Þjóðviljinn - 10.12.1974, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 10. desember 1974.
þingsjá þjóðviljans
Helgi Seljan um aukinn stuðning
við gatnagerð í þéttbýli úti á landi:
Réttlœtismál og
menningarauki
Fáum framkvæmdum hef ég
vitað ibúana fagna eins einlæg-
lega og varanlegri gatnagerð i
þorpum landsins, mismunurinn
er það gifurlegur frá þvi sem áður
var. Þetta breytir svip og um-
hverfi byggðarlaganna, gerir þau
byggilegri og laðar fólk til búsetu
þar. Þetta er ekki aðeins félags-
legt réttlætismál heldur er hér
um menningarlegt atriði að ræða,
sköpun umhverfismenningar.
Á þessa lund mæltist Helga
Seljan i framsögu fyrir tillögu
þeirra þremenninga, hans,
Jónasar Arnasonar og Stefáns
Jónssonar, um aukinn stuðning
við varanlega gatnagerð i þétt-
býli og rykbindingu þjóðvega. Er
hún endurflutt litt breytt frá þvi i
fyrra og hefur verið skýrt ýtar-
lega frá efni hennar hér i blaðinu.
Helgi hóf mál sitt á þvi að rekja
hvað gerst hefur i þessum málum
frá þvi tillagan var flutt hið fyrra
sinnið.
1 fyrsta lagi hefur nauösyn
virkra aðgerða rikisvaldsins orð-
iðenn ljósari, æ fleiri sveitarfélög
hyggja á stórátök, unnu rösklega
að verkefninu á siðastliðnu sumri
eða héldu fram þvi sem hafið var.
Hið merka framtak austfirð-
inga og viðtækt samstarf sveitar-
félaga þar um lagningu bundins
slitlags á vegina i kaupstöðum og
kauptúnum þar eystra varð öðr-
um viss fyrirmynd um fram:
kvæmd alla. Vestfirðingar unnu i
sumar mjög myndarlega að
þessu verkefni, höfðu með sér
samstarf og miðaði vel áfram.
Sömu sögu má segja viðar frá.
En austfirðingar fundu i sumar
áþreifanlega hve mjög á skortir
að stórátak i þessu efni verði leyst
án verulegs viðbótarstuðnings,
ekki einungis með lánsfé, heldur
beinlinis aðstoð rikisvaldsins i
formi aukins þéttbýlisvegafjár
eða i öðru formi. Þaö var unnið
miklu minna en áætlað var, miklu
minna en verið hefði ef tillaga
okkar frá fyrra þingi hefði á ein-
hvern hátt komið i framkvæmd
og komið sveitarfélögunum til
góða.
1 öðru lagivar i fyrra lagt fram
frumvarp til breytinga á vegalög-
um sem ekki varð heldur útrætt.
Þar var eitt atriði tillögu okkar
beinlinis tekið inn, þ.e. ibúalág-
markið 300 fært niður I 200.1 með-
förum þingsins var einnig sýni-
legt að reglurnar um skiptingu
þéttbýlisvegafjárins yrðu ekki
eins fáránlegar og verið hefur og
gekk þó ekki eins langt um breyt-
ingar þar og við flutningsmenn
teljum að nauðsynlegt hefði ver-
ið.
Byggðanefnd alþingis hafði og
tekið mál þetta sérstaklega að sér
og m.a. þess vegna voru likur á að
reglurnar um úthlutun fjárins
yröu til bóta fyrir minni sveitar-
félög en Reykjavik hætti að hirða
bróðurpartinn af þessu fjár-
magni.
Einnig stóðu vonir til þess þá og
gera væntanlega enn, að þau 10%
af þéttbýlisvegafénu sem renna
eiga til sérstakra aðkallandi
framkvæmda hyrfu ekki alfarið i
einhverjar Kópavogsgjár höfðuð-
borgarsvæðisins.
Allt var þetta á réttri leið en lit-
ið gerðist.
í þriðja lagikomu þessi mál til
umræðu á sumarþingin-u. Hækk-
un bensinskattsins hafði auðvitað
i för með sér hækkun i krónum til
þéttbýlisvegafjárins en engan
veginn helst sú hækkun þó i hend-
ur við aukningu tilkostnaðar.
Þvi fluttu þingmenn stjórnar-
andstöðunnar með Lúðvik
Jósepsson i fararbroddi þá tillögu
að af hækkun bensinskattsins
rynni sérstaklega ákveðinn hluti
beint til varanlegrar gatnagerðar
sem yrði þá viðbótartekjustofn
fyrir sveitarfélögin til þessa
UNDRALAND
Leikfangaverslun í Glæsibæ.
Allt sem rúllar, snýst, skoppar, tístir og brun-
ar
Fjölbreytt úrval.
Komið, sjáið, undrist í UNDRALANDI
mikla verkefnis sins.. Svo undar-
lega brá við að stjórnarliðið felldi
þessa tillögu og hef ég enn ekki
fengið á þvi neinar fullnægjandi
skýringar svo mjög sem þessir á-
gætu menn hafa lýst stuðningi
sinum viö þessi mál.
t fjórða lagier komið fram hér I
þinginu frumvarp til laga um efl-
ingu lánasjóðs sveitarfélaga sem
er spor i rétta átt, m.a. til þessa
verkefnis. Um sumt er þó verið að
setja i annan vasann með þvi að
taka úr hinum og á ég þar við
jöfnunarsjóðsframlagið en i heild
er frumvarpið til bóta.
Ekkert þessara fjögurra atriða
sem hér hefur verið vikið að gat
breytt neinu um nauðsyn þess að
halda málinu i heild vakandi og
knýja á um margt það sem enn á
langt i land.
Astæöur tiilöguflutningsins
liggja ljóst fyrir, enda hlaut þessi
tillaga i fyrra svo eindreginn og
ákveðinn stuðning úr öilum
landshlutum að vafalaus nauðsyn
hennar liggur ótvirætt fyrir.
Hraöbrautir syðra
eða götur úti á landi
Aðalatriöið i þessum málum
þegaráhugi, framkvæmdavilji og
samhjálp sveitarfélaga i millum
eru fyrir hendi er fjármögnunin
og að þvi vikur tillaga okkar
rækilega.
Þá vék Helgi að þeim þætti
mála og kvaðst hafa fullan fyrir-
vara á um aðferðir eða leiðir til
útvegunar fjár ef finnast kynnu
við nánari skoðun aðrar en þær
sem i tillögunni greinir. Þá vék
hann að skiptingu þéttbýlisvega-
fjár milli landshluta og sagði
m.a.:
Min skoðun er sú að frekar eigi
að draga úr i bili hraðbrautará-
formum út frá Faxaflóasvæðinu á
meðan hinu er sinnt af fullri al-
vöru og sem mest lokið: langingu
bundins slitlags á götur i þéttbýli
og vel akfærra vega sem viðast
um landiö. Minni sveitarfélögin
þurfa að fá i sinn hlut aukið fé
hlutfallslega miðað við stór-
reykjavikursvæðið þar sem
framkvæmdir eru þegar vel á veg
komnar.
Loka reyðfirðingar
þjóðveginum?
Ég Itreka enn þann lið i tillögu
okkar sem snertir þjóövegi þá
sem liggja gegnum endilöng
byggðarlögin með gifurlegri um-
ferð og gegnumakstri. Þar verður
að koma til breyting og ekki verð-
ur það til fulls gagns fyrr en rikið
tekur þetta að sér að fullu og öllu.
Ég sá einhvers staðar töluna 90
kílómetrar i þessu sambandi yfir
allt landiö. Ekki þætti það mjög
langt eða óyfirstiganlegt ef um
hraðbraut væri að ræða út frá
Reykjavik.
En hér leggjum við til sérstaka
hlutdeild utan þéttbýlisvegafjár-
ins til þess að gera þetta kleift.
1 fullri alvöru hefur verið um
það rætt heima á Reyðarfiröi að
loka hreinlega veginum gegnum
Helgi Seljan
kauptúnið og benda vegagerðinni
á nýtt vegarstæði ofan kauptúns-
ins, ef hún tæki ekki meiri þátt i
þeim kostnaði af þjóðveginum
gegnum kauptúnið og þvi auka-
viðhaldi sem geisilegur gegnum-
akstur hlýtur óhjákvæmilega að
skapa.
Rykbinding í
þágu bænda
Að lokum eru það bændurnir
okkar sem viö viljum a.m.k. sýna
lit á að koma til móts við. Þeir
búa margir hverjir við rykmökk-
inn af nálægum þjóðvegi sumar-
langt sé veður bærilegt og þurfa
að ganga að störfum sinum i þeim
rykmekki og gefa hann síðan aft-
ur úr hlöðum sinum á vetrum.
Hér er það lágmarkskrafa að
kannaðir séu þeir möguleikar
sem vegagerðin hefur til að koma
sem mest i veg fyrir þessa slæmu
mengun. Þetta er sérstætt við-
fangsefni og erfitt,en ástæðulaust,
að láta sem það sé ekki til.
Fjárframlög til gatnagerðar og
rykbindingar munu skila sér I
hvivetna, eru góð fjárfesting og
geta átt eftir aö verða virkur liður
i nýrri og heppilegri búsetuþróun
á tslandi en siðustu áratugir hafa
fært landsbyggðinni.
Öseyrames
brú á 280
milj ónir
Fyrirspurn Þórs Vigfús-
sonar til umrœðu á þingi
Þór Vigfússon
Nýlega fylgdi Garðar
Sigurðssonúr hlaði fyrirspurn frá
varamanni sinum, Þór
Vigfússyni, um brú yfir ölfusá
hjá Óseyrarnesi. Garðar taldi að
þetta þjóðþrifaverk mætti ekki
biða öllu lengur en orðið er. Um 20
ára skeið hefði þessi brú verið á
kreiki i hugum manna, og nú væri
augljóst mál orðið að smiði
hennar mætti ekki dragast lengi
úr þessu. Loks er höfnin i Þor-
lákshöfn orðin örugg, og er það
raunar eina höfnin sem heitið
getur á öllu meginlandi Suður-
landskjördæmis. Framtið þorp-
anna i Flóanum byggðist ekki sist
á þvi að þau gætu haft aðgang að
fiski úr Þorlákshöfn til vinnslu
allt árið.
Að brú hjá Öseyrarnesi væri
ótviræð almenn samgöngubót, á
þeim sviðum eru ekki mörg verk-
efni brýnni.
Spurningarnar sem þeir Þór og
Garðar beindu til samgöngu-
ráðherra voru þessar: Hvað liður
undirbúningi að smiði Öseyrar
nesbrúar? Hvað væri hún talin
kosta? Ætlar samgönguráðherra
að taka hana inn á vegaáætlun við
fyrsta tækifæri?
Halldór E. Sigurðsson sagði að
fyrstu athuganir við þetta brúar-
stæði hefðu verið gerðar 1952 og
aftur hefði það verið athugað
rækilega 1960-63. Væri þarna talið
tryggt og gott brúarstæði. Brúin
sjálf yrði um 450 metrar á lengd
og væri hún nú talin kosta 280
miljónir króna. Auk þess þyrfti að
leggja veg að brúnni sitt hvoru
megin frá, samtals 11 kilómetra,
og væri hann talinn kosta 170
miljónir króna, miðað við bundið
slitlag. Þetta væri miðað við
verðlag i ágúst þessa árs.
Ekki kvaðst Halldór geta gefið
ákveðin fyrirheit um stuðning
sinn við þessa brúarsmið, enda
biðu mörg verkefni. Hins vegar
taldi hann að það væri e.t.v. æski-
legt að taka hana inn á vega-
áætlun 1975-79.
Ingóifur á Hellu tók til máls og
tók undir það sjónarmið Garðars
aö þessi brú væri eitt helsta hags-
munamál sunnlendinga.
Garðar Sigurðsson
r";
i
w
RAFAFL
Vinnufélag
rafiönaðar-
manna
Barmahlfð 4
HÚSEIGENDUR,
HÚSBYGGJENDUR
allar nýlagnir og
á gömlum raflögn-
önnumst
viðgerðir
um.
Setjum upp dyrasima og lág-
spennukerfi.
Ráðgjafa og teikniþjónusta.
Sérstakur simatimi milli kl.
1-3 daglega, simi 28022.
1
I
I
I
I
1
1
I