Þjóðviljinn - 20.06.1986, Síða 9

HEIMURINN
S-Afríka
Skæruhemaður í uppsiglingu
Afríska þjóðarráðið ætlar að herða skœruhernað í S-Afríku á meðan umheimurinn beitir S-Afríku ekki
efnahagslegum refsiaðgerðum
Lundúnum — Oiiver Tambo,
forystumaður Afríska þjóðar-
ráðsins (ANC), sagði í gær á
ársfundi Alþjóðasambands
verkalýðsféiaga í Genf að ANC
myndi herða skæruhernað
sinn í S-Afríku, hann sagði að
nú væru 3000 manns í haldi í
landinu en það var sama talan
og mannréttindahreyfing í S-
Afríku gaf upp í gær.
Tambo sagði að efnahagslegar
refsiaðgerðir væru besta ráðið til
að knýja fram breytingar. En á
meðan slíkt væri ekki framkvæmt
myndi skæruhernaður aukast.
„Við afneitum algjörlega þeirri
röksemd að efnahagslegar refsi-
aðgerðir séu ekki æskilegar
vegna þess að þær komi hart nið-
ur á hinum kúguðu og nágranna-
löndum S-Afríku. Það verður að
efna til samhæfðra aðgerða
strax," sagði Tambo.
Á meðan fréttir berast af sífellt
fleiri handtökunr bendir ekkert
til að vestrænar þjóðir ætli sér að
beita S-Afríku efnahagslegum
refsiaðgerðum. Á sambands-
þinginu í Bonn voru atkvæði
greidd gegn því að setja efna-
hagslegar refsiaðgerðir á S-
Afríku. Hins vegar hvatti þingið
til samhæfðra aðgerða Evrópu-
bandalagsins gegn stjórnvöldum í
S-Afríku. Bandaríkjamenn og
Bretar beittu enn einu sinni
neitunarvaldi sínu í Öryggisráði
Sameinuðu þjóðanna til að koma
í veg fyrir að samþykkt yrði til-
laga um efnahagslegar refsiað-
gerðir gegn S-Afríku. Utanríkis-
ráðherra S-Afríku, Pik Botha
sagði að neitunarvaldinu hefði
verið beitt í eigin þágu. Hann
sagði að vestrænar þjóðir óttuð-
ust aukið atvinnuleysi í löndum
sínum ef tillagan hefði verið sam-
þykkt.
Talsmaður upplýsingaþjón-
ustu stjórnarinnar, Leon Mellet
tilkynnti í gær að þrír hefðu látist í
átökum á síðasta sólarhring,
fréttamönnum er bannaður að-
gangur að óeirðasvæðunum og fá
nú allar sínar upplýsingar frá
upplýsingaþjónustu stjórnarinn-
ar. Nú hafa 48 manns látist í
átökum frá því neyðarástands-
lögin voru sett, eftir því sem
stjórnin segir. Stuðningsnefnd
foreldra þeirra sem hafa verið
handteknir, en sú nefnd segir
m.a. frá nöfnum þeirra sem hafa
verið handteknir, tilkynnti í gær
að hún hefði undir höndum nöfn
1032 manna sem hefðu verið
handteknir. Hins vegar frétti
nefndin ekki af nema einu nafni
þegar tveir eða þrír væru hand-
teknir. Bannað er að birta nöfn
hinna handteknu nema með leyfi
stjórnvalda. Amnesty Internatio-
nal tilkynnti í gær samtökin hefðu
miklar áhyggjur af því að hinir
handteknu sættu pyntingum.
í gær tilkynnti frjálslynt dag-
blað kaþólskra, Ný þjóð, að blað-
amenn þess hefðu ákveðið að
fara huldu höfði um skeið eftir að
nokkrir þeirra fengu símtöl þar
sem þeim var hótað. Dagblað
svartra, Sowetoinn, var í gær gef-
ið út með eyðu á pappírnum þar
sem leiðarar blaðsins hafa vana-
lega verið.
Geislavirkni
Vísindamenn ekki á sama máli
Oliver Tambo, forystumaður Afríska þjóðarráðsins. „Ofbeldið mun aukast."
Sovétríkin
Beðið eftir stefnu
Moskvu — Mikhail Gorbatsjof,
Sovétleiðtogi, hefur rutt
brautina fyrir nýjan mann í
æðstu stöðu menningarmála í
Sovétríkjunum en ekki er Ijóst
enn sem komið er hvaða
stefnu menningarmálin þar í
landi taka.
Á árlegum fundi miðnefndar
sovéska kommúnistaflokksins í
Moskvu var samþykkt afsögn
Pjotr Demítsjef, menningar-
málaráðherra Sovétríkjanna síð-
ustu 12 árin. Demitsjef var færð-
ur í stöðu fyrsta varaforseta sem
er fyrst og fremst virðingarstaða.
ERLENDAR
FRÉTTIR
INGÓLFUR
hjörleifsson'R fc U1 E K
Demitsjef er orðinn 68 ára að
aldri. Ekki hefur enn verið til-
kynnt hver tekur við af honum.
Ekki er hins vegar talið ólíklegt
að nýr ráðherra menningarmála
verði tilkynntur á þingi rithöf-
unda sem hefst í næsta mánuði.
í hinni umtöluðu lykilræðu
sinni í febrúar á flokksþinginu,
hvatti Gorbatsjof listamenn til að
vera ákafari og frjórri. „Það eru
enn mikil leiðindi og doði sem
þarf að komast fyrir,“ sagði
hann. Hann lagði áherslu á það í
ræðu sinni að hugmyndafræði
flokksins yrði að vera sterk sem
fyrr í listum. Til þess hefur hins
vegar verið tekið undanfarið að
fá leikrit í höfuðborginni hafa
snert á viðkvæmum málum svo
sem eins og spillingu og mistök-
um í kerfinu en Gorbatsjof hefur
einmitt lagt mikla áherslu á út-
rýmingu þess.
Osló — Það sló ugg á marga
þegar fréttist að mikil geisla-
virkni hefði mælst í fiskum í
þúsundum sænskra vatna. Nú
hafa norsk heilbrigðisyfirvöld
tilkynnt að geislavirkni í
villtum hreindýrum í Noregi sé
80 sinnum meiri en eðlilegt
getur talist.
„Það væri mjög óábyrgt að
setja hreindýrakjöt á markaðinn
þegar svona mikil geislavirkni
hefur mælst í dýrunum," sagði
Ole Harwitz, sérstakur ráðgjafi
norskra heilbrigðisyfirvalda.
Hreindýrakjöt er mjög vinsæll
réttur í Noregi og kjötið er einnig
flutt út. Heilbrigðisyfirvöld vör-
uðu almenning fyrr í vikunni við
því að borða silung og lax.
Sænskir vísindamenn eru ekki
á sama máli um það hvort hættu-
legt sé að neyta fisks sem geisla-
virkni hefur mælst í, vegna kjarn-
orkuslyssins í Tsjérnobíl í lok
apríl. Ulf Grimas, prófessor sem
vinnur hjá sænska náttúruvernd-
arráðinu, sagði í gær geislavirkni
hefði mælst tvöfalt yfir því sem
eðlilegt mætti teljast í fiski í
norðurhéruðum Svíþjóðar.
Hann taldi hins vegar að óhætt
myndi vera að borða þann fisk.
„Þú þyrftir að borða eitt kíló af
þessum fiski á dag í langan tíma
til að eiga eitthvað á hættu,“
sagði Grimas í viðtali í sænska
sjónvarpinu í fyrrakvöld. Grimas
mótmælti yfirlýsingu nokkurra
líffræðinga í fyrradag um að ráð-
legast væri að banna veiði úr
þeim 20.000 vötnum í Svíþjóð
sem mest geislavirkni hefur
mælst í.
Fyrr í vikunni sagði Adam
Gonczi, sjávarlíffræðingur að
mælingar þær sem hann hefði
framkvæmt á fiskum í sænskum
vötnum gæfu til kynna að geisla-
virkni í þeim væri enn undir ör-
yggismörkum þeim sem Evrópu-
bandalagið hefði nýlega sett, 300
becquerel. Hún eykst hins vegar
stöðugt og Gonczi sagðist hafa
áhyggjur af mikilli aukningu á
sesíum í fiskum. Geislavirkni er
yfirleitt lengi að fara úr sesíum.
Gonczi sagðist vera á þeirri
skoðun að það gæti orðið hættu-
legt að borða fisk.
Knattspyrna
Hinn spænski funi
Madrid — „Butragueno í for-
setastól“, „Ekki eitt, ekki tvö,
ekki þrjú, ekki fjögur heldur
fimm“, bergmálaði um götur
Madrid í gær. Það er ekki ein-
leikið með knattspyrnuna, hún
gerði Spánverja óða af gieði í
gær eftir að spánska landslið-
ið vann Dani giæsilega í
heimsmeistarakeppninni í
Mexíkó í fyrrakvöld.
Fólk féll í faðma á götum úti
veifaði rauðgula fánanum og
barði saman pottlokum í alla fyrr-
inótt og langt fram á daginn í gær,
þingkosningarnar á sunnudaginn
féllu alveg í skuggann. Um það
bil 20.000 mann söfnuöust saman
í miðborg Madrid og kældu sig
við Cibeles brunnana. Sú kæling
hafði lítið að segja og sjálfsagt
verður fótboltafíesta á Spáni
næstu daga, þar til þeir tapa.
Kína
Vafi með Peking sem höfuðborg
Þœrfréttir hafa nú boristfrá Kínaveldi að mögulega verði höfuðstaður
landsins fœrðurfrá Peking, vatnsskortur stendur nú borginni mjög
fyrir þrifum
Peking — Vegna mikilla lang-
varandi þurrka í nágrenni við
Peking, höfuðborg Kínaveldis
er nú sett spurningamerki við
það hvort hún getur áfram ver-
ið höfuðborg landsins.
„Peking verður að leysa vanda-
málið með vatnsskort, að öðrum
kosti verður að setja spurninga-
merki við það hvort Peking getur
áfram talist heppileg sem höfuð-
borg landsins.“ Þetta er haft eftir
varaforseta landsins, Wan Li, í
dagblaði alþýðunnar í gær.
Fréttastofan Nýja Kína sagði frá
því að gær að sjö ára samfellt þur-'
rkatímabil hefði gert það að verk-
um að hinar níu miljónir íbúa
borgarinnar hefðu nú aðeins 1/6
þeirra vatnsbirgða sem íbúum á
landsbyggðinni stæðu til boða.
Yfirvöld Pekingborgar hafa
lýst yfir skömmtun á vatni til iðn-
fyrirtækja í borginni og vel gæti
farið svo að skömmtun á vatni
yrði tekin upp gagnvart íbúum.
Gamall íbúi í höfuðborginni
sagði að það gæti orðið nokkuð
kaldhæðið ef Kína fengi nýja höf-
uðborg eftir allt það brambolt
sem verið hefur við niðurrif á
gömlum hverfum borgarinnar til
að gera hana að nútímaborg.
Peking hefur verið höfuðborg
landsins að mestu síðustu 1000
árin. Miklar framkvæmdir hafa
verið að undanförnu til þess að
auka vatnsmagn í umferð og er
nú stefnt að því að auka það um
74 % fyrir árið 1991. Dagblað al-
þýðunnar sagði hins vegar að af-
kastageta núverandi vatnsveitna
færi minnkandi vegna þess að
yfirborð þess vatns sem er neðan-
jarðar fer stöðugt lækkandi.
Borgarstjórnin í Peking hefur
nú sett harðar reglur um vatns-
notkun í borginni. Ein þeirra er
sú að ef einhvers staðar finnst
krani sem lekur verður viðkom-
andi sektaður um rúmlega 600
krónur.
Hótel Kínamúrinn, myndi nafn þessarar byggingar ef til vill útleggjast á íslensku
Þessi bygging er dæmigerð fyrir þær miklu framkvæmdir sem verið hafa í
höfuðborginni sem nú vantar vatn.
Föstudagur 20. júm 1986 ÞJÓÐVILJINN - SIÐA 9