Þjóðviljinn - 03.12.1981, Qupperneq 4

4 StÐA• — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 3. desember 1981..
UOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjódfrelsis
(Jtgefandi: Útgáfufélag újóftvjljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Hitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Olafsson.
Fréttastjórí: Áifheiöur Ingadóttir.
úmsjónarmaöur sunnudagsblaös: Guöjón Friöriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson.
Blaöamenn: Auöur Stýrkársdóttir, Magnús H. Gislason, Öskar
Guömundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson.
tþrótta- og skákfréttamaöur: Helgi Ólafsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guöjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
llandrita- og prófarkalestur: Elias Mar. Trausti Einarsson.
Auglýsingar: Hildur Ragnars, Sigriöur Hanna Sigurbjörns-
dóttir.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jóhannes Haröarson.
Afgreiösla: Bára Siguröardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Gúöjónsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Innheimtumenn:Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmunds-
son.
Pökkun: Annéy B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jóns-
dóttir.
Útkeyrsla, afgreiösla og auglýsingar: Siöumúla 6,
Reykjavík, simi 81333
Prentun: Blaðaprent hf.
Vonbrigðakjör
• Prófkjör Sjálfstæðisflokksins i Reykjavik
var ekkert glæsiupphaf á kosningabaráttu flokks-
ins. Þúsundir flokksbundinna sátu heima og
skiptu sér ekki af þvi. Miðað við fokdýra auglýs-
ingamennsku frambjóðenda, og allan þann fjölda
sem gekk i flokkinn til þess að hefna harma
Alberts Guðmundssonar, verður ekki önnur
ályktun dregin en sú, að stuðningsmönnum Sjálf-
stæðisflokksins i borginni hafi ekki þótt sérlega
áhugavert að velja milli þeirra sem i framboði
voru. Davið Oddsson segir að það sé mikill at-
burður þegar 6000 manns komi saman til þess að
velja á lista. Nokkuð er til i þvi, en hann hefði
verið stærri ef 90% flokksbundina hefðu mætt i
prófkjör i stað 65%, og ef 11 þúsund manns hefðu
tekið þátt i kjörinu eins og siðast i opnu prófkjöri.
Og atburðurinn minnkar enn þegar þess er gætt
að Sjálfstæðisflokkurinn verður að fá 25 þúsund
atkvæði i Reykjavik til þess að ná þar meirihluta
i borgarstjórn á ný.
• Engin afgerandi úrslit fengust i prófkjörinu á
þvi álitamáli Sjálfstæðismanna i Reykjavik, hver
leiða skuli borgarmálin af þeirra hálfu, hvert eigi
að vera borgarstjóraefnið. Sáralitill munur er á
efstu mönnum, og enda þótt Davið Oddsson sé
kokhraustur er sigur hans svo naumur að hann
verður ekki túlkaður sem ótvirætt forystuumboð
til hans frá Sjálfstæðismönnum i Reykjavik.
Hann hefur reynt að bæta sér það upp með hroka-
fullum ummælum i fjölmiðlum, þar sem hann
segir að sú staðhæfing Alberts Guðmundssonar
að flokksmaskinan hafi unnið gegn sér, sé hreint
bull. Áður hefur komið fram hjá Davið Oddssyni
að það sé nánast brandari að nefna Albert sem
hugsanlegt borgarstjóraefni. Málið sé þegar út-
kljáð.
• Albert kemur snertur en ósár út úr einvigis-
skylmingunni við Davið, og var þó prófkjörinu
lokað til þess að koma höggi á þann fyrrnefnda.
En enginn sem fylgst hefur með orðahnippingum
þeirra hólmgöngumanna þarf að fara i grafgötur
um það, að milli þeirra verður seint friður.
Sjálfstæðisflokkurinn er klofinn i borgarmálum
jafnt sem i landsmálunum. Lafi þeir saman
Albert og Davið verður framboðið tvi eða þriklof-
ið i einum flokki.
• Aðeins ein kona hafnaði i óhagganlegu sæti á
framboðslista i prófkjörinu, og fékk meira en
helming greiddra atkvæða. Með góðum vilja og
mikilli trú á sigurmöguleika Sjálfstæðisflokksins
má halda þvi fram að konan i tiunda sætinu eigi
möguleika á að ná inn i borgarstjórn, verði
borgarfulltrúum fjölgað i 21. Jafnréttissjónar-
miðið beið lægri hlut i hinni hatrömmu baráttu
fylkinganna innan Sjálfstæðisflokksins.
• Frambjóðendur i prófkjörinu voru fáir, flest-
ir úr innsta hringnum og breiddin litil. Þátttakan
og úrslitin gera Sjálfstæðismenn ekki sigur-
stranglega i borginni. Það skynjuðu tveir menn „
sem létu sig vanta i prófkjörið. Birgir Isleifur og
Ólafur B. Thors flúðu af hólmi. Þeir vildu ekki
láta það henda sig að tapa borginni tvisvar.
—ekh .
Sáluhjálp
A þeim timum þegar furðu I
margir virðast telja það I
sáluhjálparatriði að marg- •
falda sjónvarpsgláp og I
myndbandanotkun og likja I
miklu framboði á sliku við I
sjálft frelsið og gott ef ekki ■
mannréttindaskrár — þá I
getur verið hressing aö I
heyra i efasemdarmönnum. I
Eins og Dan þeim Greenberg •
sem segir frá i nýju hefti is- I
lensks timarits.
Atvinnuleysi
heilans
Þar segir svo i endursögn •
á grein eftir Greenberg:
Þá nefnir hann að banda-,.|
riskir skólakrakkar verji nú |
mun lengri tima i sjónvarps- •
gláp en til skólasetu og I
heimavinnu. I stað heima- I
vinnu séu jafnvel sérstakir ]
sjónvarpsþættir. Bóklestur •
heyri til undantekninga hjá I
stórum hluta almennings. I
Allt beri þetta að sama |
grunni, — að minnka þörfina ■
fyrir hugsun, jafnvel mynda- I
blööin, sem bandariskir ung- I
lingar lágu i hér fyrr á árum I
eru á hröðu undanhaldi fyrir ■
sjónvarpsglápi. Þaö þýðir að I
ekki þarf einu sinni að hafa I
fyrir þvi að lesa, eða fletta (
lengur: Allt stefnir aö hvild •
hugans.
Þar með telur Dan Green I
sig hafa fært nægileg rök |
fyrir þvi að það sé af og frá ■
að „Holl sé hugarró”. Þegar I
tæknin fari að hugsa fyrir I
okkur geti varla farið öðru- |
visi en hjá Bandarikjamönn- ■
um: Heimskan vex I jöfnu I
hlutfalli við atvinnuleysi heil- I
ans. I
Kannski halda menn að •
þetta hafi birst I einhverju I
róttæklingariti. Nei, svo er |
reyndar ekki, þetta er úr I
timaritinu Frjálsri verslun. ■
Málgagni sem að öðru jöfnu I
fær aldrei nóg af myndefni I
inn á hvert heimili. En eins I
og þar segir: það er sama •
hvaðan gott kemur. I
Alltof námfásir;
Sumir munu að visu halda
þvi fram, að sú „tækni-
brjálun” sem fyrrgreindur
Greenberg talar um i grein
sinni sé ekki beinlinis á dag-
skrá hér vegna þess hve
langt við eigum i land með
ofneyslu á myndefni. Má
vera. En gái menn að þvi, aö
engin þjóö virðist i jafn
rikum mæli „tæknibrjáluð”
og við i þeim skilningi, að
þegar einhver skriða er af
stað farin gengur hún miklu
hraðar hér en annarsstaöar.
Hvergi keyptu menn sjón-
varpstæki hraðar, hvergi
voru menn eins fljótir aö fá
sér litasjónvarp — og nú
ætla mörlandar að slá öll
met I myndbandavæöingu...
klippt
Þásundkallinn
japanski
Þegar klippari var i New
York á dögunum voru tvö inn-
anlandsatvik öðrum fremur á
milli tannanna á landsfólkinu.
Annaö var sú uppákoma að
sjálfur öryggismálaráðherra
forsetans, Allen, haföi fengið i
Þetta varö aö sjálfsögðu hinn
mesti hvellur, David Stockman
var tekinn til bæna og bauöst til
að segja af sér. Hann mun samt
sitja áfram.
í vondu hási
Lane Kirkland, forseti verka-
lýössambandsins AFL-CIO vék
að þessu máli á hundraðasta
þingi samtakanna, sem haldiö
var I New York þessa daga.
Hann talaði skemmtilega og dá-
litið i stil viö Islenska stjórn-
málafundi eins og þeir áður
geröust. Hann hafði ekki mikla
Hér látum við Kirkland verkalýösforseta horfa á Stockman sem
hefur fengið hirtingu hjá Reagan fyrir lausmælgi um „hóruhús
efnahagsmála”.
vasann þúsund dollara frá jap-
önskum blaöamanni I þakklæt-
isskyni fyrir aö koma á viötali
hans við Nancy Reagan forseta-
frú. Og menn spurðu undrandi:
hvaöa klaufaskapur er það aö
háttsettur embættismaður lætur
hanka sig á skitnum þúsund
dollurum? Ég lagöi þessa
spurningu fyrir smábisness-
mann frá Kanada og hann svar-
aði: Blessaöur vertu — það er
sama hvað menn eru rikir, þeir
eru grátfegnir hverjum tikalli
sem þeir fá fyrir ekkert! Láttu
mig þekkja þá.
Bull og vitleysa
Hitt máliö var svo bersögli
David Stockmans, sem haföi i
samtali við kunningja frá tima-
ritinu Atlantic Monthly gerst
hreinskilinn og opinskár um
frammistööu Reaganstjórnar-
innar i efnahagsmálum. Stock-
man þekkir þessa hluti manna
best, þvi hann stjórnar fjárlaga-
gerö fyrir Reaganstjórnina.
Stockman sagði i samtali
þessu margt merkilegt. Hann
viöurkenndi að þær tölur sem
stjórnin væri að leika sér meö
væru óraunhæfar. Að niöur-
skurður rikisútgjalda væri álika
marktækur og aö maður úti á
labbi sveiflaði staf og segöist
hafa lækkaö hitastigiö i loftinu.
Um útgjöld til hermála sagöi
hann, að hjá hermálaráðuneyt-
inu væri allt i sukki og fábjána-
skap — vel mætti þar spara 10 -
30 miljaröi dollara án þess það
kæmi aö sök, en herforingjarnir
væru gráðugir og hefðu frelsi til
aö skrifa undir hvaða tékk sem
væri. Og hann vlsaöi á bug
þeirri eftirlætiskenningu Reag-
ans sem segir, aö þegar lækkaö-
ir séu skattar, þá örvist fjárfest-
ingar að þvi marki að innan
skamms fái rikið meiri tekjur
en áöur á lækkaöri skattpró-
sentu. Þetta kallaöi Stockman
nú „Trójuhest”, sem ekki sé
ætlaö annaö en blekkja fólk og
fá þaö til aö sætta sig viö skatta-
lækkanir hjá þeim riku.
samúö með Stockman, sem
heföi verið „innanhússkreytir
þessa efnahagslega hóruhúss”
eins og hann komst að orði. Nú
þegar allt er uppvist, hélt hann
áfram, þá vantar ekki útskýr-
ingarnar. „Hann (Stockman)
var barasta sá sem spilaði á
pianóið i setustofunni. Hann
vissi aldrei hvað fór fram uppi á
lofti”.
Grádugir
ríkisbubbar
Kirkland var afar reiður
Reaganstjórninni og það var i
fyrsta sinn nú aö forseti lands-
ins og hans flokkur kemur
hvergi nálægt þingi AFL-CIO.
Kirkland sagði, að Reagan heföi
sýnt verkalýönum „kalt hjarta
og haröan hnefa” og spurði:
hvar er afgangurinn af honum?
I þvi sambandi taldi Kirkland
upp uggvænleg tiöindi um mikið
atvinnuleysi, niðurskurð á fé-
lagslegri samhjálp — meöan fé
væri dælt I „gráöuga rikisbubba
I nafni frumkvæðis”.
Bandarisku verkalýðssam-
tökin hafa aö sönnu aldrei verið
þekkt fyrir róttækni: sum
verkalýðsfélög hafa verið hörö I
kjarabaráttu, en hinn pólitíski
þáttur hefur verið vanræktur ef
ekki beinlinis litinn hornauga —
af ótta viö „rauöu hættuna”.
Hitt er svo annaö mál, aö
AFL-CIO mun ekki veita af póli-
tiskri hressingu um þessar
mundir. Atvinnuleysiö hefur
leikiö félögin grátt og meðlimum
þeirra hefur fækkað. I nýlegri
yfirlitsgrein er um það rætt, að
kapitalistar vilji nú, I skjóli
Reagans, hefja gagnsókn — og
ráöast þá sérstaklega gegn
ýmsum félagslegum friöindum
verkafólks. Heimta jafnvel
kauplækkun. Kreppan og þá lik-
lega fyrri yfirsjónir banda-
riskra verkalýðssamtaka leiða
nú til þess, aö nú eru það at-
vinnurekendur sem gera kröfur
um kjarabætur sértil handa. Og
mótaðilinn er i varnarstööu...
09 skorio