Þjóðviljinn - 04.11.1975, Side 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þr'Ojudagur 4. nóvember 1975
Haust á Þingvöllum 1947.
Haustsýning Ásgrímssafns
var opnuð á sunnudaginn
S.l. sunnudag var opnuð haust-
sýning Asgrimssafns. Er hún 43.
sýning safnsins, síðan það var
opnað árið 1960.
Aðaluppistaða þessarar sýn-
ingar eru vatnslitamyndir sem
Asgrimur Jónsson málaði á árun-
um 1940-50, og flestar af þeim sem
til sýnis eru i heimili hans hafa
ekki verið sýndar áður.
Fjórar myndir á haustsýn-
ingunni eru gerðar i Róm árið
1908, m.a. Eldgos og Hverir. As-
grimur teiknaði og málaði tölu-
vert þar á þessu ári, og var við-
fangsefnið aðallega islenskar
þjoðsögur.
Eins og undanfarin ár kemur út
á vegum Asgrimssafns nýtt jóla-
kort. Er það prentað eftir oliu-
málverki frá Hornafirði, sem Ás-
grimur Jónsson málaði árið 1912,
og er þetta kort fyrsta kynning
kortaútgáfunnar frá þessum slóð-
um.
Ásgrimssafn, Bergstaðastræti
74, er opið sunnudaga, þriðjudaga
og fimmtudaga frá kl. 1.30-4. Að-
gangur ókeypis.
Yerkalýðs- og sjómannafélag Keflavíkur
Stendur fast á sinu
Umsvif hersins i Miðnesheiði
hafa aukist verulega siðan hægri-
stjórn framsóknar og ihaids tók
við völdum. Sem dæmi umþaðmá
nefna, að fyrir skömmu gerði
herinn tilraun til þess að ákveða
hvar i verkalýðsfélögum starfs-
menn þeirra skyldu vera. Sú til-
raun virðist hafa mistekist, og af
þeim upplýsingum, sem nú liggja
fyrir, mun endanlegra niður-
staðna að vænta innan tiðar og þá
á þá lund, að herinn verði að iúta i
iægra haldi.
Fyrir nokkrum vikum gerði
herinn þá kröfu, að starfsmenn
við snjómokstur, sem verið hafa i
Verkalýðs- og sjómannafélagi
Keflavikur yrðu færðir undir yfir-
stjórn verðlaunaslökkviliðsins i
herstöðinni og þar með út úr
verkalýðsfélaginu, en verðlauna-
slökkviliðinu stjórnar sá maður,
sem kanar treysta best islenskra
starfsmanna innan herstöðvar-
innar.
Verkalýðsfélagið vildi ekki una
þessu gerræði hersins, og neitaði
tilfærslunni, enda vildu þeir
menn, sem færa átti, alls ekki
eiga það yfir höfði sér að verða
undir slökkviliðsstjórann seldir .
Hefur deila um þetta staðið
nokkra hrið, og virðist nú einsýnt,
að Verkalýðsfélagið haldi sinum
mönnum, en herinn Verði að láta
af gerræðinu, þrátt fyrir fræki-
lega framgöngu hermálaráðgjafa
islensku þjóðarinnar, Páls
Ásgeirs Tryggvasonar, sem varði
að vanda gerðir sinna manna, það
erað segja hersins. —úþ
Njrtt skákfélag stofnað i Reykjavik
MJÖLNIR
Nýtt skákfélag hefur verið
stofnað i Reykjavik og hefur hlot-
ið nafnið Mjölnir. Getur hver sem
er orðið stofnfélagi fram að ára-
mótum, og er starfsemi féiagsins
þegar hafin.
1 fréttatilkynningu um stofnun
félagsins segir ma.:
„Skákfélagið Mjölnir” er nú
orðið að veruleika og æfingar
hafnar og skipulag um vetrar-
starfsemina i fullum gangi. Mun
félagið senda út fréttabréf þar
um.
Meðal þekktari skákmanna i
félaginu má nefna Ingvar As-
mundsson, Björgvin Viglundsson,
Magnús Sólmundarson, Jónas
Þorvaldsson, Sævar Bjarnason,
Helga ólafsson, Braga Halldórs-
son og skákkonuna Guðlaugu
Þorsteinsdóttur, auk fjölmargra
fleiri, þar á meðal menn, sem
ekki hafa verið i öðru félagi.
Guðmundur Arason fyrrver-
andi forseti Skáksambands Is-
lands gaf félaginu tiu töfl og verð-
launagrip frá Vali Fannar? er það
tannfé félagsins. Fái félagið ein-
hverja fyrirgreiðslu, þá verður
hún ekki endurseld félögum.
öllum er heimilt að gerast stofn-
félagar til áramóta.
Takmark félagsins er að stuðla
að betra og gróskufyllra skáklífi i
borginni og jafnframt á öllu land-
inu með samvinnu við önnur
skákfélög og skemmtilegri
keppni við þau. Félagið hefur sótt
um aðild að Skáksambandi ís-
lands og þátttöku i A-riðli
deildakeppninnar.
Stjórn félagsins skipa: Svavar
Guðni Svavarsson formaður,
Björgvin Viglundsson varafor-
maður, Bragi Halldórsson ritari,
Árni Björn Jónasson gjaldkeri,
Þorsteinn Guðlaugss. méðstjórn-
andi. Varastjórn: Magnús Sól-
mundarson og Sverrir Norðfjörð.
Endurskoðendur: Bragi Björns-
son og Sigurður G. Danielsson.
MYND SNÚIÐ VIÐ
Þau mistök urðu við frágang
sunnudagsblaðs Þjóðviljans að
myndinni sem fylgdi viðtali við
Þokkabót á baksiðu var snúið við
i plötugerð. Til þess að fá nöfn
þeirra félaga á hreint verða menn
þvi að lesa úr myndinni frá hægri
til vinstri en ekki öfugt eins og
stendur i myndartexta. Eru les-
endur og þeir félagar i Þokkabót
beðnir velvirðingar á þessum
mistökum sem hér með eru leið-
rétt.
—ÞH
Þjóðargjöfin
og þingmenn
Hvernig i ósköpunum stendur
á þvi að þjóðin ber ekki lengur
virðingu fyrir alþingi og al-
þingismönnum?
— 0 —
Það er sólskin og sunnanvind-
ur, 28. júli 1974. Islensk þjóð
heldur á Þingvöll og fagnar þvi
að hafa lifað af 1100 ár i landi
sinu. Til hátiðabrigða eru al-
þingismenn mættir til staðar og
ætla sér að vinna undir berum
himni. Þeir ætla að gefa þjóð-
inni gjöf i nafni þjóðarinnar.
Sem eðlilegt var hlaut gjöfin
frá þjóðinni að vera sú að verja
fé og fjármunum til þess að
bæta fyrir það, sem þjóðin hafði
illt unnið landinu i 11 aldir.
Þjóðin gaf sjálfri sér 1 miljarð
— þúsund miljónir—sem skyldi
verja á næstu 5 árum til þess að
græða landið. Alþingismennirn-
ir rétta 60 hendur á loft i átt til
sólar og guðs föður almáttugs
og samþykktu þetta og það ofan
i kaupin, að tryggt skyldi vera,
að féð héldi raungildi sinu þrátt
fyrir óðaverðbólgu og aðra óár-
an.
Svona var gleðin mikil yfir þvi
að hafa lifaðaf 1100 ár i landinu.
— 0 —
Þjóðargjöfinni skyldi verja
þannig;
Til Landgræðslu rikisins 705
miljónir.
Til Skógræktar rikisins 165 mil-
jónir.
Til rannsóknar á sviði gróður-
verndar 80 miljónir.
Til akvega á afréttum 40 miljón-
ir.
Til þess að launa landnýtingar-
ráðunaut 5 miljónir.
Til Landverndar 5 miljónir.
— 0 —
Óáranin óx. Landslýður fékk
nýja rikisstjórn. Verðbólgan óx.
Og sólskinsloforðið, þjóðargjöf-
in óx. Samkvæmt mælistiku
visitölunnar óx þjóðargjöfin um
112 miljónir 827 þúsund krónur
frá 28. júli 1974 til sama dags i
ár.
En það er ekki alltaf sólskin.
Stundum eru dagarnir dimmir
og drungalegir. Þá vex ekki sól-
skinsloforð. Það dregst saman.
Það visnar.
— 0 —
Fyrstu áhrif sölnunar birtust
i umhleypingunum i vor. Þing-
mennirnir, sem gáfu sjálfum
sér og þjóðinni loforð um mil-
jarð til landgræðslu höfðu með-
fram gefið loforð um það, að
ekki yrði á fjárlögum rikisins
minnkaðar fjárveitingar til
nokkurra þeirra liða, sem þar
væri að finna, og greindu frá
fjárveitingum til gróðurræktar
og -verndar.
Þingmenn nýrrar rikisstjórn-
ar gerðu sér litið fyrir og skáru
á vordögum slika liði niður um
10%.
Þeir sömu niðurskurðarþing-
menn og áður var greint frá
vildu halda áfram að skera nið-
ur, halda áfram að svikja sjálfa
sig og þjóðina, vildu taka aftur
hluta af gjöfinni góðu. Það kom
haust og ákveðið var að verð-
bæturnar á gjöfina skyldu ekki
greiddar i ár, kannski næsta ár,
undirnæstu áramót,máske,þeg-
ar hún væri orðin nógu smá til
þess, að hvorki munaði um hana
til útborgunar né eyðslu.
Eftirfarandi upplýsingar hef-
ur blaðið fengið hjá þeim, sem
sjá áttu um að verja þjóðargjöf-
inni i annað en verðbólgustór-
brunann.
6 í stað 9.
Dr. Björn Sigurbjörnsson,
forstjóri Rannsóknastofnunar
landbúnaðarins, sagði að ekki
væri hægt að framkvæma land-
græðsluáætlunina eins og búist
var við þegar þjóðargjöfin var
samþykkt, ef verðbætur verða
ekki greiddar út i ár. Einnig
bjóst hann við að draga þyrfti úr
framkvæmdum á næsta ári. Þvi
sem framkvæmdir eru hafnar á
verður hægt að ljúka á þessu ári
með þvi að taka fé af öðrum lið-
um rekstursins, þvi eins og eðli-
legt má telja var gert ráð fyrir
verðbótum þegar fram-
kvæmdaáætlun var gerð.
Þetta verður fratntið landsins ef
þingmenn svikja sjálfa sig og
þjóðina.
Rannsóknastofnunin átti að
fá 16 miljónir, og fékk, i ár af
þjóðargjöfinni. Verðbót sú, sem
stofnunin átti að fá er 5,4 mil-
jónir. Staðfestingar var leitað á
þvi i vor, hvort eyða mætti verð-
bótinni, og var engum mótmæl-
um hreyft.
Dr. Björn sagði, að ætlunin
hefði verið að fara af stað með
beitarþolsrannsóknir á 9 stöðum
á landinu. Farið var af stað með
rannsóknir á sex stöðum, og ef
verðbætur verða ekki greiddar,
eins og upphaflega var áætlað,
verður ekki hægt að hefja rann-
sóknir á þeim þremur, sem ætl-
að hafði verið.
Þá er stofnunin með gróður-
kortagerð og gróðurrannsóknir,
grasfræræktun og vistfræði-
rannsóknir. Verið getur að
stofnunin verði að hætta við eitt-
hvað af þessu.verði verðbæturn-
ar ekki greiddar út, eða að
hægja á framkvæmdum.
Gróðrarstöð bíður
Hákon Bjarnason, skóg-
ræktarstjóri, sagði að skógrækt-
in hefði átt að fá 34 miljónir til
sinna þarfa i ár. Það fé væri
ýmist komið eða að koma. Ekki
hefði verið gert ráð fyrir þvi að
eyða verðbótinni, sem mun vera
um 10 miljónir.
Hins vegar er staðfest pöntun
á 500 fermetra gróðurhúsi úti i
Danmörku, og verður það að
biða þar þangað til verðbótin
hefur verið greidd út.
Gróðrarstöðina á að reisa að
Mógilsá, en þar er verið að
byggja ibúðarhús fyrir starfs-
mann, en ætlunin er, að plöntu-
uppeldi fari að mestu fram þar i
framtiðinni. Ákveðið er að reisa
aðra 500 fermetra gróðrarstöð
við Mógilsá.
Þrátt fyrir það, að skógræktin
hafi ekki eytt verðbótunum
sagði Hákon, að óhjákvæmilega
myndi dráttur á útgreiðslu
þeirra þýða töluverðar vaxtar-
greiðslur, sem annars hefðu
ekki til komið.
Vanskilamenn
Ilaukur Hafstað, fram-
kvæmdastjóri Landverndar,
sagði að landverndarmenn
stæðu nú uppi sem vanskila-
menn, vegna þess að þeir fengju
ekki verðbótina, en gert hafði
verið ráð fyrir henni við gerð
rekstraráætlunar. Landvernd á
árlega að fá 1 miljón af þjóðar-
gjöfinni.
Haukur sagði, að við niður-
skurð fjárlaga hefði 10% verið
tekin af þeirri upphæð, sem
Landvernd átti að fá og vantaði
þvi um 250 þúsund krónur til að
greiða fyrir áburðarkaup og
frækaup.
Enginn landnýtingar-
ráðunautur
Búnaðarfélag Islands átti að
fá fé til þess að launa landnýt-
ingarráðunaut, en fé til þess
hefur ekki fengist, og þvi enginn
slikur ráðinn. Sagði Viðar Þor-
steinsson,hjá Búnaðarfélaginu,
að farið hefði verið fram á fjár-
veitingu til þess að ráða siikan
ráðunaut, en fjárveitingin hefði
verið strikuð út. Sagðist hann
ekki geta séð að slik fjárveiting
fengist á næsta ári eins og hljóð
væri i umsjónarmönnum rikis-
fjármuna.
Verðbótin nemur
83,6 miljónum!
Stefán Sigfússon, búfræði-
kandidat, sagði að Landgræðsl-
an væri vægast sagt mjög illa
stödd vegna þess, að ekki fengj-
ust útgreiddar verðbætur. I ár
fær Landgræðslan 141 miljón af
þjóðargjöfinni, og samkvæmt
útreikningum Hagstofunnar
eiga verðbætur fyrir timabilið
frá 28.7 '74 til jafnlengdar i ár að
nema 83.575.000.00 króna. Rikis-
stjórnarforkólfar vilja hins veg-
ar ekki láta reikna verðbætur
fyrren frá áramótum til 28. júli
i ár, og fá þeir út að bæturnar
nemi 72,7 miljónum króna.
Þetta vilja þeir fá að greiða út
næsta ár, eins og fyrr segir.
Stefán sagði, að verðbótunum
hefði verið varið til áburðar-
kaupa m.a. og skuldaði Land-
græðslan Áburðarverksmiðj-
unni nú tugi miljóna. Áburðar-
dreifingin þarf að eiga sér stað
mánuðina mai, júni og júli, og
þvi hefði verðbótunum verið
eytt fyrirfram til þess að koma
sem mestu af þeim i lóg, enda
hefði þvi ekki verið mótmælt á
sinum tima.
Vegna þessarar fyrirhyggju
verður Landgræðslan nú að
greiða á milli 900—1000 þúsund
krónur i vexti á mánuði hverj-
um og ekki bólar á verðbótun-
um.
— 0 —
Þannig litur þetta út. Sól-
skinsloforðið svikið. Landinu
verður ekki bætt upp 1100 ára
átroðningur. Stjórnmálamenn
töluðu, lofuðu og .
— 0 —
Hvernig i ósköpunum stendur
á þvi að þjóðin ber ekki lengur
virðingu fyrir alþingi og al-
þingismönnum?
—úþ