Þjóðviljinn - 15.05.1981, Blaðsíða 7

Föstudagur 15. mal 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 1
— mhg
ræðir við
Ásgeir
Jóhannesson
um byggingu
Hjúkrunar-
heimilis
aldraðra
í Kópavogi
Suöur I Kópavogi eru þeir aö
reisa hjúkrunarheimili fyrir aldr-
aö fólk og vinna aö því meö
þeim hætti, að vert er aö vekja á
þvi athygli. Viö brugöum okkur
þvi á fund Asgeirs Jóhannesson-
ar, formanns stjórnar
Hjúkrunarheimilisins, i þvi skyni,
aö fá nánari fregnir af þessu
merkilega og sérstæöa framtaki
þeirra Kópavogsbúa.
Þannig gerast „kraftaverk”
Uggvænlegt
ástand
— Upphaf þessa máls er eigin-
lega þaö, sagði Asgeir, — aö áriö
1977 gekkst Félagsmálastofnun
Kópavogs fyrir könnun á þvi,
hvernig háttað væri aöbúnaöi
aldraös fólks i kaupstaönum.
Þessi athugun leiddi i ljós, aö
ástandiö I þessum efnum var
þannig, aö ekki varö meö neinu
móti viö unaö. Um þaö bil 30
aldraöir sjúklingar lágu þá á
heimilum i Kópavogi og fengu
hvergi sjúkrahúsvist, þrátt fyrir
brýna þörf, en i Kópavogi er
ekkert almennt sjúkrahús. 1
stuttu máli má segja, aö i þessum
efnum rikti viöa hreint neyöar-
ástand. Annaö orö er ekki hægt aö
hafa yfir þaö.
Samtök um
úrbætur
— Og hvaö varö til ráöa?
— I framhaldi af þessari könn-
un, sem viö höfum drepiö hér á,
geröist svo þaö, aö i aprilmánuöi
1978 komu saman fulltrúar frá niu
félagasamtökum i Kópavogi til
þess aö ræöa um meö hverjum
hætti yröi hér skjótast og best úr
bætt. Þessi félög voru: Junior
Chambers, Sorptimistaklúbbur-
inn, Kiwanisklúbburinn Eldey,
Lionsklúbbarnir, Rotaryklúbbur-
inn, Rauöa krossdeildin, Kven-
félagiö, og Kirkjufélag Digranes-
prestakalls. Voru allir á einu máli
um aö brýnasta verkefniö á þessu
sviöi væri aö ýta úr vör og koma i
höfn byggingu hjúkrunarheimilis
fyrir aldraö fólk I kaupstaönum.
Þaö mundi leiöa til skjótrasta og
varanlegastra úrbóta. Ljóst þótti,
aö hvorki riki né bær eöa þessir
aöilar sameiginlega myndu viö
þvi búnir, aö leysa þetta vanda-
mál i bráö. Og hvaö var þá til
ráöa? Jú, hér sýndist aöeins eitt
fyrir hendi: þaö var aö treysta á
fólkiö sjálft, skilning þess og
fórnarvilja. Hvaö vildi þaö á sig
leggja til þess aö hjálpa þeim,
sem mestrar hjálpar þurftu viö
og, aö veita sjálfu sér um leiö
einskonar „ellitryggingu”, þvi
allt heilbrigt fólk vill gjarna ná
háum aldri. Þvi var ákveöiö aö
bindast samtökum um aö hrinda
af staö almennri fjársöfnun meö-
al bæjarbúa. Myndaö var 18
manna fulltrúaráö, tveir frá
hverju framannefndra félaga, og
bvi kosin stjórn. Hana skipa: As-
geir Jóhannesson, formaöur,
Hildur Hálfdánardóttir, Guö-
steinn Þengilsson, Soffia Eygló
Jónsdóttir og Páll Bjarnason.
Söfnun hafin
— Og svo hafiö þiö hafist handa
um söfnunina?
— Já, aö lokinni ýmislegri
nauösynlegri undirbúningsvinnu
hófum viö fjársöfnunina, siöast-
liöiö sumar. Þá var söfnunar-
baukum dreift inn á hvert heimili
i Kópavogi. Auövitaö réöi hver og
einn sinu framlagi en viö miöuö-
um viö þaö, að hvert heimili legöi
fram upphæð, sem næmi eins og
einu strætisvagna-fargjaldi á dag
á meöan veriö væri aö koma
byggingunni upp. Viö væntum
okkur ekki stórra upphæöa frá
hverjum og einum,en byggöum á
þvi, aö þátttaka yröi sem almenn-
ust.
Ragnhildur Guöbrandsdóttir tók
fyrstu skóflustunguna aö
Hjúkrunarheimilinu 26. jan. 1980.
Hún lést 24. aept. sama ár, 102
ára.
Jafnframt söfnuninni var svo
farið aö vinna aö teikningum og
öörum undirbúningi. Stundum er
sagt aö kerfið okkar blessaö sé
seinvirkt og sjálfsagt er eitthvað
til i þvi. Þó var þaö nú svo, aö viö
fengum skipulagsskrá okkar
samþykkta sex vikum eftir aö viö
sóttum um þaö. Lóö fengum viö
við Kópavogsbraut skammt frá
Hafnarfjarðarvegi, á mjög hent-
ugum og fallegum stað. Þaö er
engan veginn sama hvar svona
bygging ris. Heimild fékkst frá
rikisskattstjóra til frádráttar
gjafa og styrkja á skattframtöl-
um. Og ég vil bæta þvi viö, i sam-
bandi viö staösetningu hússins, aö
fyrir utan þaö aö vera reist á
fögrum staö, þá er þaö einnig aö
öðru leyti mjög vel sett. Það
‘Stendur _ á mörkum Austur- og
Vesturbæjar Kópavogs, steinsnar
frá skiptistöö strætisvagnanna. A
skiptistööinni mætast i sifellu
vagnar úr báðum bæjarhlutunum
og Reykjavik. Þannig geta aö-
standendur dvalargesta náö fundi
þeirra án mikillar fyrirhafnar
eða ferðalaga.
Vel úr garði gert
— Hvenær var svo hafist handa
um bygginguna?
— A henni var byrjað 26. janúar
1980. Gerum viö okkur vonir um
aö hún veröi fokheld oröin i vor.
— Viltu kannski lýsa bygging-
unni eitthvað nánar?
— Húsiö veröur 1410 ferm, aö
flatarmáli, ein hæö og kjallari og
er ætlað aö rúma 38 vistmenn.
Herbergi veröa 24, þar af 10 eins
manns og 14 tveggja. Baö fylgir
öllum herbergjum nema þremur,
en þau eru ætluð sjúklingum, sem
þungt eru haldnir. t kjallaranum
verður aðstaöa fyrir félagsstarf-
semi starfsfólks og vistmanna.
Húsiö er hannaö i samvinnu viö
hóp af hjúkrunarfræöingum, sem
lagt hafa fram reynslu sina og
þekkingu til þess aö gera þaö sem
hentugast og best úr garði. Hefur
stjórn og fulltrúaráö lagt á þaö
rika áherslu, aö allur útbúnaöur
veröi sem fullkomnastur og aö
heimiliö geti á allan hátt gegnt
sem best þvi hlutverki, sem þaö á
aö þjóna. Umhverfis húsiö veröur
fallegur garöur svo aö vistmenn
geti komist i snertingu við gras og
annan gróöur. Aöstaöa til sjúkra-
og iöjuþjálfunar veröur fyrir
hendi og mun rekin i samvinnu
viö Heilsugæslustöö Kópavogs.
— Hvaö áætliö þiö aö byggingin
muni kosta?
— Aætlaður byggingarkostnaö-
ur er 300 milj. kr. og takist aö
koma húsinu upp fyrir þaö, má
þaö teljast hreint afrek. En út lit-
ur fyrir að okkur ætli aö takast aö
vinna þaö afrek.
Aö þvi var stefnt i upphafi aö
ljúka byggingarframkvæmdum á
tveimur árum. Og þótt ýmsum
þætti sem sú áætlun byggöist á
ævintýralegri bjartsýni bendir
allt til þess aö hún standist, svo
frábærar hafa undirtektir bæjar-
búa veriö.
Sjálfsagt er aö geta þess, aö á
siöasta ári fengum viö stuðning
frá rikinu I formi afnáms sölu-
skatts og tolla af byggingarefni
og svo er einnig i ár. Bærinn hefur
og styrkt okkur myndarlega meö
ýmsu móti.
Hver er galdurinn?
— Mér er sagt, aö þetta fram-
tak ykkar Kópavogsbúa hafi viöa
vakiö athygli og menn hafi komið
frá öörum byggðarlögum til þess
aö kynna sér hvernig þiö fariö aö
þvi aö gera kraftaverk.
— Það er rétt aö viö höfum
fengið bæöi heimsóknir og fyrir-
spurnir, t.d. frá Selfossi, Siglu-
firði og Sauöárkróki. Menn undr-
ast þaö, aö viö skulum gera ráö
fyrir aö geta komiö upp slikri
byggingu á svo skömmum tima
og, — væntanlega, — fyrir ekki
meira fé, og vilja gjarnan kynn-
ast „galdrinum” viö það.
En þegar allt kemur til alls er
ekkert dularfullt viö þetta. Viö
geröum okkur grein fyrir þvi þeg-
ar i upphafi aö viö gætum ekki
sótt nógu mikiö og nógu fljótt fé til
opinberra aðila. Þörfin fyrir úr-
bætur á hinn bóginn svo brenn-
andi og brýn, að viö gátum ekki
beðiö. Þvi uröum viö aö leita til og
treysta á fólkiö sjálft. Og þaö hef-
ur ekki brugöist. Um máliö hefur
myndast geisilega sterk og viö-
tæk samstaöa. Allir leggjast á
eitt: einstaklingar, heimili,
skólanemendur, verkalýösfélag
og jafnvel ýmis félagasamtök ut-
an Kópavogs. Allir eru reiöubúnir
að veita þessu liösinni. Og svo er
þaö ekki hvaö sist gamia fólkið
sjálft. Þaö kemur ótilkvatt. Legg-
ur alla sina krafta fram, reitir af
sjálfu sér allt það sem þaö má.
Þaö finnur, aö þaö á ennþá terindi
viö þjóöfélagiö, nú er þaö sjálft aö
byggja og þó kannski ekki fyrst
og fremst fyrir sjálft sig, þvi
þannig hugsar ekki þetta fólk,
heldur öllu fremur fyrir framtíð-
ina, fyrir þá, sem enn eru ýmist
ungir eöa á góöum aldri en eiga
fyrir sér aö eldast og þurfa þá aö
eiga gott og hlýlegt athvarf, sem
þetta fólk sjálft, margt hvert, hef-
ur hingaö til fariö á mis viö. Og
kannski er gildi þessarar söfnun-
ar ekki hvaö sist fólgiö I þvi, aö
hún hefur fært aldraöa fólkinu aö
höndum verkefni, til þess aö
starfa aö.
Þú minntist áöan á kraftaverk.
Kannski. En kraftaverkiö er þá i
þvi einu fólgiö, aö trúa á hið góöa i
manninum og beina þvi máttuga
afli, sem býr I almennum sam-
tökum, I einn og sama farveg. Þá
er ekkert ómögulegt.
—mgh.