Þjóðviljinn - 24.03.1981, Side 7

Þriöjudagur 24. mars 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Umræður í undlmefnd fjárveitíngamefndar Bandankjaþings 12. mars 1980
um „flugstöð í tvennum tilgangi” - radarstöðvar og fleira
— Hér er fellt niöur úr hinum
opinbera texta —
McKay:Þaö ætti ekki aö leggja
stein i götu þess aö biöja þá um aö
taka aö sér hönnunar. og verk-
fræöikostnaö? (styttingar i text-
anum — aths. Þjv.)
Iselin: Staöreyndin er aö viö
höfum þegar samþykkt þetta.
McKay: Hafiö þér skriflegt
samkomulag þvi til stuönings?
Iselin: Viö geröum samkomu-
lag um aö viö myndum borga
fyrir hönnunina.
Af hverju ekki
aðstoð við
erlend ríki?
McKay: Hversvegna er lagt til
aö þessi flugstöö skuli fjármögn-
uö undir liönum framlög til hern-
aöarlegra framkvæmda en ekki
undir fjárlagaliönum aöstoö viö
erlend riki?
Iselin: Herra, þessi aöstaöa er
staösett i herstöö og er hönnuö til
hernaöarþarfa, komi til óvissu-
ástands. Áætlanir um aöstoö viö
erlend riki væru ekki hentugar.
McKay: Haldiö þér aö ég gæti
fengiö eina slika byggöa I Ogden i
Utah-fylki, á sama grundvelli?
Iseiin: Ég býst viö þvi ef viö
gætum náö einhverskonar sam-
komulagi.
McKay: Ég skal búa til drög aö
samkomulagi á stundinni.
Iselin: Þessi flugstöö er á af-
skekktu útnesi eyjarinnar, þetta
er eins og tungllandslag þarna.
McKay: Viö höfum nú þegar
aöstööu þarna?
Iselin: Já, herra.
McKay: Höfum viö einhver
hernaöarnot af henni á friöar-
timum?
Iselin: Já, viö höfum rúmlega 3
þúsund starfsmenn hersins
þarna.
McKay: Þiö hafiö flugbrautir,
flugstöövar?
Iselin: Já.
McKay: Aö þvi gefnu, ‘hvers-
vegna þurfum viö aö reisa aöra?
Iselin: Vegna þess aö þeir nota
aöstööuna fyrir farþegaflug sitt.
Og þaö er ekki um annan flugvöll
aö ræöa.
McKay: Nota þeir sama flug-
völl og þiö?
Iselin: Já, herra.
McKay: Fluglina ykkar er sú
sama og þeirra?
Iselin: Já, herra.
McKay: Og þeir nota hana fyrir
farþegaflug?
Iselin: Og þaö sem meira er
þeir nota flughlaöiö til þess aö
geyma vélar sinar á. Þegar viö
fáum nýja flugstöö munu vélar
þeirra veröa fluttar yfir á nýtt
flughlaö.
— Hér er fellt niöur úr hinum
opinbera texta —
McKay: En þiö mynduö áfram
nota sömu flugbrautir?
Iselin: Viö munum alltaf nota
sömu flugbrautir, já, eins og viö
gerum á mörgum öörum stööum.
Beint bandarískt
framlag
McKay: Er þetta leiö sem þeir
geta viö unaö — aö viö kaupum
farþegaflugstöö?
Iselin: Já, herra, þaö var um
þaö samiö 1974.
McKay: Höfum viö þá loks
fengiö ákveöiö samkomulag?
Iselin: Já, herra.
McKay: Ég skil samt ekki enn-
þá hversvegna viö gátum ekki
gert þetta gegnum aöstoö viö er-
lend riki. Höfum viö nokkurn-
tlma hugleitt lánafyrirgreiöslu til
þeirra, i staö 20 milljón dollara
framlags?
Iselin: Já, herra. Þangaö til i
april 1978 athuguöum viö gaum-
gæfilega nokkra valkosti, þarmeö
talda fjárútvegun meö lántöku.
Eftir aö hafa vegiö og metiö alla
valkosti ákvaö stjórnin samt sem
áöur aö hætta viö allt annaö en
beint bandariskt framlag.
Akvöröun var þá tekin um aö
setja þetta á fjárhagsáætlun um
hernaöarlegar framkvæmdir.
McKay: Þessarar tillögu varö
ekki langra lifdaga auöiö?
Iselin: Nei, herra. Miöaö viö 17
prósent vexti nú held ég aö
ákvöröun okkar hafi veriö nokkuö
góö.
McKay: Ég er ekki viss um
þaö, ekki ef viö þurfum aö taka
þessar 20 milljónir dollara aö
láni.
Iselin: Viö getum tekiö þær aö
láni á miklu lægri vöxtum.
McKay: Haldiö þér þaö?
Iselin: Já, herra.
McKay: Framlögö fjárhags-
áætlun var uppá 15 milljaröa doll-
ara halla, sem fjárhagsáriö 80
mun fara framúr, og þaö mun
hoppa upp um 10 til 15% til viö-
bótar, ekki satt? Þaö stillir okkur
upp fram fyrir um 30. Þaö er
lánsfé meö ansi háum vöxtum.
Iselin: Já, herra, en ekki aö....
— Hér er fellt niöur úr hinum
opinbera texta —
McKay: Þannig aö þiö spariö
ekki neitt?
Iselin: Dálitiö.
McKay: Ef þiö byöuö fram
ábyrgö á láni myndu þeir ekki
fallast á hana.
Iselin: Rétt.
Bandaríska þjóðin
tvíborgar
McKay: Munu tekjurnar af
flugumferö hjálpa til aö greiöa
upp kostnaöinn viö nýju flug-
stööina?
Iselin: Islenska rikisstjórnin
leggur flugvallarskatt á alla far-
þega til og frá Islandi, nema þá
sem millilenda á leiö til Banda-
rikjanna eöa Evrópu. Þetta nægir
þó ekki til þess aö mæta rekstrar-
kostnaöi flugvallarins.
McKay: Höfum viö einhverja
hugmynd um hvaö þetta gjald
skilar þeim á ári?
Iselin: Já, skatturinn er 10 doll-
arar á mann og leggst á um 290
þúsund farþega árlega. Hann
skilar þvi u.þ.b. 2.9 milljónum
dollara á ári, sem er minna en
rekstrarkostnaöurinn.
McKay: Hvaö veröur um
gömlu flugstööina þegar sú nýja
kemst I notkun?
Iselin: Islendingar munu fjar-
lægja allan útbúnaö sem tengist
umsvifum flugfélaga og farþega-
afgreiöslu, og siöan afhenda flot-
anum bygginguna.
McKay: Viö reistum núverandi
flugstöö?
Iselin: Já, herra.
McKay: Og nú erum viö aö
byggja aöra flugstöö handa
þeim?
Iselin: Já.
McKay: Arkitektar okkar og
verkfræöingar hafa ekki veriö
sérlega klókir.
Iselin: Ég myndi oröa þaö
þannig aö viö heföum byggt fyrri
helminginn og þeir hinn seinni.
McKay: Þar sem engin fram-
sýni er þar lendir þaö á þjóöinni
(bandarfsku — aths, Þjv.) aö
borga tvisvar?
Iselin: Kannski aö einum og
tveimur þriöju.
McKay: Hvaö veröur kostn-
aöur Bandarikjanna viö endur-
bætur á gömlu flugstööinni?
Iselin: Smávægilegur, aöallega
vegna þess aö hægt er aö nota
bygginguna, eins og hún er, undir
skriístofur. Viö gerum ráö fyrir
aö endurbæta hana undir liönum
minniháttar framkvæmdir fyrir
minna en 100 þúsund dollara. (700
þúsund nýkrónur — aths. Þjv.)
Tilslakanir
✓
Islendinga
McKay: Hvaöa tilslakanir eöa
samkomulag hefur islenska rikis-
stjórnin fallist á gegn framlagi
okkar til byggingar þessarar
flugstöövar?
Iselin: Sú helst er aö þeir munu
afhenda okkur hana til fullrar
notkunar á hættutimum.
I ööru lagi munu þeir hætta aö
nota hana nema meö okkar leyfi
þegar að sliku kæmi.
1 þriðja lagi munu þeir greiöa
allan kostnaö umfram 20 millj-
ónir. Þaö er nú áætlað aö
kostnaöurinn viö flugstööina
verði 46 milljónir dollara (322
milljónir nýkróna — aths. Þjv.).
Ef hann færi upp í 50 til 55
milljónir dollara yrðu þeir aö
greiöa allan mismuninn.
McKay: Munu þeir fallast á aö
greiöa mismuninn?
Iselin: Já, herra.
McKay: Umframkostnaöinn?
Iselin: Þeir munu bera allan
umframkostnað, rétt er þaö.
McKay: Hefur þaö einhvern
timann komiö til greina að þessi
framkvæmd yröi kostuö af
NATÓ-fé?
Iseiin: Já, herra. Samkvæmt
endurskoöun og niöurstööu
SACLANT er þetta óæskilegt
verkefni fyrir NATÓ-infrasture-
sjóöinn, þvi aö flugstööin er ekki
notuö til neinna NATO-þarfa á
friöartimum. Eins og ég hef bent
á áöur mun öll okkar starfsemi
eiga sér staö öörumegin i herstöö-
inni en þessi flugstöö veröur
hinumegin i stööinni, þannig aö
þaö væri ekki viö hæfi. Annað
vandamál er þaö aö meö þátttöku
NATö yröu flugstööin aö vera
stærri.
Smith: Hvernig gæti hún verið
stærri? Hún er stærri en gamla
flugstööin? Hvaö er meöalálag á
dag þarna, fjöldi flugvéla? Hér
stendur allt aö 20.
Iselin: Stærsta vandamáliö
þarna uppfrá eru álagstopparnir.
Næstum allar vélar koma á sama
tima úr báöum áttum. Þeir þurfa
þvi aö afgreiöa um þúsund manns
ieinu.ogþaöerallnokkuö. Éghef
sjálfur komiö i núverandi flugstöð
og ég verö aö viöurkenna aö hún
er þröng.
Smith: Þeir koma meö i einu
þrjá eöa fjórar 747 eöa eitthvaö I
þá áttina.
Iselin: DC-tíur og lengdar
DC-áttur.
/
Onógur
radarbúnaður
McKay: Erum viö enn aö svip-
ast um eftir hentugum svæöum
fyrir radarstöövar á Islandi?
Iselin: Ég verö aö fletta þvi upp
i skjölum.
Murphy: Þaö er viöurkennt aö
útbúnaöurinn er ónógur, herra
forseti. Varnarmálaráöherrann
hefur nýlega vakið athygli á
þessu í yfirlýsingu um stööu loft-
varna á eyjunni.
— Hér er fellt niöur úr hinum
opinbera texta —
McKay: Svo þaö mun koma frá
NATO.
Murphy: Ég býst við þvi. Ég vil
benda á að flugstöðin yröi á
striðstimum mjög til stuðnings —
fellt niður —. Þetta er einn
megintilgangur okkar.
McKay: Radarstarfsemin
þarna uppfrá er stööugt feimnis-
mál.
Murphy: Viö höfum nú lang-
dræga radarstarfsemi á tveimur
stööum sem flugherinn sér um, en
á seinni árum hefur verið viöur-
kennt — fellt niöur —
McKay: Viö starfræktum þaö
áöur, en tókum ekki eftir aö viö
höföum — fellt niöur — er þaö
svo?
Murphy: — fellt niöur —
McKay: Er þaö sennilegt aö viö
getum fengið Island til þess aö
gefa land undir þessar radar-
stöövar?
Murphy: Oh, já herra, þaö
myndi örugglega veröa tilfelliö
eins og meö herstööina okkar nú.
McEwen: Greiöum viö skatta
þar af einhverjum ibúðarhúsum?
Murphy: Nei.
Ekki byrja fyrr
en fé kemur frá
✓
Islandi
Fliakas: Eins og yður rekur
minni til, herra McEwen, var
hermannamáliö eitt af þeim mál-
efnum sem um var fjallaö viö is-
lensku rikisstjórnina. Þeir vildu
aö allir hermenn yröu vistaöir
innan herstöövarsvæöisins, og
þaö höfum viö gert.
McEwen:En viö greiöum enga
skatta til islensku stjórnarinnar?
Fliakas: Þaö er ekkert sam-
bærilegt — fellt niöur —
McEwen: Ekki eins og i Vestur-
Þýskalandi.
Fliakas: Nei.
Iselin: Nei, herra.
McEwen: Segjum nú svo aö viö
setjum heimild á fjárlög þessa
árs, fyrir okkar hluta af flug-
stöövarkostnaöinum meö þvi
skilyröi aö mótframlag komi frá
þeim, hvaöa áhrif hefði það á
ykkur?
Iseiin: I raun þá mundum viö
augljóslega ekki leggja fram
okkar 20 milljónir dollara nema
þeir hafi lagt fram sinar 26
milljónir, þannig aö stjórnunar-
lega skiptir þetta engu máli.
McKay: Þiö mynduö ekki hefj-
ast handa fyrr en þeir heföu
borgaö?
Iselin: Þaö er rétt skilið.
McKay: Þannig aö þaö hefur
engan tilgang?
Iselin: Nei, þaö yröi ekki til
neins. Ég held við myndum —
fellt niöur
McKay: Þetta gæti valdiö
erfiöleikum fyrir stjórnina?
Iselin: Þaö er hugsanlegt, já.
McKay: Þaö gæti ætiö veriö
mögulegt, en er þaö liklegt?
Iselin: Ég held þaö sé liklegt.
Ég held aö beinn samningur væri
æskilegri.
Nató borgar
sprengjugeymslur
og skýli
McKay: Látum færa spurningu
15 til 20 til bókar. (Athugasemd
ritara nefndarinnar: Spurningar
McKays og svör við þeim fylgja
hér á eftir.)
Spurning: Ef ávinningurinn
sem hlýst af þvi aö aöskilja far-
þegaflugstöö frá herflugstöö, og
hernaöaraöstaðan á Islandi er i
þágu NATÓ, hvers vegna ætti
þetta verkefni ekki að vera á
framkvæmdaáætlun NATó?
Svar: Viö megum ekki missa
sjónir á þeirri staðreynd aö Is-
land, sem er NATÓ-riki, á aö
greiöa aö minnsta kosti 57% af
þessari framkvæmd. Aöskiln-
aöurinn mun gagnast NATÓ-
(Bandarikja) herliði meö auknu
öryggi, fullum notum af flughlaöi
og byggingarlandi, og tryggja
eignarhaldiö samkvæmt tvihiiöa
samkomulaginu frá 1951. Þetta
herliö fær fullkomlega sinn skerf
af fé úr NATÓ-infrastructure-
sjóönum til þeirra SACLANT-
verkefna sem þegar eru I gangi,
svo sem til eldsneytiskerfis,
flugturns, ryövarnarstöövar,
sprengjugeymslna, skýla og
þjónustubygginga. Til þessara
verka veitir NATÓ fé nú. NATÓ
er ekki reiðubúið (getur ekki)
staöiö undir kostnaöi viö aöstööu
sem býöur ekki upp á nein not á
friðartímum fyrir starfsemi og
æfingar NATÓ-herliösins á_ Is-
landi.
Húsnæði fyrir
óbreytta hermenn
Spurning: Skýriö út fyrir
nefndinni hvers vegna nauösyn-
legt er aö verja 111 dollurum á
ferfet til þess aö reisa skála á Is-
landi?
Svar: 111 dollara kostnaöur á
ferfet endurspeglar reynsluna,
frá sambærilegum byggingar-
framkvæmdum I Keflavik á veg-
um Islenskra Aöalverktaka.
Svæöiskostnaöurinn á Islandi er
metinn þrefaldur á viö banda-
riskan meöalkostnað. A fjárhags-
árinu 1981 er gert ráö fyrir 47 doll-
ara kostnaöi á ferfet viö byggingu
húsnæöis fyrir óbreytta hermenn.
111 dollarar á ferfet, er innan
markanna. (Þau eru 3x47 eöa 141
dollarar).
Spurning: Munu þessar ibúða-
framkvæmdir bæöi koma til góöa
starfsmönnum flota og flughers?
Svar: Já, hvoru tveggja, en
fyrst og fremst flotanum.
Spurning: Mun þessi ibúða-
áætlun fullnægja húsnæöisþörf
óbreyttra einstaklinga á lslandi?
Svar: Já, þessi áætlun mun
fullnægja þörfinni eins og hún er
nú og ráögerö er i framtlðinni.
Loftneststum og
Helix-hús
Spurning: Hversvegna er ekki
hægt að halda uppi þessari fjar-
skiptaþjónustu, sem hér er gerö
tillaga um, meö áframhaldandi
notkun á stööinni i Londonderry á
Irlandi?
Svar: Fjarskiptastööinni I
Londonderry á Irlandi hefur veriö
lokaö og eigninni skilaö. Þess-
vegna er ekki hægt aö koma þess-
um tækjum aftur fyrir á þeim
staö.
Spurning: VerÖur þessi turn
byggöur samkvæmt öllum nauö-
synlegum öryggiskröfum?
Svar: Já, allar nauðsynlegar
öryggiskröfur eru innifaldar 1
byggingu hans.
(Athugasemd nefndarskrifara
— Spurningum McKays lýkur
hér).
Ekh —snaraöi.
ncs, kaflavik, iceland
antenna tov/er and heLix nouse
qjestlon. vvny can’t tne communicatlons functions proposed by
this project De accompllshed tnrouah ths continuing uss of
facilities in londonderry, lreland?
answer. the communications station in Londondsrry, lrstand
has been closed and the'property disposed of. thsrsfors, ths
equlpment couLd not Be relnstaUed at that locatlon.
questlon. vviLL this tower have' aLL necessary safsty rsquirsnants
• incLuded ln its constructions?
ansv/er. yes, alL necessary safety requlreraents wllL ba incLuded
in lts constructlon.
(cLerk’s note. - end of questiona submitted By mckay).