Þjóðviljinn - 09.10.1980, Qupperneq 7

Fimmtudagur 9. október 1980 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
sem þar er og hefur töluvert veriö
keyrð, hefur veriö notað á þann
hluta kerfis sem i notkun er kom-
inn. Þannig að mjög óraunveru-
legt er að bera það saman á jafn-
réttisgrundvelli og heldur ekki
timabært ennþá.
Verð út úr veitunni er pólitisk
ákvörðun og hefur ekkert með
raunkostnaðaðgera. Eins er það,
að verð raforku á Vestfjörðum er
það hæsta i landinu svo að 90% af
þvi getur þess vegna verið um og
yfir 100% hér.
• •
Onnur atriöi
Fram kemur i grein Viðars að
stöðvarhús metur hann nú á
75—80 Mkr eða um 90% hækkun
frá þvi i febrúar. Hræddur er ég
um að hann hafi gleymt að marg-
falda þessa upphæð a.m.k. meö
tveimur a.m.k. ef miða á við
Seyðisfjörð. Hefur þá áætlun
Viðars á nær alislensku fyrirbæri
þ.e. steyptu stöðvarhúsi klikkað
um hvorki meira né minna en
333% umfram verðbólgu; ef þetta
eru vönduð vinnubrögð þá má
flokka ansi margt þar. Hvernig er
þá áætlunin yfir hina hlutina?
Eftirmáli
öllum landslýð sem þessar
greinar les, má nú vera ljóst að
fjarvarmaveitur eru ekki hag-
kvæmar, hvorki fyrir þann sem
tengist henni né þann sem rekur
þær (þ.e. bæjarfélag og Rarik).
Og þaðan af siður fyrir þjóð-
félagið i heild. Ég hef hér sýnt
fram á að einungis reiknað meö
eigin tölum og eigin forsendum
reiknimeistara fjarvarmaveitna
að grundvöllur þeirra er brostinn.
Að þvi töldu eru ótal liðir eftir,
sem hver og einn getur koll-
varpað fyrirbærinu. Má þar nefna
t.d.
1) Samanburð vatnshitaöra og
þilofnahitaöra húsa á Stöðar-
firði, Norðfirði og Egilsstöö-
um.
2) Verð svartolíu i framtið.
3) Verð rafhitunartaxta fylgi ekki
almennu verölagi i landinu.
(Hann verður örugglega látinn
fylgja almennu verðlagi, ef af
veitunni verður).
4) Rangar forsendur fyrir fjar-
varmaveitum.
5) Rangar kostnaðaráætianir
(það á rót að rekja til, að verð
orku er ákveðið fyrst 80—90%
af rafhitunartaxta, siðan hefst
af turábakútreikningur).
Ég tel þegar ljóst, að þessu
fyrirbæri megi þegar fleygja
fyrir borð. Of miklu fé hefur
þegar verið variö til rannsókna á
þvi og hefði þvi betur verið varið
til nýtilegri hluta t.d. virkjunar-
rannsókna á miðlungsvirkjunum
þ.e. af stærðargráðu 20—80 MW,
virkjunum sem við sjálfir ráðum
við að byggja, án erlendrar ihlut-
unar; á ég þá við stóriðju.
Virkjunarkostnaður við virkjun
Fjarðarár i Seyðisfirði, sem
Viðar telur vera 16000 Mkr. er
skot út i loftið. Samkvæmt þvi
ætti kostnaður aö vera 800
þús/kW, en útreikningar fyrir
Fljótsdalsvirkjun á verðlagi sept.
’79 gáfu fyrir þá virkjun 293,1
þús/kW, og framreiknað til
núverandi verðlags ca 420
þús/kW. Þannig að óhætt ætti að
vera að endurreikna þær full-
yrðingar.
Það liggur i augum uppi að
virkjun sem kemur alfarið inn á
almennan markað og er tiltölu-
lega litil miðuð við markaðinn,
getur borgað hlutfallslega fast að
helmingi hærri fjármagns-
kostnað en stórvirkjun sem
nánast gefur helming orku sinnar
til stóriðju og hinn helmingurinn
gengur seint út á almennan
markað vegna stærðar. Hins
vegarer samanlagður kostnaður
staðanna sex, sem ég sló á i minni
grein um 6000 Mkr.; samkvæmt
áætlanadeild Rarik, er sá
kostnaður ca 8000 Mkr. Raun-
kostnaður gæti þess vegna verið
mun hærri, svo að ekki þarf að
vera svo langt frá þvi að sú
upphæð dugi fyrir þessari
virkjun.
Lokaorð
Af framansögðu má nú þegar
sjá að fjarvarmaveita i Neskaup-
stað á ekkert erindi á þann stað.
Framhald á bls. 13
LANDSRAÐSTEFNA SHA A AKUREYRI:
Fjölmennum herstöðva-
URNAT0
HERINNBURT
— Akureyri hefur verið valin
sem fundarstaður fyrir landsráð
stefnu herstöðvaandstæðinga.
Hvers vegna?
— Tii þessa hafa landsráö-
stefnur Samtaka herstöðvaand-
stæðinga verið haldnar i Reykja-
vik eða næsta nágrenni. Oft hefur
verið bryddað upp á þeirri hug-
mynd að halda landsráðstefnuna
úti á landi , ekki sist til þess að
undirstrika að þetta eru lands-
samtök herstöövaandstæðinga.
Ennfremur er hugmyndin aö
auðvelda fólki i dreifbýlinu aö
taka þátt i landsráðstefnunni.
Akureyri hentar vel fyrir fólk á
Norðausturlandi og Austurlandi,
og auk þess eru samgöngur
þangað greiöar frá- allflestum
öörum landshlutum. Þess má
einnig geta að deild Samtaka her-
stöðvaandstæðinga á Akureyri
hefur verið mjög virk siöastliöiö
ár.
— Ener ekki liklegt aö þátttaka
fólks sem býr á mesta þéttbýlis-
svæöinu, suðvesturhorni lands-
ins, verði minni vegna
kostnaðar?
— Nei, þátttaka fólks frá þeim
landshluta ætti ekki að verða
minni, þvi að efnt veröur til hóp-
ferða og verður ferðakostnaður
ótrúlega lágur. Aö auki munu
Samtök herstöðvaandstæðinga
létta undir þeim sem minna mega
sin.
Boðið verður upp á hópferðir
frá Suðvesturlandi. Farið með
rútu mun kosta um 10 þúsund
krónur á mann, en menn geta
einnig fariö með flugvél fyrir
rúmlega 30 þúsund krónur.
— Hvað um feröakostnað
þeirra sem langt eiga að sækja til
Akureyrar frá öðrum stöðum en
Suövesturlandi?
Eins og á fyrri ráðstefnum,
andstæðingar!
Rætt við Guðmund Georgsson,
formann miðnefndar Samtaka
herstöðvaandstæðinga um undir-
búning landsráðstefnu SHA, sem
í fyrsta skipti fer fram á Akureyri,
17. og 18. október næstkomandi
munu samtökin taka þátt i ferða-
kostnaöi þeirra sem lengst koma
að.
— En fæði og gisting?
— Gisting ætti að verða öllum
að kostnaðarlausu. Þeir sem ekki
fá inni hjá kunningjum, eiga kost
á svefnpokaplássi. Allar likur eru
á þvi að fæöiskostnaður verði litill
sem enginn, þvi að undirbúnings-
nefndin á Akureyri mun leitast
við að fá herstöðvaandstæðinga
þar til að taka gesti i mat.
— Hverskonar undirbúningur
hefur farið fram fyrir landsráð-
stefnuhaldið sjálft?
— Undirbúningsstarfiö mæðir
aö sjálfsögðu mest á herstöðva-
andstæðingum á Akureyri. En að
auki hefur miðnefnd Samtaka
herstöðvaandstæðinga gengið frá
umræðuplöggum sem hafa verið
póstlögð til hópa og einstaklinga
um land allt. Herstöðvaand-
stæðingar geta þvi áöur en ráö-
stefnan hefst fjallað heima i
héraði um helstu mál sem á dag-
skrá verða á landsráðstefnunni
sjálfri.
Erindrekstur um Austurland
og Norðausturland i september
hefur ekki hvaö sist ýtt undir
starf að undirbúningi ráöstefn-
unnar.
Miðnefnd leggur mikla áherslu
á að menn ræði þau gögn sem
send hafa verið út fyrir ráðstefn-
una, og að sem flest héruö sendi
sem flesta menn til að fylgja
skoðunum sinum eftir á landsráö-
stefnunni á Akureyri.
— Hvað er aö frétta af undir-
búningi landsráðstefnunnar i
Reykjavik og nágrenni?
— 1 Reykjavik verður haldinn
liðsmannafundur i Félagsstofnun
stúdenta við Hringbraut, næst-
komandi laugardag klukkan tvö
eftir hádegi. Þar veröa kynnt og
rædd helstu mál landsráöstefn-
unnar.
Umræðugöngin hafa einnig
veriö send hópum I nágrenni
Reykjavikur og er þaö eindregin
ósk miðnefndar að þeir efni til
funda um landsráðstefnuna. Miö-
nefnd Samtaka herstöðvaand-
stæðinga er reiðubúin að senda
menn úr sinum hópi á þessháttar
fundi.
— Hvernig má að öðru leyti
nýta tfmann sem eftir er fram að
ráöstefnuhaldinu 17. og 18. októ-
ber?
— Vegna skipulagningar og
vegna fjárhagsáætlunar er mjög
nauðsynlegt að menn skrái sig
sem fyrst til þátttöku. Raunar eru
menn þegar byrjaöir aö skrá sig.
Hægt er að tilkynna þátttöku til
skrifstofunnar að Tryggvagötu
10. I Reykjavik (simi 17966 eða
til Guömundar Sæmundssonar,
Helgamagrastræti 45. Akureyri
(slmi 96-25745).
— Guömundur, er þetta ekki
bara afgreiðsluráðstefna?
— Þvi fer fjarri. Landráðstefna
Samtaka herstöövaandstæðinga
fer með æðsta vald samtakanna á
henni eru teknar ákvaröanir um
framtiðina og lagt mat á for-
tiöina,
Ég tel mikilvægt aö menn horfi
fram á við og móti samtökunum
markvissa áætlun fyrir næsta
starfsár,
—jás
Guðmundur Georgsson, for-
maður SHA
Mörkuð
baráttuleið
og starfs-
aðferðir mótaðar
Samtök herstöðvaandstæðinga
efna til landráðstefnu dagana 18.
og 19. október, á Akureyri. Land»
ráðstefna er haldin árlega og fer
hún með æðsta ákvörðunarvald
samtakanna.
Þar verður kosin ný miðnefnd og
starfsáætlun næsta árs mótuö og
samþykkt.
Meginmál ráöstefnunnar
verður að marka þeim baráttu-
leið og huga jafnframt að þvi
skipulagi og starfaðferðum sem
best mæftu duga til að koma
henni i framkvæmd.
Allir félagar samtakanna eru
kjörgengir og atkvæðisbærir á
landsráðstefnu.
I*
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
i
■
I
■
I
■
a
■
i
Ot
1
E»
Af fiski og veiöistöng
Fyrsta hvatningin, sem lifn-
aði foröum i sama mund og
Rauði krossinn varö til á vig-
völlum Heljarslóöar, var: ,,Við
erum allir bræður — tutti fra-
telli”. Hinn rauöi kross á auð-
vitað rætur að rekja til hins
helga tákns kristinna manna, en
þær hugmyndir bræðralags,
sem eru kveikja Rauöa kross
hreyfingarinnar og afl, eru al-
gild og ná út fyrir kristna trú og
veröa þannig einnig einkunnar-
orö hins Rauða hálfmána,
bræörafélags okkar innan hreyf
ingarinnar, sem eru annarrar
trúar. Fyrir okkur eru það fánýt
hugðarefni aö bollaleggja um
það, hvort einn ibúa þess staðar,
sem nefndur hefur veriö geim-
skipið jörð, sé bróðir okkar, en
aðrir mismunandi nánir
frændur (og misjafnlega verðir
bræöralagsins?) Og nú fréttist
enn af ógnun og hörmungum,
sem dynja yfir milljónir manna
i öðrum hluta heims og eru ægi-
legri en orö og upphrópanir fá
lýst. Enn er knúið á okkar dyr
og spurt hvort við séum reiöu-
búinað rétta fram hjálparhönd.
Einhverjum kann að virðast, aö
oft sé nú knúiö. En er það ekki
einungis endurspeglun á þeirri
tálsýn, að heimurinn okkar eigi
að vera oröinn aö sælureit
vegna þess að við sjálf höfum
búið viö vaxandi gnótt og vel-
megun? Hið gagnstæða viröist
Ávarp Ólafs
Mixa formanns
RKÍ vegna
Afríkusöfnunar
1980
þó vera raunin, þegar litið er út
yfir lóðamörk iönaöar- og vel-
megunarþjóöa. Sumir telja
jafnvel, aðannaö leiði af hinu og
þá kemur það okkur öllum við.
Ólafur Mixa, formaöur
Rauða Kross Islands
Vissulega eigum við sjálf eftir
að taka rækilega til I ýmsum
skúmaskotum okkar, þar sem
blasa við mannleg neyð, þján-
ing, heilsubrestur og yfirleitt
skorturá mannúð. En það mætti
hreinlega kalla það lúxus að
geta beint kröftum sinum aö
slikum viðfangsefnum, ef við-
miðunin er sú ólýsanlega eymd,
sem um ræöir nú t.d. I Austur-
Afrfku.
Nú kann e.t.v. einhver að
spyrja, eins og móöir Teresa
var spurð i blaöaviðtali: Er ekki
einungis verið að draga neyö
þessa fólks á langinn og fresta
örlögum þess með þvi að gefa
þvi aö borða I staö þess aö efla
sjálfsbjörg þess? Þvi svaraði
friöarverðlaunahafinn eitthvað
á þá leið, að sá sem er oröinn
sljór og kraftlaus af hungri
þarfnist fyrst og fremst fisks til
að borða til að ná nægilegum
þrótti og hugarelju. Seinna geti
hann mundaö veiðistöng sem þá
gæti vissulega orðið að gagni.
Rauði krossinn hefur i dag
formlega söfnun til hjálpar
hungrandi þjóðum Afriku. öll
Rauða kross félög noröurlanda
hafa sameinast um þetta átak.
Alþjóða hreyfing Rauöa kross-
ins leggur sérstaka áherslu á aö
skipuleggja jöfnum höndum að
gefa fisk og búa til veiðistöng-
ina. Fyrsti sendifulltrúi okkar á
þessum slóðir, Pálmi Hlöðves-
son, fær einmitt það hlutverk i
hendur að aðstoða við þá tvö-
földu framkvæmd.
Reynt verður á þessum tima
með ýmsum aðgerðum og kynn-
ingu, með hjálp ýmissa aðilja
einsog félagssamtakanna Lif og
land, kennara, skólabarna og
fyrirtækja, að vekja til þekk-
ingar, umhugsunar og umræðu
um hungur I heimi og þær
raunir, sem meðbræður okkar
verða fyrir rétt handan við lim-
gerðið okkar. Hugsun hvers og
eins er hans fyrsta framlag. En
meira þarf til. Móöir Teresa var
ekki aö skafa utan af hlutunum
varðandi þá skyldu okkar allra
að hjálpa nauðstöddum, þegar
hún sagðist vænta þess af góð-
viljuðu fólki, aö þaö gefi þar til
undan sviði.
Sagt er að á svæöum Amazon-
fljóts sé eftirfarandi liking
dregin upp af mismuni heljar og
himins: Þú ert leiddur f sal þar
sem fólk situr við fulla kjöt-
katla. Fólkið þjáist og engist
sundur og saman af hungri og
vansæld vegna þess að það
hefurihöndum svo langa gaffla,
að það getur ekki stungið upp I
sig fæðunni. Þetta er helviti. I
öðrum sal eru lika kjötkatlar.
Við þá situr fólk með jafnlanga
gaffla og i fyrra skiptið. En þaö
er glatt og vel nært. Þetta er
himnariki. Vegna þess að fólkiö
hefur lært að mata hvert annað.