Þjóðviljinn - 11.06.1982, Side 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 11. júní 1982
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson. Kjartan
Ólafsson.
Fréttastjóri: Þórunn Siguröardóttir.
L'msjónarmaöur sunnudagsblaös: Guöjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjóri: Filip W. Franksson.
Blaöamenn: Auöur StyrkársdóUir, Helgi Ölafsson
Maenús H. Gislason, Ölalur Gislason, öskar Guömundsson,
Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson, Valþór Hlöðversson.
iþróttafréttaritari: Viöir Sigurðsson.
Útlii og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guöjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
ilandrita- og prófarkalestur: Elias Mar, Trausti Einarsson.
Auglysingar: Hiidur Kagnars, Sigriöur H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guörún Guðvaröardóttir, Jóhannes Haröarson
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Sigriöur Kristjánsdóttir. Sæunn óladóttir.
Húsmóöir: Bergljót Guöjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson. Gunnar
Sigúrmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen
Jónsdóttir.
Útkeyrsla. afgreiðsla og auglýsingar: Síöumúla 6,
Reykjavik, simi 81333
Prentun: Biaöaprent hf.
Nýjar skiptareglur \
• ( kvöld lýkur tveggja daga verkfalli flestra I
stærstu verkalýðsfélaganna innan Alþýðusambands-
ins. Þá verða hins vegar aðeins sex sólarhringar þar
til yfir dynur verkfall enn fleiri verkalýðsfélaga, og
þá ótímabundið meðan samningar hafa ekki tekist.
• Þá daga sem f ramundan eru þurfa sáttanef nd og
samningamenn að nota til hins ítrasta svo forðast ,
megi þau stórátök, sem ella hef jast 18. júní og enginn
sér fyrir endann á fari þau af stað.
• Á þriðjudag hljóp snurða á þráðinn í samningun-
um, sem menn voru annars sammála um að væru að
þokast í rétta átt. Menn deila um ástæður þess að allt
hljóp í hnút við samningaborðið, en auðvitað er skilj-
anleg sú afstaða samninganefndar Alþýðusambands-
ins, að vilja ekki semja til langs tíma, nema slíkum
samningum fylgi ákvæði um að þeir séu lausir eða
uppsegjanlegir með litlum fyrirvara ef aðrir hópar
koma á eftir og semja um mun meiri launahækkanir
heldur en Vinnuveitendasambandið fæst til að semja
um við almennu verkalýðsfélögin.
• Fulltrúar Vinnuveitendasambandsins kenna svo- I
kölluðu „leynisamkomulagi" byggingarmanna um J
stöðvun samningaviðræðna nú, en hvorki meistarar i
né sveinar í byggingariðnaði vilja við það kannast að I
nokkurt slíkt samkomulag haf i verið gert, eða verið í [
burðarliðnum.
Frá Moskvu, Genf og
New York
Þaö er mikið stuö á Fram-
sóknarmönnum þessa dag-
ana. Þeir hafa uppgötvaö
kreppuna og vanda nú um
viö fólk fyrir alltof mikla
eyöslu, útstreymi úr bönk-
um, of litinn sparnaö og
gegndarlausa gjaldeyrissó-
un. 011 þjóöin lögst i feröa-
lög, eytt er og spennt, þó
enginn sé aflinn og alldökkt
fra^ mdan.
En hvaö höföingjarnir
hafast aö, hinir meina sér
leyfist þaö. Steingrimur Her-
mannsson var kominn til
• Hvað sem þessu líður er Ijóst, að Ijúka þarf samn-
ingum bæði við byggingarmenn, sem að þessu sinni
semja sér, og einnig við almennu verkalýðsfélögin
sem hafa samflot. Hér þarf að semja við báða aðila í
einu, þvi auðvitað er þarna fullt samhengi á milli og
engin ástæða til þess að gefa atvinnurekendum færi á
aðkynda undir tortryggni inn á við í röðum verkalýðs-
samtakanna.
• Samningamenn verkalýðsfélaganna þurfa að
þjappa sér saman og varast að gefa atvinnurekendum
hið minnsta færi á að kljúf a raðirnar.
• öllum er Ijóst, að það verða engar stórkostlegar
kjarabætur, sem verkalýðsfélögin geta náð fram í
kjarasamningum nú. Þau áföll, sem yfir þjóðarbúið
hafa dunið, síðast með alvarlegum af labresti á þorsk-
veiðunum, setja óhjákvæmilega mark sitt á vígstöðu
verkalýðshreyf ingarinnar.
• En einmitt við þessar erf iðu aðstæður þurfa menn
að muna vel að stórir hópar láglaunafólks eiga engu
að síður fyllsta rétt á umtalsverðum kjarabótum nú
þegar. Þviveldur hin rangláta tekju-og eignaskipting,
sem við öll höf um fyrir augum.
• Og menn þurfa að muna vel, að enda þótt mörg
fyrirtæki í okkar mikilvægu framleiðslugreinum eigi í
verulegum rekstrarörðugleikum, þá hefur grúi fyrir-
tækja ekki síst í viðskiptum og þjónustu rakað saman
ærnum gróða að undanförnu og gerir enn.
• Menn þurfa líka að muna, að á sama tíma og
Vinnuveitendasambandið hefur með engu móti feng-
ist til að semja um hærra taxtakaup við láglaunafé-
lögin, þá hafa hin ýmsu fyrirtæki haft efni á að borga
sem svarar öðrum hverjum starfsmanna kaupauka
ofan á umsaminn taxta.
• Samkvæmt nýlegri könnun Kjararannsóknar-
nefndar nutu liðlega 50% þeirra, sem hin víðtæka
könnun náði til, yfirborgana, og voru þær að jafnaði
um 15% ofan á taxtakaupið. Það er því engan veginn
réttsem sést hefur á prenti að hvergi finnist einn eyr-
ir til að hækka taxtakaupið með. Hitt er auðvitað ekki
nógu gott að atvinnurekendur komist upp með, að
neita öllum taxtahækkunum og beri við féleysi, en
hafi svo hins vegar nóga peninga til að greiða svo og
svo miklar yfirborganir að eigin geðþótta. Slíkt kerfi
er rotið, og stefnir í átt til gamla lagsins, þegar hver
einstakur Bogesen skammtaði mönnum kaup að eigin
geðþótta einum þetta og öðrum hitt.
• Það eru kjör láglaunfólksins sem margt fær eng-
ar yfirborganir, er fyrst og fremst þarf að bæta. Það
þarf breytta tekjuskiptingu. Það þarf að færa til f jár-
muni frá hvers kyns gróðabröskurum, sem maka
krókinn i völundarhúsum viðskiptalífsins og til lág-
launafólksins og þeirrar framleiðslu, sem ber uppi
okkar þjóðarbú.
IMoskvu þegar umvöndunar-
viötal hans birtist i Timan-
I' um. Tómas Arnason var i
Genf aö ræöa um nauösyn al-
frjálsra viöskipta og er ekki
, fyrr kominn heim en hann
Itekur undir meö Steingrimi.
Og ekki mátti minna vera en ,
aö Guömundur G. Þórarins-
, son skrifaöi eina heilsiðu i
IDagblaöiö og Visi til þess aö
leiöa i ljós fyrir landsmönn-
um hversu illa þeir höguöu
, sér. En aö sjálfsögöu er Guö-
Imundur á förum i dag til
New York aö sitja þar ráö-
stefnu.
• Aðsópa eigin gólf
Morgunblaöiö hefur eytt
talsveröri prentsvertu i þaö i
vetur aö vekja athygli á mis-
ræmi milli oröa og geröa hjá
Framsóknarmönnum. Og
þaö getur vissulega veriö
erfitt aö átta sig á þvi hvert
þeir eru aö fara á stundum. 1
Genf messar Tómas Arnason
um frjálsa verslun og segir
aö ekki megi fyrir nokkurn
mun hrófla viö hinum sterka
á markaönum þvi viöskiptin
veröi aö vera frjáls og öllum
aö leyfast hvaöeina i ráöstöf-
un sins aflafjár. Heima á Is-
landi kvartar Steingrimur
Hermannsson i upphafi
• Moskvufarar yfir þvi aö eytt
I sé og spennt og bankar
T tæmdir.
I Yfirmaöur banka og viö-
■ skiptamála Tómas Arnason
Ihefur litt eöa ekki aöhafst
fyrr en aö i ðefni er komiö aö
hans sögn. Og ekki voru
• Framsóknarmenn ýkja
Iginnkeyptir fyrir þvi aö
leggja á skyldusparnaö i vor
til þess aö dempa neyslu og
I* minna menn á aö græddur
getur verið geymdur eyrir.
Þannig viröist þaö vera
stefnan aö barma sér og
I' bölva launamálunum, en aö-
hafast ekkert þar sem
Framsóknarmenn hafa full
tök á aö beita sér eins og I
J peningamálunum.
I
klrippt
Ferðabann á
NATO-
hershöfðingja
Sósialistar og herstöövaand-
stæöingar á íslandi hafa kynnst
þvi hversu erfitt getur veriö aö
fá allra náöarsamlegast leyfi til
þess aö heimsækja Bandarikin.
Þeim hefur veriö neitaö um
vegabréfsáritanir vegna stjórn-
málaskoöana sinna, enda þótt
Bandarikjamenn geti fariö allra
sinna feröa hér á landi án nokk-
urra formlegheita né skrif-
finnsku.
En skörin tekur aö færast upp
i bekkinn þegar fyrrverandi
NATO-hershöfðingjum er neitaö
um vegabréfsáritanir til Banda-
rikjanna. Og glæpur þeirra er sá
aö hafa gagnrýnt vlgbúnaðar-
var neitaö um vegabréfsáritan-
ir vegna meintra tengsla sam-
takanna viö Sovétmenn.
Stephen R. Saphiro hjá sam-
tökum fyrir borgaralegum rétt-
indum I New York tjáöi blaöa-
mönnum aö samtök hans
myndu stefna yfirvöldum fyrir
hönd þeirra Bandarikjamanna
sem sviptir heföu veriö rétti sin-
um til aö hitta, ræöa viö og
skiptast á skoðunum viö fulltrúa
alþjóölegrar afvopnunarhreyf-
ingar.”
Fleiri en
„kommar”
óœskilegir
Þaö eru semsagt ekki aöeins
„kommarnir” sem nú veröa
fyrir baröinu á feröafrelsis-
uk^þfndur allsherjarþings um afvopnunarmál:
tomes neitað um
egabréfsáritun
— svo og hundruðum annarra áhugamanna er fylgjast
vildu með þinginu
iPum^^
Nú stendur yflr í New York sér-
itakur aukafundur allsherjarþlngs
Jamelnuðu þjóöanna um afvopnun-
irmóL Sameinuðu þjóðirnar hafa
joðið ýmsum baráttumönnum fyrir
riöi, svo og starfsmönnum friðar-
Irannsóknarstofnana, aö fylgjast
neð róðstefnunnL Edward Koch
lorgarstjóri í New York heíur kvatt
it aukaliö lögreglumanna og borgar-
itarfsmanna vegna mótmælagöngu
>g útifundar sem veröa laugardag-
nn 12. júni. Er búizt við að fundurinn
eröi með þeim fjölmennari í sögu
orgarinnar. Göngumenn hyggjast
anga fram hjó höfuöstöövum S.Þ.
gldttast svo ó útifundinum í Central
’ark. Bandarísk yfirvöld hafa neitaö
undruöum áhugamanna um vega-
réfsóritanir, meira að segja
msum þeirra sem Sameinuöu þjóö-
•nar buöutiifundarailsherjarþlngs-
vegabréfsóritun voru: Fransico da
Costa Gomes, fyrrverandi forseti
Portúgal og fyrrum vara-yflrforingi
NATO-herja ó Italiu, Nino Pastl,
fyrrverandi herehöföingi og brezki
þingmaöurinn James A. Lamond.
Elnnig var 348 japönskum meölim-
um i friöarhreyfingum nettaö um
vegabréfsóritanir, auk margra full-
trúa fró Finnlandi, Danmörku, Ind-
landi, Jamaíku, Afríkurikjum og
austantjaklslöndum. Nokkrum með-
limum í Heimsfriöarróöinu var neit-
aö um vegabréfsóritanir vegna
meintra tengsla samtakanna við
Sovétmenn. Steven R. Shaplro hjá
samtökum fyrir borgaralegum rétt-
indum í N. Y. tjóði blaöamönnum aö
samti* hans myndu stefna yfirvöld-
um fyrir hönd þelrra Bandarikja-
manna sem sviptlr heföi veriö rétti
'
Costa Gomes, fyrrverandi i
Portúgal, var neitaö nm vegabi
ritun.
ast ó skoðunum við fulltrúa alþj
stefnu NATO og Bandarikjanna
og tekiö undir meö friöarhreyf-
ingunum.
I Dagblaöinu og Visi á miö-
vikudaginn er athyglisverö frétt
um þetta mál. Þar segir frá
aukaþingi Sameinuöu þjóöanna
um afvopnunarmál sem nú
stendur I New York og aö Sam-
einuðu þjóöirnar hafi boöiö
ýmsum baráttumönnum fyrir
friöi, svo og starfsmönnum friö-
arrannsóknarstofnana aö fylgj-
ast með ráöstefnunni.
Réttindasvipting
á bandaríska
friðarsinna
„Bandarisk yfirvöld hafa
neitaö hundruöum áhugamanna
um vegabréfsáritanir, meira að
segja ýmsum þeirra sem Sam-
einuöu þjóöirnar buöu til fundar
allsher jarþingsins. Meöal
þeirra sem neitaö var um vega-
bréfsáritun voru: Fransisco da
Costa Gomes, fyrrverandi for-
seti Portúgal og fyrrum
vara-yfirforingi Nato-herja á
ttaliu, Nino Pasti fyrrverandi
hershöföingja og breska þing-
manninum James A. Lamond.
Einnig var 348 japönskum
meölimum I friöarhreyfingum
neitaö um vegabréfsáritanir,
auk margra fulltrúa frá Finn-
landi, Danmörku, Indlandi,
Jamaiku, Afrikurikjum og aust-
antjaldslöndunum. Nokkrum
meölimum I Heimsfriöarráöinu
sviptingu Bandarikjastjórnar
heldur einnig fólk af ýmsu tagi
og jafnvel meö gömul og gróin
Nato-tengsl, aöeins vegna þess
aö þaö hefur dirfst aö hafa
gagnrýna afstööu til stööu vig-
búnaöarmála. Mótmælaaögerö-
ir hinnar nýju friöarhreyfingar
hafa hvarvetna fariö friösam-
lega fram og i samræmi viö góö-
ar lýöræöisheföir. Hermdar-
verka- og öfgahópum til hægri
og vinstri hefur ekki á nokkurn
hátt tekist aö merkja eöa sverta
starfsemi friöarhreyfinganna
og þvi ekki meö nokkru móti
hægt að bera þvl viö aö fulltrúar
friðarhreyfinganna séu eitt-
hvert uppivööslufólk, sem hætta
stafi af I lýöræöisþjóöfélagi.
Vopn þeirra eru ályktanir,
ávörp, skýrslur, málskraf og
friösamlegir f jöldafundir.
Líkt með
skyldum
En bandarísk stjórnvöld haga
sér hér meö svipuðum hætti og
stjórnvöld I Austur-Evrópu sem
eru á nálum vegna þess aö óháö
friðarhreyfing er aö skjóta rót-
um I rikjum þeirra. Og Sovét-
stjórnin sem hefur gert sér dælt
viö friöarhreyfingarnar fyrir
vestan meöan þær halda sér á
heimavelli hefur lagst gegn öll-
um göngum inn á sovéskt land-
svæöi nema göngufólk hagi sér
eins og henni likar og viöur-
kenni friöarstefnu Sovétrikj-
anna.
— ekh
og shorrið