Þjóðviljinn - 03.03.1981, Qupperneq 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 3. mars 1981.
UQBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjódfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Ritstiórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldssorr, Kjartan
Olafsson.
Auglvsingastjóri: Þorgeir Ólafsson.
Umsjónarmaöur sunnudagsbiaðs: Guöjón Friöriksson.
Afgreiðslustjóri: Valþór Hlööversson.
Blaðamenn: Alfheiður Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Ingi
björg Haraldsdóttir, Kristin Astgeirsdóttir, Magnds H. Gislason,
Sigurdór Sigurdórsson.
lþróttafréttamaður: Ingólfur Hannesson.
Útlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Sævar Guðbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elisson
Ilandrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Auglýsingar: Svanhildur Bjarnadóttir.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jóhannes Haröarson.
Afgreiðsla: Kristin Pétursdóttir, Bára Siguröardóttir.
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir,
Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Siðumúla 6,
Iteykjavik, simi 8 13 33.
Prentun: Blaðaprent hf.
Ólíku saman aö jafna
• Það var því miður ólæsilegt lúsaletur hjá Morgunblað-
inu á sunnudaginn var á þeirri forystugrein Þjóðviljans
frá febrúar 1978 sem Morgunblaðið endurprentaði þann
dag.— Þetta var skaði, því svo sannarlega hefðu ýmsir
lesendur Morgunblaðsins haft gott af að lesa þá grein, þó
seint væri.
• Fátt getur eymdarlegra í stjórnmálaumræðu síðustu
vikna en það þegar Morgunblaðið og f leiri eru að reyna
að leggja að jöfnu kaupránslög Geirs Hallgrímssonar og
Co. frá febrúar 1978 og efnahagsráðstafanir núverandi
ríkisstjórnar hins vegar.
• Hver er munurinn?
• í örstuttu máli þessi:
• — Með kaupránslögunum 1978 var ákveðið að í f jögur
verðbótatímabil, það er i heilt ár, skyldu aldrei greiddar
nemá hálfar verðbætur á laun, og kaupmáttur launa þvi
skertur æ meir ef tir því sem lengra liði á árið. Það þurfti
engan speking til að reikna það einfalda dæmi hvaða
kjaraskerðingu beiting slíkra lagaákvæða hefði haftí för
með sér. Útkoman var augljós. Hefðu febrúarlögin náð
að standa í gildií 12 mánuði, eins og ráð var f yrir gert við
samþykkt þeirra, þá hefðu flestir launamenn í landinu
unnið kauplaust á annan mánuð, það ár, miðað við að
kaup hefði verið greitt samkvæmt samningum hina
mánuði ársins. — Og hverjar voru bæturnar? — Nánast
engar því þóttskerðingin ætti að naf ninu til að vera held-
ur minni á allra lægsta kaupinu, þá var málum svo svi-
virðilega fyrir komið í lagatextanum, að ef lægst laun-
aða fólkið reyndi að bjarga sér með dálítilli yf irvinnu, þá
skall kaupskerðingin um leið á því með fyllsta þunga!
• — En hvað hefur svo hins vegar verið ákveðið nú? —
Er það bótalaust kauprán á 5—6 vikna tekjum hjá öllum
almenningi?
• Ekki aldeilis.
• Sjö vísitölustig hafa að vísu verið tekin út; En ekki
f jórum sínnum sjö, eins og hefði verið samkvæmt kaup-
ránslögum Geirs Hallgrímssonar.
• Og þetta gerist ekki bótalaust nú. Bæturnar eru m.a.
þessar.
• Fyrsta: Öll hin verðbótatimibilin þrjú (frá 1.6. n.k.),
sem ráðstafanirnar ná til,verða verðbætur á laun greidd-
ar ekki aðeins samkvæmt áður gildandi samningum og
lögum, — heldur samkvæmt mun hagstæðara verðbóta-
kerfi f yrir. launafólk heldur en hér hefur áður þekkst
nokkru sinni. Greiddar verða fullar verðbætur sam-
kvæmt hækkun framfærsluvísitölu á almennar launa-
tekjur og þar með afnumin öll skerðingarákvæði. Við
vitum ekki nákvæmlega hvað þessi skerðingarákvæði,
sem nú hafa verið felld niður, hefðu að óbreyttu leitt til
mikillar kaupskerðingar á því níu mánaða tímabili
framundan, sem þau hafa verið tekin úr sambandi.
• Hitt vitum við, að á 18 mánaða tímabili frá 1. júni 1979
:— 1. desember 1980 náðu þessi ákvæði sem nú hafa verið
afnumin að skerða kaup um 16,6%, — og þótt sleppt sé
áhrifum af þróun viðskiptakjara, þá nam skerðingin
samt um 10% á þessum mánuðum. Þetta segir ærna
sögu.
• Það hefði einhvern tíma þótt nokkurs virði að losna
undan slíkri sjálfvirkri kaupskerðingu, og það hef ur ein-
mitt gerst nú.
• Annað: — í áramótaboðskap ríkisstjórnarinnar var
kveðið á um lækkun skatta á miðlungstekjur og lægri
sem svaraði 1,5% í kaupi, og nú hef ur verið kynnt nánar,
hvernig aðþessu verði staðið, m.a. með því að fella niður
sjúkratryggingargjald á lægri tekjur.
• Þriðja: — Staðfest er af Þjóðhagsstof nun, að lækkun
verðbólgustigs úr 70—80% á ári,sem fyrirsjáanlegt var
án aðgerða og niður fyrir 50% eins og gert er ráð fyrir
nú, — jafngildi ekki minna en 2% beinni hækkun kaup-
máttar launa, vegna þess að í minni verðbólgu tapa
menn minnu en ella á að bíða allt að þrjá mánuði eftir
verðbótum á launin á móti hækkun vöruverðs.
• Auðvelt væri aðtína hér sitthvað f leira til, en ætli þetta
fari nú ekki að duga — sé árið skoðað í heild — til að
mæta skerðingunni um 7 vfsitölustig nú þann 1. mars s.l.
En sannarlega hefði ólíkt meira þurft að koma til ef
skerðingin hefði ekki verið „bara" einu sinni sjö stig
heldur f jórum sinnum sjö í samræmi við kaupránslögin.
• Markmiðið er að tryggja kaupmáttinn en þoka verð-
bólgunni jafnframt niður. Síglingaleíðin er vandrötuð,
en þó fær.
Hlippt
1 Teygjugrautur
'Tima-Tóta
Nú er Þórarinn Þórarinsson
I heldur betur farinn að teygja
■ kenningu sina um „nána menn-
I inarsamvinnu” Morgunblaösins
I og Þjóöviljans. Hann heldur þvi
I sem sagt fram aö hún hafi átt
„rikan þátt” i þvi aö Þjóðviljinn
„tók undir” áróöursherferö þá
hina miklu sem Morgunblaðið
hóf i viðskiptaráðherratið Svav-
ars Gestssonar gegn oliu-
kaupum frá Sovétrikjunum.
Timaritstjóranum er að sjálf-
sögðu velkomið að striöa okkur
hér á Þjóðviljanum, en siikan
teygjugraut má gera úr sann-
leikanum að honum verði með
engu móti kyngt. Af mörgum
ástæðum, m.a. vegna spádóma
um að innan fárra ára muni
Sovétrikin stórlega draga úr
oliuútflutningi sinum og vegna
óhagstæðs viðskiptajöfnuðar
landanna, var þaö talið skyn-
samlegt af öllum aðilum að taka
upp sveigjanlegri oliukaupa-
stefnu og leita hófanna um oliu-
kaup frá öðrum rikjum en
Sovétrikjunum.
Þjóðviljinn lagði hinsvegar
rika áherslu á það i umræðum
um þessi mál að farið yrði með
allri gát, og ekki hraðað að þvi
aö semja við aðrar þjóöir upp á
mun verri býti. Margoft greindi
blaöið frá þvi að sú verðmiðun,
sem gengið er út frá i oliuvið-
skiptum tslendinga við Sovét-
menn, hafi lengst af veriö okkur
mjög hagkvæm, og það reyndar
regla að sé framboð i sæmilegu
jafnvægi við eftirspurn þá er
Rotterdamviðmiðun yfirleitt
mun lægri en innanhúsverð oliu-
hringanna. Þá var og margbent
á það að olia frá Sovétrikjunum
væri i háum gæðaflokki, fengist
með betri greiðslukjörum en
annarsstaðar, og flutningsgjöld
væru lægri frá Svartahafi en frá
höfnum i Vestur-Evrópu.
eins og Þórarinn lætur liggja að
I forystugrein 28. febrúar þá
hefur hún reynst þjóðinni dýr-
keypt eins og fleira úr þeirri
áttinni:
2,5 milljaröar
„Mikil eftirvænting var hjá
Morgunblaðinu, þegar fyrsti
farmurinn frá BNOC kom til
landsins i september 1980. Ský
dró þó fyrir sólu, þegar það
spurðist, að hann var 1.063.990
dollurum dýrari en ef miðað
hefði verið við Rotterdamverð.
Það var þó nokkur huggun, að
þetta kynni að breytast. Næsti
farmur, sem kom hingað i nóv-
ember siðastliðnum, var ekki
nema 493.037 dollurum dýari en i
ef miðað hefði verið við Rotter-
damverð.
Þessi huggun hélzt þó ekki
lengi. Þriðji farmurinn frá
BNOC, sem kom hingað um
áramótin, var 701.358 dollurum
dýrari en ef miðað hefði verið
við Rotterdamverð.
Fjórði farmurinn, sem kom
hingað um siöustu mánaðamót,
reyndist nokkur sárabót. Hann
kostaði ekki nema 555,574 doll-
urum meira en ef miðað hefði
verið við Rotterdamverð.
En þessi huggun mun illa
haldast. Nú er von á fimmta
farminum, sem samið hefur
Albert Guómundsson
svaraði fyrirspurnum
um málefni Sjálfstæðis-
flokksins á fundi. sem
sjálfstæðismenn í Fella-
og Hólahverfi efndu til
(í fyrrakvöld. Þin>{mað-
urinn sagði, að hugsjón-
ir Sjálfstæðisflokksins
væru hugsjónir. sem
sameinuðu stærstan
hluta þjóðarinnar, mik-
ill mcirihluti þjóðarinn-
ar væri í raun sjálfstæð-
isfólk. Sjálfstæðisflokk-
urinn hefði sjaldan
fengið minna en 40%
atkvæða og það hlasir
við að með sameinuðu
átaki gæti Sjálfstæðis-
flokkurinn náð meiri-
hluta á Alþingi, ef rétt
væri á haldið.
^Albert Guðmundsson á fundi í Fella- og Hólahverfi:
Dýr NATO
aðstoð
Það voru hinsvegar viðskipta-
ráðherrarnir Kjartan krati
Jóhannsson og siðan Tómas
Arnason sem gengu frá
samningum við breska rikis-
oliufyrirtækið BNOC um
gasoliukaup. Og vegna sam-
banda sinna inn i oliufélögin
hefur Þórarni Þórarinssyni,
fyrstum islenskra blaðamanna,
tekist að særa út nákvæmar
tölurhverju það munar aö hafa
byrjað að kaupa af BNOC i stað
þess að halda sér viö oliukaup
frá Sovétmönnum enn um hriö,
þartil hagkvæmari kostir byöust.
Sé um NATO-aðstoð að ræða
verið um við BNOC. Hann mun
verða um 750 þúsund dollurum
dýrari en ef miöað hefði verið
við Rotterdamverð.
Alls mun olian frá BNOC
verða orðin tveimur og hálfum
milljarði gamalla króna dýrari
en ef fylgt hefði verið Rotter-
damverði.
Af BNOC er það hins vegar að
segja,aðgróðiþessá siðasta ári
mun nema 250 milljónum
sterlingspunda (Economist 21.
febrúar).”
Formúla Alberts
Albert Guðmundsson hefur
•9
gefið ótviræða yfirlýsingu um I
.að hann sé ekki i framboði til *
formanns eða varaformanns i I
Sjálfstæðisflokknum á næsta I
landsfundi. Þetta kom fram á I
fundi i Fella- og Hólahverfi, þar ■
sem hann svaraði fyrirspurnum I
flokksfélaga.
Hinsvegar setur Albert upp I
ákveðna formúlu fyrir for- 1
mannskjörið sem er athyglis- I
verð:
„Það þýðir heidur ekki i I
tninum augum að bjóða upp á 1
það, að formennsku i sjáif- I
stæðisflokknum, mesta póii- |
tiska afli i islensku þjóðfélagi, I
gegni unglingur sem er tiltölu- ■
lega nýkominn af skólabekk og I
reynslulitill. Slikur frambjóð- I
andi yrði að hafa sannað ágæti I
sitt og hæfni til að stjórna og ■
leiða. Ég lit svoá að timinn sé of I
1 stuttur til þess að búa til for- I
mann fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Það er ekki hlaupið að þvi að J
búa til forystumenn fyrir Sjálf- I
stæðisflokkinn.”
Menn geta leikið sér að þvi að '
geta uppá hvert þessu skeyti er J
beint: Er það Þorsteinn Pálsson I
eða einhver annar?
Prófkjörið j
skeri úr \
Þessa formúlu útfærði Albert
á fundinum einnig yfir borgar-
stjórnarpólitikina. Þar er nú
aldeilis ekki búið að útnefna
nýtt borgarstjórnarefni. Birgir
Isleifur Gunnarsson „var búinn
til” á sinum tima sem borgar-
stjóri volgur af skólabekknum.
Ekki reyndist það betur en svo J
að hann tapaði borginni, og
hefur nú dregið sig i hlé. Um I
þetta segir i Morgunblaðinu:
„Albert Guðmundsson gerði !
forystu i borgarstjórnarflokki I
sjálfstæðismanna að umtalsefni
i tilefni fyrirspurnar þar um og
sagði, að oddviti sjálfstæðis- .
manna i borgarstjórn, Birgir
islcifur Gunnarsson, hefði
óskað eftir því aðdraga sig i hlé. J
Þess vegna þurfti að kjósa
nýjan mann til þess að gegna
þessu starfi, það sem eftir var
kjörtimabilsins, sagði þing-
maðurinn. Það var gert. Spurn-
ing um það, hvort ég styðji einn
eða annan til þess að verða
borgarstjóraefni Sjálfstæðis-
flokksins i næstu kosningum er .
til þess eins fallin að koma mér i
vanda og skapa óróa i kringum
mig. Ég læt það ekki gerast. J
Siðar á fundinum sagði Albert ,
Guðmundsson, að þótt hann I
væri þeirrar skoðunar, að nýr
borgarstjórnarflokkur ætti eftir
næsta prófkjör að velja sér for-
mann, þá væri Davið Oddsson
oddviti sjálfstæðismanna fram
að þeim tima. Reynist hann vel, 1
hefur hann ekki minni mögu- !
leika en aðrir og kannski meiri.
Það veröur hver maður að fá
tækifæri til aö sýna hvaö i ■
honum býr.”
Allt opið I
Þetta eru skýrar „meld- J
ingar”. Allt er opið enn. Próf-
kjörið skal skera úr um það
hver hefur traust sjálfstæðis-
manna til forystu i borginni. J
Engar erföir eöa samningar
fyrirfram. Lifið er keppni,
drengir! A sama hátt er allt opið
hvað varðar formannskjör, *
nema aö eftir þvi ætlar Albert
ekki að keppa. En vert er að
minnast þess aö þótt hann tali
um of skamman tima til þess að
skapa flokksformann, þá eru
margir aðrir en Geir i flokknum
sem eru á miðjum aldri, löngu
komnir af skólabekk og eru með
mikla stjórnmálareynslu.
sHorið