Þjóðviljinn - 21.01.1982, Page 2

2 SÍÐA— ÞJÓÐVILJINN ■ Fimmtudagur 21. janúar 1982
KÆRLEIKSHEIMILIÐ VÍðtalÍð
„Er snjórinn í himninum ekki að verða búinn?"

Og svo er að muna að passa sig á bílunum...
Biskupsstóll og
skóli fyrir borð
Ekki er nú hægt að segja að
nitjánda öldin hafi byrjaö álit-
lega fyrir islendingum því sam-
kvæmt æöri tilskipuuum 1801
voru tvær merkar stofnanir
lagöar niður, biskupsstóllinn á
Hólum og Ilólaskóii. Átti hvort-
tveggja aö vera gert i sparnað-
arskyni.
Undu einkum Norðlendingar
að vonum þessum ráðstöfunum
illa, en fengu ekki að gert frem-
ur en Seltirningar þegar þeir
voru sviptir kirkjunni. Enginn
biskup hafði að visu setið á Hól-
um siðan Sigurður biskup Stef-
ánsson féil frá 1798 en Þorkell
Ólafsson, stiptprófastur, annast
biskupsstörfin. Var nú svo kom-
ið að einn biskup aðeins, Geir
Vidalin, var yfir íslandi, en þaö
hafði ekki skeð siðan 1106.
Er Hólaskóli hafði þannig
fallið fyrir borð var Hólavallar-
skóli eina menntastofnunin á
öllu tslandi, húsnæðislaus að
kalla og skólastjórn og kennslu-
kraftar i óbeysnara lagi.
Og nú voru ibúar Reykjavik-
urkaupstaðar orðnir 307. Hafði
þeim fjölgað um 140 siðan þorp-
ið fékk kaupstaðarréttindi I78fi,
eða um 28 á ári. — mhg
* iÆ
íhaldssöm húsmóöir úr Vesturbænum og róttækur hafnarverka-
maöur! Þannig lýsir Hjálmfriöur sjálfri sér viö blaöamann
Þjóöviljans. — Ljósm.: — eik.
„Vantar ekki viljann,
heldur tímann”
Hjálmfriður Þóröardóttir
heitir persónan, sem við höfum
ákveðið aö kynna i dag, og vinn-
ur i Sundahöfn hjá Eimskipa-
félagi tslands. Nafn hennar
komst i alla fjölmiöla um
siöustu helgi, þvi hún er fyrsta
konan, sem kjörin er i stjórn
Verkainannafélagsins Dags-
brúnar i Reykjavik. Verka-
mannafélagið Dagsbrún var
stofnaö árið 1906, en fyrsta kon-
an gekk i félagið 1973.
Hjálmfriður hefur verið þar
félagsmaður frá árinu 1974. i
trúnaðarráðinu hefur hún setið
frá 1976.
— Ilvað geturðu sagt okkur af
sjálfri þér, Hjálmfríður?
„Eg er ihaldssöm húsmóðir
úr Vesturbænum og róttækur
hafnarverkamaður — þetta
máttu alveg hafa eftir mér.
Húsmóðurstörfin eru mjög van-
metin i þessu þjóðfélagi. Þau
störf, sem konur vinna á heimil-
unum.koma að gagni hvar sem
er i þjóðfélaginu. Þetta er i raun
alveg eins og að reka fyrirtæki.
Ef öll fyrirtæki væru rekin á
sama hátt og þessi litlu heim-
ilisfyrirtæki, væri vandinn ekki
mikiil i þjóðarbúinu.”
— Hvers vegna bæði ihalds-
söm og róttæk?
„Vegna þess að ég er hvoru
tveggja. Ég er i senn húsmóðir
og verkamaður. Ég vil halda i
húsmóðurstörfin og lyfta þeim
til hærri vegar. Ég er róttæk
eins og annað verkafólk i þessu
landi — hér þurfa að verða
miklar breytingar til að kjörin
batni. Áhugamál verkafólks er
fyrst og fremst það, að menn
geti lifað af átta stunda vinnu-
degi.”
— Áttu von á þvi, að það náist
i næstu samningum?
„Nei, ég á alls ekki von á þvi.
Kannski þetta verði komið á um
aldamótin. Það eru ekki nema
18 ár þangað til.” Og nú brosir
Hjáimfriður. „En þetta gengur
Rætt við
Hjálmfríði
Þórðardóttur,
fyrstu konuna
í stjórn
Dagsbrúnar
ekki mikið lengur. Það skilur
enginn hvernig þetta er hægt —-
mér skilst, að meira að segja
Þjóðhagsstofnun geti ekki
reiknað út á hverju við lifum.”
— Hvernig leggjast
þjóðmálin i þig?
„Það er best að hafa sem
minnst eftir mér um þau. Við
tölum illa um allar rikisstjórnir
hér. Þær rata allar ofan i
vasana okkar, svo mikið er
vist.”
Nú spyr blaðakonan um
kvennaframboðið. Hjálmfriður
segist vona, að framboðið gefist
vel, úr þvi konurnar fóru úti
þetta á annað borð. „Ég vil fá
breytingu,” segir hún og
blaðakonan spyr, hvort og
hvernig breytinga sé að vænta
frá kvennaframboðinu. „Ég vil
fá fram bætt þjóðfélag og betri
kjör og með þessu framboði
koma a.m.k. fram fleiri kraftar.
Slikt hlýtur að vera til bóta,
hvað svo sem annað má segja
um framboðið. Og ég er
sannfærð um, aö þetta framboð
fær góðan hljómgrunn.”
— Að lokum, hvernig list þér
á að vera komin i stjórn Dags-
brúnar?
„Mér list i sjálfu sér vel á það
og vona að ég komi að einhverju
gagni. Hvort það veröur veit ég
ekki, þvi ég hef óskapiega litinn
tima til þess að sinna félags-
málum. Það gildir held ég um
flestallt verkafólk, að það er
ekki viljinn sem okkur vantar
heldur timinn. Frá þvi i haust
höfum við unnið 60—70 klst. á
viku hér, en um áramótin fór að
hægjast á og nú erum við komin
niður i 40—45 klst. Það segir sig
sjálft, að við erum ekki til
stórræðanna eftir slikan vinnu-
dag.” — ast.
Búreikningabúin
Meðalstærð 543 ærgildi
Nýlega er komin út árs-
skýrsla Búreikningaskrifstofu
landbúnaðarins fyrir árið 1980.
Þaö ár færöu 216 bændur bú-
reikninga i samvinnu við Bú-
reikningaskrifstofuna. Aðeins
141 reikningur var tekinn til
endanlegrar úrvinnslu. Af þeim
voru 52 kúabú, 34 blönduð bú og
55 sauðfjárbú.
Meðalstærö allra búa var 543
ærgildi. Kúabúin voru stærst,
með 756 ærgildi, blönduöu búin
voru með 518 ærgildi en sauð-
fjárbúin með 358 ærgildi.
Meðalfjölskyldutekjur hækkuðu
frá fyrra ári um 53% en fram-
leiðslukostnaður um 47%.
Framleiðslutekjur reyndust
vera 249 þús. nýkr. Höfðu
hækkað um 50%. Fjölskyldu-
tekjur voru hæstar á kúabúum,
122 þús kr. Meðaltal fjölskyldu-
tekna á öllum búunum voru 97
þús. nkr.
Uppgjör einstakra búgreina
var gert eftir svokallaðri fram-
legðaraðferð. Hún er fólgin i
þvi, að breytilegum kostnaði er
skipt milli búgreina en ekki
föstum kostnaöi, þ.e. launa-
greiðslum, vöxtum, fyrningum
o.fl. Framlegð búgreina er
fundin með þvi, að draga breyti-
legan kostnað frá framleiðslu-
tekjum, en framlegö af öliu bú-
inu fæst með þvi aö leggja sam-
an framlegð einstakra bú-
greina.
Meðalframlegð á vetrar-
fóðraða kind var 348 kr., sem
þýðir, að hver vetrarfóðruð kind
gat greitt þessa upphæð, fyrir
vinnu, vexti og fyrningar.
Framleiðslutekjur á kind
voru'að meðaltali tæpar 500 kr.
Arið 1980 var meðalnyt árs-
kúa 3478 Itr. Framlegð á árskú
reyndist vera 6656 kr. en breyti-
legur kostnaður var kr. 4211.
Það sem hafði mest áhrif á af-
komu kúabænda var nythæð
kúnna. Framlegðin á árskú var
þvi meiri sem meðalnytin var
hærri. A þeim búum, sem
meðalnyt eftir árskú var 3165 ltr
var framlegðin 5664 kr. en þar
sem meðalnytin var 3889 ltr. var
framlegðin 7502 kr.
Framleiöslukostnaður á heyi
reyndist vera kr. 0.74 á kg.
Skuldaaukning varð að
meðaltali á árinu tæp 21 þús. en
skuldaaukning umfram eigna-
aukningu reyndist kr. 4780. Mest
varð skuldaaukning á blönduðu
búunum.
A undanförnum árum hafa
nokkrar sveiflur orðið á tekjum
eftir bútegund. Arin 1969—1973
og 1976—1980 skipuöu kúabúin
efsta sæti. Sauðfjárbúin. voru
efst árin 1974 og 1975. Árið 1976
voru fjölskyldutekjur svipaðar
á öllum þrem bútegundunum en
1977—1979 voru sauðfjárbúin i
neðsta sæti. öll hin árin voru
blönduðu búin með minnstu
tekjurnar.
— mhg
<
o
h-l
o
Þh
© Buus
„Mamma, þegar þú hittir
pabba fyrst, varstu þá
heltekin sjúkri þrá og
brannst i girndarloga?”_