og eldgos eru annarsveg-
ar, en eins og þessi mynd frá My Lai
sýnii> vill koma annað hljóð i strokkinn
gagnvart þeim þjóðum, sem vilja ekki
lofa þessum sérstaka her að „vernda”
sig með góðu.
Rétt hjá þorpsrústunum er
skurður, sem nú er gjarnan
kenndur við Calley. Út i þennan
skurð ráku ungir, bandariskir
hermenn meira en hundrað gam-
almenni, konur og börn og slátr-
uðu þeim með vélbyssuskothrið.
Af sjálfu þorpinu sést nú varla
annað en rústir af byggingum úr
múrsteini, sem eru næstum
horfnar i hitabeltisgróðurinn.
Múrsteinninn sýnir að ibúar Thu-
an Yen hafa verið með betri
bændum, eftir þvi sem gerist i þvi
landi. Innan um húsarústirnar
sjást brot úr vatnskrukkum úr
leir og bláum postulinsilátum,
svo og leifar af sviðnum húsaviði.
og börnin og kýrnar
til slátrunar leidd”
Fréttamenn frá bandariska
fréttatimaritinu Newsweek, sem
komu til Thuan Yen eða My Lai
nú fyrir skömmu, hittu þar fyrir
fátt manna. Þótt Bandarikja-
menn væru mættu þeir aðeins
vinsamlegu viðmóti, enda er
vænlegra til langlifis á yfirráða-
svæði Saigon-stjórnarinnar að
sýna þeirri þjóð ekki fjandskap.
Allt það fólk, sem frétta-
mennirnir höfðu tal af, hafði verið
i þorpinu þegar morðárásin var
gerð á það og sloppið nauðulega
með lifi. Þar á meðal var stúlka,
sem hafði þá verið niu ára- hún
hafið verið s-kotin i fótinn. Onnur
stúlka, sem hafði verið átta ára á
morðdaginn, sagði frétta-
mönnunum frá árásinni: „Við
flýðum út úr húsum en lentum
beint i flasinu á Bandarikjamönn-
unum og þeir fóru að skjóta.
Móðir min og faðir voru bæði
drepin. Ég varð fyrir skoti og lá
lengi innanum þá dauðu og það
blæddi úr fætinum á mér.
Hermennirnir hafa sjálfsagt
haldið að ég væri lika dauð.”
Veðurbarinn- miðaldra bóndi,
Pham Vi að nafni, sagði frétta-
mönnum svo frá: „Það var
klukkan sex að morgni, og afi
minn var nýkominn út á akur til
starfa. Allt i einu voru þyrlur
farnar að lenda allt i kring. Fólk
flýði út úr þorpinu óg það var
skotið. Hermennirnir skutu afa
minn þar sem hann stóð á
akrinum og kýrnar okkar sex
lika. Kona hljóp framhjá og ég
slóst i för með henni. Það var
skotið og konan hné dauð niður.
Ég var skotinn i kviðinn.”
Þeir sem lifðu af morðin fengu
skaða sinn litt bættan, enda
reyndu bandarisku hernaðaryfir-
völdin og Saigonstjórnin lengi vel
að leyna atburðinum eins og
mörgum öðrum hliðstæðum
glæpum, og enn i dag viðurkennir
Saigon-sljórnin ekki að umrædd
„hernaðaraðgerð” hafi átt sér
stað. Fyrrnefndir bandariskir
fréttamenn mættu sem fyrr segir
aðeins vinsemd á veltvangi glæpa
hers sins, en voru þó aðvaraðir
undir rós. „Verið hérna ekki of
lengi”, sagði ein stúlkan, sem
þeir ræddu við. „Hér i rústunum
úir og grúir af vofum.”
dþ
„Enn sannar
varnarliðið
tilverurétt sinn
Þessi skemmtilega myndasaga var
send Þjóðviljanum frá ókunnum
höfundi. Hún þarfnast ekki skýr-
inga.
Stúdentar segja í ályktun:
Herstöðin hér
hlekkur í
hernaðarkerfi
stórvelda
Þjóðviljinn birtir ályktun sem
samþykkt var á almennum fundi
sem stúdentar héldu 25. janúar
1. Fundur stúdenta og háskóla-
kennara um herstöðvamálið 24.
jan. 1974 tekur undir þá kröfu að
herstöðvasamningnum verði sagt
upp og herlið og herstöðvar hverfi
af landi brott á þessu ári.
2. Fundur mótmælir harðlega
þeim vinnubrögðum utanrikis-
ráðherra að draga viðræður við
Bandarikjastjórn á langinn.
Þeim sexmánaða viðræðu-
tima sem gert var ráð fyrir i her-
stöðvasamningnum lauk 25.
desember siðastliðinn, og hefur
samningurinn siðan verið upp-
segjanlegur með einhliða ákvörð-
un islensku rikisstjórnarinnar og
þannig mátt tryggja framkvæmd
markaðrar stefnu stjórnarinnar.
öll seinkun er frávik frá þeirri
stefnu.
Nú er Alþingi komið saman
að nýju og vitað 'er að rikisstjórn-
in hefur ekki starfhæfan meiri-
hluta og er þvi afar völt i sessi. Sá
dráttur sem enn hefur orðið á hin-
um þýðingarlausu viðræðum við
Bandarikjamenn er þvi beint til-
ræði við ákvæði málefnasamnigs
stjórnarinnar.
3. Fundurinn lýsir yfir algerri
andstöðu við allar málamiðlunar-
lausnir á herstöðvamálinu. Slikar
tillögur, þ.á.m. fataskiptatillaga
sú sem Alþýðuflokksmenn hafa
borið fram og utanrikisráðherra
hefur farið lofsamlegum orðum
um, miða einugis aö þvi að fela
herstöðin sjónum manna.
4. Atburðir undanfarinna vikna
sýna ljóslega að herstöðvasinnar
eru á undanhaldi. Undansláttar-
tillögurnar og sefasýki undir-
skriftasafnaranna eru skýr dæmi
þess. Jafnframt sýna þessir at-
burðir fram á stéttareðli her-
stöðvamálsins. Meðan herstöðva-
andstæðingar heyja baráttu
sina við litil efni en einlægan bar-
áttuvilja, er ekkert til sparað við
undirskriftasöfnun hinna sjálf-
skipuðu landvætta sem hins
treysta sér ekki til kappræðna um
málstað sinn. Þó hvila atvinnu-
rekendur þeir og stjórnendur.
sem aðallega standa að baki
„landvættunum,” ekki fyrir sér
að beita við söfnun undirskrifta
aðferðum sem jaðra við atvinnu-
kúgun. Eru þessar aðfarir
hryggilegt dæmi um siðleysi is-
lenskrar borgarastéttar, siðleysi
sem dafnað hefur i skjóli hersetu
og hermangs.
5. Fundurinn itrekar þau sjónar-
mið stúdenta að rangt sé að ein-
skorða baráttuna við brottför
hersins, heldur er hún eitt með
baráttunni gegn NATO vegna ná-
inna tengsla þessa tvenns. Inn-
ganga i NATO var greinilega
hugsuð sem áfangi til að treysta
þau itök bandariskrar heims-
valdastefnu á Islandi sem her-
námið 1951 siðan staðfesti. Yfir-
standandi andóf gegn brottvisun
hersins er háð með tilvisun til
NATO, og undansláttartillögurn-
ar hafa hlotið náð fyrir augum
striðsherranna i Brússel. Her-
stöðvarnar hér eru aðeins hlekk-
ur i hernaðarkerfi heimsvalda-
sinna sem spannar frá Vietnam
til Angóla, frá Grikklandi til Is-
lands. Baráttan fyrir algerri
brottvisun hernámsliðsins er
óhjákvæmilega barátta gegn
NATO.
6. Fundurinn minnir á að herinn
verður ekki rekinn af landi brott
né tslandi komið úr NATO nema
til komi viðtæk barátta allrar al-
þýðu. Fundurinn skorar þvi á
verkalýðsfélög aö taka undir
kröfuna um brottför hersins og
mótmæla öllum undanslætti.
Fundurinn skorar á verkamenn á
vinnustöðum, skólanemendur og
alþýðu landsins aö gera slikt hið
sama.