Þjóðviljinn - 19.12.1976, Qupperneq 11

Sunnudagur 19. desember 1976 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 11
IlIsísííIiii
Umsjón:
Þröstur
Hara Idsson
og
Freyr
Þórarinsson
Jólaplöturnar
Klásiílum er annaö slagið
boðið i brennivin og jafnvel
snittur um leið og okkur eru
gefnar hljómplötur til að skrifa
um (uppbyggilega) gagnrýni.
Þessum plötum fjölgar af ein-
hverjum ástæðum þegar dagur-
inn styttist og nú undir vetrar-
sólhvörf er málum svo komið að
við skuldum gestgjöfum okkar
fleiri umsagnir en við sjáum
fram úr með góðu móti.
Tvennt kemur hér til greina.
Annað er að látast ekki taka
eftir þvi að plötuútgáfa, eins og
önnur neyslulist, miðast við 26.
desember, fæðingardag Maós,
og skrifa ekkert um jólaplöt-
umar fyrr en i febrúar. Hitt er
aö drifa af nokkra stutta dóma
um eitthvaö af þessu útsölu-
rokki og láta það duga fyrir
jólin. Klásúlur hafa að vandlega
yfirveguðu máli valið seinni
kostinn, bæði fyrir brennivinið
og snitturnar og eins vegna þess
að auðvelt er að afgreiða flestar
plöturnar i fáum orðum.
☆
Fyrst skulu nefndar tvær
plötur sem um margt eru likar.
Þær eru Geimsteinn, tónlis.t
flutt af Rúnari Júliussyni
(Hljómar o.s.frv.), Þóri
Baldurssyni (Savanna trió o.fl.)
og Mariu Baldursdóttur ásamt
aðstoðarmönnum og Fyrst á
röngunni.plata með hljómsveit-
inni Haukareða amk. nokkrum
meðlimum Hauka og öðrum
tónlistarmönnum. Báðar plöt-
urnar eru litt vandaðar, leiðin-
lega spilaðar og illa sungnar og
lögin eru þversnið af þvi sem
aöstandendurplatanna halda aö
gangi i landsmenn og óskalaga-
þættina. Geimsteins-fjölskyldan
er þó sýnilega reyndari i stúdió-
vinnu og hljóðblöndunin er
miklu skárri en hjá Haukunum.
Það er tóniðnaðarmönnum
þessum til háborinnar skamm-
ar að auglýsa fégræðgi sina og
áhugaleysi um tónlist með
hljómplötum af þessu tagi. Það
eitt skiptir greinilega máli að
selja plast og þvi væri þeim
mátulegt að selja ekki neitt.
Hljómsveitin Eik hefur
loksins komið frá sér plötu og
heitir sú Speglun, Fyrri hlið
plötunnar geymir söngva við
ótrúlega lélega enska texta en
hin siðari tvö alllöng „instru-
mental” verk. Ekki þykir mér
tónlistin ýkja skemmtileg og
sennilega geldur hún þess, hve
lengi þessi plata hefur verið i bi-
gerð, þvi hún minnir mjög á
nokkurra ára gamalt Evrópu-
rokk af þyngri gerðinni. Höfuö-
kostir plötunnar eru sá augljósi
metnaður sem tónflytjendurnir
leggja i verkiö og á köflum all-
góður hljóðfæraleikur og
skemmtileg stef. Ég er ekki frá
þvi.efEikin hugsaraf skynsemi
um eðli og útlit islensks rokks,
að frá þeim sé nokkurs að
vænta.
SG-plötur hafa gefiö út Uss,
ekki hafa hátt, þar sem Jón
Ragnarsson syngur eigin
söngva. Jón þessi hætti i popp7
inu fyrir allmörgum árum en
Svavar heldur greinilega að
hægt sé að græða pening á tón-
framleiðslu hans. Það er
trúlega misskilningur og platan
á tæplega eftir að svara
kostnaði. Ekki er ástæða til að
fjölyrða um tónlist og lélega
texta Jóns, en Svavar á skilið
spark i raskatið. Hann timir
ekki einu sinni aö kaupa upp-
tökutima hjá almennilegu stúdi-
ói og m.a. þess vegna eru tón-
gæði þessarar plötu Jóns og
reyndar fleiri nýlegra SG-
platna svo hörmulega léleg að
engu tali tekur. Svei attan.
Og þá kemur röðin að voða-
verkinu sjálfu.
Einu sinni var
— vísur úr
vísnabókinni
Bókaútgáfan Iðunn ræðst nú i
hljómplötuútgáfu og byrjar á
plötú með kvæðum úr Visna-
bókinni sigildu við gömul og ný
lög. Til verkstjórnar var feng-
inn Gunnar Þórðarson og söng-
inn annast Björgvin Halldórs-
son að mestu. Það er skemmst
frá þvi að segja að tónsetning
kvæðanna er ömurleg smekk-
leysa frá upphafi til enda.
Gunnar virðist engan skilning
hafa á þvi að kvæðin sjálf hafa
ákveðinn látlausan stil sem
tónlist og útsetningar verða að
falla eðlilega að. Hann böölast
bara yfir allt sem fyrir verður
með ameriskt sveitarokk og
„raggee-stælingar, sem hér
eiga hvergi heima. „Hann er
eins og aðalsmær á sjó, / eða
likur hurð i berjamó” segir
Þórarinn Eldjárn og sú lýsing
hæfir ágætlega framlagi
Gunnars Þórðarssonar til þess-
arar plötu.
Söngur Björgvins er
rembingslegur, þ.e. hann
kreistir með kröftunum úr sér
hljóðin. Þessi veíþekkti ensk--
islenski rokkstill lætur hér sér-
lega leiðinlega i eyrum. Ekki
bætir úr skák að röddin er
hækkuð og mjókkuð með þvi að
hægja upptökuhraðann i
tveimur lögum, enda skammast
hann sin þá og felur sig bakvið
nafnið Helgi Halldórsson.
Þvi miður selst platan senni-
lega vel þessi jólútá góðu gömlu
Visnabókina en það er bót I máli
að hún týnist fljótt og gleymist.
Iðunnætti að sjá sóma sinn I að
gefa fljótlega út nýja, látlausari
og islenskari visnaplötu.
Foreldrar og börn sem elska
Visnabókina eiga það inni hjá
forlaginu eftir að þetta var
svikið inn á þau.
Foreldrar
Hlustið á
vísnaplötuna áður
en þið kaupið
Klásúlur taka út við að þurfa
að skrifa svona illa um jólaplöt-
urnar en við vitum að sannleik-
urinn er ávallt sagna bestur. Til
að gera nú gott úr öllu og örva
plötusöluna fyrir jólin birtum
við lista yfir þær sex rokkplötur
sem okkur þykja athyglisverð-
astar frá siöasta ári. Listinn
nær aðeins yfir þær plötur sem
Klásúlum höfðu borist 13.
desember 1976. Listann má
klippa út og geyma.
Diabolus in musica: Hanastél
á Jónsmessunótt
Megas: Fram og aftur blindgötuna
Olga Guðrún: Eniga meniga
Spilverk þjóðanna: Götuskór
Stuðmenn: Tivoli
Þokkabót: Fráfærur
klásúlur/f.þ.
Nú, þegar liður á jólaföstu,
eru sálirnar hér norður við pól
að reyna að hefjast ögn hærra,
að þær megi samræmast upp-
hafningu komandi hátiðar, —
lika sálarkorn okkar hinna trú-
lausu. A dagheimilum og leik-
skólum i höfuðborginni byrja
margar fóstrur að þjálfa barns-
sálirnar um miðjan nóvember,
— og krakkarnir halda, að jólin
komi fyrsta desember og
heimta nammi og iólasvein.
Rikisútvarpið veitir drengilega
aðstoð og malar jólalög úr öllum
áttum frá morgni til kvölds, —
poppuð og rokkuö, pípuð og
gauluð, hrópuð og væld, — allt
nema Heimsumból, — það er
bannað þar til á aðfangadag.
Jólasveinar, á dönskum kjólum
með þýsku sniði, leika lausum
hala i verslunum og á húsaþök-
um með skripalæti og hunda-
kúnstir, — en gömlu islensku
jólasveinarnir úr sögunni. Eng-
inn kannast lengur við Grýlu og
Leppalúða og þeirra slengi, —
það gat aldrei lært að koma fær-
andi hendi, og við viljum heldur
sanktikláusana með gjafapakk-
ana og leikföngin, prislögð i
anda hátiðarinnar: Jólin eru
hátið barnanna.
I samræmi við það tilkynna
hárskerar opinberlega, að þeir
klippi ekki börn siðustu þrjá
daga fyrir jól. Foreldrar sem
ekki kunna að taka þessari yfir-
lýsingu með kristilegu hugar-
fari, geta bara klippt krakkana
sina sjálfir á aðfangadag. Færi
vel á þvi, að feður, sem ekki
hafa mátt vera að þvi að sinna
börnum sinum i jólahasarnum,
tækjusérskæriihönd, þegarfer
að hægjast um upp úr hádegi
24., — meðan húsmæður halda
áfram að brasa og baka, þegar
þær sleppa heim úr vinnunni,
þvi það á að gefa börnum brauð
að bita i á jólunum, — og full-
orðnum kökur. Að lokum er
talsverður slatti þjóðarinnar út-
keyrður af mánaðar undirbún-
ings-streði, og sér þann kost
vænstan að lamast af mat og
drykk. Þá er orðið alheilagt.
Löngu fyrr veröa margir fyrir
JÓN MÚLI
ÁRNASON
SKRIFAR
AÐVENTA
andlegri reynslu og uppljóman
hverskonar. Húsfreyja i austur-
bænum, sem notaði tækifæriðtil
að mála ibúð sina að lokinni
vinnu iti i bæ á meðan smákök-
ur brúnuðust i ofninum um lág-
nættið, sá furöuflugvél tvö kvöld
iröð yfir öskjuhliðinni, og getur
eiginmaður hennar staðfest
þetta. önnur sá fljúgandi disk
útii örfisisey um miðja nótt. Er
talið sennilegt að þar hafi verið
á ferð verur af öðrum hnöttum
og langt að komnar, þar sem nú
má reikna með að visindamenn
hafi gengið úr skugga um, að
ekki þrifist lif i sólarkerfi okkar
nema hér á Jörðinni. En .sól-
kerfin eru sem betur fer fleiri i
Vetrarbrautinni, —sólimar hátt
i 200 þúsund miljónir, — og vis-
indamenn segja ekki ósennilegt,
að plánetur gangi sinar trautir
umhverfis mikinn hluta þeirra.
Og lengra úti i geimnum taka
viö aðrar vetrarbrautir engu
minni, — Hallastýmsirað þeirri
skoðun, að alheimurinn sé óend-
anlegur, og sólkerfin þvi ótelj-
andi. Sé svo, ætti viða að vera
lifvænlegt, þvi að endaþótt þessi
efnasambönd, sem við nefnum
lif, kunni að vera hrein tilviljun.
hljóta slikar tilviljanir að vera
óteljandi i óendanlegum al-
heimi.
En ekki nægir þetta öllum.
Sumir sætta sig ekki við neitt
minna en framhaldslif eftir
þetta venjulega (les: eilift lif)
og telja, að þá sé til litils barist
og baukað, ef öllu á að ljúka að
enduðum hérvistardögum okk-
ar í þessum táradal. Og kom
að þvi, að umræður i sjónvarps-
sal hófust á hið „æöra plan”,
sem margir ágætir menn hafa
beðið með óþreyju, og vonast
eftir opinberlega. Séra Emil
Björnsson ræddi við Brynjólf
Bjarnason um kommúnisma og
trúarbrögð,verkalýðsbaráttu og
heimspekirit Brynjólfs, — og
voru leidd fram vitni úr guð-
fræði, pólitik og heimspekideild
Háskólans. Okkur sósialistum
þótti fróðlegt að hlýða á rök
marxistans, — og lika gaman,
þegar um skeið mátti ekki á
milli sjá, hvor væri i raun meiri
kommúnisti, klerkurinn eða
guðlastarinn. Smásaman skýrð-
ust þó linur og varð augljóst, að
lengi mætti Brynjólfur brýna
séra Emil áður en honum tækist
að leiða hann sigurglaðan út i
götuvirkin i byltingunni.
En eins og vænta mátti nálg-
uðust þeir hvor annan á ný, þeg-
ar kom að framhaldstilveru, en
fjarlægðust þá jafnframt okkur
hina dauðlegu. Okkur hefur
aldrei dottið i hug að lifa lengur
en eðlilegt má teljast, — þetta
70-80 ár, og kannski nokkrum
betur, ef heppnin er með og er-
um hæst ánægð með það. Þess-
vegna finnst okkur helviti hart,
þegarhinir, sem ætla sér aldrei
að deyja, fullyrða, að þar með
skorti tilveru okkar allan sið-
ferðilegan grundvöll og festu.
Aðöðru leyti fer filósófia þeirra
fyrir ofan garð og neðan hjá
okkur, breytir engu, og megnar
hreint ekki að hefja veraldlegar
hugsanir okkar á „æðra plan”,
— nema siður sé.
Hinsvegar finnst okkur gott
að hafa fyrir tilviljun átt þeirri
gæfu að fagna að vera, að
minnsta kosti um stundarsakir,
samtimafólkágætismanna, sem
eiga eftir að lifa áfram á sinn
hátt um ókomna framtið, þegar
við erum fyrir löngu steindauð.
Og það hlýjar okkur um hjarta-
rætur að vita, að barnabörn
okkar i Alþýðulýðveldinu ís-
landifáistraxfyrir landsprófaö
læra að meta marxiskar hugs-
anir Brynjólfs Bjarnasonar,
mannsins sem borgarpressan i
Reykjavik kallaði „mesta
kommúnista á tslandi” á jóla-
föstunni 1976. JMA.
mödmAlaþættir
Jóhann
Hafstein
ÞJÓÐMÁLAÞÆTTIR
eftir Jóhann Hafstein. Mikilsverð heimild um megin-
þætti islenzkrar þjóðmálasögu siðustu 35 ár — mesta
umbrotaskeiðs i atvinnu- og efnahagsmálum sem yfir
landið hefur gengið.