Þjóðviljinn - 27.10.1974, Side 12

12 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 27. október 1974.
Steinunn Kristensen er hér með silfur- Hjáimar Torfason, gulismiður, með býsn af eiginsmfðuðum
háismen með fsienskum steini I. Jó- hringum.
hannes Leifsson smiðaði menið.
Ingigerður Sigurðardóttir, afgreiðslustúlka I
Gull- og silfurbúðinni aö Laugavegi 35, ber hér
hálsmen, aö sjálfsögöu handsmiöað, en þaö er
sveinsstykki Einars Þórhalissonar. Menið er
smíðaö úr hvitu og rauðu gulli, alsett ekta perl-
um og metist. Menið kostar 179.950 krónur.
Heill bakki af brenndum siifurarmböndum úr
verslun Jóhannesar Leifssonar.
Góðmál
gimsteii
í tilefni af því að Félag
íslenskra gullsmiða varð
fimmtugt 19. október siðast
liðinn, gengu blaðamaður og
Ijósmyndari Þjóðviljans til
þriggja gullsmiða, eða
réttara sagt í þrjár gull-
smíðabúðir við Lauga-
veginn nú í vikunni til þess
að líta á smíðar úr góð-
málmum skreyttum eðal-
steinum.
Gullsmiðunum, sem við heim-
sóttum bar saman um, að ekki væri
nándar nærri því hægt að taka alla
þá til gullsmiðanáms, sem þess
óskuðu. Af rúmlega 60 félags-
mönnum i Félagi islenskra gull-
smiða eru 4 konur með gullsmiða-
Djásnum prýdd hönd sem þessi
kostar 120 þúsund krónur og þá
hvorki hold né bein metið til fjár.
Afgreiðslustúlkan i verslun
Jóhannesar Leifssonar, Steinunn
Kristensen, ber gripina.
réttindi, og nokkrar konur eru aö
læra smiðina.
Jóhannes Leifsson, að Laugavegi
30, sagðist vera mest I feulí-
smiðinni. Einn gullsmiður vinnur
við það hjá Jóhannesi, aö smiða
viravirkisskraut fyrir islenska
þjóðbúninginn, en allmikil sala er I
þvi.
Stokkabelti við islenska
búninginn fyrir meðalgranna eða
gildvaxna konu kostar á milli 50 og
60 þúsund krónur.
Dýrasti hringurinn hjá Jóhannesi
var gullhringur með gimsteini og
kostar hann 58.850.00 krónur.
Hjálmar Torfason, gullsmiður á
Laugavegi 28, er að kenna syni
sinum iðnina. Sá var að fást viö
viravirki þegar Þjóðviljamenn áttu
leið um. Viravirkisgerð hlýtur að
vera mikiö nákvæmnis og þolin-
Silfurháismen með fsienskum
steini smiðað af Hjálmari Torfa-
syni.
Björn Th. Björnsson, listfrœðingur
Islensk gulls
Skrif Björns T. Björnssonar, þau
sem hér fara á eftir, voru birt I sýn-
ingarskrá Félags íslenskra gull-
smiða fyrir sýningu smiðanna, sem
haldin var i Bogasalnum dagana
11. — 19. október.
Vel mætti vera, að einhverjar Is-
lenskar konur gengju enn með það
silfpr I skarti sinu sem forfeður
þeirra fluttu með sér út hingað á
landnámstið. öldum saman bjó
þjóðin að þeim sjóði góðmálma
sem fyrir hafði safnast i öndveröu.
Þegar fátækt og einangrun tóku
fyrir frekari innflutning gulls og
silfurs, voru gamlir gripir tiðum
bræddir upp og nýir smiðaðir úr,
þvi hver timi gerði sinar kröfur um
skart og búnaö.
Svo ótrúlegt sem það má heita,
hafa Islenskar konur gengið með
rikulegra skart i búningi sinum en
nokkrar konur jafnstétta um álf-
una. Og þar skipar ekki aðeins
kvensilfrið svo háan sess, I öllum
margbreytileika sinum, heldur var
hvað eina fegrað og búið: reiðver,
svipur, baukar, lyklasylgja hús-
móðurinnar og nálhús hennar, að
ógleymdri allri málmsmiðinni sem
kirkjunni heyrði. Þegar menn leiða
að auk hugann að listmæti Islenskr-
ar hibýlamenntar á þessum fá-
tæktaröldum, I saumi, útskurði,
vefnaði og hverskyns hagleiksvirki
öðru, gerist sú spurning áleitin,
hvort maðurinn hafi ekki einmitt á
þennan hátt verið aö hef ja andlega
sjálfsvirðingu sina yfir efnalega
eymd hið ytra. Ef til vill felst I
þessu einhver furðulegasta þver-
sögnin I Islenskri sögu og um leið
lykillinn að mörgum ráðgátum
hennar: Það var höfðingskona,
sem sat I aldrifnum söðli sinum,
með glitofið klæði úndir sér, búin
silfurhnepptri reiðhempu og með
dýra svipu i hendi, og þó átti þessi
sama kona vart I askana þegar
heim kom. Aðeins með þessu móti
fékk hin andlega sjálfsvirðing, per-
sónustoltið, haldið velli i sáru striði
daga og alda. Það var þetta, sem
skilaði þjóðinni óbeygðri fram i ljós
nýs tima, tima frelsisbaráttu og
fullveldis. Svo furðulega samofin
er Islensk silfursmíð og aðrar list-
iðnir örlögum og sigrum þessarar
þjóðar.
Það kostaði átök á öllum sviðum
þegar þjóðin steig út úr einangrun
aldanna og krafðist fullveðja réttar
i evrópskri samtiö. Gamlar hefðir
lentu i iðu nýrra strauma, en
breyttir þjóðlifshættir sviptu
grundvellinum undan þeim, einni
af annarri. Þar kom, að enginn var
lengur sá sem askana skar og
skreytti, né fágaði hornspænina, og
enginn dreif lengur búnað á sööla
né óf I þá blómstruð klæði. Þunga-
miðja þjóðmenningarinnar fluttist
úr sveit i bæ.
Ein var þó sú grein fornra list-
iðna, sem af barst i þessum
straumköstum: gull-og silfursmiö-