Þjóðviljinn - 04.09.1975, Side 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 4. september 1975
DJOÐVIUINN
MALGAGN SOSlALISMA
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Útgefandi: útgáfufélag Þjóbviljans
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar KarlHaraldsson
úmsjón með sunnudagsblaði:
Árni Bergmann
Ritstjórn, afgreiðsla, augiýsingar:
Skólavörðust. 19. Slmi 17500 (5 Ilnur)
Prentun: Blaðaprent h.f.
ÞÁ TVÖFALDAÐIST KAUPMÁTTUR
ELLILÍFEYRIS - NÚ ÆÐIR VERÐLAGIÐ LANGT Á UNDAN
Svo óliklegt sem það virðist, þá skeður
það nú stökum sinnum, að talsmenn Sjálf-
stæðisflokksins taki að gorta af þvi i blöð-
um eða á mannfundum, hversu vel hafi
verið búið að öldruðu fólki og öryrkjum i
tið núverandi rikisstjórnar, með Matthias
Bjarnason sem tryggingaráðherra.
Þannig birti t.d. Morgunblaðið á föstu-
daginn var mynd af ráðherranum og tölur
um hækkun lifeyris aldraðs fólks og
öryrkja.
Allt var þetta þó við það miðað, að fólk
skoðaði dæmin lauslega, þvi að þegar ver-
ið er að telja fram hækkun lifeyrisins til
lofs núverandi rikisstjórn, þá er seilst eina
átta mánuði aftur á valdatima vinstri
stjórnarinnar og reiknaðar Matthiasi til
tekna hækkanir á ellilifeyri, sem þá áttu
sér stað!!
Litum á þróun þessara mála fyrr og nú.
Við lok viðreisnartimabilsins um mitt ár
1971 fengu elli- og örorkulifeyrisþegar
greiddar kr. 4.900,- á mánuði hver einstak-
lingur og ekkert fram yfir það. Eftir stjórn
Alþýðuflokksins á tryggingamálum á ann-
an áratug voru kjör þessara verst settu
þegna þjóðféiagsins ljótasti smánarblett-
urinn á islensku þjóðfélagi.
í tið vinstri stjórnarinnar frá júli 1971 —
april 1974 hækkaði bótaréttur þeirra elli-
og örorkulifeyrisþega, sem tekjutrygg-
ingar njóta úr kr. 4.900.- á mánuði i kr.
18.886.-.
Þessi hækkun nemur 285% á sama tima
og verðlag i landinu hækkaði samkvæmt
framfærsluvisitölu úr 155 stigum i 242 stig,
eða aðeins um 56% á tæpum þremur ár-
um.
Þetta þýðir að kaupmáttur þeirra þegna
þjóðfélagsins, sem hér um ræðir, raun-
gildi tekna þeirra, hækkaði um yfir 100% á
árum vinstri stjórnarinnar, gerði meira en
tvöfaldast.
En hvað hefur gerst á þessu rúma ári
siðan hægri stjórnin tók við? Kaupmáttur
lifeyrisins hefur farið rýmandi á nýjan
leik. Almennt verðlag i landinu hefur
samkvæmt framfærsluvisitölu hækkað
um tæp 55% frá 1. ágúst i fyrra til 1. ágúst i
ár.
En á sama tima og verðlagið hefur nú
stigið um 55% á þessu eina ári, þá hafa út-
borgaðar lifeyrisgreiðslur til hjóna, sem
njóta tekjutryggingar aðeins hækkað úr
kr. 33.994.- á mánuði i kr. 46.057.-, eða
aðeins um 36%, og kaupmáttur lifeýris-
teknanna þvi rýrnað sem þvi nemur.
Nú hefur að visu verið lofað smá hækk-
un frá 1. júli, sem þó er ekki enn farið að
borga út, en jafnvel þótt hún væri tekin
með inn i dæmið vantar allmikið á, að
hækkun lifeyrisbótanna fylgi hækkun
verðlagsins.
Hér verður einnig á það að lita, að þegar
sú hækkun loks kemur til útborgunar,
verður verðlagið enn orðið mun hærra en
visitalan mældi það þann 1. ágúst, saman-
ber stórkostlegar verðhækkanir á
algengustu neysluvörum nú siðustu daga
og þær, sem á næsta leiti eru.
Niðurstaðan er þvi sú, að raungildi bóta
almannatrygginganna til þeirra, sem litl-
ar eða engar aðrar tekjur hafa, gerði
betur en tvöfladast á valdaskeiði vinstri
stjórnarinnar, enda um algerar smánar-
bætur að ræða, þegar Alþýðuflokkurinn
skildi við.
Nú hefur hins vegar kaupmáttur eða
raungildi þessara lifeyrisgreiðslna rýrnað
verulega á ný, þar sem verðlagið hefur
hækkað mun meira en nemur hækkun
lifeyrisins i krónutölu.
Verkafólk á Islandi og aðrar launastétt
ir hafa samtök til að berjast fyrir rétti sin-
um, hvort sem er fyrir kjarabótum eða
öðrum réttindamálum.
Það fólk á Islandi, sem ekki á þess
lengur kost að starfa úti á almennum
vinnumarkaði, en á allt sitt undir hinu
opinbera tryggingakerfi hefur engin
samtök, sem það getur beitt til að ná rétti
sinum gagnvart ófyrirleitnum valdhöfum,
sem skerða lifsbjörg þess.
öryrkjarnir og gamla fólkið geta ekki
stöðvað hjól athafnalifsins með þvi að fara
i verkfall.
En það er skylda verkalýðshreyfingar
innar að verja og sækja rétt þessa fólks á
hverjum tima svo sem sinn eiginn, — og
allur almenningur i landinu þarf að gera
stjórnmálamönnum af hvaða tagi sem er
ljóst, að leiðin til fylgisaukningar liggi
þveröfugt við þá árásarstefnu gagnvart
lifskjörum viðskiptamanna almanna-
trygginganna, sem núverandi rikisstjórn
hefur staðið fyrir. __k
KLIPPT...
Um hvaö ræddu Geir og Barzel?-
Verður
landhelginni
fórnað fyrir
EBE og NATÓ?
Þaö er ekki siöur góöra spila-
manna aö flika þvi sem þeir
hafa á hendi. Þaö er hugsanlega
vegna þess sem rikisstjórnin
gengur til samninga viö „vina-
þjóöir” okkar, breta og vestur-
þjóöverja, án þess að láta nokk-
uö uppi um hvaö hún ætlar að
ganga langt til þess aö ná sam-
komulagi.
Framsóknarflokkurinn geng-
ur til samninga meö þá afstöðu
aö hugsanlegt sé að semja um
undanþágur og umþóttunar-
tima á svæöinu milli 50 og 200
milna. Flokkurinn ætlar ekki að
bjóða upp á undanþágur til
veiða nær landi að fyrra bragði,
en taka afstööu til þess hvort
þær skuli leyfðar, þegar bretar
og v-þjóðverjar hafa lagt fram
sinar kröfur. Sjálfstæbisflokk-
urinn hefur ekki gefið neinar
bindandi yfirlýsingar fyrir
samningana.
Samt vita allir sem vilja, aö
bretar og v-þjóðverjar munu
leggja fram kröfur um veiðar
innan 50 milna. Máliö snýst þvi
um það hvernig rikisstjórnin
ætlar að bregðast við þeim kröf-
um.
Hvað gerir stjórnin ef bretar
vilja halda áfram veiöum með
aðeins smávægilegri minnkun
veiðikvótans? Hvað gerir
stjórnin ef bretar vilja hafa
sama hólfafyrirkomulag i land-
helginni og áður, en fallast á að
minnka veiðikvótanh um helm-
ing?
Það er greinilegt að skipti-
myntin i þessum viðræðum
verða tollafriðindin i sjávaraf-
urðaviðskiptum okkar við Efna-
hagsbandalagið. Það væri fróð-
legt að fara að fá tölur frá
reiknimeisturum sjávarútvegs-
og viðskiptaráðuneytisins um
það hvað við töpum á viðskipta-
þvingunum Efnahagsbanda-
lagsins. Það eru ekki upphæðir
sem skipta sköpum fyrir
þjóðarbúið.
Það má telja nær öruggt að
Sjálfstæðisflokkurinn undir for-
ystu Geirs Hallgrimssonar er
tilbúinn til þess að fórna miklu
til þess að halda frið við NATÖ-
rikin Bretland og Vestur-Þýska-
land. Ekki fer hinsvegar milli
mála að þjóðin sjálf er ekki til-
búin til að fórna iandhelginni.
Sifellt berast fleiri ályktanir frá
félagasamtökum og bæjarfélög-
um, þar sem krafist er hreinna
200 milna fyrir Islendinga eða
hreinna 50 milna. Þar hefur
rikisstjórnin viðmiðun, sem
ráðlegast væri að fara eftir, og
haga samningum I samræmi við
hana.
Um hvað
njósnar
Bandaríkja-
stjórn ekki?
Mikið er nú rætt um frjáls
uppiýsingaskipti milli rikja.
Þessari.kröfu hefur m.a. verið
beint sérstaklega til rikja Aust-
ur-Evrópu af bandarikja-
mönnum. New York Times
flettir ofan af stórfelldum sima-
og telexnjósnum Bandarikja-
stjórnar i siðasta sunnudags-
blaði. Þarkemurfram að deild i
bandariska hermálaráðuneyt-
inu NSA lætur i samráði við CIA
tölvuskoða allar simskeyta- og
telexsendingar til og frá Banda-
rikjunum. Hér er fyrst og
fremst um viðskiptanjósnir að
ræða. Simahleranir tiðkast
einnig hjá NSA. Farið er eftir
sérstöku lykiiorðakerfi og öll
skeyti tölvuunnin þar sem orð
eins og t.d. olia, saudi, mið-
austur koma fyrir. Talið er
hugsanlegt, að stóru simafyrir-
tækin I Bandarikjunum ITT,
RCA og Western Union starfi
með NSA að þessum viðskipta-
og efnahagsnjósnum.
Þessar uppljóstranir sýna
fram á, að upplýsingastreymið
er ekki eins frjálst eins og for-
svarsmenn hins frjálsa fram-
taks vilja vera láta. Vestrænir
njósnasérfræðingar telja vist að
sovétmenn stundi svipaðar fjar-
skiptanjósnir i „öryggisskyni”,
en nú er semsagt komið i ljós að
bandarikjamenn eru engir eftir-
bátar i þessum efnum.
Upplýsingarnar I New York
eru þess eðlis að þær verða
varla vefengdar. Að venju fara
blaðamenn þessa blaðs þannig
að I stórmálum, að þeir birta
ekki fréttir af þessu tagi, nema
þær séu hafðar eftir þremur
sjálfstæðum heimildum. Af-
hjúpun þessa stórkostiega
njósnakerfis fær goðsögnina um
frelsi hins vestræna þingræðis-
skipulags til þess að hljóma enn •
falskar en áður.
Spurningin er ekki lengur um
hvað Bandarikjastjórn njósni,
heldur um hvað hún njósnar
ekki. Ekkert virðist henni óvið-
komandi. —ekh.
Sovétmenn
í vanda
Sovétmenn virtu 50 milna
landhelgi islendinga i raun.
Rikisstjórnin hefur nú svarað
mótmælum sovétmanna við 200
milna landhelginni með þvi að
bjóða upp á viðræður um undan-
þáguveiðar milli 50 og 200
milna. Sovétmenn, sem eins og
flestar aðrar þjóðir hafa ekki á
móti 200 milum I grundvallarat-
riðum, en vilja biða úrslita haf-
réttarráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna, eiga i nokkrum erfið-
leikum með þetta tilboð stjórn-
arinnar.
Að þvi er best er vitað lita þeir
þannig á að með þvi að hefja
samningaviðræður við islend-
inga væru þeir i raun að viður-
kenna 200 milurnar. Með þvi að
gera bráðabirgðasamkomulag
við íslendinga viðurkenndu þeir
200 milurnar formlega. Með þvi
að hætta veiðum innan 200
milna væru þeir einnig að gefa
200 milunum vissa viður-
kenningu. Og þá er ekki annað
eftir af möguleikum en að halda
áfram veiðum, sem þá væru að
okkar mati ólöglegar. úr þvi að
sovétmenn lita þannig á málin
er augljóst að þeir eru i nokkr-
um vanda.
Sovétmenn gætu náttúrlega
byrjað á þvi að beita okkur við-
skiptaþvingunum likt og „vina-
þjóðir” okkar i NATÖ, en fram
til þessa hefur það ekki verið
lenska þeirra i Moskvu.
Þessi afstaða sovétmanna
sýnir I raun hve sterk aðstaöa
okkar er gagnvart bretum. Þeir
gerðu við okkur tveggja ára
bráðabirgðasamkomulag, við
urkenndu þar með 50 milurn
ar I raun og i samkomulaginu
var ekkert ákvæöi, sem skuld-
bindur okkur til’ þess að veita
þeim meiri umþóttunartima við
veiðar innan 50 milna.
Með tilliti til þess hvernig er
komið fiskistofnum við Island er
það algjör lágmarkskrafa til
rikisstjórnarinnar að hún loki 50
milunum fyrir bretum.
OG SKORIÐ