Þjóðviljinn - 12.12.1985, Qupperneq 13

HEIMURINN
Norður-írland
Lögregluútboð í Belfast
Ónæmistæring
Veiran
leynist í
heilanum
Boston — Tveir læknahópar
hafa komist að því að veiran
sem veldur ónæmistæringu
getur tekið sér bólstað í heilan-
um og valdið truflunum á starf-
semi hans. Þetta getur torveld-
að mjög leit að lækningu á
sjúkdómnum þar sem lyf eiga
ekki greiðan aðgang að heilan-
um.
Mótmælendur á Norður-írlandi hafa
staðið undir nafni þær vikur sem liðn-
ar eru frá undirritun samkomulags
stjórnanna í Dublin og London. Hér
brenna þeir brúðu í mynd Margaret
Thatcher forsætisráðherra Bret-
lands.
Belfast — 37 lögregluþjónar
slösuðust, enginn þó alvar-
lega, í átökum við mótmælend-
ur sem safnast höfðu saman í
Belfast á Norður-írlandi í gær
til að mótmæla fundi utanríkis-
ráðherra írska lýðveldisins og
írlandsmálaráðherra Bret-
lands í Stormont.
Mótmælendur á Norður-
írlandi eru afar óhressir með ný-
gert samkomulag írsku og bresku
stjórnanna sem felur í sér að sú
fyrrnefnda fær nokkurn íhlutun-
arrétt í málefni Norður-írlands.
Telja þeir þetta vera fyrsta skref-
ið á þeirri braut að írsku ríkin
verði sameinuð undir merkjum
írska lýðveldisins sem er kaþ-
ólskt.
Fundur ráðherranna Peter
Barry frá Dublin og Tom King frá
London var sá fyrsti eftir að
samkomulagið var undirritað í
síðasta mánuði. A fundinum
ræddu ráðherrarnir leiðir til að
hindra skæruliða frska lýðveldis-
hersins, IRA, í að fara yfir landa-
mæri írsku ríkjanna.
Miklar öryggisráðstafanir
höfðu verið gerðar fyrir fundinn.
1.500 lögregluþjónar voru kall-
aðir út og er það mesta útboð
lögreglu á einn stað í sögu
Norður-írlands. Uþb. 2000
mótmælendur söfnuðust saman
úti fyrir húsi sem nýstofnuð nefnd
sem á að framfylgja samkomu-
laginu hefur til afnota. Fólkið
gerði aðsúg að lögregluþjónun-
um, kastaði í þá grjóti, beitti bar-
eflum og reif hliðið að húsagarð-
inum af hjörum. Á meðan rædd-
ust ráðherrarnir við í þinghúsi
Norður-írlands, Stormont, í
nokkurra kílómetra fjarlægð.
Barnadauði
15 miljónir deyja áriega
Upp á síðkastið hafa læknar
tekið eftir því að hjá sumum
þeirra sem fá ónæmistæringu
tekur að bera á truflunum sem
rekja má til starfsemi heila og
mænu, svo sem heilahimnubólgu
og magnleysi í útlimum. Við
rannsókn á þessum einkennum
fundu þeir veiruna sem veldur
ónæmistæringu í heila- og mænu-
vökva margra sjúklinga.
Að sögn læknanna geta þessar
niðurstöður þýtt að veiran leiti
sér skjóls í miðtaugakerfinu þar
sem lyf ná ekki til þeirra. Utan
um heilann er þunn himna sem
varnar flestum lyfjum aðgangs að
heilanum sjálfum. Þetta gæti því
„gert upprætingu sýkingar í mið-
taugakerfinu mjög erfiða, ef ekki
ógerlega,“ segir í grein sem lækn-
arnir skrifa í bandaríska lækna-
tímaritið The New England Jour-
nal of Medicine.
Washington — Á hverju ári
deyja 15 miljónir barna í
heiminum áður en þau ná fimm
ára aldri. Þessa tölu mætti
lækka um helming með ónæm-
isaðgerðum og heimatilbún-
um lyfjum, segir í nýútkominni
ársskýrslu Barnahjálpar Sam-
einuðu þjóðanna, UNICEF.
Þótt þessi tala, 15 miljónir, sé
há hefur starf UNICEF og
heilbrigðisyfirvalda í mörgum
löndum borið mikinn árangur.
Þegar UNICEF var að slíta
barnsskónum árið 1960 dóu 22
miljónir barna á ári hverju. í
skýrslunni segir að einni miljón
barna sé bjargað árlega með
ónæmisaðgerðum, einkum í
þriðja heiminum, og á sumum
svæðum bjargar það mörgum
barnslífum að gefa börnum sem
þjást af meltingarsjúkdómum
einfalda upplausn salts og sykurs
í vatni.
í Nicaragua hefur tekist að
draga úr barnadauða um 30%
með því að hvetja mæður til að
gefa sjúkum börnum sínum slíka
upplausn. í skýrslunni segir að
þessi árangur sé „einn sá stór-
kostlegasti í baráttunni gegn
barnadauða í þriðja heiminum".
Ríkisstjórnir í þriðja heimin-
um hafa margar hverjar gert stór-
átak til bjargar börnum. í Brasil-
íu voru 400 þúsund sjálfboðaliðar
kallaðir til starfa við ónæmisað-
gerðir. Á þessu ári hafa 20 miljón
börn verið sprautuð og árangur-
inn lætur ekki á sér standa: löm-
unarveiki hefur verið svo gott
sem útrýmt og tíðni annarra
barnasjúkdóma, svo sem mis-
linga, stífkrampa og kíghósta,
hefur lækkað um allt að 60%.
Rajiv Gandhi forsætisráðherra
Indlands hefur ákveðið að heiðra
minningu móður sinnar með því
að bólusetja öll indversk börn og
segir í skýrslunni að það eitt muni
bjarga einni miljón barna. í
Tyrklandi er í gangi herferð sem
talið er að nái til 80% barna í
landinu. Alls eru talin upp í
skýrslunni 40 lönd þar sem verið
er að gera átak í ónæmisaðgerð-
um eða áróðri fyrir auknu hrein-
læti.
Miklar áhyggjur hafa verið
viðraðar yfir fólksfjölgun í
heiminum og sumir hafa jafnvel
gerst svo hundingslegir að halda
því fram að aukið heilbrigði og
langlífi geri bara illt verra. I
skýrslu UNICEF er hinu gagns-
tæða haldið fram, sem sé að
auknar lífslíkur barna skapi það
hugarfar meðal foreldra að þeir
hætti að hlaða niður börnum af
ótta við að missa þau. Bent er á
fimm ríki — Kína, Sri Lanka,
Suður-Kóreu, Costa Rica og
Singapore — þar sem dregið hef-
ur úr barnadauða og samtímis
hægt á fólksfjölgun.
Foreldrar
grimmir við
börn sín
London — Á hverri viku deyja
ailt upp í fjögur börn á Bret-
landi af völdum misþyrminga
eöa vanrækslu foreldra segir i
skýrslu samtaka sem hafa það
markmið að vernda börn gegn
ofbeldi.
Barnamorð hafa verið mjög í
sviðsljósinu á Bretlandi að und-
anförnu eftir að fjögurra ára
gömul stúlka lést vegna misþyrm-
inga stjúpföður síns. Talan sem
samtökin gefa upp er fjórum
sinnum hærri en sú sem opinber-
lega er viðurkennd. Að sögn
samtakanna deyja 150-200 börn á
ári hverju af völdum misþyrm-
inga eða vanrækslu foreldra að
því er segir i skýrslunni. „Ástand-
ið er mun alvarlegra en nokkurn
grunar,“ sagði talsmaður samtak-
anna í gær.
Þekktur barnasálfræðingur,
David Pithers, segir að skýringin
á þessari illu meðferð foreldra á
börnum sínum sé sú að það sé
ekki lengur gert ráð fyrir börnum
í samfélaginu. „Ég tilheyri eftir-
stríðskynslóðinni og foreldrar
mínir veittu mér umhyggju í
þeirri trú að þeir væru að hlú að
framtíðinni," sagði Pithers. „Nú
á dögum telja margir foreldrar
fullvíst að börn þeirra verði
samfélaginu aldrei að neinu gagni
og að samfélagið muni aldrei gera
þeim neitt gagn,“ bætti hann við.
ERLENDAR
FRÉTTIR
haraldsson/R EUIER
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13
Græningjar
Deilt um rauð-grænt bandalag
Landsfundurvesturþýskra Grœningja hefst ámorgun.
Bonn — Á morgun, föstudag,
hefst í borginni Offenburg í
suðvesturhluta Þýskalands
þriggja daga landsfundur
Græningjanna. Höfuðmál
fundarins verður að leggja lín-
urnar fyrir kosningabaráttu
flokksins en kosningar fara
fram í Vestur-Þýskalandi í
mars 1987. Helsta deilumálið
verður þó að öllum líkindum
afstaðan til hugsanlegrar
stjórnarsamvinnu við jafnað-
armenn, hvort flokkurinn eigi
að taka upp það sem nefnt hef-
ur verið „rauð-grænt banda-
lag“.
Nú reynir í fyrsta sinn verulega
á slíkt bandalag en í lok mánaðar-
ins tekur Josef — Joschka —
Fischer við embætti umhverfis-
málaráðherra í fylkinu Hessen.
Þessi 37 ára gamli fyrrverandi
leigubílstjóri, bóksali og statisti í
kvikmyndum verður fyrstur
græningja til að takast á við
stjórnunarvandamál og þá reynir
á hvort flokknum takist að vera
trúr sínum helstu stefnumálum.
Meðal þeirra er andstaða gegn
því að atvinnupólitíkusar skuli
vera til og ráða öllu um líf al-
mennings. Liður í þeirri and-
stöðu er sú ákvörðun flokks-
deildarinnar í Hessen að klípa
hressilega af launum Joschka.
Sem ráðherra fær hann rúmlega
220 þúsund krónur í mánaðar-
laun en flokkurinn skammtar
honum ríflega 30 þúsund auk
fjölskylduuppbótar, afgangurinn
rennur í flokkssjóði.
Mörg ágreiningsmál
Ekki verða það þó eingöngu
ráðherralaunin sem standa í vegi
fyrir samstarfi græningja og jafn-
aðarmanna. „Flokka okkar
Joschka Fischer þykir ekki beint ráð-
herralegur í uppáhaldsfötunum sín-
um: bol, gallabuxum og íþróttaskóm.
Hann telur sig þó geta hrint stefnu-
málum Græningja í framkvæmd í
krafti embættis síns.
greinir á um mörg grundvallar-
atriði,“ segir Petra Kelly sem er
einn þekktasti leiötogi Græn-
ingja og eindreginn andstæðingur
rauð-græna bandalagsins. „Þar
má nefna aðildina að Nató, af-
stöðuna til byggingar kjarnorku-
vera, hagvaxtar og varnarmála.
Ég óttast að samstarf við jafnað-
armenn eftir kosningar muni
boða endalok Græningjanna.“
Petra tilheyrir þeim hópi sem
halda því fram að umtal um hugs-
anlegt samstarf við jafnaðar-
menn eigi stærstan þátt í því að
draga úr fylgi Græningja í skoð-
anakönnunum. Um skeið í fyrra
komust þeir upp í 11% fylgi en
síðan hefur það dalað verulega.
„Umtal um stjórnarsamstarf hef-
ur veikt okkur og gæti dregið
Petra Kelly þingmaður Græningja í
Bonn er andvíg stjórnarsamstarfi við
jafnaðarmenn og telur sennilegt að
grundvallarstefnumál flokksins týnist
í slíku samstarfi.
okkur niður fyrir 5% mörkin,"
segir hún og á þar við þá reglu
sem gildir í Vestur-Þýskalandi að
til þess að flokkur fái kjörna
menn á sambandsþingið eða fylk-
isþing þarf hann að fá amk. 5%
atkvæða.
Andstæðingar stjórnarsam-
starfs binda þær vonir við lands-
fundinn í Offenburg að flokkur-
inn hverfi aftur til upprunalegrar
stefnu sinnar sem er að berjast
fyrir „grænu“ þjóðfélagi bæði á
þingi og utan þess. „Það hefur
víða verið þaggað niður í þeim
röddum í flokksdeildunum sem
krefjast úrsagnar úr Nató og lok-
unar allra kjarnorkuvera," segir
Petra og finnst illt til þess að vita.
Á móti þessu viðhorfi stendur
annar armur og í fararbroddi
hans er flokksdeildin í Hessen.
Hún heldur því fram að stjórnar-
samstarfið muni ekki fjarlægja
flokkinn frá upphaflegum mark-
miðum sínum. Joschka segir að
hann geti í krafti embættis síns
gert stefnu flokks síns í umhverf-
ismálum að veruleika og að hann
líti á sig sem „talsmann umhverf-
isins".
Engin afstaða?
En þótt Græningjum tækist að
ná samstöðu um stjórnarsamstarf
er alls ekki víst hvort af því yrði.
Jafnaðarmenn hafa útilokað slíkt
samstarf og segja að samstarfið í
Hessen helgist einvörðungu af
staðbundnum málefnum. Fylk-
iskosningar verða í Neðra-
Saxlandi um mitt næsta ár og
jafnaðarmenn þar hafa fyrirfram
útilokað samstarf við Græningja.
Sumir græningjar telja líklegt
að landsfundurinn muni reyna að
sveigja hjá því að taka endanlega
afstöðu til stjórnarsamstarfs eins
og gerðist á fundi flokksins fyrir
hálfu ári. Petra Kelly vonast samt
eftir því að landsfundurinn takist
á við vandann. „Snúist fundurinn
í Offenburg upp á hörð átök
tveggja arma sem enda síðan án
þess að niðurstaða fáist er hætta á
að fólk missi trúna á okkur. En ég
vona þó að landsfundurinn leiði
ekki til klofnings í okkar röðum,“
segir hún.
Skoðanakannanir hafa að
undanförnu bent til þess að
Græningjar verði í oddaaðstöðu
á sambandsþinginu svo það er
brýnt fyrir flokkinn að koma sér
saman um það hvernig slík að-
staða verði best nýtt. Hvort
flokkurinn nái meiri árangri
innan stjórnar eða með andstöðu
innan þings og utan.