Þjóðviljinn - 19.12.1976, Page 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN.’ Sunnudagur 19. desember 1976
Faðir Brésjnefs og afi unnu i stálbræðslu. Þess er ekki getið hvar Leonid
er að finna á þessari gömlu fjölskyldumynd.
Brésjnéf var pólitfskur kommissar i hernum á striðsárunum. Hér er hann að
afhenda hermanni flokksskirteini.
BRÉSNJÉF
Leonid Brésjnéf, aðalritari sov-
éska kommúnistaflokksins, er
ijötugur i dag. Sovésk málgögn
segja á þá leið, að hér sé um
merkan viðburð að ræða fyrir
kommúnista og alþýðu manna
alla, og allar likur benda til að af-
mælið verði viða um lönd notað
sem tilefni til að gera úttekt á
ferli þess manns sem fer með
meira vald en flestir aðrir leið-
togar rikja.
Sovéska fréttastofan APN hef-
ur sent frá sér alllanga Brésjnéfs
sögu, sem fróðlegt getur verið að
skoða nokkuð, og fylgja meö
myndir margar. 1 fyrsta lagi
kemur þaö strax fram, að það er
ekki siður hjá sovétmönnum að
fjalla mikið um einkalif foringja
sinna. í fjórtán blaðsiðna skjali er
til dæmis hvergi minnst á fjöl-
skylduaðstæður Brésjnéfs og
finnst manni alveg nóg um slikt
HVER
ER
MAÐURINN?
lit um stefnu miðstjórnar
kommúnistaflokksins frekar en
formannin sjálfan.
Af samanburði við stutt æviá-
grip annarra sovétleiðtoga má
ráða, að ferill Brésnjéfs er nokk-
uð svipaður þvi sem algengt er i
þeim hópi: tæknimenntun og
störf, sem snemma tengjast
stjórnsýslu i ráöum og flokki. Þá
er Brésjnéf af verkafólki kominn,
Hann hefursiðar sagt, að þar hafi
hann „lært að þekkja göfuglyndi
og skapstyrk hins vinnandi
manns”. Arið 1927 lauk hann
námskeiði við landbúnaðartækni-
skóla i Kúrsk, vann i sveitum um
hrið og var þar kosinn i ráð. 1931
gekk hann i kommúnistaflokkinn,
sama ár hóf hann nám i málm-
vinnsluverkfræði i heimaborg
sinni, vann i verksmiðju með
námi og lauk þvi 1935.1937 hefjast
metorð hans i stjórnmálum, fyrst
er hann kosinn til borgarráðs, en
1939 er hann formaður héraðs-
nefndar ráðanna.
Þegarstriðið hófst bað Brésjnéf
flokkinn að senda sig á vig-
stöðvarnar hið fyrsta. Var hann
pólitiskur fulltrúi i hernum og
segir ævisagan, að hann hafi getið
sér mjög gott orð i orustum um
Kertsj og Novorossisk. Hann var
Með flokkaleiðtogum á Krim. Frá vinstri: Zhivkof (Búlgariu), Ceaucescu (Rúmenlu), Gierek (Pól-
landi), Kadar (Ungverjalandi), Húsak (Tékkóslóvakíu), Brésjnéf, Hoecker (DDR), Tsedenbal
(Mongoliu) og lengst t.h. er Gromiko.
hreinllfi — þótt það sé kannski
skárra en hinar öfgarnar þegar
vestrænir f jölmiðlar eru svo upp-
teknir af persónu einhvers leið-
toga, börnum, eiginkonu, hjákon-
um, aö það liggur við að pólitiskt
starf þeirra gleymist. Saga
Brésjnéfs er hjá sovétmönnum
sögð af honum i einhverju starfi
fyrst og fremst, og reyndar er
meira en helmingur textans yfir-
sem þykir plús, og hann hefur
einnig komið við sögu styrjaldar-
innar. Fer nú hér á eftir yf irlit yf-
ir þessa ævisögu eftir hinni sov-
ésku heimild.
Leonid Brésnjéf er fæddur i
Dnéprodsjersjinsk (áður Kamen-
skoé) og er það á Úkralnu. Faðir
hans og afi voru verkamenn i
stálbræðslu, og sú verksmiðja var
fyrsti vinnustaður Brésjnéfs.
og með hernum þegar hann sótti
fram yfir Ungverjaland, Pólland
og Tékkóslóvakiu. Brésjnéf var
sæmdur hershöföingjanafnbót
1943 og var 1945 orðinn yfirmaður
pólitisku deildar Fjórðu
úkrainsku vigstöðvanna. Fyrir
framgöngu I striðinu var Brésjnéf
svo sæmdur nafnbótinni Hetja
Sovétrikjanna.
Eftir strið, segir i greinargerð-
inni, voru „hinir reyndustu og
færustu forystumenn” flokksins
sendir til að stjórna endur-
reisnarstarfi. Brésjnéf var send-
ur til tveggja héraða á Okrainu og
varð þar aöalritari héraðsnefnd-
ar flokksins, en slikir menn eru
ölium öörum valdameiri hver á
sinum stað. Upp frá þessu veröur
frami hans i hinu sovéska stjórn-
kerfi ör: 1950-52 er hann aðalrit-
ari kommúnistaflokksins i
Moldaviu og 1952 er hann kosinn i
miðstjórn flokksins. 1955 veröur
hann aðalritari flokksins í lýð-
veldinu Ksakstan, sem þá þótti
einkar mikilvægt svæði vegna ný-
ræktarframkvæmda sem þar var
byr jað á um það leyti. 1957 verður
Brésjnéf meölimur mestu valda-
stofnunar landsins, stjórnmála-
nefndar miðstjórnar og fer þar
með þungaiðnað, meiriháttar
fjárfestingar, tæknivæðingu hers-
ins og geimferðaáætlanir — og
munarum minna i sovésku sam-
KLÆÐUM
HÚSGÖGN
Urval af áklæðum og kögri
Notið ykkur þjónustu okkar
Borgarhúsgögn
Hrey f ilshúsinu viö
Grensásveg.
Simi: 85944 og 86070
Ekki er minnst á fjölskyldumál Brésjnéfs I æviágripunum, en hinsveg-
ar fylgdi þessi mynd af honum með barnabarni sinu.
félagi. 1960-64 var Brésjnéf forseti
Æðsta ráösins, en maður I þvi
embætti er formlega séð þjóð-
höfðingi (á hans nafn stila forset-
ar og konungar heillaóskir
o.s.frv.) Arið 1964 var hann svo
kosinn aðalritari miðstjórnar
Kommúnistaflokksins og þar meö
er hann mestur valdamaður i
stærsta rikiheims. En það minnir
enn á hina sérstæðu þagnartækni
i meðferð sovétmanna á eigin
sögu, að i þvi skjali sem hér er
stuðst við er ekki minnst einu orði
á fyrirrennara hans i þvi em-
bætti, Nlkita Krúsjof.
Drjúgur helmingur hinnar
sovésku brésnjéfsögu er svo
helgaður þvi, að rekja sovéskar
hugmyndir um vigbúnaðarmál,
friðsamlega sambúð og tengja
frumkvæði aö þeim við nafn
Brésnjéfs, sömuleiðis eru fram-
farir innanlands i lifskjörum
tengdar viö hans forystu. Nú má
búast við að fyrir vestan verði
upptalningar mjög i öörum dúr,
þar munu raktar skuggahliðar
sovéskrar stjórnarstefnu og þá
sérstaklega Tékkóslóvakia 1968
og harka gagnvart andófsmönn-
um heima fyrir og þetta tengt
Leonid Brésjnéf. Satt best að
segja er allerfitt aö skilgreina
hlutverk „æðsta manns” i fram-
vindu I Sovétrikjunum, hvort
sem um er aö ræöa neikvæða hluti
eða sæmilega geöþekka. Minna
skal á, að það er föst regla hjá
sovétmönnum að forysta flokks-
ins komi fram sem einn maður út
á við; eftir að ákvörðun er tekin
eru aðilar skyldugir að standa við
hana, og sá ágreiningur sem kann
að koma fram viö umræður er
leyndarmál, engar hvitahússpól-
ur i gangi sem hægt væri að kom-
ast í.
Sovétmenn spara ekki hrós um
Brésjnéf, og hefur það farið vax-
andi íræðu og riti á undanförnum
árum. Til dæmis er þessa blóm-
lega setning i áðurnefndu skjali:
„Þjóð vor býr nú við andrúmsloft
friðar og skapandi starfs, sannrar
félagshyggju og lagsmennsku,
bjartsýni og trausts á morgun-
deginum. Þetta er að mjög miklu
leyti Leonid íljitsj Brésjnéf að
þakka. Hann hefur lagt fram
firnalegan skerf til þess aö stað-
festa og þróa leninskar megin-
reglur um lif flokks og samfélags,
hinna leninsku starfshátta. Sovét-
menn starfa með góöum árangri
undir viturlegri leiðsögn L.I.
Brésjnéfs og dást aö honum fyrir
umhyggju hans og hlýhug, fyrir
takmarkaiausan trúnað hans viö
hugsjónir Lenins”.
Þegar svo vestrænir frétta-
skýrendur hafa veriö að velta fyr-
ir sér Brésjnéf með hliðsjón af
skiptingu sovéskra leiðtoga i
„hauka og dúfur” I samskipt-
um við vesturlönd, eöa erlenda
kom múnistaflokka, þá hafa
skrlbentar þessir hneigst aö þvl
að teija Brésjnéf miöjumann,
sem hafi þó meiri samilö i garð
dúfna en hauka. Þeir telja hann
allavega mjög áfram um að ekki
verði horfið frá þeim tilraunum
til að bæta sambúö austurs og
vesturs og skera niður vigbúnað,
sem hafa verið stundaðar á
undanförnum árum, þótt árang-
urinn hafi orðiö minni en vonir
stöðu til. Óráönum gátum um
áhrifamenn verðum viö vist að
skjóta til sögunnar. Að visu segja
sumir menn aö hún sé kvenna
óáreiðanlegust — en það er þvi
miður ekki i mörg önnur hús að
venda.
—(áb tók saman)