Þjóðviljinn - 27.05.1977, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 27. mal 1977.
Svar við grein menntamálaráðherra um lánamál námsmanna
Tafla I: Upphæð námsaðstoðar 1976-77
Lán og Marktekjur
Nám ferðak. alts námsm / maki
læknanemi, 3 ár. tsl. 9 mán. 0 börn 529 234 936
2 börn 529 527 1.287 •
rafverkfr. nemi 5 ár. Kmh 9 mán Obörn 657 234 994
2 börn 657 527 1.366
tæknisk. nemi 3. hl. Isl. 9mán Obörn 533 234 936
2 börn 533 527 1.287
sagnfr. nemi 2 ár Paris 9mán Obörn 569 234 865
2 börn 569 527 1.190
Jafnrétti til náms og
, ,sj álfsb j argarstefna”
menntamálaráðherra
(Skv. grein Vilhj. Hjálmarssonar i SINE-blaðinu, april 1977)
Tafla II: Lánsupphæðir og verðtryggðar skuldir
(i milj. kr.)
Lækna- Raf Tækni-
nemi verkfr. nemi Sagnfr.
á tslandi í Kaupm. á tslandi i Paris
1. námsár 76-77 0,529 0,602 0,533 0,510
2. námsár 77-78 0.688 0,783 0,693 0,663
3. námsár 78-79 0,894 1,018 0,901 0,862
4. námsár 79-80 1,162 1,323 1,171 1,121
5. námsár 80-81 1,511 1,720 — 1,457
6. námsár 81-82 1,964 2,236 — 1,894
7. námsár 82-83 — 2,462
Samtals 6,748 7,682 3,298 8,969
Ferðastyrkir samtals — 0,702 — 1,038
Verðtryggð skuld við -
undirritun skulda- bréfs (1 ári eftir námslok) 12,919 17,441 6,089 22,404
Verðtryggð skuld við upphaf endur- greiöslna (3 árum eftir námslok) 1 21,833 29,474 10,291 37,863
(Alls staðarer reiknað með 30prósent verðbólgu milli ára. Ekki er tek-
inn inn mismunandi bóka-, tækja- og efniskostnaður eftir námsárum
enda mundi hann ekki breyta neinu að ráði.)
Tafla III: íbúðaverð i Reykjavik
Fyrir skömmu ritaði mennta-
málaráðherra, Vilhjálmur
Hjálmarsson, grein um lánamál
námsfólks. Grein þessi var fyrst
send SINE-blaðinu til birtingar,
og mun siðan hafa verið send
dagblöðun og birst i einhverjum
þeirra. Full ástæða er til að þakka
Vilhjálmi það framtak sitt aö
taka skriflega þátt I umræðunni
um þau mál sem undir hann
heyra. Einnig vil ég þakka honum
þá vinsemd I garð SÍNE að senda
okkur greinina, áður en hún birt-
ist annars staðar. í grein Vil-
hjálms eru ýmis atriði, sem vert
væri að svara. Þess er þó ekki
kostur i einni stuttri blaðagrein.
Vonandi munu einnig fleiri
námsmenn svara Vilhjálmi og þá
koma inn á einhver þeirra atriða,
sem hér verða útundan.
Okurlánakjör
Verðtrygging námslána gerir
þau aðokurlánum og námsfólk að
skuldaþrælum aö námi loknu.
Breytir þar engu um, þótt lltill
hluti námsmanna fái felldan nið-
ur hluta námsláns síns 20 árum
eftir námslok. Af einhverjum
ástæðum getur Vilhjálmur ekki
þessa skuldaþrældóms í grein
sinni, og má þvl skoða þetta sem
tilraun til að bæta úr því.
A töflu II hér til hliðar má
glögglega sjá hverjar breytingar
Við HHAUNBÆað stærð90ferm. Þetta er ibúð á
jarðhæð. Hún er 3 herbergi. Stofan er stór
ásamt holi og á sér gangi eru 2 svefnherbergi
og stórt baðherbergi. Eldhús er með borð-
króki. Svalir eru i vestur. Verð: 8.5 milj. og
útb. 6.0 milj. — Hús og eignir.
Við SÆBÓLSVEG að stærð 50-60 ferm. 3 her-
bergi og eldhús, þetta er efri hæð i tvilyptu
húsi. Ibúðin er töluvert undir súð. Verð 5.0
milj. Útb. 3.5milj. Erfðafestuland. — Hús og
eignir.
Við EYJABAKKA4ra herbergja, 105 ferm. ibúð
á 2. hæð. Suður svalir, Innréttingar mjög
góðar. Heildarverð aðeins 9-9.5 milj. — Hús
og eignir.
Við HVEKFISGÖTU ca. 60 ferm. ny standsett
(kjallari) ný eldhúsinnrétting. Ný teppi.
Verð 5 milj. Útb. 3-3.5 milj. á 12 mánuðum.
Fasteignasaian Laugavegi 18A.
Við KRUMMAHÓLA55 ferm. ibúð að mestu frá-
gengin. tbúðin er á 5. hæð. Verð 5.7 milj. Útb.
4 milj. Fasteignasaian Laugavegi 18A.
Við BARÓNSSTÍG: 3ja herbergja risibúð.
tbúðin er i góðu standi. Verð kr. 5 milj. Út-
bogun kr. 3.5 milj. — Fasteignasalan Lauga-
vegi 18A.
Við BLÖNDUHLIÐ: 3ja herbergja Ibúð i kjall-
ara sér inngangur. Ibúðin er um 85 fm. teppi
á gólfum og flisar á baði, tvöfalt gler. Verð
kr. 8-8.5 milj. Útborgun kr. 5.5 milj. —
Fasteignasalan Laugaveg 18A.
(Þjóðviljinn, 7. mai 1977)
Eftir Guðmund
Sæmundsson, formann
Sambands íslenskra
námsmanna erlendis
verða á upphæð námslána og
námsskulda, miðað við 30% verð-
bólgu á ári. Ég hef valið að nota
hér og í töflu IV sömu dæmi og
Vilhjálmur notar I grein sinni (sjá
töflu I hér til hliðar).
Til þess að gefa nánari hug-
mynd um hversu háar náms-
skuldir námsmanna raunveru-
lega geta orðið, birti ég I töflu III
einnig nokkrar úrklippur úr dag-
blaði, sem tilgreina verð nokk-
urra ibúða I Reykjavik.
Að öðru leyti tala tölurnar sjálf-
ar, og hrekja allt tal um náms-
menn sem „snikjudýr á þjóð-
félaginu”.
hærri tekjur en barnlausi ein-
staklingurinn, án þess að farið
verði að skeröa lán hans. Þessi
stórkostlega regla er auövitað i
samræmi við þann raunveruleika
lifsins að fjölskyldumenn hafi
miklu meiri tima til að vinna með
námi og I leyfum, auk þess sem
þeir fái nær undantekningalaust
miklu betur borgaða vinnu!!!!!!
Eru námsmenn fullorðin
börn?
Upphæð námslána hefur hingaö
til miðast við ágiskanir, misgóðar
Tafla V: Framlag rikisins til námslána 1967-77 (i
milj. kr.)
AR Framlög skv. fjárlögum Framlög færð til verðlags 1. ársfj. 1977 Lán: prósenta af útreikn- aðri fjárþörf Fjöldi náms- lána % af fjár- lagaútgjöld- um
1967 21 166 — 0.45
1968 29 199 43.0 1027 0.48
1969 47 264 48.5 1189 0.67
1970 58 287 52.2 1406 0.71
1971 94 438 62.9 1719 0.85
1972 190 851 77.4 2113 1.14
1973 325 1258 77.8 2813 1.51
1974 490 1387 82.7 2967 1.67
1975 724 1348 83.7 2937 1.53
1976 1246 1741 84.6 3800 2.12
1977 1640 1640 85.0 3300 1.84
Tafla IV: Ráðstöfunarfé og fjárþörf (i þús. kr.) skólaárið 1976-77.
Ráðstöfi ári skv. reglum. Lágmark (; náms- lán) marfé á núgild. Hámark (:náms- lán + mark- tekjur) „Fjárþörf” á ári skv. mati stjórnar Lánasjóðs (ferða-, bóka- tækja- og efniskostn. meðtalinn) Fjárþörf á ári skv. visitölu framfærslu- kostnaðar (að viðbættum sérkostnaði vegna náms) (ca)
C Einst. 0 b. 529 763 840 860
c Gift 0 b. 265 850 840 760
C • Gift 2 b. 265 1172 840 960
M* Einst. 1 b. 653 1082 1035 1260
J
C Einst. 0 b 657 891 1010 1053
Gift 0 b. 329 914 1038 970
g fl Gift 2 b. 329 1236 1038 1192
Einst. lb. 792 1183 1221 1496
0$
e Einst. 0 b. 533 767 847 867
0) Gift Ob. 267 852 847 767
Gift 2 b. 267 1174 847 967
& Einst. 1 b. 657 1086 1042 1267
H

s Einst. Ob. 569 803 871 898
a> c Gift Ob. 285 834 901 834
Gift 2 b. 285 1143 901 1022
C CI3 Einst. lb. 684 1113 1052 1274
Sf11-
cn
(Þar sem um gifta námsmenn er að ræða, hefur álls staðar verið deilt með 2 i heildartölu fjölskyldunnar.
„Marktekjur”: tekjur sem leyfilegt erað afla með námieöa ileyfum án þess að námslán skeröist. Námslán
miðast hins vegar við framfærslu i skólamánuðina, oftast 8 eða 9 mánuði. 1 öllum dæmum i þessari
grein er miðað við 9 mán.)
Ráðstöfunarfé
Ráðstöfunarfé (námslán +
tekjur) er eitt hið mikilvægasta
hugtak i allra kjarabaráttu
námsfólks. Út frá þvi ganga t.d.
allar kröfur um upphæð náms-
lána. Ég sakna þess þvi aö ekkert
skuli á þetta minnst í grein Vil-
hjálms. En það er aðeins í stil við
þá staðreynd, aö i núgildandi út-
hlutunarreglum LIN er ekkert til-
lit tekið til ráðsiöfunarfjár náms-
manna. Eins og sjá má i töflu IV
hér til hliðar getur ráðstöfunar-
fé námsfólks verið mjög mis-
munandi eftir að LtN hefur veitt
þeim sitt af alkunnri náð. Þessi
munur ræðst af mjög misiafnri
aðstöðu fólks, mismunandi at-
vinnumöguleikum, heilsufari,
barnagæslumöguleika o.s.frv.
Það ætti þvi að liggja i hlutarins
eðli, að fjárþörfin hljóti að vera
misjöfn, ekki bara niðurá við
(minni fjárþörf,en til þess er tek-
ið i úthlutunarreglum) heldur
einnig upp á við, miðað við þann
eilifa fyrirrnyndarnámsmann
stjórnarLlN, sem skal vera ógift-
ur, barnlaus og helst karlkyns.
Ekki má gleyma því sem full-
trúar rikisvaldsins i stjórn LIN
lita á sem stolt sitt og eilifa sönn-
un um réttlætisást — „marktekj-
urnar” þe. þær tekjur sem leyfi-
legt er aö vinna sér inn I leyfum,
án þess að dragist frá láni sem
ætlað er til framfærslu utan
leyfistfma, þ.e. skólamánuðina.
Þessi stórglæsilegi minnisvarði
mannlegrar snilli segir okkur t.d.
aö maöur sem er giftur og á tvö
börn megí vinna sér inn i leyf-
um svona rúmlega þriðjungi
kannanir og beinar falsanir. Full-
trúar rikisvaldsins hafa því getað
leikið sér að vild að þessum töl-
um, potað og skoriö af, þjappað
og þurrkað út. En þetta er gjör-
ómögulegtkerfi. Það öryggisleysi
sem námsfólk býr við I þessu efni
er óþolandi. Auk þess er vart unnt
að finna neinn félagslegan grund-
völl til að meta framfærsluþörf
námsfólks á svo sérstæðan og af-
brigöilegan hátt. Námsfólk er
bara venjulegt fólk og á að fá að
lifa eins og venjulegt fólk. Nám
merkir ekki frestun á þvi að
verða fullorðinn, eins og ýmsir
virðast állta enn. Meðal náms-
manna hefur sú hugmynd verið
rædd að upphæð námslána miðist
við Iífíbrauð vísitölufjölskyldunn-
ar frægu, og yröu þá ákveðin hlut-
föll látin ná yfir ákveðnar fjöl-
skyldugeröir. Siðan yrði bætt við
öllum aukakostnaði vegna náms-
ins, s.s. skólagjöldum, feröum,
bókum o.s.frv. Varöandi náms-
menn erlendis yrðu notaöar sam-
bærilegar opinberar erlendar töl-
ur til viðmiðunar. 1 töflu IV er
fjárþörf námsmanna fyrir náms-
árið 1976—77 sýnd skv. slikum út-
reikningi. Eftirfarandi hlutföll
vísitölufjölskyldu eru notuð: a)
einstaklingur 0 barn: 4/9; b) hjón
Obarn : 7/9 ; c) hjón 2 börn : 9/9 ;
d) einst. 1 barn : 6/9. Auðvitað má
endalaust deila um slfk hlutföll,
en vísitölufjölskyldan hlýtur þó
að vera eðlileg viðmiðun, þótt
sjálfsagt megi efast um hversu
sönn hún er, eftir allt rjátl stjórn-
valda viö hana á undanförnum
árum.